Món ăn truyền thống của người Hà Nội

Phở

Nếu hỏi bất kỳ du khách nào về món ăn họ nhớ nhất khi đến Hà Nội, đặc biệt là khách quốc tế, câu trả lời sẽ là món phở. Phở Hà Nội khi ăn không kèm rau sống. Vị thanh, ngọt của nước dùng sẽ đem lại cảm giác ngon miệng cho mọi thực khách. Hà Nội có rất nhiều quán phở nổi tiếng như Phở Cồ Cử trên đường Liễu Giai cắt Kim Mã; phở mậu dịch phố Lý Quốc Sư, phở Thìn ở Lò Đúc; phở Sướng ở ngõ đoạn giữa phố Đinh Liệt… Giá mỗi bát phở từ 25.000 đồng trở lên.

 Nộm bò khô

Nguyên liệu chính tạo nên món ăn này là đu đủ xanh, bò khô, rau thơm và đặc biệt là nước mắm chua ngọt rưới lên trên. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy nhiều nơi bán món này, tuy nhiên nếu muốn thưởng thức đĩa nộm thật ngon thì nên đến: Quán nộm Huế trên đường Hàm Long, đối diện nhà thờ Hàm Long (Nộm bò, nộm thập cẩm, nộm gân bò, nộm gan lá lách…); quán Long Vĩ Ôn ở số nhà 23 phố hồ Hoàn Kiếm (quán ông Tàu áo đen)… giá từ 20.000 đồng/suất.

                                                 Nộm bò khô

Nem tai Bà Hồng

Là một món ăn chơi dân dã, nem tai được rất nhiều người ưa thích. Nem tai đơn giản chỉ là tai lợn làm sạch, hấp lên rồi thái mỏng, trộn với thính, ăn chung với bánh tráng, lá sung, sung muối, rau sống, chấm với nước mắm ngọt. Vị giòn giòn của tai lợn hòa trộn với vị thơm bùi đậm đà của thính, vị tươi mát của các loại rau và vị ngòn ngọt của nước chấm tạo nên một cảm giác cực kỳ thú vị cho người thưởng thức.

                                          Nem tai Bà Hồng

Đến Hà Nội, bạn nhớ ghé quán nem tai Bà Hồng để thưởng thức món ăn này nhé. Giá bán 250.000 đồng/1kg nem tai, 80.000 đồng/1 suất 2 người ăn, thời gian mở cửa: 6 giờ đến 23 giờ. Địa chỉ: 35 Hàng Thùng, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

 Ốc luộc

Ốc luộc ở Hà Nội đặc biệt nhất ở bát nước chấm, nhiều quán ốc tạo được tên tuổi cũng từ chén nước chấm hương vị đặc biệt riêng. Người Hà Nội ăn ốc luộc kèm với xả bằm, lá chanh và đôi khi cả dưa chuột, củ đậu.

                                                      Ốc luộc

Muốn ăn ốc luộc ngon, bạn có thể đến với quán ngao, ốc phố Lương Định Của (đoạn rẽ ra Phạm Ngọc Thạch); quán ốc số 1 Đinh Liệt; quán ốc ở đầu Hàm Long đối diện nhà Thờ; quán ốc nóng Lân Bình ở 18 Hàng Bè (trong nhà sau, đi qua 1 con hẻm); quán ốc luộc trong chợ Trại Găng (gần ngã tư Bạch Mai, Thanh Nhàn)… Ốc luộc thường bán từ chiều tới tối khuya.

Bún chả

Bún chả Hà Nội nay đã du nhập đến nhiều tỉnh thành trên cả nước. Trong số rất nhiều món ăn tinh túy của người Hà Thành, bún chả có vẻ như dễ dàng phù hợp với gu ẩm thực của thực khách đến từ mọi nơi. Những miếng thịt lợn được thái lát vừa đủ, tẩm ướp gia vị cho thấm rồi nướng trên than hồng, sau đó thả vào bát nước chấm có vị giấm, đường và chanh, ăn với bún và rau sống… cực ngon.

                                                       Bún chả

Tuy nhiên, ăn bún chả ở Hà Nội có một cái thú khác hẳn đó là thêm rau húng láng, loại rau thơm đặc biệt của làng Láng – Hà Nội. Bạn có thể thưởng thức món bún chả ngon tại địa chỉ 34 Hàng Than, Hà Nội.

 Kem Tràng Tiền

Quán kem nằm ngay trung tâm thủ đô Hà Nội có từ thời bao cấp nay trở thành một nét văn hóa mà người Hà Nội đi đâu cũng nhớ. Kem Tràng Tiền không giống những loại kem được sản xuất công nghiệp, vị kem mát lạnh, ngọt thanh, thơm và bùi. Quầy kem Tràng Tiền chính gốc ở phố Tràng Tiền quanh năm đông đúc, ngay cả trong những ngày mua đông lạnh cắt da cắt thịt.

                                            Kem Tràng Tiền

Quán kem Tràng Tiền gốc ở địa chỉ: số 35 phố Tràng Tiền (gần Hồ Gươm).

Chả cá Lã Vọng

Món chả cá Lã Vọng nổi tiếng ở Hà Nội luôn nằm trong top những món ăn ngon không nên bỏ lỡ được giới thiệu trong các cuốn sách về du lịch Việt Nam. Chả cá Lã Vọng ngon là sự kết hợp hoàn hảo giữa các gia vị đặc trưng Việt Nam như nghệ, thì là, mắm tôm và nước mắm, tất cả hòa quyện lại thành một món ăn có mùi thơm vô cùng hấp dẫn.

                                                chả cá Lã Vọng

Món này được ăn kèm với ớt đỏ, bún, các loại rau thơm, rưới lên trên là những miếng cá rán ngon tuyệt. Ở Hà Nội bây giờ có rất nhiều quán bán chả cá nhưng địa chỉ lâu đời nhất phải kể đến quán Chả cá Lã Vọng – 14 phố Chả Cá. Giá một phần chả cá từ 120.000 – 200.000 đồng.

Các món vịt

Món ăn chế biến từ vịt tuy không quá nổi tiếng ở Hà Nội nhưng mang hương vị rất đặc trưng Bắc Bộ. Các món này vừa phù hợp với cánh mày râu ngồi lai rai vừa là món ngon cho cả gia đình. Bạn có thể thưởng thức nhiều đặc sản hấp dẫn như vịt áp chảo, lẩu vịt măng, lẩu vịt om sấu tại phố Kim Mã hoặc trên đường Láng. Lẩu vịt có giá khoảng 150.000 đồng một người.

                                                     Lẩu vịt

 Nem cuốn

Nem cuốn mát lành với phần bánh tráng trắng muốt cuốn lấy thịt bò, các loại rau thơm bên trong, lại chấm với nước mắm pha đúng vị là món ăn khó cưỡng ở Hà Nội. Để thưởng thức món ngon này, bạn có thể đến các quán phở ở Ngũ Xã hoặc trên phố Quán Thánh. Ngoài phở cuốn, các quán này còn bán cả phở chiên phồng, phở chiên trứng, chả ngan ngon tuyệt cú mèo.

Số nhà 11 Tống Duy Tân ngày nay, vốn là quán chuyên làm bánh cuốn để bán cho khách gần xa, đặc biệt là những người Hà Nội. Ở đây có một món ngon nổi tiếng, đó là bánh cuốn Kỳ Đồng, được làm từ gạo, hành, nấm hương, mộc nhĩ và thịt lợn.

Thứ gạo để tráng bánh là gạo tẻ, ngon và thơm (không dùng gạo nếp vì nếu để lẫn gạo nếp làm cho bánh rất dính, không tráng được, lại hay bị rách). Mộc nhĩ và nấm hương phải thái nhỏ và chế biến trước rồi trộn với thịt lợn…tất cả được chuẩn bị sẵn chờ các thực khách tới thưởng thức. Khi thưởng thức chúng ta nhớ nhắc chủ quán cho một vài giọt tinh dầu cà cuống, nếu thiếu thì coi như mất … 50% hương vị của bánh cuốn rồi đó!

Từ Bắc tới Nam đất nước đâu đâu cũng có lúa gạo, có bánh cuốn, bánh tráng nhưng bánh cuốn Thanh Trì của Hà Nội vẫn đặc sắc hơn cả: Lá bánh cuốn mỏng tang như một lớp lụa mịn màng. Mỗi lá chỉ cần thoa thêm chút mỡ, rắc chút hành khô phi thơm là nổi vị, bát nước chấm thơm vị cà cuống đặc trưng đã làm nên phong vị đặc sắc của bánh cuốn Thanh Trì. 

Bánh thơm dịu, êm êm được dầm vào trong chén nước chấm nhỏ xíu xinh xắn rồi đưa lên miệng, ta sẽ thấy cả một sự kết hợp tinh tế hương vị. Mùi thơm của bánh và nhân quyện lẫn vị chua cay mặn ngọt của nước chấm, lại thêm vài giọt tinh dầu cà cuống nữa thì thật là tuyệt. Với cách bán hàng chỉ một cái thúng đội đầu, các bà, các cô vùng Thanh Trì đi khắp các ngõ phố rao bán. Người bán lại chiều khách và luôn sẵn sàng đặt thúng bánh xuống bên vỉa hè hay trong ngõ phố cho mấy bác xích lô, mấy chị bán hàng ăn. Bán như thế, ăn như thế, nhưng ngon, thật ngon và không lẫn với bất cứ thứ bánh cuốn nào. Vì vậy, nhắc đến bánh cuốn Thanh Trì  là nhắc đến một sản phẩm của nghệ thuật ẩm thực dân dã.

Nói đến phở, người sành ăn  nhớ ngay đến phở Hà Nội, vì phở Hà Nội mang một vị rất riêng, đặc biệt và không thể lẫn với bất kỳ thứ phở nơi nào. Phở ngon phải có 3 thứ: Xương bò, nước mắm và gừng nướng. Phở Hà Nội có cái ngọt chân chất của xương bò, cái thơm của thịt bò vừa chín đến độ để vẫn dẻo mà lại không dai. Màu nước phở trong, bánh phở mỏng và mềm. Chỉ nhìn bát phở thôi cũng đủ thấy cái chất kỹ càng trong ăn uống của người Hà Nội. Một nhúm bánh phở đã trần qua nước nóng mềm mại dàn đều trong bát, bên trên là những lát thịt thái mỏng như lụa điểm mấy ngọn hành hoa xanh nõn, mấy cọng rau thơm xinh xắn, mấy lát gừng màu vàng chanh thái mướt như tơ, lại thêm mấy lát ớt thái mỏng vừa đỏ sậm vừa màu hoa hiên. Tất cả màu sắc đó như một bức hoạ dậy lên hương vị, quyện với hơi nước phở bỏng rẫy, bốc lên nghi ngút, đánh thức tất thảy vị giác, khứu giác của người ăn, khiến ta có cảm giác đang được hưởng cái tinh tế của đất trời và con người hợp lại.

Phở Hà Nội là như thế, đó là cái ngon của tất thảy những chất liệu đời thường Việt Nam nhưng đã được bàn tay tài hoa của người Hà Nội làm thành tác phẩm!

Cốm Vòng quả là một thứ quà đặc biệt trong mọi thứ quà Hà Nội. Không biết tự bao giờ người làng Vòng ở huyện Từ Liêm ngoại thành Hà Nội đã tạo được một món ăn tuyệt vời và độc đáo đến thế. Cốm Hà Nội mới đích thực là cốm, mà chỉ có cốm làng Vòng mới ngon, mới nổi tiếng. Có người cho rằng, ở làng Vòng có giống nếp cái hoa vàng, lúa làm cốm khi còn xanh gặt về, đồ chín, giã nhanh, đều tay, sàng sảy, ủ kín mới có được cái loại cốm dẻo và thơm như thế. Còn màu xanh hấp dẫn đó thì do hồ thêm nước lá cơm xôi.

Cốm gói trong lá sen là để giữ ẩm và đượm lấy hương thơm ngát của lá sen tơ, làm tăng thêm vị cốm. Cốm để khô có thể đem thắng nước đường làm món cốm xào. Đây cũng là món cốm nhiều người Hà Nội thích ăn.

Một ít rau răm, mùi tàu xanh ngát, sau đó là các nguyên liệu thực phẩm khác dải đều trên nền bún trắng. Một nhúm trứng tráng mỏng tang thái chỉ màu điệp, một chút lườn gà xé phay màu trắng ngà, kế đến là giò lụa thái sợi màu hồng nhạt, cuối cùng rắc tôm bông. Ở chính giữa bát bún là lòng đỏ trứng mặn, xung quanh lác đác mấy lát lạp xường đỏ viền miệng bát. Tất cả như một bông hoa mà nhụy là khoanh trứng màu vàng sẫm. Cuối cùng nước dùng nóng rẫy được chan thật vừa bát cho người ăn.

Các bà nội trợ khẳng định bún thang Hà Nội phải có đủ 20 thứ mới làm được bún thang ngon. Tuỳ khẩu vị từng người mà có thể gia giảm thêm chút mắm tôm vào bát cho dậy mùi. Người Hà Nội vẫn coi bún thang như một thứ đặc sản của đất Hà Thành.

Nghề làm đậu phụ thì vùng miền nào cũng có. Thế nhưng nổi tiếng nhất vẫn là đậu phụ làng Mơ-Mai Động. Người Hà Nội coi đậu Mơ như một loại đặc sản vì nó khác hẳn với những loại đậu phụ thông thường khác: đậu không nhũn nhưng ăn đủ mát, không chắc nhưng vẫn ngậy và béo.

Từ đời này qua đời khác, nghề làm đậu phụ làng Mơ đã được giữ gìn trong từng gia đình đến tận ngày nay. Nói đến đậu Mơ người ta nghĩ ngay đến những bìa đậu nhỏ xinh, có màu vàng nhạt và thơm ngậy. Mặc dù được chế biến rất công phu nhưng đậu phụ xưa nay vốn là món ăn bình dân nhất. Với người Hà Nội, bất kể giàu nghèo, đậu phụ mà nhất là đậu Mơ vẫn là món ăn quen thuộc, dễ chế biến lại có lợi cho sức khỏe.

Không phải ngẫu nhiên mà rất nhiều món ăn từ đậu như bún đậu mắm tôm, đậu nướng…lại được liệt vào danh sách những món ăn ngon chốn Hà thành. Vượt lên trên một món ăn dân dã, với bề dày truyền thống và thương hiệu đã được khẳng định, đậu phụ làng Mơ còn góp phần tạo nên nền ẩm thực Hà Nội với những tinh hoa được chắt lọc từ ngàn đời. Giờ đây mỗi khi xuân về hay dịp lễ hội, bên cạnh tiếng trống hội vật Mai Động rộn rã, thúc giục thì vẫn còn có cảnh làng nghề làm đậu phụ nhộn nhịp, sinh động đem lại cuộc sống no đủ cho rất nhiều người gắn bó với nghề.

Cây húng Láng lá nhỏ, thân tròn, mọc lan thành khóm. Mặt lá màu xanh thẫm, cuống và gân lá mầu tím. Thân cây đanh lẳn, cũng tím sẫm. Hái một lá vò nhẹ trên đầu ngón tay, mùi thơm dậy, quyến rũ.

Cây húng thơm quý này được trồng ở làng Láng (Hà Nội) rất lâu đời. Chỉ trên đồng đất Láng, húng mới có hương vị đặc biệt ấy. Ở đồng đất khác húng vẫn sống, phát triển, nhưng... hương vị độc đáo của nó không còn nữa! Và trong những nét văn hóa ẩm thực của di sản văn hóa đậm nét Hà Nội, húng Láng nổi bật hàng đầu các gia vị rau thơm, không thể trộn lẫn. 

Xưa nay, trong mâm cỗ ngày Tết, ngày cưới của người Hà Nội không thể thiếu món giò chả được chế biến và bày biện rất khéo léo. Làm nên món ngon ấy không thể không nhắc tới những người thợ làm giò chả truyền thống của làng Ước Lễ, xã Tân Ước (Thanh Oai - Hà Nội). Ai đã từng một lần thưởng thức giò, chả Ước Lễ, có lẽ khó quên được cái vị ngọt, mềm mà vẫn giòn thơm rất riêng.

Thịt làm giò sau khi thái thành từng miếng mỏng, nhỏ sẽ được cho vào cối giã đến nhuyễn mịn rồi trộn nước mắm loại ngon. Muốn giò trắng đẹp thơm ngon, phải gói bằng lá chuối tây rửa sạch bằng nước mưa. Lá gói phải sát vào khoanh giò, đẹp. Giò gói xong đem thả ngay vào nồi nước sôi và luộc, tùy theo cỡ giò mà có thời gian vớt thích hợp. Người Ước Lễ có kinh nghiệm khi cho giò vào luộc thì thắp một nén hương có độ dài bằng chu vi khoanh giò. Đợi nén hương cháy hết là vớt giò ra, lấy tay vỗ vào quả giò nghe tiếng bồm bộp là giò đã chín. Cắt khoanh giò óng mặt gương, ướt nhưng không dính dao, màu sắc phớt hồng, có nhiều lỗ hút là giò ngon.

Không chỉ nổi tiếng với món giò lụa, Ước Lễ còn nức danh với món chả quế. Vị ấm, cay bùi mùi thơm của quế và đặc biệt là màu sắc óng ả như mật ong của chả quế khiến mâm cỗ trong những ngày lễ tết của người Hà thành trở nên thịnh soạn, sang trọng.

Cam Canh và bưởi Diễn từ lâu đã là đặc sản nổi tiếng được trồng tại vùng Canh, Diễn (nay thuộc 3 xã Phú Diễn, Minh Khai và Xuân Phương, huyện Từ Liêm, nơi có diện tích hàng trăm ha trồng cam và bưởi.

Trước đây, cam Canh, bưởi Diễn là loại trái cây quý được dùng để tiến vua. Loại quả quý này còn được các nhà quyền quý giàu sang nơi kinh thành ưa chuộng, không chỉ bởi vị ngọt mát, thanh thanh, mà còn bởi mùi hương thơm mát khó quên của nó. Chỉ trên mảnh đất làng quen thuộc ngàn đời, cây cam Canh, bưởi Diễn mới cho những trái cam, quả bưởi có mùi hương thơm mát, vị ngọt thanh khiết và sắc vỏ vàng chanh, càng già càng chuyển màu đỏ sẫm như xôi gấc không nơi nào có.

Cho đến tận bây giờ, cam Canh, bưởi Diễn vẫn là một trong những loại hoa trái đặc sản của đất Hà thành. Vụ mùa của cam Canh thường kéo dài khoảng 1,5 tháng (từ tháng 11 Âm lịch cho đến Tết Nguyên đán). Bưởi Diễn thì kéo dài hơn, khoảng đến tháng 2 Âm lịch. 

Bên cạnh cam Canh, bưởi Diễn,… hồng xiêm Xuân Đỉnh cũng là niềm tự hào, là món quà quý biếu người thân của người Hà Nội. Hồng xiêm Xuân Đỉnh có mùi thơm và vị ngọt mát không nơi nào bì được.

Hồng Xuân Đỉnh có hình giống quả trám, vỏ màu vàng đất. Vỏ hồng xiêm rất mỏng, chỉ cần người gọt không khéo thì sẽ bỏ đi rất lãng phí. Tuy lớp vỏ mỏng nhưng lại bao bọc bên trong những thớ hồng xiêm căng mọng, mịn màng khi ăn không gây cảm giác rát lưỡi hay cảm giác lạo xạo như ăn các loại hồng xiêm khác. Hồng ở các vùng miền khác quả to hơn, tròn trịa và có vị hắc, khi ăn lại có cảm giác như có lẫn những hạt cát nhỏ li ti trên lưỡi.

Hồng xiêm Xuân Đỉnh có hương thơm và vị ngọt rất đặc biệt. Hồng được trồng trên đất Xuân Đỉnh khi bổ ra có mùi thơm dịu, những miếng hồng xiêm khi cắt màu mật ong óng ả. Tuy ngọt dịu nhưng dư vị hồng Xuân Đỉnh đọng lại trong lòng người thưởng thức rất khó phai. Những người đến với nơi này khi về đều lựa chọn hồng Xuân Đỉnh làm quà cho người thân và những người Hà Nội khi đi xa chẳng thể nào quên.

Nem Vẽ ý muốn nhắc đến làng Vẽ thuộc xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, ngoại thành Hà Nội.

Nem làng Vẽ nổi tiếng đến mức người xưa không chỉ đưa vào ca dao mà còn gắn nem làng Vẽ với truyền thuyết về một cô gái làng Chèm, (nay là xã Thụy Phương, huyện Từ Liêm, Hà Nội) nên duyên với anh Khóa có nghề làm nem ở làng Vẽ.

Anh sống cảnh nghèo nhưng sớm khuya đèn sách cho đến ngày hiển đạt công danh. Tuy đỗ ông Nghè, anh vẫn không quên nhắc đến công lao người vợ hiền, tần tảo, quanh năm nuôi chồng ăn học bằng nghề làm nem, gói giò. Nem làng Vẽ thường làm là loại nem chua.

Nguyên liệu chính làm nem chua là thịt lợn tươi, mới mổ, sau khi rửa sạch được lọc hết thịt mỡ, gân, thịt giáp thăn để lấy thịt lạc nguyên. Thịt được thái thành từng miếng mỏng, nhỏ rồi bỏ vào cối giã. Giã cho đến khi thịt róc lòng cối, dẻo quánh thì mới được. Người làng Vẽ lấy thịt từ mẻ giã pha với gia vị, lá ổi non cùng chất men chua rồi lấy lá chuối gói kín lại, ủ từ 7 đến 10 ngày thì nem chín.

Nem chín đều, bóc ra không bị mốc, có màu hồng tươi rói, không dính lá được coi là nem ngon. Nem chua làng Vẽ được gói hình dài, nhỏ bản. Khi ăn ta sẽ  thưởng thức vị bùi bùi của lá ổi, vị chua của men và rất khó quên được món ăn đặc sản này.

Thịt nhái làm sạch giã nhuyễn trộn với gia vị, sả ớt đem rán vàng sẽ cho một món chả hấp dẫn. Đây là một món ăn ngon, giàu chất đạm được nhiều người ưa thích và trở thành đặc sản của làng Khương Thượng.

Món chả nhái ngon, nhưng cũng cầu kỳ. Thịt nhái băm thật nhỏ, cho vào cối đá giã nhuyễn, giã càng kỹ thì chả càng ngon, sau đó trộn với gia vị, sả, ớt, lá chanh, thêm vào một chút bột chiên tôm. Mỡ để sôi thật già rồi mới cho chả vào rán, miếng chả vừa chín tới phồng to, vàng ươm, điểm màu xanh, đỏ của chanh, ớt, quyện một mùi thơm thật hấp dẫn.

Đùi nhái tẩm bột rán giòn, nhái tẩm gia vị chiên cả con, lẩu nhái, nhái xào sả ớt... là những món ăn tuy chế biến không cầu kỳ bằng món chả nhái, nhưng đậm đà không thể trộn  lẫn vào đâu được.

Món canh măng mực Bát Tràng, một món ăn không thể thiếu trong các dịp lễ tết, cưới hỏi của làng nghề truyền thống này. Khó nhất của món ăn này là khâu chuẩn bị nguyên liệu. Cần phải huy động nhiều người giúp bởi món ăn này cực kỳ công phu, nhiều công đoạn và tốn thời gian.

Đầu tiên, người ta phải chọn loại măng khô có màu vàng sáng, tốt nhất là loại măng vầu, dùng dao nhọn hoặc kim băng tước măng thành từng sợi nhỏ, chừng bằng que tăm. Đây là công đoạn vất vả, mất thời gian nhất. Một nguyên liệu quan trọng nữa của món ăn này là mực khô. Xé mực thành từng sợi nhỏ như măng rồi đem xào với mỡ, khi xào cho thêm vào một chút đường và muối tinh. Nguyên liệu cuối cùng là thịt thăn luộc chín thái chỉ và xào cho ngấm mắm muối.

Chuẩn bị xong nguyên liệu, người nấu cho cả măng, mực, thịt thăn vào xào chung, nêm thêm mắm muối cho vừa ăn, sau đó đổ nước luộc gà đang sôi vào rồi ninh nhỏ lửa cho đến khi măng chín mềm.

Món ăn cầu kỳ này có thực sự ngon ngọt vừa ăn hay không còn đòi hỏi sự khéo léo của người nội trợ, từ khâu chọn nguyên liệu, sơ chế cho đến việc nêm nếm gia vị. Phải làm sao cho khi múc ra bát, món măng mực này phải có màu vàng sáng, nước trong, vị ngọt đậm đà và mùi thơm của mực. Sợi măng giòn, sợi mực mềm mà dai khiến cho món ăn càng hấp dẫn hơn.

Không biết món này có tự bao giờ, chỉ biết cho đến nay, món ăn này vẫn được người Bát Tràng giữ gìn và coi như là một nét đặc sắc của làng cổ vốn nổi tiếng về nghề gốm này.

Làng nghề Quán Gánh thuộc xã Nhị Khê, huyện  Thường Tín từ lâu nổi tiếng với nghề làm bánh giầy truyền thống. Bánh giầy Quán Gánh có vị thơm của xôi nếp, đậu xanh và nhiều hương liệu khác mang hương vị đặc trưng của làng nghề lâu đời để lại.

Xôi được giã nhuyễn, để nguội, nắm với nhân đậu. Đậu xanh ngâm đãi vỏ, nấu chín, để nguội, trộn đường, vừng, dừa nạo nếu là bánh ngọt, với mỡ, hạt tiêu nếu là bánh mặn rồi vo viên cỡ đầu ngón tay cái. Điều bất ngờ nhất là bánh giầy Quán Gánh không để được lâu, chỉ từ sáng đến tối. Không dùng chất bảo quản thực phẩm, thế nên người ta mới phải thức đêm để làm bánh.

Bánh giầy Quán Gánh bao giờ cũng được gói 6 chiếc trong 2 chiếc lá dong, để ở chỗ râm mát. Một lá theo chiều dọc, một lá chiều ngang, buộc thêm một sợi lạt giang, thế là vuông vức nuột nà. Một tấm giấy đỏ thắm in nhãn mác cài bên dưới, nổi bật trên nền xanh lục của lá dong. Sáu chiếc bánh nép vào nhau sau lớp lá dong, tất cả đều tròn và trắng, bên trong là nhân đậu thơm tho hòa vị ngọt của đường kính, chút ngầy ngậy của nếp cái Hải Hậu, chút bùi béo của vừng, dừa... tất cả làm nên một thương hiệu bánh giầy Quán Gánh.

Những cửa hàng ô mai trên phố Hàng Đường đều có từ cách đây vài chục năm. Khi thưởng thức món ăn này người ta thường nghĩ đến một thú ẩm thực tao nhã mà không kém sự cầu kỳ. Các nghệ nhân có bí quyết chế biến gia truyền mà người nơi khác không dễ gì có được.

Cũng chỉ là những loại quả: cóc, sấu, me, khế, mơ... nhưng người làm nghề phải kiểm nghiệm chất lượng từ nơi trồng ra nó. Khi chế biến người ta phải chọn lọc từng quả rất cầu kỳ. Cách xử lý ngâm, tẩm, sấy, pha trộn với đường, muối, gừng, ớt hoặc quế phải thật khéo léo, tinh xảo để làm sao cho được nhiều món. Mà món nào cũng phải nổi vị món ấy và giữ được hương vị quả tươi.

Hiện ô mai phố Hàng Đường được khách trong nước cũng như du khách nước ngoài yêu thích.

Đưa quả ô mai vào đầu lưỡi thấy mát lạnh. Khi ăn, có vị đậm đà của muối, vị ngọt của đường, vị ấm nóng, thơm cay của gừng kèm cái mát của quả tươi. Sản phẩm này ở Hàng Đường vẫn chiếm được lòng du khách. Cả phố giờ chỉ còn vài gia đình giữ được nghề nhưng phố Hàng Đường với đặc sản ô mai vẫn ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người bởi sản phẩm đậm đà hương vị quê hương, góp phần tạo nên bản sắc Hà Nội.

Ngũ Xã vốn là một làng đúc đồng nổi tiếng nằm ven hồ Tây, khung cảnh nơi đây thanh bình như thôn quê, dù nằm ngay trung tâm Hà Nội. Dấu vết của làng nghề mai một dần và thay vào đó một dãy phố ẩm thực với món “độc”: phở cuốn! Nguyên liệu của chiếc phở cuốn cũng rất đơn giản. Bánh phở tráng to bản, trắng và dai, cuốn với thịt bò xào lăn, dậy mùi thơm kèm theo chút rau quế. Chấm kèm với nước mắm giấm ớt và đu đủ xanh. Ngon tuyệt!

Về Phú Nhi (phường Phú Thịnh, thị xã Sơn Tây) vào buổi sáng, quý khách sẽ được thưởng thức một món ăn đặc sản mang đậm dấu ấn truyền thống của quê hương xứ Đoài, đó là món bánh tẻ.

Nguyên liệu để làm bánh gồm: gạo tẻ, thịt lợn, hành khô, mộc nhĩ, gia vị, lá dong (loại nhỏ), lá chuối khô, lạt giang chẻ mỏng. Gạo đem xay thành bột rồi ngâm vào nước từ 3 - 4 ngày. Trong thời gian này phải thường xuyên thay nước, có như thế bột mới không bị chua mà láng mịn, chiếc bánh không nhão. Công đoạn này đòi hỏi sự tỷ mỉ và khéo tay mà người Phú Nhi bao đời vẫn còn lưu giữ .Bánh tẻ ngon nhất là khi ăn nóng, ăn ngay khi lúc bánh vừa vớt ở nồi ra, khói lên nghi ngút; thêm chút hành chưng mỡ, chấm nước mắm pha giấm ớt. Thế nhưng ăn lúc bánh nguội cũng lại có cái thú riêng, ta cảm nhận được vị mát hơi nồng của nước vôi lại thêm bùi của hành mỡ. Ăn một chiếc lại muốn bóc thêm chiếc thứ hai, thứ ba…

Bánh tẻ Phú Nhi ngày nay đã trở thành một món ăn nổi tiếng của nhân dân thị xã Sơn Tây và các vùng lân cận. Khách có thể dùng làm bữa điểm tâm sáng, hay dùng ăn thay bữa ăn hàng ngày. Bánh tẻ Phú Nhi đã và đang là sản phẩm, món quà quý báu của quê hương dành cho du khách bốn phương.

Cây rau sắng (hay còn gọi là cây mì chính, cây rau ngót rừng), thuộc loại thân mộc, mọc tự nhiên trên những vách đá, ưa ánh sáng. Loại rau này ở chùa Hương có mùi vị thơm ngon hơn hẳn mà không phải nơi đâu cũng có được.

Không giống như các loại rau khác chỉ cần trồng ngày một ngày hai là được hái lá, rau sắng từ khi trồng đến khi được hái lá lần đầu tiên phải sau ít nhất 3-5 năm, và sau 10 năm mới được thu hoạch với số lượng lớn. Đây là loại rau quý hiếm, lại nổi tiếng thơm ngon, giàu chất dinh dưỡng, không những bổ dưỡng cho sức khỏe mà còn có tác dụng chữa bệnh. Quả sắng hình bầu dục, to như quả nhót, khi chín có mầu vàng sẫm, ăn có vị ngọt đượm như mật ong. Hạt của quả sắng sau khi bóc vỏ đem ninh với xương rất thơm ngon, có vị ngọt, bùi. Du khách nào về trảy hội chùa Hương cũng tìm mua bằng được vài ba cân rau về thưởng thức và làm quà cho người thân.

Từ lâu, tương của làng Cự Đà xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, Hà Nội đã nổi tiếng thơm ngon. Làm tương là nghề cổ nhất của làng và đến nay nhiều gia đình vẫn coi sản xuất tương như một cái nghiệp không thể bỏ.

Người dân Cự Đà thật khéo chọn nguyên liệu làm tương, bởi chúng đều là những sản phẩm tinh túy của trời đất như: gạo nếp, đỗ tương, nước mưa, muối trắng.

Quá trình chế biến thứ nước chấm này đều được làm thủ công bởi bàn tay của những nghệ nhân khéo léo và không hề thêm một chất phụ gia nào, chính vì vậy mà tương Cự Đà giữ được một mùi vị thơm ngon, tinh khiết, không thể lẫn với tương của bất kỳ một nơi nào khác. Hương vị ấy trải qua bao nhiêu năm tháng vẫn không mai một, đổi thay. Tương làm xong được trữ trong chum, tương càng để lâu, hay phơi càng được nắng thì càng ngấu, ăn càng ngon. Tương ngấu trở thành thứ nước chấm thơm ngon, hay đem kho cá, rim thịt... tùy thuộc vào món ăn và sở thích của từng người.

Tuy chỉ là món nước chấm đậm chất thôn quê, ấy vậy mà tương Cự Đà chứa đựng trong nó biết bao kinh nghiệm tinh túy được đúc kết, lưu truyền từ thế hệ này qua thế hệ khác.

10 quán ăn truyền thống của người Hà Nội

Ẩm thực Hà Nội dù có đa dạng, kết hợp Đông - Tây thì vẫn giữ trong mình sự truyền thống. Dưới đây mời bạn thưởng thức 10 món Hà Nội xưa giản dị, thơm ngon, tồn tại từ bao đời...

Người Hà Nội vốn nổi tiếng với nền ẩm thực giản dị nhưng không kém phần sang trọng và tinh tế. Qua thời gian, những món ăn của vùng đất kinh kỳ không những không bị mất đi mà ngày càng khẳng định được vị thế quan trọng của mình trong nền văn hóa ẩm thực dân tộc Việt.

Nhắc đến ẩm thực Hà Nội, đầu tiên ta phải nhắc đến phở. “Phở là một thứ quà đặc biệt của Hà Nội, không phải chỉ riêng Hà Nội mới có, nhưng chính là vì chỉ ở Hà Nội mới ngon", nhà văn Thạch Lam đã viết.

Phở truyền thống Hà Nội nổi tiếng với bánh phở mềm, nước dùng trong và ngọt, thịt bò mềm, thơm ngậy. Tại Hà Nội, có rất nhiều hàng phở ngon: Phở Sướng - phố Đinh Liệt, phở gia truyền - Bát Đàn, phở Thìn – Lò Đúc, phở Cường – Hàng Muối, phở gánh – vỉa hè phố Hàng Trống...

Bún chả được mệnh danh là thứ “quà” đặc sắc mà người Hà Nội gửi đến mọi miền đất nước. Chỉ đơn giản là sự thơm ngon của những miếng thịt nướng đủ lửa, cùng vị mắm chua ngọt nhưng cũng đủ níu chân thực khách bốn phương. Bún chả ngõ chợ Đồng Xuân, 14 Hàng Than, ngõ 81 Lạc Long Quân hay vỉa hè ngã tư phố Nguyễn Du – Bà Triệu... là những địa chỉ uy tín cho món ăn này.

Với gần 20 loại nguyên liệu, bún thang là thứ bún có cách thức chế biến đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận, kỳ công từ người đầu bếp, và cũng là một trong những món ăn đặc trưng chứa đựng vô vàn nét tinh túy của ẩm thực Hà thành. Địa chỉ: Bún thang Cầu Gỗ, 11 Hàng Hòm, 11 Hạ Hồi...

Món chả cá Lã Vọng là sự kết hợp hoàn hảo giữa các gia vị đặc trưng của Việt Nam như: nghệ, thì là, mắm tôm, nước mắm. Tất cả hòa quyện lại thành món ăn có một không hai, vô cùng thơm ngon và hấp dẫn. Chả cá Lã Vọng luôn nằm trong danh sách những món ăn không thể bỏ qua của du khách nước ngoài khi đến Hà Nội. Quán nằm ở số 14 Chả Cá.

Bánh cuốn Thanh Trì là một món ngon lâu đời của mảnh đất Kẻ Chợ. Phố Tô Hiến Thành là nơi bạn có thể thưởng thức thứ bánh mỏng tang, trong suốt, thơm mùi gạo quê được phủ lên trên bằng lớp hành phi vàng óng, thơm phức chấm cùng thứ nước mắm pha vừa miệng, thêm vài miếng chả quế nữa là trọn vẹn hương vị bữa ăn.

Chả rươi được coi là một đặc sản “của hiếm” của Hà Nội bởi vì rươi chỉ xuất hiện một quãng thời gian rất ngắn trong năm, người Hà Nội nhanh tay mua rươi tươi về để tủ lạnh dùng dần. Chả rươi giòn ngoài, mềm trong, beo béo, thơm ngậy mùi vỏ quýt được bán ở Ô Quan Chưởng, quán Hằng béo - Lò Đúc và phố Gia Ngư.

Chiếc bánh vàng ruộm, bên ngoài được phủ kín bởi vừng rang thơm, khi cầm chiếc bánh lắc nhẹ còn nghe được cả tiếng “lăn” của viên đậu xanh nhỏ bên trong nhân bánh. Sự thú vị này làm lên nét đặc biệt chỉ riêng có ở bánh rán lúc lắc – món ăn cổ truyền của người Hà Nội. Bánh được bán ở cửa hàng ngõ 16A Lý Nam Đế hay 21 Lê Đại Hành.

Bún ốc nguội là 1 món ăn dân dã và chỉ của riêng Hà Nội. Không dễ để tìm địa chỉ bán loại bún này, và rất ít người có thể làm ngon được. Bún ốc nguội ngọt mát, hơi chua dịu, mặn vừa phải, thơm nồng của gừng, cay cay của ớt ăn cùng đĩa bún sợi nhỏ. Một món ăn đầy nhẹ nhàng, mộc mạc mà có sức hút bền lâu. Một số địa chỉ tham khảo: 202F Đội Cấn, số 3 Phù Đổng Thiên Vương, ở đầu Ô Quan Chưởng.

Người Hà Nội nổi tiếng sành ăn nên đã chế biến thịt nhái thành một thứ đặc sản chỉ riêng của Hà Nội. Những con nhái nhỏ băm cả thịt lẫn xương, giã nhuyễn, rồi trộn với gia vị, sả ớt, lá chanh... chiên ngập trong chảo dầu sôi sục. Miếng chả chín tới, vàng ươm, thơm nức cũng là một trong những món nhậu “đưa rượu” số một.

Địa chỉ: chả nhái bà Cốm ở phố Khương Thượng và quán bà Lương, ngõ 191 phố Khương Thượng.

Khi những cơn gió heo may báo hiệu thời tiết chuyển mình chào thu cũng là lúc những gánh cốm Vòng theo chân người tỏa đi khắp Hà Nội. Cốm và các đặc sản làm từ cốm, tự bao giờ, đã trở thành một mảng màu xanh mát lành, làm nên bức tranh đẹp về ẩm thực Hà thành.

Cốm làng Vòng, bánh cốm Hàng Than, cốm xào Đinh Liệt, chả cốm Phất Lộc, xôi cốm chợ Hôm, chè cốm chợ Thành Công... là những món ngon mà Hà Nội có thể tự hào với bạn bè bốn phương.





Món ăn truyền thống của Malaysia -
Món ăn truyền thống của Hàn Quốc
Món ăn truyền thống của Hà Lan
Món ăn truyền thống của Italia -
Món ăn truyền thống của Indonesia
Món ăn truyền thống của Huế -
Món ăn truyền thống của Hải Phòng




(st)