Kinh nghiệm nuôi cá ao đất để có năng suất cao

Kinh nghiệm nuôi cá ao đất để có năng suất cao. Cùng tham khảo cách nuôi cá tốt nhất nhé

I/ MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC CÁC LOÀI CÁ NUÔI

* Cá trắm cỏ:

- Cá sống ở tầng giữa.

- Thức ăn chính là cỏ thân mềm, rong, bèo, lá cây xanh không có vị đắng, không độc. Cá trắm cũng ăn các loài bột ngô, khoai sắn, cám gạo.

- Cá nuôi 10 – 12 tháng đạt trọng lượng từ 0,8 – 1,5kg/con

* Cá mè trắng :

- Cá sống tầng mặt và tầng giữa.

- Cá ăn tảo là chính (màu xanh nước). Ngoài ra cá mè trắng còn ăn các loại bột mịn như: Bột bắp, bột mì, cám gạo…

- Cá mè trắng thường nuôi ghép với các loài các khác trong ao.

- Nuôi từ 10 – 12 tháng cá có thể đạt trọng lượng từ 0,5 –1 kg

* Cá chép:

- Sống ở tầng đáy, ăn động vật đáy là chính. Tuy nhiên cá có thể ăn các loại hạt như ngô, đậu, thóc nấu chín.

- Cá nuôi 01 năm đạt 0,3, - 0,5kg/con

* Cá mè vinh:

- Cá ăn tạp nhưng thiên về các loại thức ăn xanh như: rau, bèo, cỏ non. Cá nuôi 01 năm đạt trọng lượng từ 0,2 – 0,5kg/con.

* Cá trôi:

- Cá sống ở tầng giữa, ăn mùn bã hữu cơ là chính. Cá có thể ăn cả bèo tấm, bèo dâu, rau muống non và các loại tinh bột.

- Cá nuôi sau 10-12 tháng có thể đạt được trọng lượng từ 0,5 – 1kg/con.

* Cá rô phi:

- Sống ở các tầng nước, là loài ăn tạp. Thức ăn chủ yếu là bùn bã hữu cơ, các loại phân. Cá cũng ăn bèo tấm, bèo dâu và tinh bột các loại.

- Nuôi 01 năm có thể đạt 0,5 – 0,7kh/con.

* Cá chim trắng:

- Cá chim trắng ăn tạp như thức ăn động vật, thức ăn thực vật, bột bắp, gạo hoặc thức ăn chế biến.

- Cá nuôi 08 tháng có thể đạt từ 0,8 -1,3kg/con.

II/ CHỌN ĐỊA ĐIỂM XÂY DỰNG AO NUÔI

Địa điểm xây dựng ao nuôi cá phải đảm bảo các điều kiện sau:

1/ Nguồn nước: Phải chủ động, không bị ô nhiễm.

2/ Chất đất: Chất đất xây dựng bờ ao phải có độ dính cao, không bị thẩm lậu như đất sét, thịt pha sét, thịt, thịt pha cát hoặc cát bùn. Tránh đào ao những nơi phèn nặng không thể cải tạo được.

- Ngoài ra địa điểm xây dựng ao nên thuận lợi về mặt giao thông, không bị ngập lụt.

III/ XÂY DỰNG AO NUÔI

- Ao nuôi nên xây dựng theo hình chữ nhật, hình vuông.

- Diện tích thường phải lớn hơn 100m²

- Cống lấy nước và thoát nước riêng biệt nằm ở hai bờ đối diện nhau.

- Đáy ao bằng phẳng dốc về cống thoát. Cống lấy nước cách đáy từ 0,8 -1m. Cống thoát nước nằm sát đáy ao. Khẩu độ cống phụ thuộc vào diện tích ao nuôi.

- Độ sâu trung bình của ao nuôi khi lấy nước đạt ít nhất là 1m.

IV/ CHUẨN BỊ AO VÀ THẢ CÁ GIỐNG

1/ Chuẩn bị ao:

- Tát cạn nước, vét bớt bùn đáy, tu sửa bờ ao.

- Bón phân chuồng ủ hoai cho ao từ 15 – 20kg/100m²

- Lấy nước vào nửa ao, sau 3 -4 ngày thì lấy nước tiếp cho đầy ao. Sau khi nước lên màu xanh thì chuẩn bị thả cá (nếu nước chưa có màu xanh thì không nên thả cá.).

2/ Mật độ và cách thả giống:

- Mật độ thả từ 1-2 con/m²

- Kích cỡ cá giống: Cá mè 10 – 12cm/con; cá trắm cỏ từ 12 – 15cm/con; chép, trôi, rô phi, chim trắng 7-10cm/con.

- Cá giống phải đồng đều khỏe mạnh, không bị xây xát.

Cách thả: Thả vào lúc trời mát, đầu gió, thả từ từ tránh làm cá bị sốc.

V/ THÀNH PHẦN VÀ TỶ LỆ THẢ GHÉP

Tùy thuộc vào điều kiện ao nuôi, thức ăn có sẵn mà xác định loài cá nuôi chính.

- Ao có diện tích lớn hơn 1.000m² , màu nước xanh lá chuối, phân chuồng nhiều nên nuôi cá mè là đối tượng chính.

- Vùng nuôi cung cấp được thực ăn xanh, nên nuôi cá trắm cỏ là đối tượng chính.

- Ao có nguồn nước thả từ các chuồng nuôi thì nên nuôi cá rô phi, cá trôi, cá chép là đối tượng chính.

Ngoài cá nuôi chính nên ghép các loài cá khác để tận dụng triệt để các tầng nước và quan hệ dinh dưỡng trong ao nuôi.

IV/ CHO CÁ ĂN:

- Nếu ao nuôi cá mè là chính thì phải tạo thức ăn cho cá mè bằng cách gây màu nước: Dùng phân chuồng hoặc phân xanh lá dầm bón cho ao.

+ Phân chuồng: 4 lần/tháng rải khắp ao (mỗi lầ bón từ 10 – 15kg/100m² )

+ Phân xanh: bó thành bó dìm ngập dưới các góc ao (mỗi bó khoảng 5 -7kg), khi nào lá phân hủy hết thì vớt cọng lên tay bó khác.

- Đối với cá trắm cỏ, hàng ngày cho cá ăn ngày 02 lần vào buổi sáng và chiều mát tùy theo nhu cầu.

Ngoài ra có thể dùng cám gạo, bột bắp, bột mì, kiến mối để cho cá ăn thêm.

VII/ QUẢN LÝ VÀ CHĂM SÓC:

- Cho cá ăn đầy đủ để cá lớn nhanh.

- Giữ nước trong sạch bằng cách: không cho cá ăn thừa, vớt sạch rác và các loại cây mà cá trắm không ăn được, bón phân chuồng đã ủ kỹ.

- Theo dõi màu nước để quyết định tăng hay giảm lượng thức ăn và phân bón.

- Khi trời nắng oi bức, màu nước quá đạm cá dễ nổi đầu do thiếu oxy vào lúc nửa đêm về sáng, cần cấp thêm nước mới vào ao và tạm ngừng cho ăn, bón phân cho đến khi cá trở lại bình thường

- Bảo vệ cá, tránh thất thoát trong mùa mưa lũ (rào lưới, tu sửa bờ ao)

VIII/ THU HOẠCH

Sau khi thả cá 8 -12 tháng cso thể dùng lưới đánh tỉa, riêng cá rô phi sau 4 tháng.

Sau 1 năm thì cạn nước và thu hoạch toàn bộ cá. Tuy nhiên thời điểm thu hoạch còn phụ thuộc vào điều kiện thời tiết và giá cả thị trường.

Qua mỗi vụ cần rút ra những kinh nghiệm để vụ nuôi sau đạt hiệu quả cao hơn.

Tham khảo thêm Kỹ thuật nuôi cá trong ruộng lúa

Gần đây, mô hình nuôi cá trong ruộng lúa được nông dân nhiều địa phương áp dụng, bước đầu mang lại hiệu quả đáng khích lệ. Xin giới thiệu một số kỹ thuật khi áp dụng mô hình này. Chọn những loài cá ăn thức ăn tự nhiên như chép, rô phi, mè, trôi,... để nuôi kết hợp trong ruộng lúa.

Thiết kế ruộng nuôi

Diện tích ruộng nuôi tốt nhất từ 1.000 - 10.000m², mương bao chiếm 20 - 25% tổng diện tích. Mương rộng 2 - 3m, sâu 0,8 - 1m so với mặt ruộng, bờ ruộng cao 1-1,2m.

Ruộng nuôi cá phải có hệ thống cấp và thoát nước riêng, mỗi ruộng gồm 1 cống cấp và 1 cống thoát nước.

Chuẩn bị ruộng và mương

Tháo cạn nước, dọn sạch cây cỏ và lấp hết các hang hốc. Bón vôi để tẩy trùng và khử độ chua, điều chỉnh độ pH. Lượng vôi bón 10-20kg/100m² mương tùy theo độ chua của đất. Phơi mương 2-3 ngày nhằm tiêu diệt mầm bệnh. Bón lót phân hữu cơ (heo, gà, vịt) gây nuôi thức ăn tự nhiên cho cá. Lượng phân 20-25kg/100m² mương. Cấp nước vào mương khoảng 30-40cm, sau 3-4 ngày nâng dần lên 0,8-1m.

Thả cá

Cá có thể thả quanh năm nhưng tốt nhất là vào tháng 1-2.

Mật độ thả:1-2 con/m².

Cách thả:Ngâm bao cá giống trong mương khoảng 10-15 phút, sau đó thả từ từ cá vào mương ruộng. Thả vào sáng sớm hoặc chiều mát.

Chăm sóc, quản lý

Cho cá ăn:Thời gian đầu khi còn ở dưới mương nên bổ sung thức ăn cho cá . Mỗi ngày cho ăn 2 lần, lượng thức ăn bằng 2-5% trọng lượng cá. Có thể sử dụng 1 trong 2 công thức sau: cám gạo 60% + bột bắp 20% + bột cá 20% hoặccám gạo 40% + bột bắp 20% + khô dầu 40%. Sau đó cá chủ yếu sử dụng thức ăn từ ruộng lúa.

Cho cá lên ruộng:Đối với ruộng cấy lúa thì 10-15 ngày. Đối với ruộng sạ lúa thì 20-30 ngày, nâng dần mực nước để cá lên mặt ruộng.

Kiểm tra:Hàng ngày kiểm tra bờ, cống để kịp thời khắc phục thất thoát nước. Kiểm tra ruộng cá lúc 5-6 giờ, nếu cá nổi đầu do thiếu ôxy thì kịp thời cấp thêm nước. Trường hợp cần thiết phải sử dụng nông dược cho ruộng lúa thì phải tháo nước trên ruộng lúa để cá xuống mương. Sau 7 ngày sử dụng thuốc mới cấp nước vào ruộng lúa để tránh ngộ độc cho cá.

Thu hoạch

Sau 6-8 tháng nuôi, có thể thu tỉa những con cá đạt kích cỡ thương phẩm. Sau 1 năm nên tiến hành thu toàn bộ cá, sau đó cải tạo mương chuẩn bị cho vụ nuôi năm sau.

HIỆU QUẢ MÔ HÌNH NUÔI CÁ HÔ CÔNG NGHIỆP

Gần đây, nghề đánh bắt cá hô tự nhiên dần đi vào “ngõ cụt”. Đó là lẽ tự nhiên khi con cá hô bị đánh bắt một cách vô tội vạ và loài cá quý hiếm của dòng Mê Công này đang được xếp vào loài có nguy cơ tuyệt chủng. Việc nuôi cá hô bằng mô hình công nghiệp không chỉ bảo tồn, phát triển loài cá hô mà còn là mô hình kinh tế khá thành công tại An Giang…

Thành công bước đầu

Với việc Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt Nam bộ thuộc Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản II ở Cái Bè (Tiền Giang) nghiên cứu, lai tạo thành công loài cá hô quý hiếm năm 2006 đã mở ra một tương lai cho việc bảo tồn phát triển cá hô lưu vực sông Mê Công. Công ty cổ phần Nông ngư Quốc tế IFACO (An Giang) đã mạnh dạn làm cầu nối giữa trung tâm với một số nông dân tâm huyết với con cá hô tìm mua nguồn cá giống, bắt đầu thí điểm mô hình nuôi cá hô công nghiệp trong dân đầu tiên tại Việt Nam.

Người đầu tàu thí điểm mô hình nuôi cá hô công nghiệp là anh Lê Thành Nam ngụ tại ấp Bình Thủy, xã Bình Mỹ, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang. Anh Nam cho biết: “Giữa năm 2008, tôi nghe thông tin một số nông dân ở Hậu Giang đã bắt đầu nuôi cá hô trong ao hầm đang phát triển khá. Vốn đam mê con cá hô từ nhỏ, lại sống tại vùng đất là cái nôi nghề đánh bắt cá hô truyền thống, tôi dò hỏi anh Chinh bên Hiệp hội Nghề cá nhờ sự hỗ trợ nhiệt tình từ việc tìm con giống, hướng dẫn một số kỹ thuật cơ bản rồi bắt đầu thả nuôi cá hô ao hầm đến nay được hơn 3 tháng”.

Tận dụng ao nuôi cá tra trên diện tích 10.000m2 của mình, anh Nam mua 5.000 con cá hô giống thương phẩm loại 20 con/kg với giá 15.000 đồng/con. Đến nay, sau 3 tháng nuôi thử nghiệm, 5.000 con giống đã phát triển khá tốt, chưa thấy có hiện tượng cá chết, trọng lượng trung bình 300g/con. Anh Nam cho biết: “Do đặc tính cá hô dễ nuôi, ít bệnh tật, thường ăn các loại phiêu sinh vật, cá ở tầng nước sâu nên mình tận dụng tầng trên nuôi kết hợp cá tra thương phẩm. Với cách làm ấy, mình vừa tận dụng nguồn thức ăn thả nuôi cá tra, vừa cung cấp lượng thức ăn cần thiết từ phân, thức ăn thừa của cá tra cho cá hô. Bên cạnh đó, còn tận dụng được đặc tính sống tầng sâu của cá hô để làm sạch nguồn nước và đáy ao nuôi. Nói chung, đến thời điểm hiện tại, mọi vấn đề liên quan đến việc nuôi cá hô theo mô hình công nghiệp đang có chiều hướng rất khả quan”.

Cùng với hộ anh Nam, hiện Công ty IFACO còn thí điểm song song mô hình nuôi cá hô công nghiệp xen cá rô phi và nuôi trên bè ở hai hộ ông Thái Văn Hưởng ở phường Bình Khánh và ông Lê Chí Bình ở xã Mỹ Khánh (thành phố Long Xuyên) với số lượng 500 con/hộ, mật độ 5m2/con cũng đang phát triển rất tốt.

Thị trường ổn định

Từ những thành công bước đầu, anh Nam hồ hởi nói: “Với lợi thế kinh nghiệm nuôi cá ao hầm hàng chục năm, cùng với việc cá hô đang phát triển rất tốt như hiện tại, tôi tin chắc rằng chỉ sau 2-3 năm thả nuôi, lượng cá hô đang thả này sẽ mang về bạc tỉ. Nếu vụ cá hô lần này thành công, tôi sẽ đẩy mạnh việc phát triển ao nuôi, số lượng cá thả, hướng đến một mô hình nuôi cá hô công nghiệp với qui mô lớn”. Tuy nhiên, hiện anh Nam cũng rất băn khoăn khi nguồn cá hô giống giá quá cao, chỉ duy nhất một nhà cung cấp, những bệnh dịch sau 3 tháng nuôi chưa xuất hiện nhưng cách phòng tránh bệnh dịch vẫn chưa được phòng bị hiệu quả đã và đang là nỗi lo lớn nhất đối với anh.

Cá hô là loài cá lớn nhất thuộc họ cá chép có tên khoa học là Catlocarpio siamensis. Cá từ 5 đến 6 tuổi mới trưởng thành và nặng trung bình 10kg. Ở môi trường tự nhiên, cá nặng trên 100kg. Nếu nuôi theo mô hình công nghiệp, theo đúng quy trình, mỗi năm cá tăng trọng từ 2-3kg. Hiện cá hô vẫn đang là loài cá quý hiếm sống nhiều lưu vực sông Mê Công, nằm trong sách Đỏ thế giới.

Trao đổi với chúng tôi, ông Châu Minh Chinh, Trưởng phòng Tư vấn - Kỹ thuật - Thương mại Hiệp hội Nghề nuôi và Chế biến thủy sản An Giang (AFA), Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nông ngư Quốc tế IFACO, cho biết: “Đây là loài cá quý hiếm có giá trị thương phẩm cao. Giá cá hô trên thị trường hiện từ 160.000 đến 180.000 đồng/kg nhưng không đủ nguồn cung, lại thích hợp với nguồn nước ngọt và thổ nhưỡng Đồng bằng sông Cửu Long. Hiện nay, công ty đang tích cực phối hợp với Trung tâm chuyển giao con giống, cung cấp các tài liệu hướng dẫn kỹ thuật phòng trị bệnh, cung cấp nguồn thức ăn tốt nhất... cho những hộ nuôi thí điểm, nhằm tìm một hướng phát triển bền vững vừa bảo tồn được nguồn gien quý, vừa tạo mô hình chăn nuôi hiệu quả”. Ông Chinh còn cho biết thêm, nếu 3 mô hình thí điểm trên đạt thành công, chúng tôi sẽ đẩy mạnh việc phối hợp Trung tâm cung ứng từ 10.000-20.000 con giống/tháng, loại 20 con/kg với giá cả phù hợp nhằm nhân rộng mô hình.

Theo thạc sĩ Thi Thanh Vinh, Chủ nhiệm Chương trình “Bảo tồn nguồn gien cá nước ngọt”, Trung tâm Quốc gia giống thủy sản nước ngọt Nam bộ, sau 3 năm sưu tầm lai tạo thuần chủng cá đến nay, Trung tâm đang có 40 con cá hô bố mẹ; lai tạo thành công gần 10.000 thế hệ cá hô bột F1 phục vụ các mô hình nuôi thí điểm. Hướng đến Trung tâm sẽ cung cấp lượng giống cá con dồi dào, cung cấp đại trà với giá cả phù hợp để con cá hô chính thức được bảo tồn.

Kinh nghiệm nuôi tép cảnh
Kỹ thuật nuôi cá chép cảnh
Kinh nghiệm nuôi betta cực hay cho người mới chơi cá
Kỹ thuật nuôi cá dĩa sinh sản
Bí quyết nuôi cá La Hán
Cẩm nang nuôi cá rồng toàn tập

(st)