1
Bạn cần chuẩn bị tinh thần cho những thay đổi về thể chất và nội tiết tố qua một số tác dụng phụ thường gặp khi bạn bỏ hút thuốc. Nhưng đừng quá lo lắng, những tác dụng phụ này thường sẽ không kéo dài lâu.
MỘT SÔ TÁC DỤNG PHỤ KHI CAI THUỐC
Thèm thuốc mãn tính
Ức chế cơn thèm thuốc lá dường như không thể khi cảm giác thèm thuốc tấn công bạn mạnh mẽ. Trong hầu hết các trường hợp, cơn thèm thuốc lá gia tăng về cường độ ngay sau khi bạn ngừng hút thuốc. Sự thèm thuốc bắt đầu phát triển vào giữa ngày thứ 2 và thứ 5 sau khi bạn bỏ hút thuốc; sau thời gian này, nó dần dần giảm bớt. Đây được cho là giai đoạn khó khăn nhất trong quá trình bỏ thuốc.
Chứng mất ngủ
Cần nhiều thời gian hơn cho giấc ngủ là một tác dụng phụ phổ biến của việc cai thuốc. Nhiều người hút thuốc phàn nàn về việc họ không ngủ đủ giấc khi đang cố gắng bỏ hút thuốc lá. Những lo âu và căng thẳng xuất hiện kèm theo do ngừng nicotine cũng được cho là nguyên nhân gây mất ngủ. Vấn đề này tồn tại trong khoảng tuần thứ 1 và thứ 3 của thời kỳ cai thuốc.
Mệt mỏi
Bạn có cảm thấy dường như bộ não của bạn ngừng làm việc sau khi bạn bỏ thuốc lá? Việc từ bỏ sự phụ thuộc vào nicotine là một quá trình khó khăn. Bạn cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ, ngay cả sau khi đã có giấc ngủ ngon.
Khó khăn trong việc tập trung, thị lực mờ, đau đầu; tất cả các triệu chứng thông thường này chỉ kéo dài trong một vài tuần. Nhưng trong trường hợp những triệu chứng này kéo dài sau 6 tuần bỏ hút thuốc, nên tham khảo ý kiến bác sĩ vì có thể có các nguyên nhân khác liên quan.
Chóng mặt
Chất nicotine trong khối thuốc lá làm tắc lưu thông của oxy đến não. Khi bạn ngừng tiêu thụ nicotine, não của bạn bắt đầu nhận được nhiều oxy hơn bình thường, có thể gây ra cảm giác chóng mặt. Hãy để cơ thể và não của bạn quen với việc thêm oxy nên phải mất một vài ngày và cảm giác ban đầu sẽ hết.
Ho hoặc triệu chứng như cúm
Đau đầu nặng, xoang, đau nhức là những triệu chứng tương tự như cảm cúm hoặc cảm lạnh, nhưng thực sự chúng có liên quan đến sự thay đổi trong hệ thống hô hấp. Nhiều người bỏ hút thuốc lá gặp phải các triệu chứng trên trong giai đoạn đầu khi vừa bỏ thuốc.
Hút thuốc tích tụ độc chất trên lông mao trong phổi. Môi trường không hút thuốc sẽ giúp làm sạch và kích hoạt lại lông mao và những cơn ho là một phần của quá trình làm sạch này. Tùy thuộc vào "khối lượng độc chất" trong phổi, các triệu chứng có thể kéo dài vài ngày đến vài tháng.
Tăng cân
Nicotine được cho là ngăn chặn sự thèm ăn, do đó, việc tăng cân sau khi bỏ hút thuốc rất phổ biến. Lý do chính cho việc tăng cân là thói quen thay thế thuốc lá bằng một cái gì khác. Nhiều người bỏ thuốc chọn thực phẩm ngọt cung cấp và đáp ứng ngay cơn thèm thuốc, trong khi một số người khác thay thế thuốc lá bằng một viên kẹo hoặc kẹo cao su, một trong hai cách làm tăng thêm calo dẫn đến tăng cân.
Tiêu hóa khó
Khi bạn bỏ hút thuốc, nicotine ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa bằng nhiều cách. Nhiều người bị khó chịu dạ dày, đầy hơi, tiêu chảy, IBS (hội chứng ruột kích thích) và chứng táo bón, có thể kéo dài từ một đến bốn tuần. Hãy tránh những thực phẩm gây đầy hơi như đậu, bông cải xanh, bắp cải và các bữa ăn nặng trong 3-4 tuần. Nên ăn thực phẩm tươi sống lành mạnh và uống nhiều nước.
Vấn đề về da
Trong quá trình bỏ thuốc, cơ thể của bạn bắt đầu loại bỏ các hóa chất gây hại và giải độc cho cơ thể. Trong quá trình làm sạch này, một số người có thể bị mụn trứng cá hoặc nổi mụn. Cơ thể tìm cách loại bỏ độc tố và sự xuất hiện của mụn trứng cá có thể là một trong những dấu hiệu cho quá trình này. Một số người có đốm mụn đỏ và ngứa như phát ban do căng thẳng. Vấn đề này có thể kéo dài đến một tháng.
Khó chịu
Có bao giờ bạn tự hỏi vì sao mình lại cảm thấy không như bình thường khi đã đoạn tuyệt với nicotine? Câu trả lời có thể "nấp" bên trong bộ não của bạn. Lý do bạn cảm thấy bị kích thích, khó chịu là do có sự thay đổi đáng kể trong tâm trí trong quá trình cố gắng thích nghi với môi trường không nicotine.
Những triệu chứng như mất ngủ, chuột rút, mệt mỏi cũng có thể làm tăng thêm áp lực làm bạn gắt gỏng. Nhưng với sự kiên nhẫn và một số chiến lược kìm chế sự tức giận, bạn có thể sẽ kiểm soát được tình hình.
Thay đổi tâm trạng hoặc trầm cảm
Hầu như tất cả những người hút thuốc thừa nhận rằng hút thuốc lá làm họ bình tĩnh trong tình huống căng thẳng, tuy nhiên sự thật lại mâu thuẫn. Cuộc chiến thực sự bắt đầu khi bạn không có nicotin và bạn không biết làm thế nào để đối phó với những thay đổi về hormon và thể chất mà cơ thể đang đối mặt trong quá trình từ bỏ thuốc lá.
HỘI CHỨNG KHI CAI THUỐC LÁ
Theo thống kê, tỉ lệ cai thuốc lá thành công lần đầu chưa tới 10%. Vì vậy, để thành công, người nghiện và gia đình cần biết về những khó khăn sẽ xảy ra khi cai thuốc mà khoa học gọi chung là hội chứng cai thuốc lá.
Hội chứng cai thuốc lá
ThS-BS Lê Khắc Bảo, giảng viên bộ môn nội - ĐH Y Dược TP.HCM, cho biết: “Khi hút thuốc, nicotin có trong thuốc lá sẽ tác động lên tế bào thần kinh gây ra các tác động hưng phấn, tạo cảm giác sảng khoái, yêu đời, thư giãn, tăng mức độ tập trung và hoạt động trí não, giảm cân nặng. Quá trình tiếp xúc lâu dài với nicotin làm cho hoạt động của não bộ bị lệ thuộc, khi cai thuốc nicotin trong máu mất đi, cơ thể sẽ biểu hiện thành hội chứng cai thuốc lá”.
Hội chứng cai thuốc lá sẽ bao gồm các biểu hiện tâm thần kinh và thể chất xuất hiện khi bắt đầu cai thuốc như rối loạn cảm xúc (vui quá hoặc buồn quá mà không có lý do), rối loạn giấc ngủ (mất ngủ hoặc ngủ nhiều hơn), mất tập trung vào công việc, cảm giác ớn lạnh hoặc rùng mình, nổi da gà, thèm ăn và tăng cân nhanh chóng…) Thông thường, hội chứng này xuất hiện nhanh chóng trong vòng 24 giờ sau cai thuốc, tăng tối đa trong bảy ngày đầu rồi giảm dần trong 4-6 tuần tiếp theo. Độ nặng, diễn tiến cũng như triệu chứng nổi bật của hội chứng cai thuốc lá nhiều hay ít phụ thuộc vào mức độ nghiện thuốc nặng hay nhẹ, thời gian người nghiện tiếp xúc với thuốc lá dài hay ngắn và cơ địa của mỗi người.
Có thể nói hội chứng cai thuốc lá được xem là một rào cản lớn nhất mà người cai thuốc phải vượt qua nếu muốn cai thành công. Vì thế chuẩn bị nhận biết và xử trí tốt hội chứng cai thuốc lá chính là chìa khóa thành công trong việc cai thuốc.
Nghị lực là yếu tố quan trọng giúp bạn vượt qua những hội chứng cai nghiện thuốc. (Ảnh chỉ mang tính chất minh họa) Ảnh: NM
Chuẩn bị tư tưởng
Theo ThS-BS Lê Khắc Bảo thì người cai thuốc muốn thành công cần phải chuẩn bị trước về mặt tư tưởng. Các bác sĩ sẽ tư vấn, giải thích cho người cai thuốc những triệu chứng có thể xảy ra, các tác dụng phụ của việc dùng thuốc hỗ trợ để người cai thuốc an tâm tuân thủ. Bên cạnh đó việc chuẩn bị về môi trường xung quanh cho người cai thuốc như cách ly họ xa những nơi có nhiều người hút thuốc, thông báo cho người thân cũng như bản thân của họ hiểu những bất thường có thể xảy ra như cáu gắt, rối loạn giấc ngủ, tiêu hóa, mập lên… để họ chuẩn bị và người thân chia sẻ.
Các rối loạn tâm thần kinh
Các rối loạn tâm thần kinh xảy ra khi cai thuốc lá bao gồm vui hay buồn khổ quá mức (phần nhiều là buồn khổ), cảm giác bất an, căng thẳng, lo âu biểu hiện bằng việc cáu bẳn, dễ nổi giận, mất tập trung, nặng hơn có thể biểu hiện trầm cảm, lo âu thực sự, nhất là đối với người có tiền căn trầm cảm trước đó.
Bác sĩ sẽ tư vấn cũng như làm một số trắc nghiệm tâm lý, sau đó sẽ cho bệnh nhân dùng một số thuốc chống trầm cảm cũng như tư vấn về tâm thần kinh. Thuốc chống lo âu thường dùng có hiệu quả là nhóm dẫn xuất benzodiazepine. Tuy nhiên, cần lựa chọn loại ít gây nghiện nhất. Thông thường sau khi cho dùng thuốc trầm cảm, thuốc chống lo âu trong thời gian từ một đến hai tuần mà triệu chứng không cải thiện thì nên tham vấn bác sĩ chuyên khoa tâm thần. Môi trường thuận lợi cho việc cai thuốc là điều phải được quan tâm, cụ thể là tránh xa những người hút thuốc hay nghiện rượu và các chất kích thích khác, tránh bị căng thẳng, chịu áp lực cao hay các sang chấn tâm lý khác.
Tăng cân bất ngờ
Tăng cân là triệu chứng thường gặp khi cai thuốc lá. Thực ra đây không phải “tăng cân” mà là “lấy lại số cân nặng cũ” trước khi hút thuốc. Điều này cũng cho thấy đa phần những người nghiện thuốc lá thường có thể tạng gầy ốm hơn người không hút. Nghiên cứu vấn đề này, các nhà khoa học cho biết: Nicotin có trong thuốc lá tác động rất rõ vào cán cân năng lượng cơ thể. Nicotin ức chế men lipoproteine lipase, kích thích hệ thần kinh giao cảm làm tăng tổng hợp cathecolomin, tăng quá trình ly giải lipide, huy động mỡ dự trữ, gây tăng đường huyết thông qua ức chế bài tiết insuline và giảm tổng hợp lipide. Mức tiêu thụ năng lượng ở người hút thuốc lá cũng cao hơn người bình thường do tăng tốc độ chuyển hóa, tăng tạo nhiệt.
Khi cai thuốc lá nguồn cung nicotin sẽ giảm, dẫn đến giảm tiêu thụ năng lượng, tăng tiết insuline, giảm hoạt hóa men lipoproteine lipase, do đó làm tăng tổng hợp và dự trữ mỡ. Ngoài ra các đầu dây thần kinh vị giác và khứu giác sau khi cai thuốc nhạy cảm hơn, người cai thuốc sẽ cảm thấy thức ăn ngon hơn và ăn nhiều hơn. Đối với người nghiện thuốc lá nặng, khi cai năng lượng dư thừa mỗi ngày sẽ từ 400 đến 500 kcal và như thế chỉ sau vài tuần cai thuốc lá, cân nặng sẽ tăng nhanh từ 3 đến 4 kg. Vì vậy, ngoài những thay đổi trong thói quen ăn uống, một số người khi cai thuốc có thể bị rối loạn hành vi ăn uống, có những cơn thèm ăn mãnh liệt, đặc biệt thèm ngọt (do tăng tiết insuline gây hạ đường huyết, giảm serotonine ở não).
Ngoài các biện pháp khoa học thì vấn đề tâm lý và nghị lực để vượt qua cai thuốc lá là rất quan trọng. Bởi lẽ, một số hội chứng cai thuốc sẽ mất đi sau vài tuần nhưng vấn đề là người cai phải chiến thắng bản thân.
NHƯNG LẠI CÓ NHỮNG LỢI ÍCH KHÔNG NGỜ TỪ VIỆC CAI THUỐC
Một số tác dụng của việc cai thuốc do các chuyên gia ở tạp chí Y học trực tuyến (HC) Mỹ giới thiệu.
Giảm chi phí hàng năm
Chi phí về thuốc lá của những người nghiện mỗi năm rất lớn, ngoài ra còn kéo theo những khoản chi phí khổng lồ khác, nhất là cho ngành y tế, bảo hiểm. Bởi vậy nếu bỏ được thuốc lá sẽ giảm được rất nhiều chi phí vô ích.
Giảm độc hại tích tụ trong cơ thể
Theo nghiên cứu thì hút thuốc lá là cách đưa rất nhiều độc tố vào cơ thể, kể cả virút, vi khuẩn và các chất ngoại lai gây bệnh hiểm nghèo khác.
Tăng cường khả năng tuần hoàn máu
Theo nghiên cứu của giới chuyên môn, việc bỏ thuốc lá giúp cho máu tuần hoàn tốt lên não và các bộ phận khác trong cơ thể. Đặc biệt nó giúp cho cuộc sống tình dục sung mãn, hạn chế căn bệnh bất lực, kể cả ở đàn ông lẫn đàn bà.
Bỏ thuốc giấc ngủ sẽ sâu hơn
Theo các chuyên gia ĐH Johns Hopkins (Mỹ), khi bỏ thuốc giấc ngủ của con người sẽ đến sâu hơn, không bị gián đoạn bởi hiện tượng "đói nicotin" như khi còn đang hút thuốc.
Làm tăng tính sáng tạo và cảm tình nơi làm việc
Trong bối cảnh kinh tế phát triển, ra đời những trung tâm, công sở mang tính môi trường cao, việc bỏ thuốc lá sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực.
Trước tiên, nó làm cho mọi người có cảm tình với người đã từng nghiện nay bỏ được thói quen này, tiếp đến sẽ làm cho người trong cuộc có "hơi thở thơm tho", giúp cho môi trường trong sạch, đồng nghiệp không hít phải khói thuốc mà người ta quen gọi là hút thuốc thụ động.
Bỏ được các thói quen bất lợi khác
Một nghiên cứu do hãng RealNetworks (Mỹ) vừa thực hiện cho thấy những người bỏ thuốc lá còn bỏ được nhiều thói quen bất lợi khác kể cả thói quen ngồi lỳ trước màn hình hàng giờ, nghiện chơi điện tử, bỏ thói quen thức khuya, dậy muộn, lười tắm giặt, đi làm muộn, bỏ dở học hành...
Làm tăng sức khỏe xương cốt
Theo nghiên cứu của các chuyên gia ở ĐH California (Mỹ), những phụ nữ nghiện hút thuốc lá có mức độ suy giảm tỷ trọng khoáng trong xương từ 2,3-3,3% nếu hút thuốc trên 10 năm và tỷ lệ này sẽ tăng nếu sau mãn kinh tiếp tục hút thuốc.
Vì vậy bỏ thuốc lá đồng nghĩa với việc tăng cường sức khỏe hệ thống xương cốt.
Bỏ thuốc lá giảm được những căn bệnh nan y
Đặc biệt là các loại bệnh ung thư như ung thư vòm họng, răng miệng, ung thư vú, ung thư não, ung thư phổi, và nhiều căn bệnh khác liên quan đến khói thuốc.
Hạn chế bệnh ù tai
Theo nghiên cứu, nhóm người hút thuốc lá nói riêng và sử dụng các chất kích thích nói chung có rủi ro mắc bệnh thính lực, giảm sức nghe cao hơn tới 70% so với người không hút thuốc lá, nhất là bệnh ù tai giống như ve kêu.
Hạn chế một số bệnh thường gặp
Ngoài những bệnh nan y, bỏ thuốc lá sẽ giảm được một số căn bệnh thường gặp như bệnh chân tay lạnh do máu tuần hoàn kém, bệnh vẩy nến, đặc biệt là những người nghiện, hút trên một bao/ngày.
Ngoài ra, khi bỏ thuốc còn được quyền tiếp cận với những nơi bị cấm hút thuốc lá 100%, kể cả những nơi giải trí, nghỉ mát, có thể uống cà phê một cách bình thường vì qua nghiên cứu cho thấy có tới 56% lượng cà phê uống vào đối với những người nghiện hút thuốc sẽ bị "rửa trôi" bởi khói thuốc so với người không hút thuốc.
Làm tăng tác dụng của viên thuốc tránh thai
Nếu vừa hút thuốc lá lại vừa uống thuốc tránh thai thì khói thuốc sẽ làm vô hiệu hóa dược phẩm này.
Đặc biệt nó có thể để lại những phản ứng phụ gây ảnh hưởng đến sức khỏe như làm tăng cục đông máu, cản trở máu lưu thông và dẫn đến căn bệnh đau tim, đột quỵ.
Tóm lại, một khi đã hút thuốc lá thì không nên dùng thuốc tránh thai.
Làm chậm giai đoạn phát triển từ HIV sang AIDS
Nếu mắc bệnh HIV mà nghiện thuốc lá quá trình phát triển từ giai đoạn mang virus HIV sang bệnh AIDS sẽ nhanh hơn rất nhiều so với những người mắc bệnh HIV mà không hút thuốc lá.
Khói thuốc lá ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và chức năng hệ thống miễn dịch.
Bỏ thuốc giảm được thuốc chữa bệnh
Những người không hút thuốc sẽ ít mắc bệnh hơn so với nhóm hút thuốc. Một khi bỏ thuốc sẽ giảm được bệnh và kết quả không phải hoặc sử dụng thuốc chữa bệnh ít hơn.
Khói thuốc lá là hóa chất gây ảnh hưởng trực tiếp đến các enzyme của gan, nơi đảm nhận việc xử lý thuốc chữa bệnh khi con người uống vào và hậu quả những người hút thuốc lá phải dùng liều cao hơn mới có tác dụng so với những người không hút thuốc một khi mắc chung một loại bệnh.
Làm giảm nguy cơ hỏa hoạn
Điều này đã từng được chứng kiến qua thực tế. Những người hút thuốc lá làm tăng mức rủi ro cháy nhà của chính gia đình họ cao gấp 6 lần so với những người không hút thuốc.
Tại Mỹ, theo thống kê thuốc lá là thủ phạm của 55% số vụ hỏa hoạn nguy hiểm.
Ví dụ, ngày 9/4/2008, một cậu bé 3 tuổi ở Texas, Mỹ đã dùng bật lửa của bố thiêu trụi toàn bộ ngôi nhà của gia đình hoặc có những vụ hỏa hoạn rất đặc biệt trong đó những con chim sẻ đã tha cả một mẩu thuốc lá còn đang cháy dở lên mái nhà và hậu quả thiêu rụi cả một doanh nghiệp lớn.
Giảm được nguy cơ mắc các loại bệnh liên quan đến thần kinh mãn tính
Theo nghiên cứu thì nhóm người hút thuốc lá có tỷ lệ mắc bệnh Crohn, một căn bệnh thần kinh rất nan y cao gấp 4 lần so với nhóm người không hút thuốc.
Đây là căn bệnh để lại nhiều hậu quả như gây tàn tật, đau đớn, tiêu chảy thậm chí nếu nặng có thể phải qua phẫu thuật.
Giảm thiểu rủi ro mắc bệnh tim mạch
Do có chứa hàng trăm chất độc khác nhau nên thuốc lá là thủ phạm tăng bệnh tim mạch, đột quỵ.
Theo nghiên cứu, những người hút thuốc lá có tỷ lệ mắc bệnh động mạch vành cao gấp 4 lần so với những người không hút thuốc. Từ căn bệnh này nó làm tăng nguy cơ đau tim đột ngột, dẫn đến tử vong.
Bỏ thuốc lá cải thiện vẻ đẹp cơ thể
Những người không hút thuốc không chỉ có hơi thở thơm tho, răng không bị xỉn mà làn da còn đẹp hơn những người hút thuốc. Nếu cứ hút, khói thuốc còn làm cho da chóng già dễ bị nhăn nheo do máu lưu thông kém.
Ngoài ra nếu nghiện thuốc trên 20 năm, rủi ro mắc bệnh ợ chua cao gấp 70 lần so với những người bình thường.
Bỏ thuốc giúp ăn ngon miệng
Nếu bỏ thuốc người trong cuộc sẽ được cải thiện về khẩu vị và các chức năng vốn có của các giác quan, giúp ăn ngon miệng, cảm nhận mùi vị tốt hơn và mũi không bị "điếc" so với khi hút thuốc, Hạn chế nguy cơ nghiện các loại thực phẩm bất lợi, giàu mỡ bão hòa và có hàm lượng cholesterol cao.
Hạn chế rụng tóc, bạc tóc
Theo nghiên cứu của các chuyên gia Viện y học Mỹ, những người hút thuốc lá có rủi ro tóc bạc, tóc gãy cao tới 3-6 lần những người không hút thuốc và tỷ lệ hói đầu gấp 2 lần so với những người không hút thuốc.
Ngoài ra nó còn có tác dụng hạn chế nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, giảm bệnh cho những người thân trong gia đình do mắc chứng hút thuốc lá thụ động.
Những tác dụng về mặt môi trường
Bỏ thuốc lá sẽ giảm được hiện tượng cháy rừng, cháy nhà, phát sinh các loại khí gây hiệu ứng nhà kính và giảm được tới trên 4.000 loại hóa chất khác nhau có trong khói thuốc, kể cả những loại hóa chất nguy hiểm như cadnium, arsenic, N-nitrosamine và formanldehyde.
Bỏ thuốc lá cải thiện thị lực, trí nhớ
Môi trường khói thuốc, bất kể hút hay không hút sẽ làm tăng bệnh thoái hóa hoàng điểm cao gấp 2 lần những người không hút thuốc.
Một nghiên cứu mới nhất do các nhà khoa học Hà Lan thực hiện ở 7.000 người gần đây cho thấy, hút thuốc lá là thủ phạm đẩy nhanh quá trình sa sút trí tuệ ở con người, làm cho người ta chóng già vì nó làm suy yếu rất nhanh sức khỏe lẫn chức năng của não lẫn hệ thống miễn dịch.
Làm giảm khả năng vô sinh
Dù là đàn ông hay đàn bà nếu nghiện thuốc sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh con.
Ở đàn ông làm tăng bệnh suy giảm cương cứng, suy giảm số lượng tinh trùng. Ở phụ nữ làm giảm khả năng rụng trứng và thụ thai.
Nếu những ai còn trong giai đoạn sinh đẻ thì nên bỏ thuốc càng sớm càng tốt, bởi nó không chỉ có lợi cho người trong cuộc mà còn có tác dụng cả cho đứa trẻ trong tương lai.
MỘT VÀI CÂU HỎI LIÊN QUAN ĐẾN THUỐC LÁ
Nhiều người quan niệm cho rằng thuốc lá sẽ giúp họ dễ chịu, bởi nicotin là chất kích thích, nó nhả ra các hoá chất trong não là neurotrasmitters, tạo ra cảm giác khoan khoái. Nhưng những quan điểm này chỉ đúng ở một góc độ nào đó và lâu dài, thuốc lá gây hại nhiều hơn là lợi, nhất là khi đói thuốc hoặc lạm dụng thuốc.
1. Vì sao thuốc lá lại gây nghiện?
Hợp chất chính có trong thuốc lá là nicotine, đây chính là chất gây nghiện rất tiềm ẩn. Theo nhiều nghiên cứu thì nicotine là chất gây nghiện mạnh hơn cả heroin. Trước tiên, nó làm thay đổi sự cân bằng về các hoá chất có trong não, như dopamine và noradrenaline và đến lượt những chất này làm thay đổi tâm tính, sự chú ý của con người, nó làm cho người ta cảm thấy sảng khoái. Quá trình trên diễn ra rất nhanh, theo đó chỉ cần hít khói vào, nicotin sẽ ngay lập tức tràn lên não, tạo ra hiệu ứng thoả hiệp, càng hút nhiều thì não lại càng lệ thuộc vào nicotin và lâu ngày thành nghiện. Khi bỏ thuốc, 2 hợp chất trên sẽ bị xáo trộn làm cho người ta bồn chồn, trầm cảm vì nhớ thuốc, nhớ nicotine, đây chính là hiệu ứng gây nghiện của thuốc lá.
2. Mức độ ảnh hưởng của thuốc lá đối với sức khoẻ con người
Vấn đề này đã được đề cập nhiều, thứ nhất gây tốn tiền, gây mùi hôi khó chịu, làm cho móng tay vàng, da thâm, da lão hoá. Thuốc lá gây nhiều bệnh nan y, đặc biệt là các loại bệnh về đường hô hấp, bệnh viêm phổi, phế quản, nếu nặng có thể gây bệnh ung thư. Đối với đàn ông, thuốc lá còn gây bệnh bất lực, ở phụ nữ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ bản thân và thai nhi. Tổng thể, thuốc lá có thể gây bệnh vô sinh và nhiều chứng bệnh nan y phát sinh từ thuốc lá. Những người xung quanh mắc phải hội chứng hút thuốc lá thụ động (passiive sumoking) do hít phải khói của người hút thuốc phả ra.
3. Vì sao bỏ thuốc lá lại làm tăng cân
Có ba lý do
+ Nicotin đẩy quá nhanh quá trình trao đổi chất, đẩy nhanh tốc độ đốt cháy calo của cơ thể.
- Nicotin triệt tinh tính ngon miệng, nó làm ảnh hưởng tới một số khu vực nhất định của đại não, nơi chuyên xử lý cảm giác ăn uống của con người.
- Thực phẩm được coi là phụ gia của thuốc, theo đó ăn uống những thứ khoái khẩu sẽ giúp cho việc hút thuốc lá ngon hơn. Ví dụ như sau uống rượu hút thuốc sẽ ngọt giọng hơn.
Một khi bỏ thuốc ba hiệu ứng trên sẽ giảm đi và làm cho người ta béo lên trông thấy. Để khắc phục tình trạng tăng cân sau bỏ thuốc thì nên thay đổi các món ăn không có lợi. Ví dụ thay nhóm thực phẩm ăn vặt nhiều mỡ và đường bằng hoa quả, kẹo cao su không có đường, tăng cường luyện tập như đi bộ, bơi, đi du lịch, rời xa nơi có thuốc, dùng các phương tiện xe đạp tiêu hao nhiều calo, hạn chế phương tiện cơ giới, nhằm giảm cân, cải thiện tâm tính và thể chất. Giảm thiểu stress bằng cách luyện tập, nghe nhạc, đọc sách báo, tâm sự bạn bè, đoạn tuyệt với các cách sống thiếu khoa học có liên quan thói quen hút thuốc lá.
4. Hút thuốc lá làm tăng stress?
Nhiều người quan niệm cho rằng thuốc lá sẽ giúp họ dễ chịu, bởi nicotin là chất kích thích, nó nhả ra các hoá chất trong não là neurotrasmitters, tạo ra cảm giác khoan khoái. Nhưng những quan điểm này chỉ đúng ở một góc độ nào đó và lâu dài, thuốc lá gây hại nhiều hơn là lợi, nhất là khi đói thuốc hoặc lạm dụng thuốc. Thuốc lá chính là thủ phạm làm tăng tính bồn chồn lo lắng, tăng stress. Để giảm thiểu các căn bệnh này đưa cơ thể về trạng thái bình thường và tốt nhất vẫn là là bỏ thuốc, tăng cường luyện tập và ăn uống khao học, tuy nhiên để làm được điều này cần phải có lòng kiên trì và quyết tâm cao.
5. Vì sao không nên hút thuốc lá trong gia đình có trẻ nhỏ
Hai lý do chính không nên hút thuốc lá trong gia đình có trẻ nhỏ, một là gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của những người xung quanh, nhất là trẻ em và người già, thủ phạm gây hiệu ứng hút thuốc lá thụ động. Theo nghiên cứu thì những người hút thuốc lá chỉ hít vào khoảng 15% khói thuốc, 85% còn lại sẽ đưa vào môi trường. Khói thuốc có chứa tới 4.000 hoá chất độc hại, 69 chất trong số này là hoá chất gây bệnh ung thư, như ung thư phổi, vòm họng, ung thư miệng, bệnh đột tử ở trẻ sơ sinh. Hai là khói thuốc lá gây ảnh hưởng đến quá trình phát triển trí tuệ ở trẻ, phát sinh do bệnh ho, bị vàng da, vàng móng tay và tạo ra những thói quen bất lợi, dễ nghiện, hút các loại thuốc kích thích khác.
6. Hút thuốc lá “nhẹ” có lợi cho cơ thể?
Các loại thuốc lá nhẹ được quảng cáo có hàm lượng hắc ín thấp nhưng theo nghiên cứu thì tác hại của nó không khác gì các loại thuốc lá bình thường, và nếu dùng để chuyển tiếp khi cai nghiện cũng không mang lại tác dụng.
7. Thuốc lá có ảnh hưởng như thế nào với thai nhi?
Với trên 4.000 hoá chất đi vào cơ thể phụ nữ khi mang thai thì thuốc lá sẽ gây nhiều mối nguy hiểm rất tiềm ẩn đối với thai nhi. Một trong số những hoá chất này là carbon monocide (CO), khi nó ngấm vào máu nó sẽ làm giảm quá trình tiếp nhận ôxy của cơ thể bào thai, làm cho quá trình phát triển của trẻ sơ sinh bị chậm lại. Ngoài ra nếu khi mang thai người mẹ hút thuốc có thể gây đẻ non, sinh con nhẹ cân (khoảng 200 gam) so với những đứa trẻ bình thường, trẻ khóc nhiều sau khi sinh do hội chứng lệ thuộc vào nicotin, chức năng phổi làm việc yếu kém, dễ bị tổn thương như viêm nhiễm tia, hen xuyến, dễ đột tử khi sinh. Đối với sản phụ dễ bị sảy thai bệnh, ra nhau thai sớm, thai chết lưu, dễ bị nôn nghén tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư, tim mạch.
8. Liệu pháp NRT có gây nghiện?
Cách bỏ thuốc lá hiệu quả
Bí quyết bỏ thuốc lá hiệu quả nhất
Tác dụng sau khi bỏ thuốc lá
Triệu chứng sau khi bỏ thuốc lá
Tác dụng chữa bệnh của tỏi
Cách bỏ thuốc lá hiệu quả
Triệu chứng sau khi bỏ thuốc lá
(st)
