Chữa bệnh đau dạ dày bằng dạ dày nhím hiệu quả bất ngờ. Nhím là món ăn quý, nhiều chất dinh dưỡng, song nó cũng là bài thuốc trong điều trị một số bệnh, đặc biệt là đau dạ dày, nhưng chúng ta cần lưu ý khi sử dụng để phát huy tác dụng.
CHỮA ĐAU DẠ DÀY BẰNG DẠ DÀY NHÍM
Theo dược lý học hiện đại, mật ong và nghệ đã được chứng minh có tác dụng kháng khuẩn, làm dịu các cơn đau và giúp mau lành các vết thương, vết loét. Đặc biệt, mật ong còn có khả năng đưa độ acid của dịch vị trở lại bình thường và có công dụng bồi bổ rất kỳ diệu. Bởi vậy, việc dùng hỗn hợp mật ong + nghệ để phòng chống viêm loét dạ dày là hoàn toàn có cơ sở khoa học. Vả lại, trong y học cổ truyền, mật ong (phong mật) và nghệ đen (uất kim) cũng là hai vị thuốc thường có trong các phương thang có công năng chữa trị chứng Vị quản thống, một bệnh danh tương ứng với các bệnh như viêm loét dạ dày tá tràng, rối loạn chức năng dạ dày, rối loạn tiêu hóa... trong y học hiện đại. Còn về dạ dày nhím (hào trư đỗ), theo dược học cổ truyền có vị ngọt, tính hàn, không độc, vào được hai kinh Vị và Đại tràng, có công dụng thanh nhiệt lợi thấp, cầm máu, giảm đau và giải độc. Trong dân gian, người ta thường dùng dạ dày nhím cắt nhỏ, sao cho phồng lên rồi tán bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 2-4 g với nước sắc hoa hòe để chữa lòi dom chảy máu; hoặc lấy dạ dày nhím 1 cái rửa sạch, phơi hay sấy khô, giã nhỏ, trộn với 100 g gạo cẩm rang vàng, tán nhỏ, rây bột mịn, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10 g để chữa ngộ độc. Với bệnh lý dạ dày, người ta dùng hào trư đỗ còn chứa thức ăn bên trong đem phơi hoặc sấy khô rồi tán thành bột mịn, uống với nước cơm, mỗi ngày uống 10 g vào lúc đói.
Cách chữa trên chưa được nghiên cứu khảo sát một cách khoa học. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm dân gian và kết quả của những nghiên cứu độc vị như đã nói trên, chúng tôi thiết nghĩ cũng có thể mạnh dạn áp dụng loại bột thuốc này cho bệnh viêm loét dạ dày ở một mức độ nhất định.
Đau dạ dày trong Đông y thường có 2 thể: Can khí phạm vị (đau thượng vị, đau lan ra mạng sườn, đau ra sau lưng, bụng trướng, ợ hơi, ợ chua, dễ cáu gắt, nhiều khi nóng rát vùng dạ dày, đại tiện thường táo, nặng có thể đi ngoài phân đen, hoặc nôn ra máu, người mệt mỏi. Thể này thiên về nhiệt.
Thứ hai là tỳ vị hư hàn (đau liên miên, nôn nhiều, nôn ra nước trong, đầy bụng, chườm nóng thì đỡ, sợ lạnh, người lạnh, chân tay lạnh, mệt mỏi, thích xoa bóp, đi ngoài phân nát là chủ yếu, ăn uống kém, miệng nhạt…).
Dạ dày nhím còn có tên gọi khác như hào trư, sơn trư, tên khoa học là Hystrix hodgsoni. Theo tài liệu cổ ’Bản thảo cương mục’ của Lý Thời Trân (Trung Quốc), dạ dày nhím có vị ngọt, tính hàn, không có độc, dùng để chữa bệnh dạ dày.
Dạ dày nhím có tác dụng thanh nhiệt, lợi thấp, giảm đau, cầm máu, giải độc, chỉ nôn, tiêu thực. Khi dùng dạ dày nhím thì phải để nó còn chứa thức ăn bên trong, đem sấy khô, rồi tán bột mịn, mỗi ngày uống 10g với nước cơm vào lúc đói.
Cho đến nay chưa có công trình nghiên cứu khoa học hiện đại nào chứng minh tác dụng dược lý trên thực nghiệm và lâm sàng nên khi sử dụng cần phải được theo dõi chặt chẽ. Tuy nhiên, dựa vào tính năng của dạ dày nhím thì vị thuốc này phù hợp với thể can khí phạm vị, với thể tỳ vị hư hàn có thể dùng dạ dày nhím kết hợp với những vị thuốc khác như mật ong, nghệ, gừng…
Ngoài tác dụng đó ra, dạ dày nhím còn có thể chữa lòi dom, chảy máu bằng việc sao vàng, tán bột mịn 6g dạ dày, kết hợp với 10g hoa hòe sao vàng. Bạn dùng hoa hòe này sắc 2 bát nước và lấy bột dạ dày nhím hòa với nước này, ngày uống 3 lần.
rong y học cổ truyền thường sử dụng dạ dày nhím để làm thuốc chữa bệnh đau dạ dày gọi với tên thuốc là hào trư đỗ.
Nhím sống hoang ở miền núi nước ta nhưng hiện nay tại nhiều địa phương đã nuôi nhím để phát triển kinh tế và sử dụng làm thuốc trong Đông y.
Nhím cũng có nhiều tên như dím, hào chư, cao chư, sơn chư hay loan chứ, tên khoa học là Hystrix hodgsoni thuộc họ Nhím (Hystricidae).
Theo y học cổ truyền dạ dày nhím có vị đắng ngọt, tính bình; vào hai kinh vị và đại tràng. Có tác dụng lương huyết (mát máu), giải độc, làm hết đau, trị lậu ra huyết. Dùng chữa những trường hợp trĩ lòi dom chảu máu, đi mộng tinh, nôn mửa, lỵ ra máu…
Một số bài thuốc theo kinh nghiệm dân gian
- Hỗ trợ trị chứng đau dạ dày. Dạ dày nhím để nguyên cả thức ăn có trong (được nhím rừng là tốt nhất) phơi rồi sấy khô, thái nhỏ sao chín tán bột, mỗi lần uống 10g với nước cơm vào lúc đói bụng. Có thể lấy bột dạ dày nhím trộn với mật ong và bột nghệ với lượng bằng nhau uống càng tốt, cần uống vào lúc trước khi ăn.
- Hỗ trợ điều trị lòi dom chảu máu. Dạ dày nhím cắt nhỏ, sao cho phồng lên rồi tán bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 2 - 4g với nước sắc hoa hòe. Cần kiêng những thứ cay nóng, như: Ớt, hồ tiêu, gừng, tỏi, hành, rượu, không dùng chè đặc, cà phê, hút thuốc lá,… Cần ăn những thứ nhuận tràng như chuối tiêu, đu đủ, rau lang, rau đay, rau mồng tơi…
- Chữa ngộ độc nhẹ. Dạ dày nhím 1 cái sấy khô, tán bột. gạo nếp cẩm 100g rang vàng tán bột, sau trộn đều 2 thứ bột, ngày uống 2 lần, mỗi lần 10g.
- Chữa thủy thũng. Đốt tồn tính dạ dày nhím, tán bột, mỗi lần uống 8g hòa với rượu mỗi lần uống 8g hòa với rượu mà uống.
Tuy nhiên, khi áp dụng những bài thuốc trên cần phải có ý kiến của lương y có uy tín để phù hợp từng cơ địa, từng thể bệnh.
CHỮA ĐAU DẠ DÀY BẰNG NHỮNG CÁCH KHÁC
Đau dạ dày (bao tử) là một bệnh khá phổ biến trong cộng đồng và bao đời nay. Trong dân gian cũng có nhiều bài thuốc hay chữa dứt điểm được căn bệnh thường gặp và dễ tái phát này.
Tuy nhiên, những bài thuốc dân dã không phải “thang thuốc” nào cũng trị đúng bệnh mà có những bài thuốc bị… lạc đường, thậm chí nguy hiểm khi đau bệnh này mà uống thuốc kia!
Dưới đây là một vài quan niệm nhầm lẫn về thuốc Nam khi chữa dạ dày thông qua sự hướng dẫn, trả lời của DS Lê Kim Phụng, nguyên giảng viên Trường ĐH Y Dược TP.HCM.
1. Người ta thường nói nghệ đen (tán thành bột) trộn với mật ong chữa bệnh viêm, loét dạ dày hay hơn cả nghệ vàng, có đúng không? Bột nghệ đen và nghệ vàng chữa dạ dày vị nào hay hơn?
+ Nghệ vàng có tác dụng chống loét dạ dày, giảm tiết dịch vị và nhờ tinh dầu nghệ có tính kiềm nên giúp làm giảm độ acid của dịch vị, nghệ vàng còn có tác dụng chống viêm và làm lành vết loét nên dân gian hay dùng chung với mật ong để chữa loét dạ dày do thừa dịch vị. Mật ong cũng có tác dụng làm êm dịu tránh kích ứng ở dạ dày.
- Nghệ đen có tác dụng phá ứ tiêu tích mạnh nên không được dùng cho phụ nữ có thai, dùng nghệ đen chữa bế kinh, kinh nguyệt không đều, đau bụng kinh, ăn uống khó tiêu, đầy bụng, nôn mửa.
Những thực phẩm “khó tiêu hóa” đối với dạ dày. Ảnh minh họa NM
2. Cây nha đam có chữa được bệnh dạ dày? Nếu có thì nên sử dụng ra sao?
+ Nhựa từ lô hội (nha đam) có tác dụng kích thích tiêu hóa, nhuận tràng, tẩy xổ, dùng chữa chứng táo bón, nó còn giúp ức chế men pepsin và acid hydrochloric không cho tiết ra nhiều gây viêm loét dạ dày. Mỗi ngày dùng khoảng 10 g lá tươi, gọt vỏ, lấy lớp nhựa trong đun sôi trong nước rồi uống.
3. Nước ép bắp cải có chữa dạ dày? Người ta bảo uống 1/2 cốc nước bắp cải ép vào mỗi sáng sớm và trước khi đi ngủ, bệnh sẽ giảm rõ rệt, đúng không?
+ Đúng, vì trong bắp cải có chứa vitamin U (ulcer) có tác dụng chống loét dạ dày.
4. Cây mía có trợ giúp tiêu hóa? Dùng nước mía, rượu nho mỗi thứ một ly, trộn đều, uống ngày hai lần vào buổi sáng và tối để chữa đau dạ dày, có đúng không?
+ Không, vì rượu không thích hợp cho người đau dạ dày, uống chung với nước mía nhiều đường càng dễ gây hiện tượng lên men gây no hơi sình bụng và không tốt cho dạ dày.
4. Lấy quả chuối hột già xắt mỏng, phơi khô trong bóng râm rồi tán bột. Ngày uống ba lần trước mỗi bữa ăn, mỗi lần hai muỗng cà phê bột chuối uống với nước nóng. Dùng nhiều ngày liên tục bệnh đau dạ dày sẽ khỏi?
+ Ở Ấn Độ, người ta dùng quả chuối xanh để chữa loét dạ dày. Chỉ cần dùng quả chuối sứ xanh, không cần chuối hột, phơi khô ở nhiệt độ thấp rồi đem tán thành bột, dùng chuối chín chấm vào bột rồi ăn hoặc pha nước uống, chuối có tác dụng kích thích sự tăng trưởng của màng nhày lót bên trong dạ dày, làm cho màng nhày dày lên và lành các vết loét. Mỗi ngày cho vào khẩu phần ăn một ít bột chuối sẽ tránh viêm loét dạ dày.
5. Làm sạch dạdày rồi cho hạt sen vào khâu kín, đem hầm nhừ, sau đó tháo chỉ, pha chế thêm gia vị rồi ăn để chữa dạ dày?
+ Bao tử heo chữa tiêu chảy kiết lỵ cam tích. Chữa người thận hư di tinh, người yếu dạ dày dẫn đến tiêu lỏng thì hầm chung hạt sen ăn (liều khoảng 10 g là được).
6. Người ta bảo: Dùng dạ dày nhím (còn chứa thức ăn bên trong) đem phơi hoặc sấy khô rồi tán thành bột mịn, uống với nước cơm, mỗi ngày uống 10 g vào lúc đói để chữa bệnh đau dạ dày? Có đúng không?
+ Bao tử nhím (không cần phải còn thức ăn bên trong) dùng chữa đầy hơi sình bụng ăn không tiêu.
7. Ăn chuối nhất là chuối tiêu xanh, lúc bụng đói có thể gây cồn cào đầy bụng, khó tiêu, nhất là ở người đã có bệnh viêm dạ dày tá tràng nhưng ăn các loại chuối khác như chuối già, chuối cau… chọn chuối chín khi no thì nó có tác dụng bảo vệ dạ dày do trung hòa acid dạ dày? Có đúng không?
+ Rất sai lầm nếu đang đói bụng bạn ăn một quả chuối tiêu và uống một cốc nước. Trong chuối tiêu có chứa nhiều Mg, khi đó sẽ làm lượng Mg tăng cao, làm mất sự cân bằng giữa Ca và Mg trong máu, gây nguy cơ các bệnh về tim mạch. Nên ăn theo cách đã trình bày trên để chống đau dạ dày.
8. Dùng quả sung sao khô, tán bột, mỗi ngày uống 2-3 lần, mỗi lần 2-3 muỗng cà phê hoặc ăn 3-5 quả sung chín mỗi ngày để chữa dạ dày, đúng hay sai?
+ Sai. Chỉ dùng nhựa sung chữa các bệnh ngoài da như đinh nhọt, ghẻ lở, nhức đầu, liệt mặt, đắp dán, phụ nữ bị tắt tia sữa…
9. Dùng chè dây chữa các bệnh liên quan đến dạ dày như ợ chua, ợ hơi, đau rát thượng vị… Chè dây còn làm sạch xoắn khuẩn Helicobarter Pylori (HP) sống trong niêm mạc dạ dày và gây ra bệnh viêm loét dạ dày, hành tá tràng? Có đúng không?
+ Chè dây có chứa một hoạt chất là flavonoid có tác dụng chống viêm nên có tác dụng giảm viêm niêm mạc dạ dày, một tác dụng nữa của chè dây với bệnh nhân viêm loét dạ dày - hành tá tràng là làm sạch vi khuẩn HP (Helicobarter Pylori), đây là loại xoắn khuẩn, sống trên lớp nhày niêm mạc dạ dày và gây ra bệnh này. Chế phẩm Ampelop của Traphaco có tác dụng diệt HP này.
10. Lá mơ giã nhuyễn lấy nước cốt uống chữa bệnh dạ dày?
+ Dân gian hay dùng lá mơ làm thuốc chữa lỵ nhờ tinh dầu có tác dụng kháng sinh đường ruột. Họ còn lấy lá mơ phơi khô tán mịn nhồi chung bột gạo gói bánh ăn cho bổ dạ dày và giúp tiêu hóa dễ dàng. Uống nước cốt thì sẽ gây kích ứng thêm không có lợi.
CHỮA ĐAU DẠ DÀY BẰNG ĐÔNG Y
1. Khí trệ
Triệu chứng: Thường gặp trong trường hợp vừa loét dạ dầy vừa loét hành tá tràng, đau vùng thượng vị lan ra sườn, xuyên ra sau lưng, bụng đầy trướng, cự án, ợ hơi, ợ chua, lưỡi đỏ, rêu trắng hoặc vàng mỏng, mạch huyền
Pháp: Hoà can, lý khí ,sơ gan giải uất sơ can hoà vị
Sài hồ |
8 |
Bạch thược |
12 |
Chỉ thực |
8 |
||
Thanh bì |
8 |
Mai mực |
12 |
Huyền hồ |
8 |
Hương phụ |
8 |
Trích thảo |
4 |
Xuyên khung |
8 |
Đơn thuốc: Gia vị tam hương thang. (Thiên gia diệu phương)
đau dạ dầy khỉ trệ 2 |
hương phụ |
25 |
Mộc hương |
5 |
Hoắc hương |
15 |
|
Trần Bì |
15 |
phật thủ |
15 |
tam tiên |
45 |
lai phục tử |
40-50 |
Binh lang |
10 |
Cam thảo |
10 |
Sắc uống, mỗi ngày 1 thang.
Với người tì hư thấp vượng, thêm Bạch truật, Phục linh;
Tì khí hư, thêm Đảng sâm;
Trung tiêu hư hàn, thêm Sa nhân, Thảo đậu khấu;
huyết ứ ở vị, thêm Bồ hoàng, Linh chi;
lưỡi chua, thì thêm Ngoã lăng tử,
vị nhiệt, thêm Sinh thạch cao, Hoàng cầm
ăn uống vẫn bình thường, thì bỏ Tam tiên, Lai phục tử;
vô tâm hạ bĩ (tắc ở bụng trên) thì bỏ Binh lang phiến;
vị âm hư thì giảm các vị lý khí một cách thích đáng, thêm Thiên hoa phấn, Thốn đông.
2. Hoả uất
Triệu chứng: vùng thượng vị đau nhiều, đau nóng rát cự án, miệng khô, ợ chua, đắng miệng, chất lưõi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch huyền sác
Pháp trị: sơ can tiết nhiệt
Sài hồ |
8 |
Bạch thược |
12 |
Chỉ thực |
8 |
||
Thanh bì |
8 |
Chích thảo |
4 |
Xuyên khung |
8 |
Hương phụ |
8 |
Mai mực |
12 |
Huyền hồ |
8 |
3. ứ huyết
Triệu chứng: đau dữ dội ở vị trí nhất định, cự án, ấn vào đau tăng thêm, ấn vào khó chịu, chia làm hai loại thực chứng và hư chứng
Thực chứng: Nôn ra máu, ỉa phân đen, môi đỏ lưỡi đỏ, rêu lưỡi đỏ mạch huyền sác, hữu lực
Hư chứng: sắc mặt xanh nhợt, người mệt, chân tay lạnh, môi nhạt chất lưỡi bệu, có điểm ứ huyết, rêu lưỡi nhuận, mạch hư đại hoặc tế sác
Pháp trị: lương huyết chỉ huyết
Pháp trị: bổ huyết chỉ huyết
Đẳng sâm |
16 |
Bạch truật |
12 |
Bạch linh |
12 |
||
Cam thảo |
6 |
Hoàng kỳ |
12 |
A giao |
8 |
Qui đầu |
10 |
Xuyên khung |
10 |
Ngũ vị |
6 |
Táo nhân |
8 |
Bạch thược |
12 |
Đại táo |
12 |
Trần Bì |
6 |
Kỉ tử |
12 |
Sinh khương |
4 |
Mật gấu |
Mật ong |
Sữa chúa |
nhung |
Pháp trị: Thông lạc hoạt huyết
Sinh địa |
40 |
Trắc bách diệp |
16 |
A giao |
12 |
Cam thảo |
6 |
Bồ hoàng |
12 |
Chi tử |
8 |
châm cứu: can du, tỳ du, thái xung, huyết hải, hợp cốc
nôn ra máu châm tạm cầm máu: nội quan, ,xích trạch túc tam lý, cách du
4. Hư hàn
Triệu chứng: Thường hành tá tràng bi loét, đau vùng thượng vị liên miên, nôn nhiều, mệt mỏi thích xoa bóp, chườm nóng, đầy bụng nôn ra nước trong , sợ lạnh, chân tay lạnh, phân nát có lúc táo, rêu lưõi trắng chất lưõi nhạt, mạch hư tế
Pháp trị: ôn trung kiện vị
Hoàng kỳ |
60 |
Quế chi |
12 |
Táo |
4q |
||
Bạch thược |
24 |
Cam thảo |
12 |
Sinh khương |
12 |
Di đường |
50 |
Lá khôi |
20 |
5. Đau dạ dầy hàn thấp:
Triệu chứng: Vị quản đầy đau khó chịu, ăn không thấy ngon, miệng dính nhớt, đầu mình nặng nề, đại tiện lỏng nhão, hoặc tiết tả, rêu lưõi trắng nhớt, mạch nhu, ăn nhiều đồ sống lạnh, trung dương bị dồn ép, tỳ không vận hoá gây nên
Pháp trị:kiện tỳ hoá thấp,
Bài thuốc: vị linh thang
Xương truật |
12 |
Hậu phác |
10 |
Tang bì |
6 |
||
Trạch tả |
12 |
Trư linh |
8 |
Cam thảo |
4 |
Nhục quế |
4 |
Bạch truật |
8 |
Phục linh |
8 |
Sinh khương |
5 nhát |
1: Khí trệ:
Châm cứu: trung quản , kì môn ,nội quan , túc tam lý ,dương lăng tuyền ;
ợ chua : trung đỉnh, thái bạch
2: Hỏa uất
châm cứu:Tả can du, tỳ du, vị du, trung quản, thiên khu, thái xung, tam âm giao, túc tam lí, nội đình, hợp cốc, nội quan, ợ chua : trung đỉnh, thái bạch
3: Ứ huyết
Cứu: Can du, Tỳ du, Cao hoang, Cách du, Tâm du
4: Hư hàn
Châm cứu: tỳ du, vị du, trung quản, chương môn, nội quan, túc tam lý,tỳ du; ợ chua : trung đỉnh, thái bạch
5; Hàn thấp
Châm cứu: tỳ du, vị du, trung quản, chương môn, nội quan, túc tam lý,tỳ du; ợ chua : trung đỉnh, thái bạchChữa đau dạ dày bằng nghệ và mật ong
Chữa bệnh bằng mật ong
Cách chữa đau dạ dày hiệu quả
Bài thuốc dân gian chữa viêm loét dạ dày hiệu quả
Tác dụng của tỏi ngâm mật ong
Ăn kiêng khi bị đau dạ dày
Tác dụng chữa bệnh của mật gấu -
Tác dụng của mật ong
(ST)