Khi trẻ bi bô tập nói những từ đầu tiên, cha mẹ thường mắc lỗi trong việc hình thành kỹ năng ngôn ngữ cho trẻ.
Làm sao để dạy bé tập nói theo?
Chào bác sỹ. tôi có con gái giờ đã được 19 tháng tuổi nhưng vẫn chưa biết nói. cháu chỉ gọi mẹ,bà,ông,ba,bác,không.tức là khi dạy cháu nói thì có lúc cháu nói theo nhưng cháu ít nói lắm.cháu nặng 13.5kg và chiều cao thì cao hơn trẻ cùng tháng một chút.cháu ăn tốt và khi cháu thích đồ vật gì thì chỉ tay và dắt người lớn đến lấy cho,bảo cháu lấy đồ vật gì thì cháu lấy đúng đồ vật đó.cháu rất nhanh ý và hiếu động.12 tháng là cháu biết đi tôi thấy quá trình phát triển của cháu bình thường .như vậy tôi muốn hỏi bác sỹ làm thế nào để cho cháu nói theo người lớn vì bình thường cháu cũng nói nhiều nhưng không theo người lớn dạy. Pham Thi Le
Trả lời:
Rất vui vì em bé của chị đã biết xử dụng ngón trỏ để nói rõ yêu cầu của mình, các nhà tâm lý gọi dấu hiệu này là sự “ chú ý liên kết”.Bạn nên hướng dẫn trẻ tập nói khi trẻ tập trung chú ý, dạy từ mới dựa trên những từ bé đã phát âm đươc VD bé đã nói được từ BA tức là nói được âm B , bạn dạy tiếp Bà, Banh, Bóng…, dạy theo nguyên tắc từ đơn trước, khi bé đã phát âm và hiểu >50 từ đơn bé sẽ tự ráp lại thành câu đơn giản.Bạn cố gắng đừng để bé lập lại nói theo người lớn, mà nên tạo tình huống để bé hiểu và nói theo tình huống, việc khen thưởng cũng giúp bé cố gắng học nói đấy.
Bí quyết nhỏ giúp con nhanh biết nói
-
1
Những mẹo nhỏ giúp trẻ nhanh biết nói
- Cho dù trẻ phát âm có rõ ràng hay không, người lớn cũng nên khích lệ và cổ vũ để trẻ bạo dạn hơn.
- Người lớn có thể dạy trẻ nhanh biết nói bằng cách đưa ra một vật và nói về màu sắc, hình dáng cũng như kích cỡ của đồ vật. Nhắc đi nhắc lại nhiều lần và yêu cầu trẻ nói lại chính xác những gì được nghe.
- Khuyến khích trẻ gọi tên những người thường ngày hay ở bên trẻ.
- Thường xuyên đọc sách và cho trẻ xem tranh. Khi đọc sách cho trẻ nghe, người lớn cần phải chú ý đọc to, rõ ràng và phát âm phải thật chuẩn xác.
- Động viên, khích lệ trẻ sử dụng ngôn ngữ để biểu thị mong muốn và yêu cầu của mình.
- Dạy con cách nói: “Cảm ơn, xin chào, tạm biệt…” một cách thường xuyên trong những tình huống cụ thể.
- Yêu cầu trẻ trả lời khi được hỏi.
- Khuyến khích trẻ hát. Dù trẻ hát những bài hát có ca từ chưa được rõ ràng thì người lớn vẫn nên động viên và cổ vũ trẻ.
- Tạo cơ hội cho trẻ giao tiếp với bạn bè cùng lứa càng nhiều càng tốt.
-
2
Những biểu hiện ngôn ngữ trẻ có thể làm được khi 1 tuổi
- Trẻ có thể nói được từ 3 - 4 âm đơn, khả năng phát âm còn ngọng và không được rõ ràng.
- Có thể nghe và hiểu được các yêu cầu đơn giản của người lớn, như chỉ vào tai, mắt hoặc mũi.
-
3
Những biểu hiện ngôn ngữ trẻ có thể làm được khi 2 tuổi
- Trẻ có thể nói được hơn 50 từ.
- Biết sử dụng đại từ nhân xưng chỉ bản thân và người đối diện.
- Có thể nói rõ ràng các từ có hai âm tiết.
- Có thể hiểu được lời nói của người lớn.Dạy trẻ tập nói: 3 sai lầm điển hình
Dưới đây là 3 sai lầm thường gặp khi dạy trẻ tập nói, cha mẹ nên chú ý để chỉnh sửa:
1. Lặp lại lỗi phát âm của trẻ
Khi mới học nói, trẻ khó tránh được việc phát âm ‘méo mó’ không chuẩn nên một số người cảm thấy như thế thật ngộ nghĩnh, đáng yêu và hay nhắc lại với niềm vui thích. Ví dụ: ‘Con thỏ’ thì trẻ nói thành ‘con ỏ’ hoặc ‘con xỏ’…
Việc lặp lại lỗi phát âm của trẻ vô tình sẽ trở thành thói quen, khiến trẻ dễ nói ngọng và càng khó sửa hơn. Vì vậy, khi dạy trẻ bạn cần phát âm thật chuẩn xác. Nếu trẻ có nói sai thì nhẹ nhàng nhưng phải kiên quyết uốn ngay. Và, hãy nói đi, nói lại từ đúng đó cho trẻ nghe.
Có nhiều lỗi người lớn cần tránh khi dạy con tập nói. (ảnh minh họa).2. Dạy bằng ngôn ngữ ‘trẻ con’
Nhiều người nghĩ rằng việc dùng ngôn từ đơn giản hay dùng chính ngôn ngữ ‘trẻ con’ để nói chuyện sẽ khiến trẻ nhận thức và tiếp thu vấn đề nhanh nhạy hơn. Ví dụ, trẻ nói “Mẹ ơi! Lấy tơm cho con” thì mẹ không nói lại lời của trẻ là “Tơm của con đây”, mà cần nhắc trẻ nói đúng: “Con phải nói là mẹ ơi, lấy cơm cho con. Cơm của con đây”.
Người lớn tuyệt đối không nên nói theo những từ mà trẻ phát âm sai.
3. ‘Nghe nhạc đoán chương trình’ quá nhanh
Khi trẻ chỉ bình nước, người lớn liền hiểu ngay là trẻ muốn uống nước, thế là lấy ngay bình nước đưa cho chúng. Như thế bạn đã tước mất cơ hội tập nói của trẻ.
Dù bạn có đoán đúng ý trẻ thì cũng không nên phản xạ quá nhanh mà nên khích lệ trẻ phát ra âm thanh, dùng ngôn ngữ biểu đạt mong muốn của mình.
Làm sao khi trẻ chậm nói
Dấu hiệu trẻ chậm nói
Những biểu hiện của bệnh tự kỷ ở trẻ em
Nguyên nhân trẻ nói lắp
Tập nói và ngôn ngữ ở trẻ sơ sinh
Tập nói và ngôn ngữ ở trẻ tuổi mẫu giáo
Dạy bé tập nói
Trẻ và khả năng nói dối
(ST)