1
Bệnh mê sảng khi ngủ là gì? Nguyên nhân gây mê sảng khi ngủ. Điều trị bệnh mê sảng khi ngủ như thế nào?
Mê sảng khi ngủ:
Giấc ngủ bảo đảm sự phục hồi chức năng hoạt động của não trong trạng thái thức tỉnh, có vai trò rất quan trọng trong đời sống của con người. Mê sảng khi ngủ, nói khi ngủ… là biểu hiện của bệnh mộng du, một trong những dạng rối loạn giấc ngủ hay gặp nhất. Mộng du hay xảy ra vào 1/3 đầu của thời gian ngủ trong đêm. Bệnh nhân đi trong trạng thái vắng ý thức hoàn toàn: đang ngủ tự nhiên ngồi dậy, có thể có những hoạt động phức tạp như đi, mặc quần áo, nói, la hét, lái xe...
Tại sao bị mê sảng khi ngủ:
Giấc ngủ bảo đảm sự phục hồi chức năng hoạt động của não trong trạng thái thức tỉnh, có vai trò rất quan trọng trong đời sống của con người. Nhu cầu ngủ của người lớn bình thường khoảng 6-7 giờ mỗi đêm. Mỗi đêm có 4 - 5 chu kỳ ngủ. Mê sảng khi ngủ, nói khi ngủ... là biểu hiện của bệnh mộng du, một trong những dạng rối loạn giấc ngủ hay gặp nhất. Mộng du hay xảy ra vào 1/3 đầu của thời gian ngủ trong đêm. Bệnh nhân đi trong trạng thái vắng ý thức hoàn toàn: đang ngủ tự nhiên ngồi dậy, có thể có những hoạt động phức tạp như đi, mặc quần áo, nói, la hét, lái xe... Người bệnh có thể tỉnh lại sau một kích thích mạnh từ bên ngoài. Các hành vi kết thúc khi họ thức dậy sau một vài phút rối loạn ý thức, thường gặp nhất là quay lại giường ngủ tiếp. Khi tỉnh lại, bệnh nhân chỉ nhớ vài chi tiết đã xảy ra. Thủ phạm chính của bệnh này là những khó khăn về tâm lý. Tình trạng lo âu nặng nề, thiếu ngủ hay sợ hãi ám ảnh điều gì đó sẽ là nguyên nhân khiến cho chứng mộng du xuất hiện. Để giảm ảnh hưởng xấu của mộng du, người bệnh cần được điều trị bằng giải thích hợp lý, luyện tập thư giãn và dùng thuốc an thần nhẹ để giúp xóa cơn chứ không phải để chữa khỏi bệnh. Để dự phòng rối loạn giấc ngủ nói chung, cần thường xuyên áp dụng vệ sinh tâm lý giấc ngủ, tạo thói quen đi ngủ đúng giờ. Tránh dùng các thuốc kích thích như chè, cà phê, thuốc lá, rượu, tránh căng thẳng cảm xúc. Chế độ làm việc, hoạt động, giải trí, rèn luyện thân thể phải hợp lý. Trước khi đi ngủ nên xoa bóp, tắm nước ấm, đi bộ, nghe nhạc nhẹ...
Điều trị mê sảng khi ngủ bằng đông y:
Một số người hay bị tình trạng hễ chợp mắt ngủ là mê sảng. Dưới đây là một số món ăn bài thuốc dùng cho những trường hợp này.
Chú ý chế độ ăn uống
Theo lương y Quốc Trung, bản chất của giấc ngủ là một quá trình ức chế lan khắp vỏ não và lan xuống cả các phần ở dưới vỏ não. Lúc thức, hoạt động của vỏ não do những điểm hưng phấn và ức chế xen kẽ nhau, hạn chế lẫn nhau, ức chế không khuếch tán lan tỏa được, vì thế không ngủ. Khi ức chế chiếm ưu thế, nó sẽ phá tan sự hạn chế của hưng phấn, khuếch tán khắp vỏ não, lan xuống phần dưới vỏ não và tạo được giấc ngủ.
Những người ngủ hay mê, theo đông y đó là “Tâm tàng thần, chủ thần chí” nên xảy ra hiện tượng ngủ mê nói sảng. Như vậy là bệnh chứng có quan hệ tới tạng tâm thuộc phạm trù chính xung do rối loạn nhịp tim, hoặc do tâm thận bất giao (thủy hỏa vị tế), cần chú ý bồi bổ huyết, an thần.
Về ăn uống, bình thường phải bảo đảm đủ dinh dưỡng, vì vậy thức ăn cần phong phú. Thường xuyên ăn thanh đạm bằng các loại rau tươi, hoa quả như rau cải trắng, rau chân vịt, rau cần, bí đao, táo, quýt. Lưu ý ăn các thức ăn có tác dụng trị mất ngủ như hạt sen, nhãn, bách hợp, táo nhân, hồ đào, vừng... Tuy nhiên, chú ý các thức ăn cần phải mềm nhừ, dễ tiêu và không nên ăn gần giờ đi ngủ. Tránh ăn các thực phẩm gây kích thích như ớt, hành, hẹ, tỏi, rượu, các thức ăn béo ngậy, xào, rán, nướng.
Món ăn bài thuốc
Dưới đây là một số món ăn bài thuốc dùng cho những người có tình trạng trên, theo hướng dẫn của lương y Quốc Trung và Như Tá.
- Hạt sen 15g, khiếm thực 15g, thịt heo nạc 100g cho vào nồi nấu chín, nêm nếm gia vị vừa miệng. Có thể dùng món ăn này thường xuyên.
- Hạnh đào nhân 10g, vừng đen 10g, bầu dục (thận heo) 60g đem nấu cháo cho chín nhừ, nêm nếm gia vị vừa dùng, ăn gần lúc chuẩn bị đi ngủ.
- Dùng vị thuốc ngọc trúc sâm 20g, đem nấu với 100-200g tim heo, nêm nếm gia vị, ngày dùng một lần.
- Dùng các vị thuốc gồm: ngũ vị tử 9g, bá tử nhân 9g, phục thần 12g đem nấu lấy nước bỏ bã, rồi cho vào 30g mật ong, và chia 2 lần dùng trong ngày.
- Nhân sâm 4g, đương quy 16g, bạch thược 16g, ngũ vị tử 4g, táo nhân 20g, mạch môn đông 20g, bạch truật 16g, bối mẫu 6g, liên tâm 8g, lạc tiên 20g. Sắc (nấu) uống trong ngày. Cách sắc như sau: Nước đầu cho các vị thuốc vào nồi đất cùng với 3 chén nước, nấu còn lại 1 chén (chắt nước ra). Nước hai tiếp tục cho 3 chén nước vào nồi, nấu còn lại nửa chén. Hòa hai nước lại, chia làm 3 lần dùng trong ngày.
- Thục địa 20g, sơn thù 12g, nhân sâm 6g, đương quy 16g, táo nhân 12g, bạch giới tử 12g, mạch môn đông 16g, nhục quế 2g, hoàng liên 8g. Sắc uống trong ngày. Cách nấu như bài thuốc trên.
- Lấy cùi nhãn 15g, táo nhân chua 6g, đem sắc uống ngày 1 lần.
