Cách trồng hoa cúc đồng tiền

Đồng tiền là một trong những loài hoa có màu sắc đẹp, tươi sáng, đa dạng về chủng loại với đầy đủ các loại màu từ đỏ, cam, vàng, trắng, phấn hồng, tím và có giá trị kinh tế lớn. Trên bông hoa có thể có một màu đơn hoặc nhiều màu xen kẽ. Hoa lớn và đai nên thích hợp để tạo thành bó hoặc tạo thành hoa lẵng hoặc cắm hoa nghệ thuật. Ngoài ra, hoa đồng tiền cũng thường được trồng trong chậu để trong phòng làm việc hoặc phòng khách. Một trong những ưu điểm của hoa đồng tiền là khá lâu tàn, nếu trồng trong chậu có thể nở trong thời gian 20 ngày – 30 ngày.  Đồng tiền là một loại hoa có sản lượng và giá trị cao, ở điều kiện thích hợp có thể ra hoa quanh năm, tỷ lệ hoa cắt và tỷ lệ hoa thương phẩm thu được khá  cao, hình dáng hoa cân đối, hài hòa, có giá trị thẩm mỹ, tươi lâu. Đây là một trong 10 loại hoa được ưa chuộng và tiêu thụ nhiều nhất trên thế giới. Đồng tiền hiện nay được trồng ở nhiều nước trên thế giới. Ở Trung Quốc, hoa đồng tiền còn có tên là Phu lang và thường được dùng trang trí cho xe hoa và phòng cưới.  Việt Nam là nước thuộc vùng khí hậu nhiệt đới thích hợp cho sự phát triển của nhiều loại hoa, trong đó có hoa đồng tiền.

Kỹ thuật nhân, nuôi  hoa đồng tiền thông thường bằng cách tách chiết cây con và gieo hạt, tuy nhiên phương pháp này có hệ số nhân thấp, cây không đồng đều, hoa không đảm bảo chất lượng. Hiện nay công nghệ nhân giống hiện đại bằng phương pháp in vitro sẽ khắc phục được các nhược điểm đó, từ một cá thể có thể nhân nuôi thành vài ngàn đến vài triệu cây con.  

A. Qui trình nhân giống hoa đồng tiền bằng phương pháp invitro

B. Mô tả các bước trong qui trình

1. Tạo nguồn vật liệu khởi đầu

Việc tạo nguồn vật liệu ban đầu tốt sẽ là bước quyết định tới sự thành công của các bước thực hiện tiếp theo. Vì vậy, để có nguồn mẫu cho quá trình nuôi cấy mô thì cần phải lựa chọn các cá thể sinh trưởng phát triển tốt từ quần thể đã được lựa chọn từ trước, trồng vào trong chậu với nền giá thể là trấu hun để hạn chế tỷ lệ nhiễm bệnh khi đưa vào nuôi cấy. Sau khi cây ổn định, phát triển bình thường (khoảng từ 2-3 tuần) thì có thể tiến hành lấy mẫu để nuôi cấy. Phần mẫu dùng để thực hiện phương pháp nuôi cấy là đỉnh sinh trưởng của cây. Thời gian lấy mẫu từ 9-10h của những ngày những nắng ráo, độ ẩm trong không khí không quá cao hoặc quá thấp.

2. Khử trùng tạo mẫu sạch

Mẫu lấy về cần bóc các lá ngoài, lấy đỉnh sinh trưởng khỏe mạnh, rửa sạch bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, rửa lại bằng nước cất và đặt vào trong bình để khử trùng. Dùng cồn 70% ngâm mẫu trong 1 phút để khử trùng sơ bộ, rửa lại mẫu bằng nước cất 3 lần, sau đó dùng Canxihypocholorid 15% để khử trùng sạch trong thời gian15 phút, tiếp tục rửa sạch  mẫu 5 lần bằng nước cất vô trùng. Cuối cùng chúng ta được mẫu đỉnh sinh trưởng của hoa đồng tiền sạch.

3. Tái sinh cụm chồi

Mục đích của giai đoạn này là tái sinh một cách định hướng của các tế bào mô nuôi cấy thành các cụm chồi.  Mẫu đã được khử trùng sạch đưa vào đĩa petri có giấy thấm vô trùng để thấm khô bề mặt các mẫu. Dùng dao để tách đỉnh sinh trưởng và chồi nách có đường kính khoảng 5mm ra và sau đó cấy vào các bình tam giác có môi trường dinh dưỡng phù hợp. Môi trường thường được sử dụng là môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng BA 0,7 mg/lít ở độ pH= 5,8. Sau 3 tháng thì các đỉnh sinh trưởng sẽ phát triển và tạo được nhiều cụm chồi với các kích thước khác nhau.

4. Nhân nhanh cụm chồi

Sau khi đã phát triển thành nhiều cụm chồi thì các chồi này cần phải được tách ra để nhân nhanh. Các cụm chồi nhỏ có kích thước 5-10mm được tách ra và cấy lên môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng BA 0,5 mg/lít  và GA₃ 0,1mg/lit ở độ pH= 5,8 được đặt trong các bình tam giác. Cụm chồi phát triển tốt thì sau 2 tháng sẽ đạt được từ 4 - 5 chồi/cụm. Các chồi, cụm chồi phát triển mạnh sẽ cho thấy các cây con có màu xanh non, lá thẳng dài, kích thước cây từ 30-40mm.

5. Duy trì cây

Cây sau khi được cấy lên môi trường nhân giống và đạt kích thước 30-40mm thì được cấy chuyền sang môi trường MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, chất kích thích sinh trưởng BA 0,1 mg/lít  và GA₃ 0,3 mg/lit ở độ pH= 5,8 để duy trì sự phát triển của cây. Sau 1 tháng  cây con phát triển mạnh, lá có màu xanh non, thẳng và có kích thước từ 40-60mm là đạt yêu cầu.

6. Tạo cây hoàn chỉnh

Cây đưa ra vườn ươm cần phải kích thước phù hợp, có đầy đủ rễ để có thể phát triển bình thường. Do đó khi cây đạt kích thước từ 40-60mm sẽ được cấy chuyền tiếp sang môi trường duy trì sự phát triển của cây và tạo rễ MS có bổ sung saccharose 3%, agar 9 g/lít, NAA 0,3 mg/lít, than hoạt tính 2g/lít ở độ pH= 5,8. Sau 2 tháng trên môi trường này cây hoa đồng tiền sẽ có kích thước 7-10cm, có đầy đủ bộ rễ và đảm bảo tiêu chuẩn để đưa ra vườn ương.

7. Đưa cây ra ngoài vườn ương

Sau khi cây con đạt chiều cao 7-10cm, có đầy đủ bộ rễ để có thể phát triển ngoài đất thì tiến hành tách ra khỏi bình tam giác, rửa sạch môi trường bám ở rễ, để ráo nước. Dùng khay xốp 80 lỗ, xơ dừa sàng mịn, đổ đầy xơ dừa vào các lỗ trên khay, sau đó tiến hành cấy cây con vào các lỗ trên khay. Khi trồng cây vào khay chú ý không để cổ rễ của cây non ngập quá sâu để tránh hiện tượng thối cổ rễ. Giữ ẩm và thoáng khí khi chăm sóc cây con.

Ẩm độ, nhiệt độ trong thời gian đầu đối với cây đồng tiền con mới trồng phải được suy trì gần tương tự như trong phòng nuôi cấy mô. Trồng trong nhà kính có lưới che 30% ánh sáng vì đồng tiền không chịu được cường độ ánh sáng trực xạ cao và sương muối, mưa nhiều nên phải làm giàn che để hạn chế các điều kiện bất lợi trên.

Chế độ tưới nước cho cây con giai đoạn đầu là 2 ngày tưới một lần,  có thể sáng tưới trước 9h, hoặc chiều tưới sau 4h. Tưới bằng bình phun sương, trong thời gian này không nên tưới phân. Sau khi cây ổn định bám được rễ vào xơ dừa thì mới bón phân. Bón phân NPK 0,5% ( 20-20-15), hai tuần phun một lần, khi phun nên phun vào buổi sáng hoặc chiều mát.

Sau 2 tháng thì cây con có thể đưa ra trồng ngoài vườn để kinh doanh.


MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐẸP VỀ HOA ĐỒNG TIỀN