Thuốc tránh thai dành cho nữ giới là một trong những biện pháp tránh thai dùng đơn giản, thuận tiện và hiệu quả tránh thai cao, tuy nhiên cũng giống như nhiều thuốc trị bệnh khác, thuốc tránh thai dành cho nữ giới cũng có một số tác dụng phụ nhất định. Vì vậy khi dùng thuốc tránh thai các bạn nữ nên đọc kỹ hướng dẫn sử dụng, thực hiện theo chỉ dẫn. Parentslink Việt Nam cung cấp cho bạn một số thông tin về tác dụng phụ của thuốc để bạn sớm phát hiện và có một số cách khắc phục cũng như phòng trị.
Những tác dụng phụ sau khi dùng thuốc tránh thai đều do trong thuốc tránh thai nữ, hàm lượng của progestin và estrogen không cân bằng gây ra. Bình thường progestin và estrogen trong cơ thể của người phụ nữ dưới ảnh hưởng lẫn nhau của bộ phận khâu não dưới, của tuyến yên của não và buồng trứng luôn ở trạng thái cân bằng, cho nên không sinh ra triệu chứng gì. Khi uống thuốc tránh thai nữ, hàm lượng kích tố trong thuốc cũng giống như lượng kích tố tự sinh sản trong cơ thể đại đa số phụ nữ nên thường không sảy ra bất kỳ một tác dụng phụ nào. Nhưng đối với một số phụ nữ thì hàm lượng kích tố trong thuốc có thể quá nhiều hoặc quá ít rõ rệt, sẽ sản sinh ra các triệu chứng tương ứng.
Dù là thuốc tránh thai nữ hiệu quả ngắn ngày hay dài ngày, nhanh hay chậm thì tác dụng phụ của nó thường có một số loại sau:
Phản ứng giống như có thai thời kỳ đầu
Có một số ít người sau khi uống thuốc có thể xuất hiện các phản ứng loại giống như có thai thời kỳ đầu như buồn nôn, nôn mửa, váng đầu, chán ăn, người mệt mỏi, buồn bã tay chân tay… thường những thuốc tránh thai hiệu quả dài ngày có tỷ lệ mắc các tác dụng phụ này cao hơn so với các thuốc tránh thai hiệu quả ngắn ngày 5 – 6 giờ hoặc uống thuốc tránh thai nữ hiệu quả dài ngày 12 giờ xuất hiện phản ứng.
Phương pháp phòng chữa
Thuốc tránh thai hiệu quả ngắn ngày uống trước khi ngủ, thuốc tránh thai nữ hiệu quả dài ngày nên uống vào giữa trưa. Như vậy khi phát sinh những phản ứng phụ thì thường vào những lúc đang nghỉ ngơi, cơ thể sẽ đỡ phải chịu những khó chịu do phản ứng phụ này mang lại, đỡ mệt mỏi hơn. Sau khi uống thuốc tránh thai dài ngày được khoảng 2 đến 3 tháng, cơ thể có thể dần dần thích ứng, phản ứng phụ mất đi, không cần phải điều trị.
Khi uống thuốc tránh thai bạn có thể uống thêm 10mg vitamin B6 hoặc 100 mg vitamin C, mỗi ngày 3 lần để giải các triệu chứng.
Những phụ nữ bị phản ứng nặng thì cần đến bệnh viện khám và xin chỉ định điều trị của bác sỹ đối với trường hợp của bạn, mặc dù trên thị trường có bán khá nhiều thuốc giải trừ các phản ứng phụ này nhưng bạn không tự tiện sử dụng mà tất cả phải được thông qua ý kiến của bác sỹ.
Phản ứng xuất hiện các nốt ban màu nâu trên da
Với những người có thời gian uống thuốc tránh thai tương đối dài, có thể trên má xuất hiện những mảng nốt ban hình con bướm giống như khi mang thai, đó là những sắc tố do estrogen và progestin gây nên. Những người thời kỳ có thai thường nổi lên những sắc tố như thế thì sau khi uống thuốc tránh thai cũng dễ phát sinh các hiện tượng đó. Đồng thời hiện tượng nám da này còn liên quan đến ánh nắng, do vậy để tránh xảy ra phản ứng phụ này thì tốt nhất bạn không nên đi ra ngoài khi trời nắng gắt hoặc cần phải dùng khẩu trang bịt kín khi đi ra ngoài trời nắng.
Phương pháp phòng tránh và chữa trị:
Để phòng trừ hiện tượng này tốt nhất bạn nên chọn những loại thuốc có chứa loại estrogen thấp, như loại thuốc số 1 – compound norgestrel.
Tránh ánh nắng mặt trời quá độ chiếu rọi vào, bôi kem chống ánh nắng mặt trời lên mặt.
Những người có triệu chứng nghiêm trọng thì ngừng uống thuốc, như vậy các mảng sắc tố có khả năng mất dần đi.
Chất dịch màu trắng tăng lên nhiều
Nói chung sau 2 – 3 tháng uống thuốc tránh thai, tỷ lệ phát sinh ra các phản ứng phụ tăng cao, đó là đo estrogen trong thuốc làm cho sự phân tiết của tuyến thể ở cổ tử cung tăng lên sinh ra. Dịch thể giống như nước, không sắc màu, trong suốt, loãng, không có ảnh hưởng gì đến sức khỏe. Nói chung không cần điều trị, hoặc có thể uống viên cầm bạch đới, bát trân thang… có hiệu quả nhất định. Nếu cảm thấy khó chịu có thể dùng thêm Methyl teststrone để chống lại tác dụng của estrogen.
Thể trọng tăng lên
Có một số ít phụ nữ trong thời gian uống thuốc tránh thai thể trọng tăng lên. Nói chung, hiện tượng đó chỉ có tính tạm thời, sau khi ngừng uống thuốc, phần lớn có thể khôi phục trở lại bình thường.
Phương pháp phòng tránh và chữa trị
Những người sau khi uống thuốc sinh ra thủy thũng phải chọn dùng loại thuốc tránh thai có hàm lượng estrogen thấp như loại 18 – Norgestrel hoặc viên thuốc số 1.
Những người thể trọng tăng thêm đơn thuần không có thủy thũng, thì chọn dùng viên thuốc số 2.
Những người thể trọng tawgn lên rõ rệt thì ngừng uống thuốc để quan sát.
Tinh thần phiền muộn
Vì thuốc tránh thai làm nhiễu loạn sự thay thế chuyển hóa tryptophan, một số ít người trong thời gian uống thuốc có thể phát sinh triệu chứng tinh thần phiền muộn, cần ngừng uống thuốc ngay, thay thế bằng việc sử dụng các biện pháp tránh thai khác, nếu triệu chứng không giảm thì cần sớm gặp bác sinh tâm lý để điều trị dứt điểm.
Bị chứng bệnh mẩn mụn do dùng thuốc
Có thể biểu hiện ra ngoài là nổi lên các nốt mẩn mụn đỏ cứng kết, các nốt mụn hoặc các nốt mẩn mụn đơn thuần, có thể có cảm giác ngứa. Cần chọn dùng viên thuốc tránh thai cso lượng thuốc thấp và điều trị đúng chứng bệnh, dùng thêm thuốc chống dị ứng hoặc kem bôi ngoài da. Người bị nặng thì cần ngừng uống thuốc.
Huyết áp tăng cao
Phần nhiều thấy ở những phụ nữ uống loại thuốc tránh thai hiệu quả dài ngày. Nhưng người huyết áp bình thường, sau khi uống thuốc chỉ có một số ít người là huyết áp tăng cao, số này chỉ chiếm có 4%; những người vốn cao huyết áp tăng cao lên, số này chiếm khoảng 20%. Nếu phát hiện có hiện tượng huyết áp tăng lên cao thì cần phải ngừng uống thuốc.
Thuốc tránh thai là sự kết hợp giữa hai loại hormon sinh dục nữ estrogen và progestin. Các chất này sẽ ức chế tuyến yên, làm các nang noãn ở buồng trứng không phát triển được nên không thể thụ thai.
Thuốc tránh thai là một trong những biện pháp ngăn ngừa việc mang thai ngoài ý muốn hiệu quả. Tuy nhiên, nhiều người không biết mình đang phải chịu tác dụng phụ từ thuốc tránh thai, chỉ khi cơ thể khó chịu hoặc sức khỏe giảm sút mới chú ý tới.
Buồn nôn
Buồn nôn là tác dụng phụ phổ biến khi dùng thuốc tránh thai, biểu hiện này có thể tiếp tục trong vài ngày hoặc thậm chí phải sau một tháng.
Bạn hãy thử dùng loại thuốc này cùng với thực phẩm để giảm cảm giác này. Có thể mùi vị của các món ăn sẽ làm bạn quên đi cảm giác buồn nôn khi uống thuốc.
Giảm ham muốn tình dục
Dùng thuốc tránh thai có thể làm bạn giảm nhu cầu hoặc ham muốn tình dục, bạn nên tìm cách thay đổi biện pháp tránh thai khác. Phụ nữ có những biểu hiện trên có thể chuyển sang dùng loại thuốc tránh thai có nhiều androgen (giống testosterone), chắc chắn sẽ lấy lại được ham muốn và cải thiện đời sống chăn gối của mình.
Tính tình thay đổi
Bạn cảm thấy căng thẳng, thất vọng, bồn chồn hoặc thậm chí tính tình thay đổi. Nếu bạn cho rằng, thuốc tránh thai là nguyên nhân gây ra hiện tượng này thì tốt nhất bạn nên tìm một phương pháp khác không liên quan đến hormone.
Uống thuốc tránh thai sẽ gây cho bạn nhiều tác dụng phụ
Đau bụng và chuột rút
Đau bụng đột ngột, đầy hơi hoặc bị chuột rút, có thể chảy máu đột xuất. Bạn hãy nghỉ ngơi và ăn một chế độ ăn uống giàu protein tốt.
Nếu bạn cho rằng đó là do thuốc tránh thai gây nên thì cho dù bạn có đổi các loại thuốc khác vẫn liên quan đến hormone thì cũng không thể thay đổi vì tất cả các phương pháp nội tiết tố có khả năng gây ra những vấn đề giống nhau.
Do đó, nếu bạn vẫn muốn dùng các loại thuốc tránh thai mà vẫn gặp những tác dụng này thì hãy dùng thêm thuốc chống trầm cảm để có kết quả tốt đẹp hơn.
Thuốc tránh thai, khi nào bạn không nên uống?
Không phải bất cứ khi nào bạn muốn kết thân với thuốc tránh thai là chỉ việc ra hiệu thuốc hỏi mua và uống ngay tức thì đâu nhé
Nếu những nhân đang sở hữu một số bệnh sau: tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim, gan, hút thuốc lá.... thì tuyệt đối không nên sử dụng thuốc tránh thai nhé. Bởi vì nếu cố tình sử dụng thuốc thì rất có thể bạn sẽ gặp phải tai biến.
Nguyên nhân, do thuốc tránh thai hàng ngày có chứa 2 hoạt chất: dẫn chất estrogen và dẫn chất progestin nên có thể gây một số tác dụng phụ và nguy hiểm cho những nhân bị một số bệnh kể trên đấy.
Khi có những triệu chứng khó chịu khi uống thuốc
Nếu như sau khi uống thuốc tránh thai hàng ngày, bạn thường xuất hiện những triệu chứng khó chịu như đau bụng dữ dội, đau đầu dữ dội, đau ngực, đau chân... thì phải ngưng uống thuốc tránh thai ngay tức khắc và tìm tới những biện pháp tránh thai khác nhé.
Với những triệu chứng nhẹ hơn như: buồn nôn, nhức đầu, cương núi đôi.... thường xuất hiện trong thời gian đầu khi mới uống thuốc và hiện tượng này sẽ hết khi đã quen thuốc một thời gian. Vì thế, bạn nên nghe ngóng xem sao nhé.
Nguyên nhân, rất có thể những dấu hiệu trên là những dấu hiệu cảnh báo bạn đang bị tác dụng phụ gây huyết khối tắc mạch của dẫn chất estrogen.
Khi muốn uống thuốc tránh thai để trị mụn
Tốt nhất trước khi uống thuốc tránh thai bạn nên đến bác sĩ để được tư vấn dùng thích hợp và đúng cách thì khi có ý định sử dụng thuốc tránh thai để trị mụn thì việc thăm khám bác sỹ là không bao giờ thừa với bạn.
Nếu như bạn bị mụn là do nội tiết với biểu hiện trước mỗi kỳ kinh thì mụn thường xuất hiện dày đặc. Lúc này bạn mới nên cần phải điều trị bằng kháng sinh uống và sau đó dùng thêm thuốc điều trị nội tiết như những loại thuốc ngừa thai uống có tác dụng điều trị chất nhờn và mụn.
Ví dụ như các loại thuốc ngừa thai có chứa các chất: Cyproterone acetate (CPA) và Ethinyl Estradiol.... Đây là loại thuốc có chứa các nội tiết tố, tác dụng chính là điều trị mụn trứng cá, tuy nhiên, thuốc cũng có thêm tác dụng ngừa thai.
Dùng thế nào cho an toàn?
Sự khác nhau về thành phần giữa hai loại dẫn đến sự khác nhau về thời điểm và thời gian dùng thuốc. Ngoài ra, trong cùng một loại, cũng có sự khác nhau về hàm lượng dẫn đến khác nhau về lượng dùng (tính theo viên) nên rất dễ nhầm lẫn. Cần phải biết rõ loại đang dùng và hàm lượng của các biệt dược để dùng đúng thời điểm, thời gian và quy ra lượng viên cần phải dùng.
Thuốc ngăn sự rụng trứng và sự bám của trứng trực tiếp nên dùng càng sớm càng tốt. Ví dụ với viên postinor, nếu chỉ giao hợp một lần thì 1 giờ hoặc chậm nhất là 4 giờ sau giao hợp uống 1 viên là đủ nên viên này được gọi là “viên tránh thai liều duy nhất”.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có hiệu quả không cao lắm (khoảng 75%). Hiệu quả càng giảm đi khi dùng nhiều lần. Thuốc gây một số tác dụng phụ như làm rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, rong huyết, nhức đầu, chóng mặt. Một tác dụng phụ có khoảng 50% người dùng gặp là buồn nôn, nôn, có ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả của thuốc. Nếu sau khi uống chưa đầy 2 giờ mà bị nôn thì phải uống bù ngay số thuốc đó và tiếp tục dùng đủ liều còn lại. Nếu sau khi uống quá 2 giờ mới nôn thì không cần phải uống bù. Uống không đủ lần (hai lần), không đủ liều (do bị nôn mà không uống bù), không đúng thời điểm thời gian (do quên) thì thuốc sẽ không có hiệu quả.
Khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp nhiều lần sẽ có hiện tượng căng ngực (do thuốc giữ nước, do tác dụng của hormon nữ), ngừng dùng sẽ hết, chứ không làm ngực phát triển vì thế không nên dùng thuốc với hy vọng làm cho ngực nở nang.
Ảnh hưởng của viên thuốc tránh thai khẩn cấp trên nguy cơ ung thư, bệnh lý ác tính chưa được nghiên cứu đầy đủ. Tuy nhiên giống như các thuốc tránh thai khác, chúng có thể là tiền đề gây ra hoặc làm nặng thêm những bệnh này nên có một số khuyến cáo. Ví dụ như không dùng viên postinor cho người có tiền sử ung thư vú, buồng trứng, tử cung, người xuất huyết âm đạo không rõ nguyên nhân, người có bệnh gan thận; rất cẩn thận khi dùng cho người có tiền sử hen suyễn, người cao huyết áp, nhức nửa đầu, động kinh, tăng lipid máu, trầm cảm, viêm tĩnh mạch huyết khối kéo dài.
Khi dùng đồng thời với các kháng sinh ampicilin, tetracyclin, chloramphenicol, neomycin, rifampicin, thuốc ngủ barbuturic thì hiệu quả ngừa thai bị giảm sút.
Do những nguyên nhân nói trên chỉ nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp cho người khỏe mạnh (không có các bệnh trên) và chỉ dùng không quá 4 lần trong một tháng.
Thuốc này dùng cho những cặp vợ chồng lớn tuổi ít giao hợp hay vợ chồng thường ở xa nhau, gặp gỡ ngẫu hứng; dùng khi các biện pháp tránh thai khác bị trục trặc đột xuất (như dùng bao cao su bị rách, quên dùng thuốc tránh thai hằng ngày nhưng không bù kịp, tính sai ngày giao hợp an toàn, vòng tránh thai bị tụt) hoặc dùng trong những trường hợp bắt buộc như bị cưỡng hiếp. Hiện không ít người chưa lập gia đình, đang tuổi vị thành niên muốn thoải mái cũng tự tìm dùng thuốc này. Ích lợi là giảm bớt tình trạng có thai trước hôn nhân nhưng nếu lạm dụng sẽ có hại do tác dụng phụ của thuốc, do tạo ra tâm lý không tốt trong đời sống vợ chồng sau này.
Ngoài ra, còn có một loại thuốc tránh thai khẩn cấp khác là mifepristone (gọi tắt là RU 486). Thuốc này phá vỡ sự làm tổ của trứng, nên dù sự thụ tinh có xảy ra thì cũng không giữ được. Thuốc được xem như một “phát kiến tuyệt vời” lưu hành rộng rãi ở Anh, Pháp, Thụy Điển, Trung Quốc... nhưng ở một số nước mà việc phá thai còn bị cấm hay còn đang tranh cãi như ở Mỹ thì lại chưa được chấp nhận. Nước ta chưa chính thức nhập thuốc này, nếu có chỉ là thuốc ngoài luồng (do người đi nước ngoài mang về).
Trong một số trường hợp dùng thuốc tránh thai khẩn cấp là cần thiết nhưng không nên dùng thường xuyên, càng không nên lạm dụng.
Mặt trái của thuốc tránh thai
Mặc dù thuốc tránh thai khẩn cấp vẫn được đánh giá là không có tác dụng phụ nghiêm trọng và nói chung là an toàn nhưng không được dùng sau nhiều ngày đã quan hệ. Tùy loại thuốc mà chỉ được uống muộn nhất là 2 hoặc 3 ngày sau khi quan hệ. Thuốc tránh thai khẩn cấp nếu có tác dụng phụ thì người dùng sẽ cảm nhận được ngay lập tức và kéo dài hàng tuần sau khi uống thuốc.
Một số tác dụng phụ dẽ thấy khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp là:
- Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt: Nếu phụ nữ uống thuốc tránh thai khẩn cấp thì rất có thể ảnh hưởng đến chu kì kinh nguyệt, có thể là làm cho kinh nguyệt rút ngắn lại và kéo dài ra. Nhiều phụ nữ có thể bắt đầu chu kì kinh nguyệt trong khoảng 7-9 ngày sau khi uống thuốc. Nếu sau 21 ngày mà vẫn không thấy kinh thì bạn nên đi khám bởi rất có thể chậm kinh là dấu hiệu mang thai. Uống thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có thể dẫn đến chảy máu âm đạo nhẹ.
- Mang thai ngoài tử cung: Nếu âm đạo ra máu nhiều thì cũng có thể là do mang thai ngoài tử cung. Thai ngoài tử cung xảy ra khi trứng thụ tinh với tinh trùng ở ngoài tử cung, vì vậy nó không thể tồn tại và phát triển được. Nếu thuốc tránh thai khẩn cấp đó uống không hiệu quả vì uống sau 5 ngày thì khả năng mang thai ngoài tử cung cũng có thể xảy ra.
- Kích thích đầu ngực: Sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp, hormone cơ thể thay đổi, có thể làm cho ngực của bạn đau kéo dài hàng tuần. Uống thuốc acetaminophen và mặc áo ngực thể thao hoặc áo ngực rộng để giảm đau vú.
- Nhức đầu: Chị em phụ nữ có thể cảm thấy đau đầu sau khi uống thuốc tránh thai khẩn cấp. Nhức đầu có thể gây ra bởi những thay đổi đột ngột của hormone và có thể kéo dài cho đến khi người phụ nữ bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt. Uống thuốc acetaminophen cũng có thể giảm đau đầu.
Những điều kiêng kỵ sau khi nạo hút thai
Nạo phá thai an toàn
Chăm sóc phụ nữ sau khi phá thai
Ngứa âm đạo sau khi hút thai
Dính buồng tử ung
Phá thai bằng thuốc có an toàn không?
(st)