1
Điều trị bệnh táo bón ở trẻ sơ sinh an toàn, nhanh khỏi. Táo bón ở trẻ em hay gặp nhiều ở giai đoạn 2-3 tháng tuổi và sau 18 tháng tuổi. Do đó, việc điều trị táo bón chủ yếu cho trẻ đi vệ sinh đều đặn, cung cấp rau, trái cây và nước uống đầy đủ
ĐIỀU TRỊ BỆNH TÁO BÓN Ở TRẺ SƠ SINH AN TOÀN NHANH HẾT BỆNH
.
Táo bón ở trẻ nhỏ liên quan nhiều hơn đến sữa, chế độ ăn của mẹ trong giai đoạn cho con bú và rối loạn nhu động ruột. Nếu mẹ sử dụng thuốc gây giảm tiết (thuốc ho, sổ mũi, chống dị ứng, uống cà phê hay trà nhiều…), bé cũng có thể bị bón theo. Trẻ phải dùng kháng sinh sớm cũng dễ bị rối loạn khuẩn ruột và gây ra táo bón, tiêu chảy xen kẽ.
Trẻ suy dinh dưỡng dễ bị táo bón hơn vì thiếu lượng chất xơ trong khẩu phần ăn. Nhu động ruột của những bé này cũng kém hơn.
Triệu chứng khi trẻ bị táo bón
Một đứa trẻ khỏe mạnh bình thường trong độ tuổi 1 – 4 sẽ đại tiện từ 1 – 2 lần/ngày. Tuy nhiên, có bé đi cầu 3 lần/ngày, ngược lại có trẻ đi cầu không theo ngày nào cả. Đối với những trẻ có sức khỏe tốt, bé có thể 3 ngày mới đi cầu một lần… Tất cả đều bình thường.
Trẻ bị táo bón khi có một số dấu hiệu sau: Giảm số lần đại tiện bình thường. Mỗi lần đi đại tiện rất khó khăn và có cảm giác đau. Chất thải rất cứng và khô… Thấy những biểu hiện này ở con bạn cần tìm hiểu nguyên nhân để tìm cách chữa trị cho trẻ.
Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ táo bón. Có thể là do chế độ ăn thiếu nước, thiếu chất xơ và ăn quá nhiều chất đạm. Ngoài ra còn do trẻ mắc bệnh còi xương, thiếu máu, dùng kháng sinh cũng gây táo bón.
Triệu chứng và cách chữa táo bón cho trẻ, Làm mẹ, tre tao bon, be tao bon, con tao bon, tri tao bon cho tre, canh giac tre tao bon, tao bon, tre em, be
Trẻ bị táo bón là do mẹ chọn sai thực phẩm. (Ảnh minh họa).
Nhưng nguyên nhân thường thấy dẫn đến tình trạng này là do các mẹ lựa chọn sai thực đơn cho bé. Những thực đơn bé ăn không đủ lượng dưỡng chất hàng ngày, cùng với thói quen uống ít nước, không ăn nhiều rau quả, trái cây… cũng là nguyên nhân khiến trẻ bị táo bón.
Cách phòng ngừa và điều trị táo bón
Trẻ mới sinh thường đi cầu phân lỏng, hoa cà hoa cải và nhiều lần trong ngày. Đến khoảng 2-3 tháng tuổi, do sự trưởng thành của đường tiêu hóa, khả năng cô đặc phân tốt hơn nên phân sẽ sệt lại và giảm số lần, đó là sinh lý bình thường của lứa tuổi.
Những trẻ bú sữa công thức sẽ có phân đặc ngay từ đầu, đó là do thành phần đạm, lượng phospho, canxi, sắt và chất xơ trong sữa công thức và sữa mẹ khác nhau. Do đó, trong sữa công thức, người ta phải bổ sung thêm chất xơ prebiotic để ngăn ngừa táo bón ở trẻ. Trong giai đoạn này, cha mẹ nên chú ý tập cho bé phản xạ đi cầu đều đặn. Massage bụng cho bé để kích thích nhu động ruột khi trẻ đói, xi đi cầu 2 lần mỗi ngày (nên thực hiện sau cữ bú vì ruột đang tăng co bóp) để bé quen dần. Không nên tự động cho uống nước trái cây vì có thể làm trẻ chướng bụng. Chỉ cho bé ăn trái cây nếu được bác sĩ chỉ định.
Khi trẻ ăn dặm, nên tập ăn trái cây nạo nhuyễn để cung cấp đủ chất xơ. Cho ăn rau cũng phải là cả xác rau chứ không chỉ lấy nước pha bột.
Nhớ cho trẻ uống nước đầy đủ, nhất là những ngày nắng nóng và với bé đổ nhiều mồ hôi. Không pha sữa đặc hơn hướng dẫn của loại sữa. Không tự mua canxi hay thuốc bổ máu uống thêm vì có thể làm trẻ khó đi cầu. Việc bổ sung thuốc phải do bác sĩ thăm khám và quyết định, chỉ bổ sung nếu trẻ thực sự thiếu.
Trong những trường hợp trẻ bị táo bón kéo dài nhưng chỉ là táo bón chức năng, có thể bác sĩ sẽ cho bé dùng thuốc làm mềm phân trong một thời gian, cùng với cải thiện chế độ ăn và tập luyện đi cầu. Có khi phải dùng thuốc bơm hậu môn để tháo phân và tạo ra lịch đi tiêu. Tuy nhiên, cha mẹ không nên tự ý mua thuốc dùng cho trẻ. Nếu chỉ bơm cho bé khi bón mà không thay đổi về chế độ dinh dưỡng thì không giải quyết được cái gốc của bệnh, chỉ làm bé sợ đi cầu và sợ cả cái ống bơm nhiều hơn. Sử dụng thuốc làm mềm phân cũng có thể giảm dần tác dụng (lờn thuốc dần), có thể gây chướng bụng hay tiêu chảy.
Phòng ngừa táo bón là một trong những kiến thức chăm sóc trẻ thông thường mà cha mẹ nên biết.Điều trị táo bón trẻ em là một quá trình lâu dài, toàn diện, đòi hỏi sự kiên nhẫn của cha mẹ, sự phối hợp của gia đình với bác sĩ nhi khoa và bác sĩ dinh dưỡng…
THAM KHẢO BÀI THUỐC CHỮA BỆNH TÁO BÓN Ở TRẺ EM
Bài 1: Cam thảo nam 20 gam, chỉ xác 8 gam.
Cách dùng: Đổ xâm xấp nước, cách thủy 15 phút, lấy ra để còn ấm cho trẻ uống. Trẻ 1 tuổi trở xuống uống 1-2 thìa cà phê một lần. Trẻ 2-3 tuổi uống 2-3 thìa cà phê một lần. Ngày uống 2-3 lần.
Bài 2: Rau khoai lang 60 gam
Cách dùng: Nấu canh hoặc ăn luộc cả nước và cái, ăn vài lần.
Bài 3: Rau dền 30 gam, rau sam 30 gam
Cách dùng: Rau rửa sạch, nấu canh hoặc luộc ăn cả cái và nước, ngày ăn vài lần.
Bài 4: Lá muồng muồng hoặc cây muồng 10-15 gam.
Cách dùng: Nấu nước uống sau mỗi bữa cơm.
Bài 5: Kẹo mạch nha 1.500 gam, mật ong 500 gam, con nhộng 500 gam, lá dâu 1.000 gam, vừng đen 500 gam.
Cách dùng: Lá dâu lấy ngọn non, rửa sạch, đồ chín phơi khô. Vừng đen sao qua, xát bỏ vỏ. Con nhộng đồ chín, phơi khô sao vàng. Ba vị trên tán bột. Đổ kẹo mạch nha vào mật ong, đánh cho tan. Cho ba vị trên đã tán thành bột vào luyện dẻo, viên mỗi viên 12 gam. Dùng giấy chống ẩm bọc lại hoặc bỏ vào lọ dùng dần. Mỗi ngày uống 2 lần sáng và tối, mỗi lần 1 viên, thuốc này còn có tác dụng chữa suy nhược thần kinh, hư hao ngủ kém.
Bài 6: Khi trẻ bí đại tiện, cho trẻ em ăn chuối tiêu già có thể làm nhuận tràng thông tiện hoặc lấy táo tàu (loại táo, loại táo đen hay bán ở hiệu thuốc Bắc). Hầm nhừ, ăn cả nước lẫn cái (bỏ hạt).
Xoa bóp giúp nhuận tràng
Cho trẻ nằm ngửa trên giường, người thao tác dùng phần gốc bàn tay phải của mình áp sát vào phần cơ bụng trẻ, từ bụng trên bên phải xoa sang bụng trên bên trái rồi xuống đến bụng dưới bên phải, cứ xoa xoay day đẩy như vậy. Sau lại tiến hành xoa xoay day đẩy theo chiều tuần tự ngược trở lại.
Động tác xoa không nên làm nặng tay quá, mỗi lần xoa trong 10 phút, mỗi ngày xoa 2-3 lần, cho đến khi nào trẻ thông đại tiện được, cũng nên tiếp tục xoa như thế trong vòng 1 đến 2 tuần nữa để củng cố hiệu quả chữa trị.
Day xoa bụng như thế sẽ thúc đẩy tuần hoàn ở vùng dạ dày và vùng bụng, tăng nhu động ruột, không những có thể làm thông thoát đại tiện mà còn làm tăng khả năng thèm ăn, kích thích ăn ngon miệng ở trẻ.
Phòng bệnh táo bón cho trẻ
- Tập cho trẻ có thói quen đi đại tiện đúng giờ. Có thể hằng ngày vào một giờ nhất định cho trẻ ngồi vào bô đại tiện, những ngày đầu chưa quen, trẻ không đại tiện được cũng không sao, cứ kiên trì, đúng giờ cho trẻ ngồi vào bô như vậy (khoảng 10-15 phút), nói chung khoảng vài tuần sau là có thể tạo thành thói quen phản xạ đi ngoài.
- Tăng cường rau xanh trong bữa ăn của trẻ như rau cần, rau hẹ... kết hợp hoa quả như cam, bưởi, uống nước đun sôi để ấm.
- Tích cực cho trẻ hoạt động ngoài trời như chạy nhảy, nô đùa.
- Phải chữa trị ngay những bệnh là nguyên nhân dẫn đến táo bón của trẻ, không nên để kéo dài.
Một số bài thuốc chữa táo bón ở trẻ em
Một vài mẹo nhỏ giúp trẻ đi cầu dễ dàng
Khuyến khích trẻ uống thêm nước cam, nước cà chua bằng cách pha nhiều ly, nhiều người cùng uống đua với trẻ, ai uống trước sẽ được hoan hô; có không khí thi đua, bé sẽ hào hứng và uống nhiều; nên cho trẻ uống sau khi ngủ trưa dậy.
Trẻ bú bình bị bón thì coi chừng do pha sữa quá đặc hay quá ngọt, nên pha đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất đã ghi trên hộp. Nếu bé vẫn bón có thể nhỏ vài giọt chanh vào nước ấm rồi dùng nước ấy pha sữa cho bé.
Mủ cây xà lách trị bón rất hữu hiệu, dùng 3 cây xà lách ta (không phải loại xà lách Đà lạt lá cuốn) rửa sạch, tách hết lá, còn lại 3 cọng thân, dùng dao xắt thành lát nấu nước pha sữa cho trẻ uống.
Biện pháp cơ học thì dùng ống thủy (nhiệt kế) thoa chút dầu ăn hoặc vaseline vào đầu ống thủy cho trơn, rồi mỗi ngày cứ đúng giờ đút vào hậu môn của bé rồi rút ra, làm đi làm lại vài lần sẽ kích thích bé mắc đi cầu.
Tập cho trẻ ăn rau: rau dền, rau mồng tơi… mềm, dễ ăn, trẻ sẽ ăn được nhiều. Rau nào cũng giúp cho trẻ hượt. Cho trẻ ăn cơm chung với người lớn, trẻ thấy người lớn ăn rau sẽ bắt chước. Rửa sạch tay cho trẻ rồi cho tự bốc ăn, trẻ sẽ cảm thấy thích thú hơn.
Các thức ăn giúp trẻ nhuận trường có thể kể ra: cà chua, đu đủ, chuối, khoai tây, khoai lang, các loại rau… Cũng cần chú ý xem có phải tại chế độ ăn của bé gây táo bón như quá mặn, nhiều carot và thiếu nước uống không?
Chỉ cho trẻ thấy hình ảnh các con thú ăn nhiều rau: con hà mã trong sở thú… ở nông thôn thì con bò, con trâu, con heo, con gà… đều thích ăn rau để khuyến khích trẻ.
Chữa bón cho trẻ về nguyên tắc và cách làm thì dễ nhưng cần thời gian và sự kiên trì của cha mẹ.
Những dấu hiệu nên đưa bé đi khám sớm
Táo bón ở trẻ dùng thuốc gì?Táo bón là một bệnh ít gặp hơn so với bệnh tiêu chảy ở trẻ em nhưng cũng gây ra không ít khó khăn cho những bà mẹ trẻ còn thiếu kinh nghiệm nuôi em bé. Táo bón được đặc trưng bởi khoảng cách giữa hai lần đi ngoài quá lâu. Phân trẻ thường rắn, khó khăn khi bài xuất phân.
Chẩn đoán táo bón khi trẻ có các dấu hiệu sau: Khoảng cách giữa hai lần bài xuất phân dài hơn bình thường theo lứa tuổi lớn hơn 3 ngày; Phân rắn, nhỏ như phân dê hoặc quá to; trẻ đi ngoài khó khăn, không tự đi ngoài được, đau, són phân, kêu khóc và rất sợ đi ngoài; Kèm theo hoặc không kèm theo các triệu chứng toàn thân như đau bụng (có thể thấy bé quấy khóc, ưỡn bụng lên), lên cân chậm, chán ăn, ăn uống kém, nôn ọe; Bụng trướng, sờ có nhiều cục phân ở khung đại tràng (thường là bác sĩ mới phát hiện ra); Khám hậu môn thì tùy theo nguyên nhân táo bón thực thể hay cơ năng mà có các triệu chứng như không có phân hoặc đầy phân trong bóng trực tràng, nứt kẽ hậu môn.
Nên ăn nhiều rau quả chống táo bón.
Phân loại táo bón
- Theo diễn biến chia làm hai thể là táo bón cấp tính (táo bón vài ngày, một đợt, vài tuần) và táo bón mạn tính (kéo dài vài tháng).
- Theo cơ chế bệnh sinh chia làm táo bón do rối loạn cơ năng (giảm nhu động ruột...) và táo bón do nguyên nhân thực thể (u đại tràng, giãn đại tràng bẩm sinh...).
- Theo nguyên nhân chia ra làm 4 thể: táo bón do rối loạn cơ năng, táo bón do nguyên nhân thần kinh, táo bón do nguyên nhân thực thể gây tắc nghẽn ruột, táo bón do nguyên nhân nội tiết - chuyển hóa.
Để điều trị táo bón, trước hết cần điều chỉnh chế độ ăn uống. Chế độ ăn uống là cực kỳ quan trọng đối với điều trị bệnh táo bón ở trẻ em. Cần cho trẻ ăn nhiều rau, quả, ngũ cốc (20-30g/24 giờ), uống nhiều nước. Có thể cho trẻ ăn các loại đồ ăn nhuận tràng như chuối, đu đủ, khoai lang... Nếu mẹ cho con bú bị táo bón thì cần điều trị táo bón cho cả mẹ.
Trong trường hợp táo bón cấp tính cần dùng các thuốc sau (nhưng không dùng kéo dài):
Trẻ nhỏ: Dùng microlax béré (sorbitol 70%) 1 ống bơm vào hậu môn trực tràng/ngày; lauryl sulfoacitat natri, citratnatri dùng 1 týp bơm hậu môn 1 lần/ngày. Tránh dùng thuốc ở những trường hợp có tắc mật.
Trẻ lớn: Dùng micolax 1 ống bơm hậu môn 1 lần/ngày (gấp 2 lần liều lượng microlax béré).
Có thể dùng các thuốc làm mềm phân (thuốc nhuận tràng) như: docusate sodique (norgalax, nesoboldolaxin) dùng trong vài ngày hoặc vài tuần; lactulose dung dịch uống 10% (dufalac); dầu paraphin (tránh dùng cho trẻ em dưới 1 tuổi vì nguy cơ bị sặc và dẫn đến tử vong. Khi uống có thể để tủ lạnh ngăn mát hoặc hòa với nước cam; sulfat magiê (uống vào buổi sáng); sorbitol 5g: 1 gói/ngày uống hàng ngày vào buổi sáng.
Khi phải thụt tháo dùng nước ấm pha glycerin: Trẻ nhỏ hơn 1 tuổi thì pha 30-100ml, còn trẻ lớn hơn 1 tuổi thì pha 100-250ml để thụt.
Điều trị nứt hậu môn: Nếu đi ngoài ra máu tươi, có vết nứt hậu môn thì rửa sạch hậu môn sau khi đi goài, bôi dung dịch nitrat bạc hoăc xanh methylen 2lần/ngày.
LƯU Ý PHÒNG BỆNH TÁO BÓN CHO TRẺ EM
Thay đổi chế độ ăn cho trẻ
Tùy theo từng nguyên nhân gây bệnh mà trẻ bị táo bón được điều trị bằng các phương pháp khác nhau. Tuy nhiên, chế độ ăn vẫn là phương pháp quan trọng nhất.
Cho bé uống nhiều nước
Trẻ dưới 6 tháng bú mẹ hoàn toàn không cần uống nước nhưng nếu bé bị táo bón thì vẫn cho uống 100 – 200 ml nước/ngày. Trẻ bắt đầu ăn dặm từ 6 – 12 tháng uống 200 – 300 ml nước/ngày. Trẻ 1 – 3 tuổi uống 500 – 600 ml nước/ngày. Trẻ 3 – 5 tuổi uống 1000 ml nước/ngày. Trẻ lớn hơn 10 tuổi uống bằng người lớn: 1500 – 2000 ml nước/ngày.
Cho trẻ ăn nhiều rau xanh và quả chín: Các mẹ có thể cho bé ăn một số loại rau quả có tính chất nhuận tràng như rau khoai lang, mồng tơi, củ khoai lang, đu đủ, chuối tiêu, cam, bưởi. Nên tập cho trẻ thói quen ăn nhiều rau, quả chín từ nhỏ.
Chọn sữa cho bé
Các mẹ chú ý bổ sung thêm chất xơ, pha sữa với nước cháo loãng hoặc nước bột khoai lang nghiền (đối với trẻ nuôi sữa ngoài).
Không nên cho trẻ ăn các loại hoa quả có vị chát như ổi, hồng xiêm, bánh kẹo, nước uống có ga, cà phê ….
Trong trường hợp mẹ bị táo bón khi đang nuôi con bú thì cần phải điều trị kịp thời, cách an toàn nhất là điều chỉnh chế độ ăn uống cho mẹ.
Luyện tập cho trẻ
- Đối với trẻ lớn, các mẹ nên khuyến khích trẻ, giúp trẻ tăng cường vận động cơ thành bụng và cơ tròn hậu môn: Khuyến khích trẻ chạy nhảy nô đùa, tập thể dục, thể thao .
- Đối với trẻ nhỏ dưới 1 tuổi, các mẹ có thể tiến hành xoa bụng cho trẻ theo khung đại tràng từ phải qua trái ngày 3 – 4 lần vào khoảng cách giữa 2 bữa ăn.
- Tập cho trẻ đại tiện đúng giờ quy định, trẻ nhỏ thì xi ị hoặc cho trẻ ngồi bô vào một giờ nhất định trong ngày.
- Nếu trẹ mắc các bệnh như còi xương, suy dinh dưỡng, thiếu máu thì cần điều trị triệt để
- Khi trẻ bị táo bón, có thể cho trẻ dùng thuốc nhuận tràng, men tiêu hóa vi sinh, vitamin C theo đơn của thầy thuốc.
- Nếu trên 3 ngày sau khi đã áp dụng các biện pháp kẻ trên mà vẫn không có tác dụng gì, các mẹ có thể áp dụng phương pháp thụt tháo. Bạn có thể dùng nước muối sinh lý hoặc nước ấm pha mật ong tỷ lệ 5%. Đối với trẻ nhỏ hơn 1 tuổi mỗi lần thụt 100 ml, trẻ lớn hơn 1 tuổi thụt 200 ml. (Có thể dùng thuốc thụt hậu môn mỗi lần thụt 1 ống).
Chất xơ - siêu thực phẩm ngừa táo bón cho bé
Táo bón là bệnh rất phổ biến ở trẻ nhỏ. Vì vậy, để giúp trẻ 'tránh xa' chứng táo bón, các mẹ nên bổ sung chất xơ vào bữa ăn của trẻ.
Dưới đây là 3 nhóm thực phẩm chứa nhiều chất xơ mà các bà mẹ nên biết.
Chất xơ rất quan trọng với sức khỏe của trẻ. (Ảnh minh họa).
1. Ngũ cốc nguyên hạt
Khởi động ngày mới với với bột yến mạch hoặc một bát ngũ cốc có chứa ít nhất 5 gam chất xơ. Nếu bé thích loại ngũ cốc tẩm đường, hãy cho bé thử đến khi bé điều chỉnh được vị mới, sau đó tăng dần lượng ngũ cốc nguyên hạt, hạn chế ngũ cốc có hàm lượng chất xơ thấp.
2. Trái cây
Vỏ táo và lê có chứa nhiều chất xơ, vì vậy, hãy để trẻ thưởng thức chúng mà không cần gọt vỏ. Một quả lê trung bình chứa 4g chất xơ. Một quả lê thái mỏng có thể được phục vụ vào bữa sáng hoặc bữa trưa. Còn táo giúp điều chỉnh lượng cholesterol hiệu quả.
Nếu bé không thích ăn hoa quả, các mẹ có thể thay thế bằng sinh tố trái cây. Nước táo là một đồ uống “dễ chịu” có thể phù hợp với tất cả các bé.
3. Rau củ
Cũng giống như người lớn, trẻ nhỏ cũng cần phải ăn nhiều rau để tăng lượng chất xơ. Thêm nhiều rau xanh vào các món ăn như pizza, sandwiches và thịt hầm. Rất nhiều trẻ không thích ăn salad, nhưng việc thêm một chút rau vào sẽ không khiến trẻ chú ý.
Gợi ý cho bạn là trong bông cải xanh có rất nhiều chất xơ. Ngoài chất xơ, bông cải xanh cũng chứa 2 gam protein, 288 mg kali, và 43 mg canxi. Vì vậy, bạn rất nên dùng thực phẩm này để chế biến món ăn cho trẻ.
Ngoài ra, bí ngô cũng là lựa chọn tốt nếu bạn muốn phòng táo bón cho trẻ. Hoặc, hàng tuần, chuyển đổi chế độ ăn cho trẻ 1 bữa thịt sang 1 bữa đậu. Nếu gia đình bạn có vấn đề về việc tiêu hóa đậu, hãy cho trẻ thử đậu lăng trước tiên, vì loại đậu này giúp hệ tiêu hóa của trẻ tốt hơn.
Những thực phẩm chữa bệnh táo bón hiệu quả
Cách chữa táo bón đơn giản mà hiệu quả
Bài thuốc dân gian trị bệnh trĩ hiệu quả -
Bài thuốc dân gian chữa viêm loét dạ dày hiệu quả .
Ăn gì chữa táo bón
Bệnh táo bón ở phụ nữ mang thai
Bệnh táo bón ở trẻ em
Những món ăn chữa bệnh đường ruột hiệu quả
(ST)
