So với động vật
Âm đạo của hầu hết các loài động vật trên cạn đều nằm ở phía sau ngày dưới đuôi củ chúng. Đó là do tư thế giao cấu bình thường của chúng là từ sau tới. Ngược lại, bộ phận sinh dục của phụ nữ thì ở phía bụng. Cùng có đặc tính này là các loài động vật có vú sống ở biển như cá heo, cá voi, và đó là đặc điểm tiến hoá từ thời kỳ thuỷ sinh. Có giả thuyết cho rằng loài voi có giai đoạn sống nửa trên cạn nửa dưới nước trong quá trình tiến hoá của chúng; điều này giải thích vì sao voi cái có âm đạo ở phía bụng.
Lông mu ở nữ
Lông mu ở môi lớn âm hộ của bé gái trong khoảng 9-13 tuổi, dần lan len phía gò mu và ra ngoài đến sát đùi
Lông mu không được mịn như cấc loại lông khác trên cơ thể và thường đen hơn tóc.
Có người có ít lông mu hoặc có vùng tam giác rất rõ rệt, trong khi có người(nhất là phụ nữ da trắng phía Bắc) có rất nhiều lông mu.
Có người cạo sạch lông mu, có người tỉa tót thành nhũng hình thù lạ mắt, như lông mu hình trái tim mà Mary Quant thực hiện đã từng nổi tiếng trong những năm 1960.
Theo tuổi tác của người phụ nữ, lông mu cũng bạc màu và thưa dần.
Âm hộ
Âm hộ là bộ phận sinh dục ngoài của phụ nữbao gồm: gò mu, môi lớn, môi nhỏ, lỗ ngoài liệu đạo và lỗ âm đạo, hãm môi âm hộ, mũ âm vật và âm vật.
Môi âm hộ
Môi lớn
Môi lớn là phần ngoài cùng của âm hộ.Chúng nằm song song với nhau, đi từ đáy chậu cho đến gò mu.Môi lớn thường che khuất hoàn toàn các cơ quan sinh dục và mặt ngoài được phủ bởi lông mu.
Môi lớn có cấu tạo từ mô mỡ, mặt trong có các tuyến toàn vẹn (mồ hôi), tuyến bán hủy (mùi) và tuyến bã (chất nhờn). Tuyến bã giúp làm trơn âm hộ, còn tuyến bán hủy tiết chất dịch nhầy vừa giúp bôi trơn vừa phát ra mùi đặc trưng của cơ thể khi bị kích thích tình dục. Môi lớn còn chứa nhiều đầu tận dây thần kinh.
Môi nhỏ
Môi nhỏ là những mép da rất mỏng mảnh nằm giữa hai môi lớn, đi từ hãm môi âm hộ phía sau lỗ âm đạo cho đến âm vật và tạo nên mũ âm vật.
Môi nhỏ có nhiều đầu tận dây thần kinh hơn môi lớn và cũng chứa nhiều tuyến bã, nơi tiết chất bã( chất nhờn tự nhiên) để bôi trơn tiền đình. Chất bã còn có tác dụng kết hợp với các chất tiết từ tuyến mồ hôi và âm đạo tạo thành màng chắn không thấm nước để cản nước tiểu, máu kinh và vi khuẩn. Hai môi nhỏ thường không đối xứng với nhau; một số người có môi nhỏ rất dài và nhô ra ngoài môi lớn.
Tiền đình
Tiền đình là loại khu vực được giới hạn bởi hai môi nhỏ, chứa lỗ âm đạo, lỗ ngoài liệu đạo, và các tuyến bán huỷ sơ cấp- nơi tiết ra chất nhờn khi bị kích thích. Vị trí kề sát nhau của lỗ ngoài liệu đạo, lỗ âm đạo và hậu môn là điều kiện dẫn đến một số bệnh viêm nhiễm ở phụ nữ, như viêm bàng quang và nhiễm nấm.
Gò mu
Còn có tên là đồi Vệ Nữ, gò mu là nơi mô mỡ mềm bao lấy khớp mu. Sau tuổi dậy thì, lông mu sẽ mọc khắp vùng này, thường có hình tam giác. Gò mu có vai trò như một vật đệm trong kiểu giao hợp đối mặt, và mang lại khoái cảm khi được ấn và day vào. Khi chạm nhẹ vào lông mu, người phụ nữ sẽ có cảm giác như bị “điện giật”
Đai trinh tiết
Ở phương Tây, đặc biệt là Anh Quốc, có câu chuyện kể rằng đai trinh tiết ra đời nhằm bảo đảm sự chung thuỷ của người vợ trong lúc người chồng tham gia cuộc thập tự chinh. Tuy nhiên, người ta cho rằng đai trinh tiết được người Ý phát minh vào khoảng năm 1400-tức khoảng 200 năm sau cuộc thập tự chinh cuối cùng. Hầu hết các đai trinh tiết còn sót lại được cho là đã ra đời vào khoảng giữa thế kỷ thứ 18 và 19 là mục đích đùa bỡn hoặc thoả mãn tính hiếu kỳ, mặc dù có bằng chứng cho rằng đai trinh tiết đã từng được sử dụng thật sự, dù không nhiều, trong khoảng thời gian từ thế kỷ thứ 15 cho đến đầu thế kỷ thứ 20.
Khi mang đai trinh tiết, người phụ nữ sẽ cảm thấy rất khó chịu. Có loại chốt lại bằng khoá,có loại hàn dính tại chỗ; tất cả đều vừa bó sát cơ thể. Dù loại nào cũng có lỗ để bài tiết, nhưng người mang đai vẫn không thể lau rửa kỹ lưỡng bộ phận sinh dục của mình.
Âm vật
Âm vật là một tạng cương tương ứng với dương vật của nam giới. Âm vật cũng có những thành phần y hệt như dương vật( kể cả số lượng đầu tận dây thần kinh cũng bằng nhau) có nghĩa là quy đầu âm vật cũng cực kỳ nhạy cảm. Âm vật thường dài từ 2 đến 5 cm, nhưng trông nhỏ hơn vì nó cong lại và chỉ có quy đầu là nhìn thấy được.
Từ thân âm vật, hai dây chằng mảnh, dài khoảng 5cm, chạy xuống hai bên âm đạo. Âm vật được bao bọc bởi mũ âm vật, bộ phận này sẽ bị kéo ngược ra sau khi âm vật cương to trong lúc bị kích thích. Nếu âm vật không cương được, người phụ nữ sẽ không đạt được cực khoái.
Âm đạo
Nhờ có cấu tạo là một ống cơ co giãn được với chiều dài 9cm ở thành sau và 7,5cm ở thành trước, âm đạo có khả năng giãn nở rất lớn. Ở trạng thái bình thường âm đạo rộng khoảng 1,5- 2cm và các thành âm đạo thường áp vào nhau. Phụ nữ cao và nặng cân thường có âm đạo dài. Da lót âm đạo tương tự như da lòng bàn tay, nhưng có bề mặt dày và tiết dịch. Thành âm đạo có nhiều nếp gấp giúp âm đạo có khả năng nở lớn khi sinh con. Cổ tử cung nằm ở 1/3 trên của âm đạo. Âm đạo phình ra ở đoạn gần cổ tử cung, khi bị kích thích thì âm đạo nở lớn, vừa vặn cho hầu hết các kích cỡ dương vật. Vị trí của âm đạo hoặc ngả ra sau hoặc gần thẳng đứng, và phụ thuộc vào tử cung ngả ra trước hay ra sau. Khi giao hợp, không khí có thể bị mắc kẹt trong vùng âm đạo phía sau cổ tử cung, và phát ra tiếng.
Mùi âm đạo
Âm hộ khoẻ mạnh thường có mùi hơi mặn và giống mùi xạ. Tuy nhiên, mỗi phụ nữ có một mùi đặc trưng riêng, dễ nhận biết nhất là ở những thời điểm bị kích thích tình dục, khi rụng trứng và hành kinh. Trong những năm gần đây, miếng lót toả hương và chất khử mùi âm đạo ngày càng được sử dụng nhiều nhất là ở những thiếu nữ. Tuy nhiên, các hoá chất dùng để chế tạo các sản phẩm trên có thể gây ngứa và dị ứng, giống như thuốc đặt âm đạo và thuốc diệt tinh trùng.
Màng trinh
Ngay từ lúc mới sinh, lỗ âm đạo của các bé gái thường được che phủ một phần bởi một tấm màng mỏng được gọi là màng trinh. Giả thuyết cho rằng màng trinh là kết quả của quá trình tiến hoá trong thời kỳ thuỷ sinh nhằm bảo vệ âm đạo không cho cát lọt vào. Ở hầu hết bé gái, màng trinh dễ bị rách bởi các hoạt động như chạy nhảy, leo trèo, nâng nhấc, đạp xe và cưỡi ngựa(có thể thấy được màng trinh tróc da khi tắm). Khi đến tuổi trưởng thành, màng trinh hầu như chỉ còn lại một và mảnh da nhỏ. Tuy nhiên, một số người có màng trinh dày và cứng đến nỗi không bị rách sau khi giao hợp. Có khoảng 1/2000 người có màng trinh dày phải nhờ đến bác sỹ rạch bỏ.
Sự tồn tại của màng trinh từ lâu được xem là bằng chứng của sự trinh tiết, mặc dù các nước phương Tây không đặt nặng vấn đè này. Tuy nhiên, ở khu vực Trung Đông và Viễn Đông, sự trinh trắng có ý nghĩa rất quan trọng đối với phụ nữ chưa chồng, và có cả những bác sỹ phẫu thuật chuyên về vá và làm giả màng trinh.
So với nam giới
Giống cái là bản thiết kế cơ bản của mọi loài sinh vật do đó, bộ phận sinh dục nam cũng phát triển từ cấu trúc bộ phận sinh dục nữ. Ở bào thai nam, mô âm hộ dính lại và phát triển thành bìu và dương vật. Ở người nam trưởng thành, đường nối này vẫn còn nhìn thấy dưới dạng một đường sậm màu chạy giữa bìu và mặt dưới dương vật. Bao quy đầu bọc đầu dương vật tương đương với mũ quy đầu của âm vật.
Viêm bàng quang
Đây là tình trạng bàng quang bị viêm nhiễm do các vi khuẩn thường trú ở ruột và hậu môn gây nên. Viêm bàng
quang thường gặp ở nữ hơn vì hậu môn, bàng quang và lỗ niệu đạo gần nhau hơn ở nam. Khi vi khuẩn lọt vào niệu đạo, chúng bắt đàu sinh sôi và gây kích thích niêm mạc niệu đạo. Sau đó vi khuẩn sẽ lên đến bàng quang và gây kích thích niêm mạc bàng quang, gây cảm giác mắc tiểu thường xuyên và đau niệu đạo trong khi tiểu. Người bệnh có thể đau dữ dội và bị mất sức. Viêm bàng quang cần phải được điều trị ngay, không chỉ để giảm đau mà còn để ngăn ngừa vi khuẩn lên đến thận. Hãy uống nhiều nước ngay khi có triệu chứng đầu tiên trung bình uống một ly nước mỗi ½ giờ.
Nhiễm nấm Candida
Có đến 80% phụ nữ đã hoặc sẽ bị nhiễm nấm candida và một lúc nào đó, với dấu hiệu đặc trưng là huyết trắng đặc sệt và vón cục, âm đạo khô rát và ngứa dữ dội và có mùi hôi như lên men. Tác nhân gây bệnh là nấm candida albicans, là loại vi nấm thường trú trong đường ruột. Bệnh khởi phát khi vi nấm có cơ hội phát triển một cách tràn lan, như khi dùng nhiều kháng sinh. Đàn ông có thể bị nhiễm nấm mà không có biểu hiện triệu chứng.
St