Khi mang thai, phụ nữ rất dễ bị nhiễm nấm âm đạo và một số viêm nhiễm khác. Nguyên nhân chính là sự thay đổi của các hóc-môn trong cơ thể đã tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các vi khuẩn. Vậy nếu bạn bị nhiễm nấm âm đạo khi mang thai thì sẽ phải làm gì?
Nhiễm nấm âm đạo là gì?
Nhiễm nấm âm đạo là một loại bệnh hay gặp ở phụ nữ và phổ biến hơn khi mang thai. Loại bệnh này do vi nấm Candida albicans gây ra. Bình thường luôn có một lượng nấm men nhất định trong âm đạo hay đường ruột của bạn. Nấm men chỉ gây ra vấn đề khi nó phát triển quá nhanh, lấn át các vi sinh vật khác trong hệ vi sinh vật bình thường ở âm đạo hay đường ruột.
Nồng độ cao hormon estrogen trong thời gian mang thai làm cho âm đạo của bạn tiết ra nhiều glycogen hơn, tạo điều kiện thuận lợi cho nấm men phát triển ở đó. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, estrogen còn có thể gây ảnh hưởng trực tiếp lên nấm men, khiến chúng phát triển nhanh và bám dễ dàng hơn vào thành âm đạo.
Bạn cũng có nhiều khả năng bị nhiễm nấm men khi dùng thuốc kháng sinh, nhất là trong trường hợp bạn dùng thuốc thường xuyên hoặc kéo dài. Bởi vì ngoài việc tiêu diệt các vi khuẩn mục tiêu, các loại thuốc này có thể ảnh hưởng đến hệ vi khuẩn bình thường trong âm đạo của bạn.
Triệu chứng của nhiễm nấm âm đạo
Đôi khi nấm âm đạo có thể xuất hiện rồi tự biến mất, tuy nhiên căn bệnh này thường làm bạn khó chịu nếu không được điều trị triệt để. Các triệu chứng có thể gặp phải bao gồm:
- Ngứa ngáy, khó chịu, đau nhức, nóng rát và đỏ âm đạo và môi âm hộ (đôi khi sưng lên)
- Ra dịch tiết âm đạo không mùi thường có màu trắng hoặc kem.
- Khó chịu hoặc đau trong khi quan hệ tình dục
- Rát khi đi tiểu (khi nước tiểu chạm vào vùng đã bị kích ứng bởi nấm)
Làm gì nếu bị nhiễm nấm âm đạo khi mang thai?
Nếu nghi ngờ rằng bạn đang bị nhiễm nấm âm đạo, hãy đi khám bác sĩ để được chẩn đoán chính xác. Bác sĩ sẽ lấy mẫu dịch tiết âm đạo của bạn và kiểm tra để xác định chẩn đoán và loại trừ những nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng của bạn.
Bạn không nên thử chẩn đoán và tự mua thuốc điều trị cho mình. Triệu chứng của bạn có thể do những nguyên nhân khác như nhiễm trùng qua đường tình dục hoặc mắc kèm với nấm men.
Nếu bạn bị nhiễm nấm âm đạo, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hoặc giới thiệu cho bạn một loại kem kháng nấm âm đạo đặc trị hoặc một loại thuốc đặt âm đạo an toàn khi mang thai. Và hãy nhớ rằng các loại thuốc kháng nấm đường uống không nên dùng để điều trị nhiễm nấm âm đạo trong thai kỳ.
Đối với hầu hết các nhiễm trùng do nấm men, kem và thuốc đặt chứa clotrimazole thường có hiệu quả hơn so với các thuốc có chứa nystatin.
Bạn cần phải bôi kem hoặc đặt thuốc vào âm đạo trong một liệu trình điều trị khoảng 7 ngày. Tốt nhất là bôi trước khi đi ngủ thì thuốc sẽ ít bị rớt ra ngoài. Bạn cũng nên bôi kem chống nấm xung quanh các khu vực ngay bên ngoài âm đạo của bạn.
Thông thường, sau vài ngày điều trị bạn mới cảm thấy các triệu chứng của bệnh thuyên giảm. Trong thời gian chờ đợi, bạn có thể làm dịu cảm giác ngứa khó chịu với một túi nước đá hoặc bằng cách ngâm mình trong một bồn nước mát khoảng 10 phút.
Nếu bạn thấy thuốc gây kích ứng đau, ngứa, rát hoặc dường như không có tác dụng, hãy thông báo cho bác sĩ biết. Có thể bác sĩ sẽ cần phải thay đổi thuốc khác cho bạn. Hãy chắc chắn là bạn tuân thủ đầy đủ liệu trình điều trị để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn viêm nhiễm.
Nhiễm nấm âm đạo có ảnh hưởng đến thai nhi không?
Bạn không cần quá lo ngại về nguy cơ gây hại cho em bé của bệnh này. Nhiễm nấm men sẽ không làm tổn thương hoặc ảnh hưởng xấu đến sự phát triển bình thường của em bé. Tuy nhiên, nếu bạn bị nhiễm trùng vào thời điểm chuyển dạ, có một nguy cơ là trẻ sơ sinh sẽ tiếp xúc với nấm khi bé chui ra khỏi bụng mẹ. Trong trường hợp này, bé có thể bị nhiễm nấm men trong ở mắt, mũi, miệng. Tất nhiên bác sĩ sẽ chỉ dẫn cách điều trị cụ thể cho bé của bạn.
Làm thế nào để giảm nguy cơ bị nhiễm nấm âm đạo?
Bạn sẽ ít khả năng bị nhiễm nấm âm đạo nếu bạn luôn giữ cho vùng sinh dục của bạn khô (nấm men phát triển mạnh trong môi trường nóng ẩm) và hệ môi trường trong âm đạo của bạn cân bằng. Những gợi ý đơn giản sau đây có thể giúp bạn phòng tránh hiệu quả căn bệnh này:
- Mặc đồ lót bằng cotton thoáng khí; tránh mặc chật hoặc bó sát, đặc biệt là quần có chất liệu vải từ sợi tổng hợp.
- Bỏ bộ đồ tắm ướt của bạn ra ngay sau khi bơi, và thay quần áo lót của bạn sau khi tập luyện nếu bạn ra mồ hôi.
- Thử ngủ mà không có đồ lót vào ban đêm để cho phép không khí tiếp xúc với vùng sinh dục của bạn nhiều hơn (nấm dễ phát triển trong môi trường bí khí).
- Tránh dùng các dung dịch vệ sinh mạnh, thuốc xịt vệ sinh phụ nữ. Các sản phẩm này có thể gây kích ứng khó chịu cho bộ phận sinh dục.
- Rửa sạch vùng sinh dục của bạn nhẹ nhàng với nước ấm. (Không được thụt rửa âm đạo trong thai kỳ.)
- Luôn luôn lau từ trước ra sau.
- Sữa chua lên men tự nhiên có chứa rất nhiều vi sinh giúp cung cấp các chất kháng viêm tự nhiên cho cơ thể. Ăn thường xuyên sữa chua sẽ giúp tăng cường hệ miễn dịch và nếu có bệnh nấm âm đạo thì cũng ở dạng nhẹ và nhanh khỏi.
- Bạn cũng có thể uống bổ sung men vi sinh nhưng nhớ là hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Một số gợi ý khác là ăn tỏi. Hãy dùng tỏi trong các món ăn.
- Tinh dầu trà cũng giúp đánh bật nấm âm đạo nhưng nó có thể gây kích ứng da. Không dùng nhiều hơn 1 – 2 giọt/nước tắm và nếu bị kích ứng (sưng tấy hay mẩn đỏ) thì phải ngừng sử dụng ngay và dùng nước sạch để tắm.
Nhiễm nấm âm đạo trong thời kỳ “bầu bí” là hoàn toàn bình thường. Tuy nhiên, việc điều trị kịp thời và đúng cách rất quan trọng với sức khoẻ của chị em và thai nhi.
Nguyên nhân
- pH âm đạo thay đổi khi mang thai khiến phụ nữ mang bầu dễ bị nhiễm nấm.
- Những thay đổi nội tiết trong cơ thể phụ nữ khi mang bầu làm thay đổi pH ở âm đạo, vì thế họ rất dễ gây nhiễm nấm âm đạo.
- Sự tăng hoặc giảm lượng đường hoặc axit của cơ thể cũng có thể là nguyên nhân gây nhiễm nấm âm đạo.
Triệu chứng
Biểu hiện thường thấy của tình trạng nhiễm nấm âm đạo:
- Vùng âm đạo tấy đỏ, ngứa, đau và nóng rát.
- Đi tiểu thường xuyên, sưng hoặc tấy ở phía ngoài âm đạo.
- Có dịch màu trắng hoặc ngà chảy ra từ âm đạo.
Phòng ngừa nhiễm nấm âm đạo
+ Chế độ ăn nhiều rau và hoa quả kết hợp với uống đủ nước là phương pháp điều trị nhiễm nấm âm đạo tự nhiên hiệu quả.
+ Mặc quần lót cotton không nhuộm màu và giữ cho vùng âm đạo luôn khô ráo, sạch sẽ.
+ Ăn 1 cốc sữa chua mỗi ngày để ngăn chặn sự phát triển nhanh của các vi khuẩn, nấm.
+ Với những bà bầu bị nhiễm nấm âm đạo nên: Luôn giữ cho vùng âm đạo sạch, khô và tốt nhất không nên mặc quần lót khi đi ngủ để tăng cường lưu thông không khí giúp vùng kín khô, thoáng.
Điều trị
Khi có biểu hiện bất thường về dịch tiết âm đạo, bạn nên đi khám chuyên khoa để có những chuẩn đoán và điều trị kịp thời. Tránh điều trị nấm bằng thuốc uống vì thuốc rất có thể có hại cho thai nhi.
Trong thời gian 3 tháng cuối của thai kỳ khi các bộ phận bên trong của thai đã phát triển tương đối hoàn thiện thì bạn có thể dùng các biện pháp điều trị tự nhiên.
Hiện nay, có một vài loại thuốc viên đặt âm đạo đã được nghiên cứu và được Tổ chức Y tế thế giới xác định rằng không gây tác hại lên thai nhi nên sử dụng được trong thai kỳ. Tuy nhiên, điều cần nhớ là, đặt thuốc vào trong âm đạo khi đang mang thai có thể gây chảy máu do chạm vào các mạch máu nhỏ dễ vỡ của âm đạo và cổ tử cung. Vì vậy, chỉ khi nào cần thiết, bác sĩ mới cho toa mua thuốc đặt âm đạo phù hợp và hướng dẫn sử dụng để không gây ảnh hưởng đến thai phụ và thai nhi.
Điều quan trọng hơn trong việc sử dụng thuốc là, phụ nữ mang thai phải giữ gìn vệ sinh thật tốt, mặc đồ lót bằng chất liệu cotton, thoáng, không rửa vùng kín bằng các loại xà phòng có tính sát khuẩn cao vì có thể làm thay đổi môi trường kháng khuẩn tự nhiên trong âm đạo, cũng không nên làm sạch bằng cách thụt rửa sâu bên trong âm đạo. Bạn có thể vệ sịnh âm đạo bằng nước lá chè xanh đun sôi để nguội làm vệ sinh âm đạo, không dùng lá trầu không như bạn hỏi trong thư.
Trong các lần khám thai, nên đề nghị bác sĩ khám cả phụ khoa để thăm dò bệnh và điều trị (nếu có) dứt trước khi bé ra đời.
Sẽ là một trở ngại cho những bà bầu khi bị nhiễm nấm vì cảm giác ngứa ngáy râm ran, khí hư ra nhiều làm bạn khó chịu, mệt mỏi. Đặc biệt tại thời điểm khí hậu ẩm ướt, mưa nắng thất thường cộng thêm những thay đổi trong quá trình thai nghén là nguyên nhân cho các loại nấm phát triển mạnh. Bạn sẽ làm gì khi bị nhiễm nấm đây?
Với một chút kinh nghiệm của mình xin chia sẻ với các bạn bầu bí một vài cách đề phòng và xử lý khi bạn nhiễm nấm nhé.
Hồi mình biết mang thai thấy hiện tượng khí hư ra nhiều, thỉnh thoảng thấy ngứa ở vùng kín nhưng không dám gãi. Mới đầu thấy ngại không biết chia sẻ cùng ai mà đi khám thì cũng không thấy bác sĩ nói gì nên bụng bảo dạ chắc không phải bị nhiễm nấm. Đấu tranh tư tưởng mãi mới dám hỏi chị ở cơ quan xem ngày xưa mang thai chị ấy có bị vậy không thì được biết chị cũng bị giống mình nên mình cứ tưởng do thay đổi lượng hormon trong cơ thể nên tặc lưỡi quên đi…Nhưng rồi cảm giác ngứa vùng kín ngày một nhiều, có lúc khí hư ra ướt thấm đẫm quần gây khó chịu bởi mùi hôi nên có ngày mình phải thay quần chip tới 4 lần ấy.
Khi thai nhi được ba tháng, đi siêu âm bác sĩ bảo mình bị nhiễm nấm âm đạo ở giai đoạn đầu nên không nguy hại lắm. Chỉ cần điều trị theo chỉ dẫn của bác sĩ nếu không điều trị sẽ ảnh hưởng tới làn da hay đôi mắt của bé trong quá trình sinh thường nên bác sĩ khuyên thế này:
- Nên vệ sinh vùng kín bằng nước chè xanh theo cách như sau “lá chè xanh rửa sạch đun kỹ rồi pha với nước thêm một chút muối rồi vệ sinh ngày 2-3 lần”. Nước chè xanh rất tốt vì có tác dụng trong việc ngăn ngừa vi khuẩn xâm nhập, chè xanh có tính sát khuẩn cao và khử được mùi hôi do khí hư tiết ra nhiều…Ngoài việc vệ sinh vùng kín bằng nước chè xanh nên tắm bằng nước chè xanh để cải thiện tình trạng viêm nhiễm do nấm âm đạo gây ra.
Khi đi vệ sinh, nên lau rửa “vùng kín” từ trước ra sau để tránh lây
nhiễm nấm âm đạo. (ảnh minh họa)
- Nên ăn các thực phẩm giàu vitamin A có trong rau quả, trứng, thực phẩm giàu vitamin D có trong cá biển, dầu gan cá, các sản phẩm từ sữa, ăn sữa chua thường xuyên và nên dùng thêm tỏi trong các món ăn để tăng cường hệ miễn dịch.
- Nên uống nhiều nước khoảng 2 lít/ngày.
- Nên mặc quần áo rộng rãi, lựa chọn quần chip bằng chất liệu cotton và thay quần chip thường xuyên.
- Khi đi vệ sinh, nên lau rửa “vùng kín” từ trước ra sau để tránh lây nhiễm nấm từ hậu môn cho “vùng kín”.
Ngoài ra bác sĩ còn khuyên:
Không được ăn quá nhiều các thực phẩm ngọt.
Không tắm nước quá nóng, tránh dùng nước xà phòng có chất tẩy mạnh khi vệ sinh vùng kín vì có thể làm thay đổi môi trường kháng khuẩn tự nhiên trong âm đạo.
Không nên làm sạch vùng kín bằng cách thụt rửa sâu bên trong âm đạo.
Không dùng đồ lót hay miếng lót làm từ vải flannel vì nó sẽ là nơi ẩn náu lý tưởng cho các loại vi khuẩn.
P/S: Bác sĩ còn bảo đa số chị em phụ nữ khi mang bầu đều bị nhiễm nấm âm đạo vì vậy khi đã bị nhiễm nấm rồi thì phải giữ cho vùng âm đạo sạch, khô và tốt nhất không nên mặc quần lót đi ngủ để tăng cường lưu thông không khí giúp vùng kín khô, thoáng.
Sau những lời khuyên hết sức chân thành của bác sĩ mình đã chịu khó vệ sinh hàng ngày với nước chè xanh đun đặc. Bạn biết không cảm giác thoải mái, dễ chịu, khô thoáng làn da làm cho mình tự tin nhiều lắm vì đã không còn mùi hôi, không còn cảm giác ngứa vùng kín nữa. Ngoài ra mình còn thực hiện rất nghiêm chỉnh những điều bác sĩ chỉ dẫn. Kết quả là một tháng sau đi kiểm tra, bác sĩ kết luận việc nhiễm nấm âm đạo ở mình đã không còn xong bác sĩ nói mình vẫn phải tuân thủ những chỉ dẫn đó để 9 tháng mang thai không còn phải lo lắng với việc nhiễm nấm mà chế độ ăn uống như vậy cũng sẽ rất tốt cho bà bầu mà.
Nếu bà bầu nào có bị nhiễm nấm âm đạo cũng đừng lo lắng quá kẻo ảnh hưởng tới mẹ và bé. Hãy làm theo những chia sẻ của mình nhé, rất tốt đó.
Trị nấm âm đạo bằng lá trầu không
Nấm âm đạo tái phát
Nấm âm đạo khi mang thai
Nguyên nhân gây bệnh nấm âm đạo
Viêm âm đạo do nấm
Điều trị viêm âm đạo ở phụ nữ mang thai
(ST).