Đông y trị bệnh gan nhiễm mỡ cực tốt

Đông y chữa bệnh gan nhiễm mỡ cực tốt. Bệnh gan nhiễm mỡ mới xuất hiện mấy thập niên gần đây, nhờ có sự trợ giúp của máy siêu âm ổ bụng, xét nghiệm máu và xét nghiệm chức năng gan, thấy có sự biến đổi khác thường.

Làm gì khi bị gan nhiễm mỡ?

Gan nhiễm mỡ là tình trạng lượng mỡ tích tụ trong gan lớn hơn 5% trọng lượng gan. Người bị gan nhiễm mỡ đa phần đều không có triệu chứng, vì quá trình lắng đọng mỡ tại gan xảy ra từ từ. Tuy nhiên, đây là căn bệnh rất nguy hiểm vì 10-25% số bệnh nhân gan nhiễm mỡ có thể tiến triển đến xơ gan và tử vong.

Nên đi khám định kỳ

Bác sĩ Nguyễn Tuấn Anh, Khoa Giải phẫu Gan mật, Bệnh viện Việt Đức (Hà Nội) cho biết, các đối tượng dễ bị gan nhiễm mỡ gồm những người béo phì, nghiện rượu, tiểu đường tuýp 2, những người suy dinh dưỡng thiếu protein. Ngoài ra, viêm gan C mãn tính, bệnh tăng mỡ trong máu, dùng liều cao và kéo dài một số thuốc như corticoides, tétracycline, estrogen làm rối loạn biến đổi mỡ trong gan, cũng khiến gan bị nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ ở mức độ nhẹ hầu như không có triệu chứng biểu hiện cụ thể. Có người cảm thấy hơi mệt mỏi hoặc có cảm giác hơi tưng tức ở vùng dưới sườn bên phải. Ở mức độ vừa thì có những biểu hiện chán ăn, buồn nôn, trướng bụng, có người gặp biểu hiện giống như thiếu vitamin như bầm ở da, sừng hóa da, móng, tóc... Những người ở thể nặng còn bị chứng vàng da, cổ trướng. Với những biểu hiện lâm sàng như vậy, nên phần lớn các trường hợp phát hiện ra gan nhiễm mỡ là do tình cờ làm xét nghiệm bệnh khác. Do vậy, để phát hiện các rối loạn trong chuyển hoá, nên đi khám bệnh và làm các xét nghiệm định kỳ.

Tiến sĩ Lê Thành Lý, Trưởng khoa Nội Tiêu hóa -Gan mật Bệnh viện Chợ Rẫy (TP HCM) cho biết, gan nhiễm mỡ ở hầu hết các trường hợp chẩn đoán không là bệnh lý mà chỉ là một triệu chứng do sự tích lũy mỡ quá nhiều tại gan. Vì thế, điều trị gan nhiễm mỡ chủ yếu là điều trị các nguyên nhân cơ bản gây bệnh. Nếu bị thừa cân, nên áp dụng chế độ ăn hợp lý và chế độ tập luyện vận động để giảm cân. Những người bị gan nhiễm mỡ do rượu, bệnh sẽ hồi phục nếu bệnh nhân từ bỏ thứ đồ uống này.

Tập luyện và chế độ dinh dưỡng

Theo bác sĩ Tuấn Anh, việc siêu âm và chụp cắt lớp điện toán có độ nhạy khoảng 60% trong việc phát hiện tình trạng gan nhiễm mỡ. Tuy nhiên, nếu phát hiện qua siêu âm, mọi người cũng không nên hoang mang, lo lắng bởi chỉ có xét nghiệm máu mới cho kết quả chính xác.Hiện nay, gan nhiễm mỡ không thể điều trị bằng thuốc hay bằng phẫu thuật. Khi bị gan nhiễm mỡ, đặc biệt là viêm gan mỡ không do rượu, phương án điều trị hữu hiệu nhất là do sự chủ động của người bệnh bằng chế độ tập luyện và dinh dưỡng hợp lý.

Bác sĩ Dương Công Minh, Trung tâm Dinh dưỡng TP Hồ Chí Minh cho biết, người bị gan nhiễm mỡ nên giảm ăn thực phẩm giàu cholesterol như các loại phủ tạng động vật, lòng đỏ trứng. Hạn chế ăn chất béo, nên ưu tiên chọn dầu thực vật, hạn chế ăn mỡ động vật (trừ mỡ cá). Ngoài ra, cần hạn chế các loại thức ăn từ các món chiên xào, lạp xường, xúc xích. Cần hạn chế các đồ ngọt như bánh, kẹo, mật đường, mía, các loại nước ngọt... Không nên ăn các thứ quá cay và nóng như gừng, tỏi, ớt, hạt tiêu, rượu.

Một số thức ăn được xem là “thuốc” có tác dụng “giảm mỡ” tốt như: dầu đậu nành, đậu Hà Lan, cà chua tươi chín, rau ngót, rau cần tây, diếp cá, tỏi, bắp chuối... Ăn trái cây thì nên chọn các loại như chanh, cam, quýt, bưởi, táo chín. Trong khẩu phần ăn nên tăng cường lượng rau, mỗi người nên ăn tối thiểu 300g rau xanh, 200g quả chín tươi/ngày.

Gan nhiễm mỡ tuy lành tính, nhưng tỉ lệ phát sinh xơ hóa cao đến 25%, có khoảng l,5% - 8% số người bệnh có thể phát sinh xơ gan. Một khi phát sinh xơ gan, tiên lượng giống như xơ gan dạng tĩnh mạch cửa, tức là sẽ có báng bụng; giãn tĩnh mạch; đường tiêu hóa xuất huyết nhiều, sau cùng dẫn đến tử vong. Gan nhiễm mỡ cấp tính do thuốc, ngộ độc, thai nghén... thì tỉ lệ tử vong rất cao. Tuyệt đại đa số gan nhiễm mỡ mạn tính, nếu sớm phòng trị, có thể ngăn cản bệnh phát triển nặng thêm.

Một số thực phẩm nên dùng

Nhộng tằm: Có tác dụng làm giảm cholesterol huyết thanh và cải thiện chức năng gan. Nhộng thường dùng dưới dạng các món ăn hoặc tán thành bột để uống.

Nấm hương: Chứa những chất có tác dụng làm giảm cholesterol trong máu và tế bào gan. Thường dùng dưới dạng thực phẩm để chế biến các món ăn.

Lá trà: Có khả năng giảm trừ các chất bổ, béo. Trà có khả năng làm tăng tính đàn hồi thành mạch, làm giảm cholesterol trong máu và phòng chống sự tích tụ mỡ trong gan.

Lá sen: Giảm mỡ máu, giảm béo và phòng chống sự tích tụ mỡ trong tế bào gan. Lá sen được dùng pha với nước sôi uống thay trà hoặc nấu cháo lá sen.

Bắp trái, rau cần: Có tác dụng hạ cholesterol trong máu và tế bào gan, đặc biệt thích hợp cho bệnh nhân bị gan nhiễm mỡ.

Đông Y trị bệnh gan nhiễm mỡ rất tốt

Cách chẩn đoán bệnh của Đông y

Nhìn (vọng) quan sát vẻ mặt, thần sắc, dáng người.

- Nghe (văn) âm thanh tiếng nói, tiếng ho, tiếng thở, ngửi mùi hơi thở và các chất thải như đờm, nước tiểu, phân...

- Hỏi (vấn): + Về nguyên nhân xuất hiện chứng bệnh.

+ Mức độ bệnh: nặng, nhẹ, ít, nhiều.

+ Thời gian mắc mới hay đã lâu.

+ Tính chất bệnh liên quan đến nóng, lạnh... hay thức ăn...

- Sờ (thiết): xem mạch, sờ bụng, sờ da tay, chân...

Từ 4 bước trên ta thấy gan nhiễm mỡ thường gặp ở người béo, bụng to, điều kiện ăn uống dư dật, ăn nhiều lại ít vận động. Nhìn người thường to béo nặng nề, da mặt có thể sạm. Hỏi kỹ giai đoạn đầu người đó có thể ăn nhiều - khi tăng cân nhiều thường ăn ít - nhưng lại ngại hoạt động - ngồi hay nằm nhiều - khả năng dị hóa giảm.

Gan nhiễm mỡ giai đoạn đầu chưa có triệu chứng gì, giai đoạn sau, do mỡ bao bọc tế bào gan làm giảm chức năng của gan như chống độc, điều hòa tuần hoàn máu... dẫn tới xơ gan.

Mỡ đã xâm nhập vào gan nghĩa là xâm nhập được vào các cơ quan khác như xâm nhập vào tim mạch làm hẹp và cứng lòng mạch gây tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim. Mỡ xâm nhập vào thận làm giảm khả năng bài tiết của thận. Ở người gan nhiễm mỡ hay xuất hiện bệnh cảnh đa phủ tạng. Vì vậy phòng và chữa gan nhiễm mỡ là phòng bệnh đa phủ tạng; phòng bệnh tim mạch, bệnh rối loạn chuyển hóa... Khi bệnh đã nặng (gây xơ gan), rất khó điều trị và thuộc bệnh nan trị.

Phòng thế nào?

Trước hết cần có chế độ sinh hoạt điều độ, cơ thể luôn ở thể vận động. Hạn chế ngồi lâu, đứng lâu. Nếu do tính chất công việc cũng cần lưu tâm để sau mỗi giờ có đổi tư thế - ví dụ như từ trạng thái ngồi sang trạng thái đi lại. Tay chân luôn được vận động để khí huyết lưu thông.

Hạn chế ăn mỡ động vật và chất nhờn béo, không ăn quá thừa chất; thịt, đường, mỡ. Trong bữa ăn nên xen kẽ thịt, rau, đậu, giảm uống bia, rượu.

Người từ 45 - 50 tuổi hạn chế ăn đường, tinh bột và chất béo, hạn chế uống bia, rượu. Tập thể dục có động tác vận động tay chân, cơ bụng; tập thở sau khi đã vận động cơ bắp; hạn chế các bực tức, uất ức, cần phải giải tỏa bằng cách chia sẻ tâm sự với bạn bè, cha mẹ, anh chị em... Đông y lưu ý uất hại can, nhưng buồn bực uất ức kéo dài dễ gây rối loạn chuyển hóa, lắng đọng mỡ ở các tạng phủ.

Đông y điều trị bệnh gan nhiễm mỡ

Tùy thuộc vào triệu chứng của người bệnh. Nếu người béo tăng cân bụng to, là có nguy cơ gan nhiễm mỡ, có thể dùng: nước rau má; nước nhân trần; actiso uống hằng ngày.

Người béo có thể dùng một trong những bài thuốc sau:

Bài 1: Bạch linh 12g, trần bì 12g, hương phụ chế 16g, bán hạ 12g, sơn tra 20g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 2: Nhân trần 12g, hoàng cầm 10g, trạch tả 12g, chi tử 8g, chỉ thực 12g. Sắc uống ngày một thang.

Khi đã phát hiện gan nhiễm mỡ có thể uống phối hợp actiso 12g với một trong các bài thuốc sau:

Bài 1: Bạch linh 12g, bạch truật 12g, bạch thược 12g, sài hồ 12g, cam thảo 6g, gừng 8g, uất kim 12g, đương quy 12g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 2: Nhân trần 12g, bạch truật 12g, bạch linh 12g, sa tiền 12g, xích thược 12g, trạch tả 12g, ý dĩ 16g, sơn tra 16g. Sắc uống ngày một thang.

Bài 3: Sài hồ 12g, đương quy 12g, chỉ thực 12g, xuyên khung 12g, hậu phác 12g, đại táo 12g, bạch thược 12g, uất kim 12g. Sắc uống ngày một thang.

Dinh dưỡng ngừa gan nhiễm mỡ

Bất kỳ ai có lối sống thiếu vận động, ăn uống bất hợp lý và thừa thãi năng lượng, lượng mỡ tích tụ trong gan lớn hơn 5% trọng lượng gan đều có thể bị nhiễm mỡ trong gan. Gan nhiễm mỡ còn gọi là thoái hoá mỡ gan. Tình trạng thâm nhiễm gan lan toả bởi các chất mỡ, đặc biệt là bởi Triglycerid.

Đ

ối tượng dễ bị gan nhiễm mỡ

Thừa cân béo phì; tiểu đường loại 2; nghiện rượu; suy dinh dưỡng, thiếu protein, giảm cân quá nhanh; biến chứng của giai đoạn mang thai; sử dụng hoá chất và thuốc độc cho gan

Ăn uống kết hợp vận động

Chế độ ăn uống hợp lý là cách tốt nhất trong việc phòng ngừa gan nhiễm mỡ. Mỗi ngày ăn đa dạng từ 20 - 30 loại thực phẩm. Ăn uống có chừng mực, không ăn quá nhiều cùng một loại thực phẩm. Tăng cường ăn nhiều cá và các loại thực phẩm gần với thiên nhiên: thực phẩm khô, ít chế biến, còn tươi. Hạn chế ăn các loại thực phẩm quá béo và bổ như bơ, lòng đỏ trứng, gan và óc... và các thứ cay, nóng: gừng, tiêu, ớt, rượu, cà phê và trà đặc.

Những loại thức ăn có tác dụng giảm mỡ tốt như dầu đậu nành, đậu hà lan, cà chua, rau ngót, cần tây, diếp cá. Ngoài ra mỗi người cần tăng cường lượng rau và trái cây (tối thiểu 300g rau xanh, 200g quả chín tươi/ngày). Rượu, thuốc lá gây độc cho gan nên ngưng lại để gan hoạt động hiệu quả hơn. Vận động, tập thể dục thường xuyên. Một tuần tập năm ngày, mỗi ngày trên 30 phút sẽ giúp tiêu hao năng lượng dư thừa.

Một số thực phẩm khuyên dùng

Gan có chức năng dự trữ đường, sắt và các chất khoáng, tạo yếu tố đông máu, sản xuất mật cần cho tiêu hoá. Gan còn chuyển biến và thoái biến rượu, thuốc. Ngoài ra còn tiêu diệt các mầm bệnh xâm nhập vào cơ thể qua đường tiêu hoá. Vì vậy, nên chọn các loại thực phẩm mang lại hiệu quả bổ trợ cho gan.

Nhộng tằm làm giảm cholesterol, cải thiện chức năng gan thường dành để chế biến các món ăn hoặc tán thành bột để uống. Lá trà dùng để giải trừ các chất béo, tăng tính đàn hồi thành mạch, phòng chống tích tụ mỡ gan. Nấm hương cùng với bắp trái, rau cần sẽ cải thiện chức năng tế bào gan.

Một số loại rau: cải xanh, cải cúc, rau muống, dưa gang, dưa chuột, măng, bí đao, mướp, cà rốt tốt cho những người thừa cân. Các loại dầu và thức ăn chế biến từ đậu nành, đậu mè, đậu phộng có tác dụng làm mát gan và bổ sung các chất bão hoà mỡ.

Bệnh gan nhiễm mỡ
Chế độ ăn cho người máu nhiễm mỡ
Tác dụng chữa bệnh của cây cà gai leo -
Tác dụng của cây lược vàng
Nguyên nhân và cách phòng ngừa tăng men cao
Công dụng chữa bệnh của nấm linh chi

(ST)