Đau dạ dày lúc mang thai có ảnh hưởng gì đến thai nhi

Dưới đây là những tư vấn của chuyên gia về các bệnh thường gặp khi mang thai và cách xử trí:

Hỏi: ‘Tôi có tiền sử mắc chứng bệnh về dạ dày. Thỉnh thoảng, chứng bệnh này vẫn khiến tôi khó chịu. Tôi cần lưu ý gì để khỏe mạnh hơn khi mang thai?

Trả lời: Bạn có thể mắc chứng ợ nóng nhiều hơn, do tác động của những bất ổn trong dạ dày. Do đó, bạn nên lưu ý một số điểm sau:

- Bà bầu bị dạ dày nên ăn thành nhiều bữa nhỏ thay vì 3 bữa lớn mỗi ngày. Một bữa ăn quá no có thể làm căng phồng dạ dày, gây áp lực lên vùng ngực.

- Bạn tuyệt đối nên tránh xa rượu, đồ uống chứa caffein, hạn chế chocolate, kiểm soát thức ăn giàu gia vị… Bởi vì chúng làm tăng tiết dịch axit trong dạ dày, gây nên những cơn co thắt trong dạ dày.

- Bạn nên nghỉ ngơi ngay sau mỗi bữa ăn. Điều này khiến thức ăn được chuyển hóa tốt trong dạ dày và ruột; tránh được hiện tượng trào ngược thức ăn lên thực quản.

- Bạn nên tránh vận động hoặc luyện tập ngay sau khi ăn. Khoảng 2-3 giờ đồng hồ sau khi ăn, bạn mới nên bắt đầu vận động.

- Bạn cũng nên phòng tránh căng thẳng, stress. Nghỉ ngơi, vận động, hít thở sâu hợp lý sẽ giúp bạn tránh được dấu hiệu thừa axit trong dạ dày.

Phụ nữ mang thai bị dạ dày cần đặc biệt quan tâm đến
chế độ ăn uống.(ảnh minh họa)

Hỏi: ‘Tháng trước, một người bạn của tôi phải dùng phương pháp kích thích sinh. Bé sơ sinh của cô ấy có trọng lượng gần 4kg. Có phải khi thai nặng cân thì bác sĩ sẽ dùng phương pháp kích thích sinh?

Trả lời: Bác sĩ sẽ chọn cách kích thích sinh phụ thuộc vào từng thai phụ. Nguyên nhân có thể là do thai nặng cân, thai quá ngày hoặc do nguyên nhân khác từ người mẹ.

Phương pháp kích thích sinh được bác sĩ sử dụng như sau:

- Bác sĩ sẽ dùng ngón tay, kích thích vào tử cung của thai phụ để nó giãn ra, khiến thai phụ nhanh chuyển dạ. Nếu tiến triển tốt, thai phụ sẽ có dấu hiệu chuyển dạ trong vòng 24-48 giờ đồng hồ sau đó. Tuy nhiên, cách này đôi khi không thành công.

- Bác sĩ có thể chọc vỡ túi nước ối, bằng dụng cụ dài, mỏng như chiếc kim móc. Túi nước ối tràn ra sẽ kích thích cơn co bóp tử cung.

- Bác sĩ có thể đặt thuốc (dạng kem) vào tử cung của thai phụ.

- Bác sĩ có thể tiêm (hoặc truyền dịch thuốc) trực tiếp vào máu của thai phụ. Cách này có thể được dùng kết hợp với cách chọc túi nước ối.

Hỏi: ‘Năm nay, tôi 30 tuổi và mắc chứng đau nửa đầu từ khi tôi còn trẻ. Giờ, tôi đã mang thai được 6 tuần. Tôi phải làm sao?’

Chứng đau nửa đầu có thể giảm hoặc tăng lên trong giai đoạn mang thai. (ảnh minh họa)

Trả lời: Một số nghiên cứu chứng minh, chứng đau nửa đầu có thể giảm hoặc tăng lên trong giai đoạn mang thai. Những yếu tố kích thích cơn đau nửa đầu bao gồm thực phẩm, chất lượng giấc ngủ, tình trạng stress… Khi xuất hiện cơn đau, bạn nên nằm nghỉ trong phòng tối, yên tĩnh. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng khăn mát hoặc túi chườm mát để làm dịu cơn đau.

Nếu chứng đau nửa đầu trầm trọng tới mức bạn không thể ăn uống được; bạn bị nôn hoặc gây ra những rắc rối sức khỏe khác, bạn mới nên hỏi ý kiến bác sĩ về việc dùng thuốc an toàn trong thai kỳ.

Hỏi: ‘Tôi đang mang bầu tuần thứ 20. Tôi biết là thai phụ không nên uống nhiều trà vì nó chứa caffein. Tuy nhiên, tôi nghĩ dùng một chút trà xanh mỗi ngày thì không gây hại gì. Điều này có đúng không?’

Trả lời: Một vài nghiên cứu khoa học chứng minh, thai phụ dùng caffein có liên quan đến yếu tố nhẹ cân ở bé sơ sinh. Ngoài ra, nhóm người mẹ sử dụng caffein cũng khiến bé sơ sinh dễ bị khó ngủ, hay nôn trớ, lo lắng, bồn chồn… Dùng caffein hàng ngày có thể gây ra chứng mất ngủ cho chính bản thân bạn. Nó cũng làm bạn bị gia tăng nhịp tim, rối loạn sự trao đổi chất, gây nên chứng hồi hộp, đau đầu. Đồng thời, caffein có chức năng làm gián đoạn quá trình hấp thụ sắt trong cơ thể, khiến bạn dễ bị thiếu máu do thiếu sắt.

Nếu bạn dùng ít trà xanh (lượng caffein không vượt quá 200mg/ngày) thì không gây hại cho thai. Tuy nhiên, trà xanh hầu như không chứa chất bổ dưỡng; do đó, bạn nên “cai” thói quen uống trà khi mang thai.


MANG THAI KHI BỊ ĐAU DẠ DÀY CÓ NGUY HIỂM

Ở người mới có thai bị đau dạ dày, tần suất đau nhiều hơn do nôn mửa (dạ dày phải co bóp mạnh, ngược chiều để đẩy thức ăn ra). Khi hết nghén, nhu động cơ dạ dày và ruột do thai nghén giảm, đồng thời vị trí dạ dày bị thay đổi do tử cung to lên chèn ép khiến thức ăn chậm tiêu, dễ ứ đọng dịch vị, làm nặng thêm thương tổn trong niêm mạc dạ dày.

Nếu cơn đau dạ dày nhiều, nặng thì cần được điều trị bằng các thuốc thích hợp do các thầy thuốc chuyên khoa tiêu hóa lựa chọn. Ngày nay, người ta đã biết rõ tác nhân gây đau dạ dày là một loại vi khuẩn (helicobacter pylori) gây ra. Vì thế trong điều trị nhất thiết cần có kháng sinh diệt khuẩn, thuộc nhóm Tetracylin, có khi còn phối hợp với cả nhóm Metronidazol. Đây là những thuốc được khuyến cáo không nên dùng cho người có thai. Ngoài ra, một số thuốc khác để chữa bệnh dạ dày cũng được khuyên không nên dùng hoặc nếu dùng phải thận trọng với người mang thai, như thuốc chứa Lansopazol, Cimetidin, Famotidin hoặc Bismuth salicylat…

Người có thai khi muốn dùng thuốc để chữa chứng đau dạ dày, thì nhất thiết phải có chỉ định của thầy thuốc chuyên khoa tiêu hóa. Bệnh nhân cần thông báo tình trạng thai nghén để bác sĩ lựa chọn thuốc thích hợp nhất với hoàn cảnh của mình. Ngoài ra, để chẩn đoán và theo dõi tiến triển của bệnh, thầy thuốc có thể chỉ định soi hoặc chụp X quang dạ dày. Những việc này chỉ nên tiến hành khi thật sự cần thiết, còn nếu có thể trì hoãn được đến sau sinh thì nên chờ đợi.

Đau bụng sau khi ăn (đau dạ dày) nếu không điều trị dứt điểm, các cơn đau sẽ xảy ra khá thường xuyên, dẫn đến giảm cân và làm cho cơ thể bị suy yếu. Đau dạ dày thường đi kèm với đau bụng liên tục và có xu hướng lan rộng đến vai, ngực và cổ. Ở một số người, cơn đau bụng có thể xảy ra ở toàn bộ vùng bụng, làm cho bụng cứng lên và nhạy cảm hơn. Các triệu chứng khác của chứng đau dạ dày là đầy hơi, buồn nôn, nôn mửa, mùi vị chua trong miệng… nặng hơn nữa thì có thể ói ra máu hoặc máu đi kèm với phân.

Những nguyên nhân gây khó chịu ở dạ dày

Các nguyên nhân thường gặp nhất là hội chứng rối loạn tiêu hóa (ruột kích thích), loét dạ dày và bệnh trào ngược axit. Trong hội chứng ruột kích thích, có một kích thích liên tục trong ruột già của bệnh nhân, gây đau ở bụng. Trong khi ăn thực phẩm, một số thay đổi trong chuyển động xảy ra trong ruột và làm cho cơn đau tăng thêm.

Có rất nhiều điểm giống nhau giữa các triệu chứng của bệnh loét dạ dày và trào ngược axit. Loét dạ dày là do chủ yếu là do một loại vi khuẩn có tên Helicobacter pylori gây ra. Trào ngược axit xảy ra khi các axit dư thừa của dạ dày được đẩy lên đến các đường ống thực quản thông qua một số lỗ ở phần cơ trên của dạ dày. Thông thường, axít được đẩy vào dạ dày bởi một số trọng lượng thêm vào dạ dày, ví dụ như khi mang thai hoặc béo phì. Trong một số trường hợp hiếm gặp, các loại bệnh như viêm loét đại tràng và bệnh Crohn cũng có thể dẫn đến đau bụng sau khi ăn. Uống rượu, hút thuốc lá, cà phê và các loại thuốc như NSAID (Non-steroidal thuốc chống viêm) cũng gây ra tình trạng tương tự.

Làm gì khi bị đau dạ dày?

Các cơn đau dạ dày chỉ có thể được điều trị bằng cách loại bỏ các nguyên nhân cơ bản gây khó chịu cho dạ dày. Nhiều người mua các loại thuốc theo lời khuyên của dược sĩ và bắt đầu tự dùng thuốc. Tuy nhiên, một ghi nhớ dành cho tất cả chúng ta là, cần tham khảo kĩ lưỡng ý kiến bác sĩ trước khi uống bất kỳ loại thuốc nào.

Các bác sĩ sẽ xác định nguyên nhân bằng cách kiểm tra sức khỏe của bệnh nhân cũng như kiểm tra lịch sử bệnh tật và thói quen ăn uống của bệnh nhân. Nếu cần thiết sẽ tiến hành thử nghiệm lâm sàng như xét nghiệm máu, xét nghiệm nước tiểu và thử nghiệm phân, X-quang hoặc siêu âm bụng, bari thuốc xổ...

Khi nguyên nhân gây ra đau bụng là loét dạ dày loét thì các bác sĩ sẽ cho thuốc kháng axit để giảm mức độ axit trong dạ dày. Thêm thuốc kháng sinh để tiêu diệt vi khuẩn khác nhau như H. pylori. Những loại thuốc này giúp chữa trị các vết loét và ngăn chặn nguy cơ hình thành các vết loét mới.

Trong trường hợp, đó là do hội chứng ruột kích thích, thì thuốc kháng axit không có tác dụng nhiều. Người bệnh nên tăng lượng chất lỏng. Chất lỏng là rất cần thiết để chữa bệnh đau dạ dày, không nhất thiết chỉ là nước miễn là chất lỏng đó không gây khó chịu cho dạ dày.

Những gì không nên ăn khi bị đau dạ dày?

Nếu bạn thường xuyên bị chứng đau bụng sau khi ăn thì tốt hơn hết nên giảm thiểu ăn các thức ăn rắn. Có một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ rối loạn tiêu hóa và do đó, bạn nên tránh hoặc ăn với số lượng hạn chế. Bạn nên chọn các loại thực phẩm dễ tiêu hóa như ngũ cốc.

Một số loại thực phẩm dưới đây được coi là không tốt cho dạ dày và nên tránh hoặc ăn với số lượng vừa phải:

- Các loại rau như bắp cải, súp lơ, bông cải xanh, cải Brussels
- Trái cây như táo, dưa hấu cũng không tốt cho dạ dày.
- Cả hai loại hạt tiêu đỏ và hạt tiêu đen gây kích ứng trong ruột. Vì vậy, bạn nên tránh xa chúng.
- Gia vị thực phẩm và thực phẩm chiên thường ảnh hưởng xấu đến sức khỏe tiêu hóa và nên được bỏ qua để làm cho dạ dày tốt hơn.
- Trái cây có múi, các loại thực phẩm có hàm lượng chất béo cao như hành, cà phê, sô cô la và rượu cần tuyệt đối không ăn tránh tình trạng đau bụng dưới. Điều này là bởi vì, tất cả các chất này có xu hướng làm thư giãn các cơ bắp phía trên của dạ dày, và có thể làm cho cơn đau trầm trọng thêm.