1
Trẻ chậm tăng cân luôn là bài toán nan giải với các ông bố bà mẹ nuôi con nhỏ. Có khá nhiều nguyên nhân khiến bé chậm tăng cân như chế độ dinh dưỡng, tiền sử sức khỏe, các hoạt động thể chất hay rối nhiễu về tinh thần…
Vì sao trẻ chậm tăng cân?
Có khá nhiều nguyên nhân khiến bé chậm tăng cân như chế độ dinh dưỡng, tiền sử sức khỏe, các hoạt động thể chất hay rối nhiễu về tinh thần…
Nhìn chung, nếu bé hầu như không hoặc chậm tăng cân thì có thể do bé ăn uống không đủ chất, cơ thể không hấp thu và sử dụng chất dinh dưỡng đúng cách.
Dù bé chậm tăng cân do nguyên nhân nào thì cũng có hệ quả là bé bị thiếu năng lượng và chất dinh dưỡng, ảnh hưởng đến việc phát triển chiều cao và trí thông minh của bé.
Vì vậy để đối phó với việc trẻ chậm tăng cân, xin các bậc phụ huynh lưu ý:
Trường hợp do chế biến thức ăn chưa phù hợp, mà đáng lưu ý là khá nhiều trẻ được ăn đủ đạm, rau xanh nhưng lại thiếu chất béo trong khẩu phần ăn. Bố mẹ nên nhớ, các bé cần ăn đủ lượng chất đạm, bột, béo. Chất béo rất cần cho cơ thể vì nó cung cấp năng lượng và là thành phần tạo nên tế bào, bên cạnh đó còn đóng nhiều vai trò quan trọng khác.
Trường hợp khẩu phần ăn không cân đối, trong đó nhiều trường hợp cho trẻ ăn quá nhiều đạm thịt gây khó khăn cho việc hấp thu cũng là nguyên nhân khiến bé chậm tăng cân. Có trường hợp bé trai mới 7-8 tháng tuổi mà mẹ xay đến 100 gr thịt mỗi ngày cho ăn, khiến cơ thể quá tải, không hấp thu được nên tác dụng ngược lại, thay vì khỏe mạnh vì được “tẩm bổ” thì bé lại không thể lên cân. Trong khi đó, rau xanh là chất xơ hỗ trợ cho tiêu hóa thức ăn lại bị thiếu so với nhu cầu.
Ngoài ra việc bao bọc trẻ, hoặc chỉ “nhốt” trẻ trong phòng, hạn chế vận động của trẻ để dễ trông coi cũng có ảnh hưởng đến sự ngon miệng ở trẻ. Vì khi vận động, vui chơi sẽ giúp cho trẻ khỏe mạnh cũng như giúp tiêu hao năng lượng, chính là cơ chế gây đói rất tự nhiên giúp cho bữa ăn được ngon miệng hơn.
Khi bệnh, trẻ biếng ăn vì đang sốt, viêm họng, lở miệng hay đau răng... nên cho ăn uống bổ dưỡng nhưng "dễ nuốt" như: sữa, cháo, súp, trứng la-coque, yaourt...
Thức ăn cần kích thích các giác quan và phù hợp với tình trạng răng miệng. Bé sẽ ăn ngon bằng vị giác, bằng tai, bằng mắt, khi được bốc, đưa lên miệng, lưỡi. Khi có răng thì cần tạo điều kiện cho bé tập nhai. Có nhai mới tiết ra nước bọt, ăn càng ngon thêm.
Bao tử trẻ còn nhỏ, trên dưới 200ml chỉ nên cho ăn từng chút một, trông đỡ ngán. Thức ăn cần "ngon mắt" để bé thấy "muốn nhai".
Tính đa dạng cũng rất cần để tránh chán ăn: chúng ta thường nhận thấy trẻ con dễ chấp nhận ăn riêng từng thức ăn như: trái cây, bánh qui, yaourt, cháo,... nhưng chóng chán những hỗn hợp thức ăn, chính vì được xay quá nhuyễn và loãng bằng máy xay sinh tố. Một đứa trẻ khi đã không thích cái gì thì sẽ có cử chỉ "quay đầu đi" khi bạn cố đút bé ăn.
Khuyến khích tính chủ động trong ăn uống, thay vì "kè kè" theo sau bé để đút, bạn hãy bày ra cho bé "trò chơi tự ăn" xem cái tay có khéo cầm muỗng, hàm có nhai giống bố, mẹ không? Bé làm được gì thì nhớ khen bé, bé sẽ thích thú và làm tiếp.
Ngoài ra các bạn cũng có thể nhờ đến những sản phẩm đặc trị để hỗ trợ, giúp bé yêu hay ăn chóng lớn, phát triển toàn diện chiều cao và trí thông minh
Những thành phần khắc phục chứng biếng ăn:
- L-Lysin: Là một axit amin thiết yếu, tham gia sản xuất enzyme, giúp trẻ ăn ngon miệng, gia tăng chuyển hóa tối đa chất dinh dưỡng. Nếu thiếu L-Lysin, trẻ sẽ dễ bị gầy, yếu, teo nhão cơ, biếng ăn, chậm lớn, giảm sức miễn dịch, dễ mắc bệnh…
- Mật ong: Không những tạo được vị ngọt tự nhiên, dễ uống đối với trẻ mà còn kích thích tiêu hóa, giúp trẻ có cảm giác ngon miệng.
- Các vitamin nhóm B: Có tác dụng tăng cường sự chuyển hóa tại các mô, tạo năng lượng cho cơ thể, giúp trẻ trở nên hiếu động hơn, dễ tạo cảm giác nhanh đói ở trẻ. Đồng thời, các vitamin này còn giúp bổ máu, gia tăng sự phát triển của hệ thần kinh…
• Những thành phần giúp bé phát triển trí não và thông minh hơn:
- DHA: Một axit béo thuộc nhóm omega-3 cơ thể không tự tổng hợp được mà phải đưa vào từ nguồn thực phẩm. DHA rất cần thiết cho quá trình hoàn thiện chức năng nhìn của mắt, cho sự phát triển hoàn hảo của hệ thần kinh. DHA còn giúp trẻ phát triển trí tuệ, thông minh hơn, phản xạ nhanh hơn…
- Taurin: Đóng vai trò quan trọng trong các chức năng của thị giác, não, hệ thần kinh và chức năng của tim.
• Những thành phần giúp bé phát triển chiều cao:
- Cao xương động vật và Calci lactate: Cung cấp calci cho các trường hợp trẻ bị còi xương, chậm phát triển chiều cao
Bí kíp giúp con tăng cân
Vấn đề cân nặng của con luôn là một trong những mối quan tâm hàng đầu của cha mẹ. Hầu hết các bậc cha mẹ lo sợ chuyện con mình bị thiếu cân hơn là thừa cân. Vậy nên, không ít bậc cha mẹ luôn ra sức ép cho con ăn để mong con lớn hơn những đứa trẻ khác cùng lứa, nhưng càng ép càng không thấy hiệu quả. Là tại sao?
Cha mẹ hãy tham khảo chiến lược giúp con tăng cân đơn giản dưới đây có tác dụng vừa giúp con cái ăn uống lành mạnh lại có thể tăng cân phù hợp độ tuổi:
Bước 1
Tham khảo ý kiến bác sĩ của bạn nếu bạn đang quan tâm đến trọng lượng của con. Làm các kiểm tra cần thiết để biết con có bị một số bệnh ảnh hưởng đến cân nặng của con hay không, ví dụ như bệnh celac (một bệnh tự miễn dịch, xảy ra khi cơ thể không thể tiêu hóa được thực phẩm có chứa glutin) hoặc bệnh dị ứng thực phẩm…
Bước 2
Khuyến khích các bữa ăn nhỏ thường xuyên để phần nào giup con tang can. Cho phép con ăn vặt và ăn thành các bữa nhỏ ngoài những bữa chính trong ngày. Cứ sau mỗi một hoặc hai giờ, hãy hỏi xem con có đói không và cho con ăn một số loại thực phẩm lành mạnh đối với trẻ em như trái cây sấy khô, sinh tố, pho mát, sữa chua và bánh quy giòn ngũ cốc nguyên hạt…
Bước 3
Tránh cho trẻ em ăn các loại thực phẩm ăn vặt có hàm lượng calo cao ăn. Không cho con liên tục ăn những đồ ăn ít dinh dưỡng nhưng có lượng đường cao như kẹo, khoai tây chiên, bánh quy nướng và bánh ngọt… vì nếu ăn nhiều các loại thực phẩm này, trẻ sẽ tự hình thành thói quen ăn chúng suốt đời, như vậy thì không tốt chút nào. Đó là ý kiến cảnh báo của Tiến sĩ Stephen Daniels, một giáo sư của khoa nhi tại Bệnh viện Nhi ở Mỹ và là thành viên của Ủy ban về dinh dưỡng, trẻ em của Mỹ.
Bước 4
Cho con uống ít nước trái cây. Nước trái cây có chứa rất ít giá trị dinh dưỡng. Nhưng nước lọc thì được khuyến khích, vì nước lọc không làm cho trẻ quá no nên trẻ không chán ăn các món ăn khác. Tăng cường sữa cho con, thậm chí cho thêm sữa vào sinh tố trái cây hoặc các đồ uống có hàm lượng calo cao khác. Ngoài ra, các bậc cha mẹ cũng cần lưu ý là trẻ uống nước trái cây quá nhiều có thể gây tiêu chảy, cản trở việc giúp con tăng cân đấy.
Bước 5
Tăng hàm lượng calo của các loại thực phẩm mà con ăn. Không cần tăng quá nhiều, chỉ cần tăng một chút một. Bạn có thể khuấy đều dầu ô liu vào mì, bơ vào bánh mì nướng và bột yến mạch, pho mát lên bánh sandwich hoặc trong trứng và cho sữa vào súp thay vì cho nước hoặc nước dùng.
Bước 6
Cho phép trẻ ăn các món tráng miệng lành mạnh, ví dụ như bánh pudding có lượng chất béo thấp, sữa chua hoặc bánh nướng xốp đông lạnh, và bánh được làm từ ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và đường tối thiểu. Trái cây kem cũng tốt cho trẻ.
Thực phẩm giúp bé tăng cân
Nếu trẻ vừa sút cân mạnh sau một đợt ốm (hay thường xuyên trong tình trạng thiếu cân) thì những thức ăn giàu đạm và chất béo dưới có lợi cho bé.
Phômai
Phômai là thực phẩm giàu kalo cho bé trước tuổi đến trường, đồng thời cũng là nguồn đạm và chất béo lý tưởng cho bé đang cần tăng cân. Có rất nhiều cách để bạn có thể “nhồi” chất "vỗ béo" này vào thực đơn hàng ngày của bé: Kẹp phômai vào bánh mỳ; trộn phômai với salad rau củ, mỳ; hay thậm chí, rán trứng cùng phômai. Bạn cũng có thể lựa chọn những thỏi phômai để làm đồ ăn vặt cho bé.
Lý do con bạn không tăng cân:
- Bé đang mắc bệnh gì đó hoặc có triệu chứng dị ứng với thức ăn, dị ứng sữa hay không dung nạp thức ăn.
- Bé nhẹ cân có thể do ăn ít, không đủ lượng kalo cần thiết hoặc cơ thể không hấp thụ được thức ăn.
- Thiếu sắt cũng làm bé nhẹ cân.
Thịt, cá
Hai loại thực phẩm này là một lựa chọn giàu kalo khác dành cho bé nhẹ cân. Nhưng để tạo được sức cuốn hút cho bé, bạn hãy nghĩ ra nhiều cách hấp dẫn con như đùi gà rán, thịt lợn viên, bò bít tết, chả cá, nem cuốn cá…
Tinh bột
Cơm, xôi, mỳ, bột ngũ cốc, khoai tây…, nhóm thực phẩm này là nguồn năng lượng chính cho cơ thể bé. Tinh bột giúp bé tăng trưởng và phát triển. Có một món mà bé rất thích là khoai tây rán phết bơ, kem.
Các loại hạt
Hạt rất giàu kalo và đã được chứng minh là tốt cho sự phát triển của bé. Các loại hạt cũng rất dễ chế biến thành các món ăn hấp dẫn bé như hạt điều rang (kẹo lạc, hạt hạnh nhân rang, hạt dẻ luộc…). Ngoài ra, bạn cũng có thể trộn hạt vào các món nộm, salad hay các món kem để làm đồ ăn các bữa phụ.
Sữa, sữa chua
Sữa, đặc biệt là sữa dành cho bé nhẹ cân rất giàu kalo. Với sữa chua, không chỉ giàu kalo, sữa chua còn kích thích tiêu hóa ở bé, giúp bé nhanh có cảm giác đói và ăn ngon miệng hơn. Dù bé nhà bạn thích loại sữa chua nào, sữa chua nguyên kem trắng, sữa chua vị hoa quả, sữa chua hộp hay sữa chua uống, cứ chiều theo ý bé.
Dầu olive
Loại dầu này rất giàu năng lượng nên chỉ cần một lượng nhỏ bạn có thể giúp bé có được nhiều kalo. Dầu tốt cho tim mạch và chứa chất chống oxy hóa. Dầu có hương vị giống hoa quả nên bạn dễ dàng kết hợp với nhiều món ăn khác nhau. Bạn có thể trộn trực tiếp vài thìa vào cháo, rưới lên bánh mỳ hay dùng để trộn salad cho bé.
Rau củ
Rau, củ tuy năng lượng thấp nhưng chúng cũng góp phần tăng thêm kalo trong chế độ ăn của bé. Bạn hãy sáng tạo để hoa quả kết hợp được với nhiều thực phẩm giàu năng lượng khác. Chuối thái lát trộn với bơ lạc hay kem tươi. Còn các loại rau giàu năng lượng như đậu Hà Lan, ngô non… khi được trộn cùng phomát, nước sốt sẽ tạo thành món giàu năng lượng
Chia sẻ kinh nghiệm
Hỏi:
Bé nhà em 22 tháng được 11kg, bé được 12 cái răng. Sáng bé ăn ở lớp, chiều về 5giờ uống sữa hộp 180ml, 7giờ ăn 1 bát cơm, 9giờ uống sữa. Ăn như vậy nhưng bé tăng cân rất chậm (có tháng không tăng lạng nào, bữa ăn đầy đủ rau,thịt,cá).
2 tháng trước em có đưa bé đi khám ở Viện dinh dưỡng, bác sĩ có kê thuốc bổ sung thêm canxi và kẽm nhưng 2 tháng nay rồi bé vẫn không lên kg nào. Xin hỏi bác sĩ phải bổ sung thêm gì cho bé? Em xin chân thành cảm ơn!
(Nguyễn cường - vietk45@yahoo.com)
2 tháng trước em có đưa bé đi khám ở Viện dinh dưỡng, bác sĩ có kê thuốc bổ sung thêm canxi và kẽm nhưng 2 tháng nay rồi bé vẫn không lên kg nào. Xin hỏi bác sĩ phải bổ sung thêm gì cho bé? Em xin chân thành cảm ơn!
(Nguyễn cường - vietk45@yahoo.com)
Trả lời:
Em không nói rõ cháu là bé trai hay gái, nếu là bé gái thì cân nặng của cháu như vậy là bình thường, còn là bé trai thì hơi thiếu cân một chút, đến tháng tuổi này trung bình các cháu chỉ tăng 1,5 – 2 lạng một tháng thôi, cho nên chỉ cần cân lúc đói và lúc no cân nặng đã chênh nhau 2 – 3 lạng rồi. Muốn theo dõi cân chính xác em phải cân trẻ trên cùng một cái cân, cân vào một giờ nhất định trong ngày và mặc cùng loại quần áo.
Tuy vậy muốn bé tăng cân nhiều hơn cần cho tăng lượng dầu (mỡ) vào các bữa ăn, mỗi bữa phải 2 thìa dầu mỡ, kể cả ăn cơm cũng vậy có thể cho dầu mỡ vào thức ăn hoặc trộn thẳng vào cơm cho bé ăn, tổng lượng sữa một ngày cháu cần uống 500ml, ngoài có thể ăn thêm sữa chua, hoa quả sau các bữa ăn nữa.
Cần chú ý đến tình trạng phân của trẻ, nếu bị táo bón hoặc đi ngoài phân sống thì trẻ cũng không tăng cân.
Hỏi
Cần chú ý đến tình trạng phân của trẻ, nếu bị táo bón hoặc đi ngoài phân sống thì trẻ cũng không tăng cân.
Hỏi
Con tôi gái 7 tháng tuổi, cân nặng 6,1 kg, cao 65 cm. Xin hỏi cháu có bị suy dinh dưỡng không? Cháu rất biếng ăn, tôi phải làm sao để tăng cân cho cháu?
Hàng ngày cháuăn 2-3 bữa và uống 400ml sữa (cả sữa mẹ và sữa côngthức). Cháu rất lười ăn, xin bác sỹ tư vấn giúptrường hợp của cháu.
Vũ Mai Liên(Liengm@... - Nghệ An)
Trả lời:
Với chiều caovà cân nặng như vậy, con gái chị đã bị suy dinh dưỡng.Cháu nào suy dinh dưỡng thì cũng đều lười ăn cả. Ở tuổi này, cháu cần đạt cân nặng khoảng 7,8 kg vàchiều cao 67 cm.
Cháu bị suy dinhdưỡng tức là cháu bị thiếu năng lượng và chất dinhdưỡng khiến không thể tăng cân và tăng chiều cao cũngnhư giảm sút về mặt trí tuệ vì vậy cần có chế độchăm sóc đặc biệt tăng năng lượng và tăng chất dinhdưỡng trong bữa ăn hàng ngày của cháu.
Bữa ăn của trẻ suy dinh dưỡng cần được tăng cường cả năng lượng và chất dinh dưỡng
Cháu ăn 2-3bữa/ngày và uống 400ml sữa là ít so với lứa tuổi(cháu cần ăn 3-4 bữa/ngày và uống 500-600ml sữa). Trongbữa ăn hàng ngày, không những chị cần tăng bữa ăn lêncho con mà còn cần tăng năng lượng và chất dinh dưỡnglên bằng cách:
Tăng dầu mỡ:Dầu mỡ là một chất không thể thiếu trong bữa ăncủa trẻ, giúp trẻ tăng năng lượng nhanh chóng hơn cảchất bột và đạm. Mỗi bữa bột cần cho 1 muỗng dầuăn.
Nấu đặc:Nấu đặc để tăng năng lượng của bữa ăn, giúpcháu no lâu hơn.
Tăng bữa ăn:Cho cháu ăn nhiều lần trong ngày bằng cách chia nhỏcác bữa ăn, tăng cường bữa phụ, cho trẻ ăn thêm bữatối trước khi ngủ.
Thực đơn chobữa phụ có thể cho cháu ăn sữa chua, chuối chín, bánhFlan, sữa... Vì cháu biếng ăn nên việc chia nhỏ bữa ăntrong ngày sẽ giúp cháu đỡ chán và sợ ăn. Tuy nhiên,bữa phụ cần cách bữa chính khoảng 1,5 tiếng để cháukhông bị ngang dạ. Chị tránh ép con ăn mà nên tìm cáchlàm cho con thích thú với bữa ăn để tránh làm cháu bịbiếng ăn do tâm lý.
Chị cũng nênchú ý đến tính đa dạng của các món ăn. Nếu ngày nàocũng cho cháu ăn cùng một món ăn thì chẳng có gì ngạcnhiên khi cháu chẳng chịu ăn. Với những món mới, ítnhất cũng kích thích cháu muốn thử xem sao.
Tăng cườngdinh dưỡng: bữa ăn của cháu phải đảm bảo có đầyđủ 4 nhóm: tinh bột, chất đạm, dầu ăn và rau quả.
Bổ sung vichất dinh dưỡng (vitamin và muối khoáng): Chị cầncho cháu đi khám để các bác sỹ tư vấn một số loạivitamin và muối khoáng cần thiết cho cháu.
Giúp trẻ tăng cân nhanh phát triển tốt
Vì sao trẻ chậm tăng cân
Cách tính chiều cao và cân nặng của trẻ
Cho trẻ ăn váng sữa có tốt không?
Cách nấu súp ngon cho bé
