Cách giúp bé thông minh hơn rất đơn giản, hiệu quả

Cách giúp bé thông minh hơn rất đơn giản, hiệu quả. Những năm đầu đời là giai đoạn phát triển rất quan trọng đối với trẻ nhỏ, nhất là đối với sự phát triển não bộ, đây là giai đoạn não bộ phát triển cực nhanh: 6 tháng đầu đời, não trẻ bằng 50% trọng lượng não người lớn, đến 2 tuổi, con số này là 80%, và bằng 100% từ 6 tuổi trở đi. Ngoài cung cấp dưỡng chất đầy đủ, giáo dục đúng phương pháp sẽ giúp trẻ thông minh hơn, cho trẻ tối đa tiềm năng học hỏi về sau.

Những cách có thể giúp bé thông minh hơn

Vai trò quan trọng của cha mẹ

Tại phòng khám Nhi khoa, chị Lan Anh - mẹ của bé Hoàng Anh đang học lớp mầm “so bì”: “Sao con tôi cùng tuổi với con chị Thanh hàng xóm, nhưng con chị Thanh biết nhiều thứ, nhớ rất lâu, năng động, khỏe mạnh hơn con tôi. Mặc dù vợ chồng tôi cho con ăn đầy đủ dưỡng chất”.

Còn chị Nguyễn Hồng Anh than thở: “Ba mẹ đều học giỏi nhưng không hiểu sao bây giờ cậu nhóc 4 tuổi của mình học hành chểnh mảng quá, có mấy chữ cái mà mình tập hoài cu cậu cũng không thuộc. Chẳng biết làm sao…”.

Theo bác sĩ Thái Thanh Thủy - Trưởng khoa tâm lý, Bệnh viện Nhi đồng 2, rất nhiều bà mẹ than con ù lì, trí nhớ kém, chậm tiếp thu, không được thông minh như bạn bè khi đưa con đến gặp bác sĩ… nhưng thực ra trẻ không tự thông minh. Ngoài di truyền, trí thông minh của trẻ phải được kích thích hàng ngày qua dinh dưỡng, cách dạy dỗ một cách khoa học của ba mẹ thông qua âm nhạc, qua trò chơi, qua truyện kể, hoặc qua việc học ngôn ngữ…

4 tương tác nên áp dụng mỗi ngày để giúp con thông minh

Não trẻ phát triển nhanh và mạnh mẽ trong hai năm đầu đời. Nghiên cứu cho thấy tác động kịp thời trong giai đoạn này, sẽ đánh thức tiềm năng học hỏi của trẻ. Tuy nhiên, phải kết hợp cung cấp dinh dưỡng hoàn hảo cho não và các tương tác như: Âm nhạc thông minh, Ngôn ngữ thông minh, Vui chơi thông minh đúng cách đúng lúc.

Âm nhạc thông minh: Từ khi còn nằm trong bụng mẹ đến năm đầu tiên khi ra đời, được nghe nhạc hòa tấu và lời mẹ ru là những tác động rất bổ ích giúp trí não bé phát triển mạnh mẽ. Khi được mẹ ru hoặc nghe nhạc hòa tấu, bé ít khóc quấy và ngủ ngon hơn.

Ngôn ngữ thông minh là kích thích sự phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Việc phát triển tốt ngôn ngữ cho trẻ rất quan trọng vì nó giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, kích thích sự vận động của não bộ và giải quyết vấn đề tốt hơn. Cha mẹ nên dành thời gian để trò chuyện cùng trẻ, đọc sách, hát ru cho trẻ nghe…

Tạo cho trẻ các trò chơi thông minh không chỉ kích thích khả năng sáng tạo và tư duy của trẻ mà còn phát triển thể lực cho trẻ. Chẳng hạn, khi dẫn bé đi công viên, bạn có thể chỉ con về các loại cây gần gũi với bé, khuyến khích bé tập trung qua các trò chơi tìm điểm khác biệt…

Bác sĩ Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa dinh dưỡng, Bệnh viện Nhi T.Ư cho biết: “Ngoài các tác động hệ thống thông minh, các phụ huynh nên bổ sung dưỡng chất cần thiết để não bộ phát triển trong giai đoạn nhũ nhi. Cụ thể là DHA, Cholin, các vi khoáng như iốt, sắt, kẽm, vitamin nhóm B, Beta - Glucan… Được bổ sung DHA đạt hàm lượng khuyến cáo thị lực và trí não sẽ phát triển nhanh. Ngoài ra, DHA còn cân bằng hệ miễn dịch giúp trẻ không bị nhiễm bệnh trong ba năm đầu đời. Vì vậy, phụ huynh cần chú trọng các món ăn giàu DHA như cá mòi, trứng, tim, gan, sữa…”.

Thông minh phụ thuộc vào di truyền, dinh dưỡng và các tác động thông minh khác như môi trường giáo dục... Đạt được hiệu quả cao trong việc tác động, cha mẹ đừng nên ép con, trẻ cần được kích thích nhẹ nhàng hợp lý để có thể vừa học vừa chơi và có một tuổi thơ đúng nghĩa.

Những cách đơn giản giúp bé thông minh hơn

Các chuyên gia giáo dục trẻ em khẳng định, năm đầu tiên chính là thời gian rất quan trọng giúp bé học mọi thứ và phát triển thiên hướng của mình. Có thể bạn không để ý đến nhưng những điều giản dị dưới đây sẽ giúp bé phát triển trí thông minh:

- Giao tiếp bằng mắt. Hãy nhìn thẳng vào mắt con bất cứ khi nào bé thức. Những em bé biết nhận mặt từ sớm, nhất là khuôn mặt của bố mẹ. Mỗi lần nhìn chăm chú vào bạn, bé đã học được khả năng ghi nhớ.

- Cho bú mẹ càng lâu càng tốt. Những nghiên cứu cho thấy các em bé được bú mẹ thường có chỉ số IQ cao hơn, đặc biệt khi kèm theo đó là được bố mẹ dành nhiều thời gian chăm sóc, hát, kể chuyện cho nghe hay đơn giản là thường xuyên âu yếm, vuốt ve.

- Biểu cảm mặt khi nói: Các nhà khoa học khẳng định, ngay từ lúc mới sinh 2 ngày, các bé đã có thể bắt chước những cử động cơ mặt đơn giản.

- Cho bé soi gương. Đầu tiên, bé có thể nghĩ người trong gương là một em bé khác và trẻ sẽ rất thích thú học vẫy tay hay mỉm cười với "bạn" mình.

- Cù ngón chân: Thực tế, bạn có thể cù toàn thân bé. Tạo ra tiếng cười là bước đầu tiên để bạn giúp con phát triển khả năng hài hước.

- Chơi trò "tìm điểm khác biệt": Bạn giơ hai bức tranh có nhiều điểm tương đồng (kích thước khoảng 20,5-30cm) ra trước mặt bé và bảo con quan sát thật kỹ để chỉ ra những điểm khác biệt. Cách này sẽ giúp bé nhận mặt chữ và học đọc tốt hơn.

- Cùng khám phá: Bố có thể bế, địu hoặc cõng con đi dạo và thuật lại những gì mình thấy với bé, chẳng hạn: "Kia là một chú chó con" hay "Con nhìn cái cây to kìa", hoặc "Con có nghe thấy tiếng xe đang chạy không". Đây là một trong những cách xây dựng vốn từ cho bé.

- Hát cho bé nghe: Bố mẹ có thể hát những bài ngắn, giai điệu dễ nghe hoặc tự "phổ nhạc" khi trò chuyện, lúc chăm sóc con (chẳng hạn: Mẹ thay tã cho bé, mẹ yêu bé nhất nhà...). Một số nghiên cứu cho thấy việc nghe những giai điệu liên quan đến khả năng học toán của bé.

- Tận dụng mỗi lần thay tã, thay đồ cho con để dạy về các bộ phận của cơ thể hay của quần áo.

- Biến mình thành "sân chơi" cho bé: Bố có thể nằm dưới sàn nhà và để cho con bò, trườn qua người. Trò chơi vui vẻ này sẽ giúp bé học được khả năng phối phợp và kỹ năng giải quyết vấn đề.

- Đi mua sắm: Những gương mặt, âm thanh và màu sắc ở siêu thị sẽ khiến bé rất thích thú.

- Mỗi khi chuẩn bị làm gì, bạn hãy nói với con, chẳng hạn như thông báo: "Bây giờ mẹ sẽ tắt đèn nhé" trước khi gí công tắc. Cách đơn giản này sẽ dạy con bạn hiểu về nguyên nhân và kết quả.

- Làm cho con vui thích bằng cách thổi nhẹ vào mặt, cánh tay hay bụng bé. Chú ý đến hơi thở của bạn và nhìn phản ứng của bé.

- Đọc đi đọc lại một cuốn truyện. Các nhà khoa học khẳng định các em bé ngay từ 8 tháng có thể nhận ra chuỗi từ ngữ nếu được nghe câu chuyện liên tục 2-3 lần. Cách này cũng giúp bé học ngôn ngữ tốt hơn.

- Chơi "ú- òa": Che mặt đi và mở ra cùng với những tiếng "ú-òa" sẽ mang lại tiếng cười cho bé và giúp con bạn học về một vật có thể biến mất rồi trở lại sau đó.

- Cho bé trải nghiệm những cảm giác khác nhau: Bạn có thể dùng những miếng vải sạch với chất liệu khác nhau như lụa, bông, len, lanh rồi lần lượt nhẹ nhàng chạm vào má, chân và bụng bé đồng thời diễn tả những cảm giác khi ấy.

- Dành vài phút mỗi ngày chỉ để ngồi trên sàn với con, không cần mở nhạc, bật đèn hay tạo ra các trò chơi. Bạn hãy để cho con được làm những gì mình thích và quan sát bé.

- Tạo cuốn album gia đình bao gồm các bức ảnh về những người thân, họ hàng và để bé xem. Điều này sẽ giúp con bạn học cách ghi nhớ. Khi bà gọi điện, hãy chỉ cho bé hình của bà lúc con nghe điện thoại.

- Khi bé đủ lớn, bạn có thể đưa cho con thức ăn gồm nhiều loại khác nhau bao gồm, đậu, ngũ cốc, mỳ hay khoanh dưa hấu... Bé sẽ thực hành cách gắp và khám phá cảm giác đó.

- Bạn có thể thúc đẩy kỹ năng vận động của con bằng cách đặt chiếc đệm sofa, gối, hộp hay đồ chơi lên sàn và sau đó chỉ cho con bạn cách để trườn qua, luồn xuống hay bò quanh.

- Chơi trò "rồng rắn lên mây": Hai bố con, hoặc có thể rủ thêm bạn bè của bé cùng bám đuôi nhau đi quanh nhà với tốc độ khác nhau rồi dừng lại ở một chỗ nào đó và chơi trò chơi.

- Bắt chước bé: Khi con lớn hơn một chút, thỉnh thoảng, bạn làm theo những hành động của bé như tạo âm thanh ngộ nghĩnh, đi giật lùi hay cười. Cách này giúp tăng khả năng sáng tạo của trẻ.

-Tạo ra khuôn mặt hài hước: Phồng má, để cho bé chạm vào mũi bạn rồi xẹp má xuống. Hay khi hai bố con chơi trò kéo tai, bạn có thể thè lưỡi ra, giả vờ kêu tiếng một con vật nào đó. Bạn làm lại những điều này 3-4 lần, sau đó thay đổi cách thức để bé phải đoán chừng.

- Cho bé đụng vào các đồ vật trên đường: Hai bố con cùng đi bộ vòng quanh nhà, bạn cho bé chạm tay vào cửa số lạnh, những bộ quần áo mềm mại đang phơi, chiếc lá cây hay những vật an toàn khác và gọi tên chúng.

- Chọn một truyện bé thích, đọc lên nhưng thay tên nhân vật chính bằng tên của bé sẽ làm con bạn rất thích thú.

- Làm cuốn album về các con vật: Bạn có thể chụp hình các con thú bé yêu thích trong lần đi thăm sở thú và cho vào cuốn album. Sau đó, cả nhà cùng "đọc" và đặt những tên cái thân mật cho từng con, kèm với diễn tả âm thanh hay các câu chuyện về chúng.

- Thỉnh thoảng để cho bé được lựa chọn: Xây dựng sự tự tin cho con bằng cách để cho bé chọn một trong hai thứ nào đó, chẳng hạn cái bát màu xanh hay cái màu nâu khi ăn cơm. Từ đó, bé sẽ học cách tự quyết định và đọc tên các màu sắc.

- Cho bé tập đếm mọi thứ, từ số viên gạch nền, số bậc cầu thang trong nhà hay số ngón chân, ngón tay của mình...

- Nhảy trong vũng nước nhỏ, ngồi ở đám cỏ ướt... là những trò vui với trẻ, dẫu hơi bẩn một chút nhưng sẽ giúp bé hiểu được thế nào là khô và ướt.

- Cho bé xem những bức hình về các con côn trùng vô hại như bọ rùa, dế, bướm trong sách hay tạp chí, sau đó đi đến công viên để con tìm chúng.

- Hóa trang: Để cho con bạn "vào vai" với vài cái áo sơ mi cũ của bố, chơi đóng kịch với các đồ đã cũ như những chiếc mũ ấm, khăn quàng, găng tay. Bạn có thể đặt ra các tình huống rồi để bé sáng tạo và tưởng tượng tiếp câu chuyện.

- Dạy bé về to - nhỏ: Lấy vài chiếc cốc hay các hộp nhựa với kích cỡ khác nhau để cho bé đổ nước từ một cái vào những cái khác trong lúc tắm. Bé sẽ thấy có cái chưa đầy còn cái khác lại bị trào ra. Khi ấy, bạn hãy nói với con về khái niệm lớn hơn và nhỏ hơn.

- Để bé giúp bạn làm những việc vặt như phân loại quần áo màu tối và màu trắng, cất đồ của mình...

- Đưa con đến thư viện nghe đọc truyện, đi xem múa rối hay xem chèo thuyền.

- Cả nhà dành mỗi tuần để học một từ trong bảng chữ cái. Ví dụ, đọc quyển sách có nhan đề bắt đầu bằng chữ A, ăn thức ăn có tên với chữ A, cắt bánh hình chữ a và viết lên hè bằng phấn chữ ấy...

- Cho bé chơi lại các đồ chơi cũ: Bạn có thể tìm lại chiếc xúc xắc bé chơi khi con còn ẵm ngửa và sẽ thấy ngạc nhiên khi thấy con sử dụng đồ này bằng một cách khác.

- Gợi ý để con nói về những cảm giác đã trải qua: Lúc bé đi ngủ, bạn hãy vuốt ve và hỏi con, chẳng hạn: Điều gì làm bé vui hay buồn trong ngày hôm đó, cái gì khiến bé tức giận hay tự hào... Với việc này, bạn sẽ giúp con nhớ lại một ngày của mình và biết cách gọi tên cảm xúc.

Chơi cờ, ô chữ, câu đố, sudoku đều là những bài tập tinh thần để "đào tạo" não bộ. Các trò chơi này không chỉ để vui đùa mà còn kích thích cho trí thông minh, khả năng sáng tạo và thúc đẩy tư duy cho trẻ. Các nhà khoa học thế giới đã chứng minh được rằng chơi các trò chơi trí não giúp trẻ chống lại sự trì trệ, chậm chạp của não bộ giúp cho não phát triển và hoàn thiện dần các chức năng. Đây cũng là những môn thể thao hoàn toàn không bị va chạm hay chấn thương cơ thể dẫn tới tàn tật hay nguy hiểm tới tính mạng. Các chuyên gia cũng đã phát hiện những trò chơi này giúp trẻ cư xử thông minh hơn, tập trung tốt hơn và có tư duy logic. Nó cũng đặc biệt tốt với trẻ tự kỷ hay rối loạn hành vi.

Chơi nhạc

Nghe trẻ chơi nhạc không phải lúc nào cũng thú vị nhưng những bài học âm nhạc có thể là cách để phát triển não phải. Theo nghiên cứu của Đại học Toronto, các bài học âm nhạc làm tăng chỉ số IQ khi trẻ trưởng thành và nâng cao kết quả học tập của trẻ. Khi trẻ bị ốm, bạn có thể làm ổn định nhịp tim của trẻ bằng những giai điệu chậm, nhẹ nhàng pha với chút rộn ràng trong cuộc sống. Cơ thể trẻ sẽ phản ứng đồng thời với những giai điệu âm nhạc giúp bé thoải mái hơn.

Bú sữa mẹ

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ. Trẻ bú sữa mẹ có thể ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm và cung cấp dinh dưỡng cần thiết. Các nhà nghiên cứu Đan Mạch đã phát hiện ra rằng cho con bú bằng sữa mẹ có thể làm trẻ khỏe mạnh và thông minh hơn. Những trẻ được bú mẹ ít bị tiêu chảy và các viêm nhiễm đường ruột. Trong sữa mẹ còn có lactoferin - một protein gắn với chất sắt, sự gắn kết này làm cho một số vi khuẩn có hại không phát triển được. Sữa mẹ giúp bé hấp thu canxi tốt nhất, vì vậy phát triển hệ xương của trẻ tốt hơn.

Tập thể dục

Tham gia vào các môn thể thao sẽ "nuôi dưỡng" sự tự tin, làm việc theo nhóm và khả năng lãnh đạo. Thay vì ngồi một chỗ xem TV sau bữa tối, hãy thử chơi bóng hoặc đi bộ. Khuyến khích con bạn tham gia vào các hoạt động thể dục, thể thao trong trường học.

Chơi game

Trò chơi điện tử có nhiều cảnh bạo lực nhưng lại giúp trẻ tư duy chiến lược, thúc đẩy sự sáng tạo và kỹ năng lập kế hoạch cho những thành viên trong nhóm.

Chế độ ăn uống

Trong hai năm đầu, cho trẻ ăn những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng giúp trẻ có động lực để phát triển về cả thể chất lẫn tinh thần. Trẻ cần sắt để phát triển bào não khỏe mạnh nếu không trẻ rất dễ bị các bệnh nhiễm trùng.

Nuôi dưỡng cho trẻ trí tò mò

Các bậc cha mẹ nên khuyến khích con cái khám phá những điều mới lạ để dạy cho chúng nhiều bài học quý giá. Hiểu rõ sở thích của trẻ bằng cách nói chuyện như những người bạn, dạy chúng những kỹ năng mới để phát triển sự tò mò trí tuệ của chúng giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách tự nhiên và nhẹ nhàng nhất, đồng thời cũng giúp trẻ rèn luyện khả năng ghi nhớ, khuyến khích trẻ có hứng thú khám phá những ý tưởng mới, qua đó cũng dạy cho chúng những bài học có giá trị: Tìm kiếm kiến thức là quan trọng.

Đọc sách

Phương pháp này làm tăng chỉ số IQ, cải thiện việc học tập và phát triển nhận thức ở trẻ mọi lứa tuổi. Đọc sách giúp trẻ phát triển khả năng giao tiếp, rèn luyện năng lực tưởng tượng, liên tưởng và sáng tạo. Đọc sách là quá trình quan sát các sự vật và hiện tượng xung quanh.

Dạy trẻ sự tự tin

Trẻ em dễ bị rơi vào trạng thái suy nghĩ tiêu cực làm hạn chế việc phát triển tiềm năng của chúng. Phụ huynh nên tích cực khuyến khích trẻ nên lạc quan bằng cách tham gia vào các đội thể thao và các hoạt động xã hội để xây dựng sự tự tin. Sự tự tin giúp trẻ có điểm số cao trên lớp, thể hiện được hết tài năng của mình. Bên cạnh đó, dạy trẻ phát triển sự tự tin có thể rèn luyện khả năng ngôn ngữ của trẻ.

Ăn sáng thường xuyên

Nghiên cứu vào những năm 70 cho thấy rằng ăn sáng giúp cải thiện trí nhớ, sự tập trung vào học tập. Trẻ em không ăn sáng có xu hướng dễ cáu kỉnh, phản ứng chậm hơn so với những người bắt đầu ngày mới với bữa sáng ngon lành. Nếu quá bận không thể nấu bữa sáng, thì có thể cho trẻ uống một ly sữa.

THAM KHẢO THÊM:

Những cách đơn giản giúp bé nhanh biết nói

Các nghiên cứu cho thấy bố mẹ hay chuyện nuôi dạy con thông minh. Hãy thử những cách đơn giản dưới đây để nuôi dưỡng kỹ năng ngôn ngữ của trẻ. 

Sau nhiều tháng lắng nghe những tiếng ư, au của trẻ, sẽ là một khoảnh khắc hồi hộp khi con nói ra những từ đầu tiên - có thể là bố, mẹ hay bà... Trong khi quá trình này là một phần tự nhiên của sự phát triển, trò chuyện với trẻ đúng cách từ khi bé sinh không chỉ giúp con học nói sớm mà còn cho phép bé làm chủ vốn từ vựng lớn hơn. Khả năng xử lý ngôn ngữ cũng như bất cứ kỹ năng nào khác của trẻ - càng được thực hành (bằng cách nghe từ và kết nối với nghĩa của từ) trẻ càng nói sớm và tốt. Anne Fernald, giám đốc  Trung tâm nghiên cứu trẻ em tại Đại học Stanford ở Stanford, California (Mỹ) cho biết.

Thực tế, các chuyên gia tin rằng tăng cường trò chuyện với con là một trong những cách hiệu quả nhất để dành cho bé sự khởi đầu tốt đẹp trong cuộc sống. Nghiên cứu mang tính bước ngoặt của tiến sĩ Betty Hart và tiến sĩ Todd Risley công bố trong cuốn sách của họ cho thấy, những em bé trong các gia đình nói nhiều có chỉ số IQ cao hơn ở tuổi lên 3 và có kết quả kiểm tra tốt hơn đáng kể ở tuổi lên 9 so với những bé ở các gia đình ít nói.

Hãy dùng những mẹo dưới đây để trò chuyện với con:

Ảnh minh họa: Enabledkids.ca.

Bắt đầu từ sớm

Trò chuyện với bé vừa chào đời có vẻ vô nghĩa, nhưng tai con bạn và phần não phản ứng với âm thanh đã được kích hoạt từ khi chưa sinh. Theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nhi khoa Mỹ, càng nhiều từ bé sinh non nghe được khi ở trong phòng chăm sóc đặc biệt, bé càng phản ứng nhiều hơn với âm thanh của mình. Điều này cho thấy trò chuyện với bé sinh non có thể khuyến khích sự phát triển ngôn ngữ. Cách này cũng có lợi với bất cứ trẻ nào. "Nói càng nhiều càng tốt cho bé. Bé hấp thụ nhiều hơn bạn nhận ra", tác giả nghiên cứu tiến sĩ Melinda Caskey, giáo sư nhi khoa ở Đại học Brown (Mỹ) nói.

Để ý các tín hiệu

Khi bạn làm hàng loạt các việc  như cho ăn, thay tã, dỗ con, rất dễ dàng để những câu chuyện nhỏ của bạn xoay quanh những thói quen của bé (chẳng hạn "Đã đến giờ đi ngủ rồi con yêu"...). Mặc dù điều này là hữu ích, những việc khác thậm chí còn giúp thúc đẩy nhiều hơn kỹ năng ngôn ngữ của bé. "Hãy để ý hướng nhìn của bé để xem cái gì làm bé hứng thú và đáp lại sự quan tâm của con", tiến sĩ Kathryn Hirsh-Pasek, giám đốc phòng thực nghiệm trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ tại Đại học Temple ở Ambler, Pennsylvania (Mỹ) đề nghị.

Nếu con nhìn chằm chằm vào một vật cố định phát sáng hay cố với trái dâu tây trên đĩa của mẹ, hãy dành cho con những thông tin về các vật này. Bạn có thể sử dụng những từ dễ hiểu để mô tả các vật đó, hay màu sắc, kích thước và hương vị của chúng. Bạn cũng có thể nói chuyện với con về những việc mình đang làm (chẳng hạn: Mẹ nhặt đồ chơi của con lên vì chúng bị rơi xuống rồi...) và đọc những bài thơ ngắn có vần điệu.

Cùng xem sách

Trong những tháng đầu đời, đọc sách cho con nghe không phải là để bé hiểu cốt truyện hay những trải nghiệm trong đó. Khi bạn cùng xem sách với con, nói về những bức tranh theo bất cứ cách nào bạn thích, không cần phải gắn với câu chuyện (ví dụ: Nhìn con gấu đáng yêu này...). "Chạm và cảm nhận về sách là điều tuyệt vời với bé 6 tháng tuổi trở xuống, khi các giác quan là một công cụ chính. Những quyển sách hình không có chữ sẽ là thứ bạn có thể thả sức sáng tạo nên câu chuyện của chính mình", tiến sĩ Amada J.Moreno, chuyên gia nghiên cứu về học tập của trẻ tại Đại học Denver chia sẻ.

Dù bạn chọn một cuốn sách nước ngoài hay một cuốn truyện yêu thích, đọc cho bé có thể truyền cảm hứng cho việc sử dụng vốn từ phong phú hơn và cung cấp các chủ đề thú vị mà bạn không thể tự nghĩ ra.

Tạo ra các cuộc hội thoại

Bé sẽ nhanh chóng tạo ra những "bài nói" một chiều, vì thế hãy dành cho con cơ hội để trả lời ngay từ khi bé chưa biết nói. Chẳng hạn, hỏi con "Con có thấy con chó kia không?", khi bé đáp lại bằng những tiếng "gư gư...", hãy nói "Đúng rồi, nó đang ăn bữa tối đấy".). Tương tự như vậy, hãy trả lời con khi bé bập bẹ về thứ gì đó quan tâm. "Điều này sẽ dạy bé cách hội thoại và để con biết bạn rất quan tâm đến những gì bé nói", tiến sĩ Hirsh-Pasek nói. Cách bạn trả lời con không cần phụ thuộc vào tuổi của bé. Bạn có thể bình luận về điều bé đang nhìn tới, nói thứ gì đó chung chung (chẳng hạn như "Nhìn cái miệng cười tươi này"), hay thậm chí nói điều gì đó không cần theo chủ đề (như Làm sao chúng mình có đâu để ăn đây).

Tắt TV

Bạn có thể cho rằng bé hưởng lợi từ tất cả các dạng lời nói, nhưng dán mắt lên màn hình TV và nghe các bài hát, hội thoại phát ra từ nó thì thực sự có hại. Các nhà nghiên cứu tại Đại học Washington, ở Seattle (Mỹ) phát hiện những trẻ 8-16 tháng biết ít hơn 6-8 từ vựng mỗi giờ trong một ngày nếu chúng xem các DVD dành cho trẻ nhỏ. Vì sao vậy? Sự tuần tự tới lui và tương tác xã hội là cần thiết để phát triển ngôn ngữ. Một nhân vật trong TV không phản ứng với bé, nhưng khi bạn mỉm cười và đáp lại con, bé biết bé đã làm điều đúng và được khuyến khích làm tiếp. "Có nhiều số liệu cho thấy càng đàm thoại với bé nhiều, sự phát triển ngôn ngữ của con càng tiến xa hơn", tiến sĩ Dr. Hirsh-Pasek nói.

"Bộ lông làm đẹp con công, học vấn làm đẹp con người ." Ngạn ngữ Nga

160

50 cách giúp con thông minh từ thuở lọt lòng

Những năm đầu đời là thời cơ 'vàng' để cha mẹ kích thích trí tuệ cho bé, giúp bé thông minh hơn. Những gợi ý dưới đây kích thích phát triển cho bé từ sớm:

Kích thích thị giác cho bé
 
1. Giao tiếp bằng mắt: Tận dụng khoảnh khắc gần gũi để cha mẹ mở to mắt và nhìn thẳng vào bé. Với các bé sơ sinh, được đối diện với khuôn mặt mẹ trong những ngày đầu đời là điều quan trọng. Mỗi lần nhìn chăm chăm vào mẹ là bé đã xây dựng được hình ảnh về mẹ trong bộ nhớ của bé.
 
2. Các cử chỉ nét mặt: Nghiên cứu cho thấy, bé 2 ngày tuổi có thể bắt chước những cử động nét mặt của cha mẹ và sao chép là một cách thú vị để bé học hỏi và tư duy.
 
3. Để cho bé phản ứng: Bé có thể nhìn chằm chằm vào hình ảnh của bé trong gương. Lúc đầu, bé có thể nghĩ đó là một em bé dễ thương và bé sẽ yêu thích khi được “em bé trong gương” mỉm cười hay vẫy tay với bé.
 
4. Một sự khác biệt: Giơ ra 2 hình ảnh trước mặt bé, cách khoảng 20cm. Có thể chọn 2 hình ảnh khác biệt, chẳng hạn một là bức tranh cái cây, bức tranh còn lại là tranh khuôn mặt em bé. Ngay cả bé sơ sinh cũng có tư duy phân biệt, giai đoạn tiền để cho nhận biết chữ số và tập đọc về sau.
 

 

Trò chuyện và cười cùng bé
 
5. Bập bẹ với con và chờ: Khi nói chuyện với con nên có những quãng nghỉ để bé cơ cơ hội đáp trả lại. Chẳng bao lâu, bé sẽ biết bắt nhịp câu chuyện và rút ngắn những khoảng trống.
 
6. Đa dạng giọng điệu: Em bé của bạn thích nghe những giọng điệu trầm – bổng liên tục từ cha mẹ. Thì thầm hoặc tạo ra những âm thanh vui nhộn có âm vực cao sẽ thu hút các bé.
 
7. Hát một bài: Đa dạng các thể loại bài hát càng nhiều càng tốt. Hoặc bạn sáng tác ra những vần điệu (âm nhạc, thơ) của riêng mình (chẳng hạn, này giờ thay tã tới rồi, thay tã, thay tã...). Một nghiên cứu cho thấy, làm quen với âm nhạc giúp bé tư duy tốt toán học sau này.
 
8. Dạy bé nhân – quả: Khi bạn báo với con: “Mẹ sẽ bật đèn” rồi bật công tắc đèn nghĩa là bạn đã dạy bé về nguyên nhân – hệ quả.
 
9. Cù ngón chân của bé: Tiếng cười là cách kích thích sự hài hước trong bé. Cù bé dưới chân, dưới cằm hay cù vào tay...

10. Khuôn mặt hề: Để bé chạm vào mũi, vào má của mẹ hoặc hơn nữa là chạm vào lưỡi hay kéo tai mẹ. Tạo ra một tiếng động vui nhộn mỗi lần bé chạm vào mẹ.
 
11. Nói đùa: Đem một tấm ảnh người họ hàng và chỉ cho bé: “A, mẹ đây”. Sau đó, nói với con là bạn đã nhầm hoặc chỉ đùa thôi.
Thời gian cho hai mẹ con
 
12. Cho con bú mẹ ngay khi bé đói: Nghiên cứu cho thấy, những bé bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu có chỉ số thông minh cao hơn. Thêm vào đó, thời gian bú mẹ là lúc tuyệt vời để hai mẹ con gắn bó với nhau. Bạn có thể ca hát, trò chuyện hoặc đơn giản là vuốt ve tóc tơ của bé.
 
13. Dạy bé khi thay tã: Lúc thay tã cho con, bạn có thể dạy bé về tên các bộ phận trên cơ thể hoặc các loại quần áo.
 
14. Không tivi: Sự phát triển não cho bé những tháng đầu đời không phụ thuộc vào tivi. Cũng không có chương trình truyền hình nào giúp bé thông minh ngoài sự “đầu tư” của cha mẹ.
 
15. Đừng quên nghỉ ngơi: Dành ít phút mỗi ngày, đơn giản là ngồi trên sàn nhà với bé – không âm nhạc, ánh sáng hay trò chơi nào. Để bé nhìn ngắm và ghi nhớ đồ đạc, cảnh vật xung quanh.
 
Phát triển thể chất
 
16. Nằm và chơi: Bạn nằm xuống trên sàn, để bé leo trèo và bò qua người mẹ. Hoặc cho bé chơi trên thảm đồ chơi với nhiều chi tiết thú vị. Cách này giúp bé tăng kỹ năng phối hợp tay mắt và giải quyết vấn đề.
 
17. Xây dựng các chướng ngại vật: Tăng kỹ năng vận động cho bé bằng cách đặt đệm sofa, gối, hộp mềm hoặc đồ chơi trên sàn nhà và sau đó, chỉ cho bé làm thế nào để bò trên, dưới và xung quanh các đồ vật.
 
18. Lên cao – xuống thấp: Nhẹ nhàng bế bé lên cao rồi hạ xuống để chơi tàu lượn. Nhớ là không được rung, lắc bé.
 
19. Bò theo mẹ: Bạn bò phía trước, thay đổi tốc độ nhanh – chậm để bé bò theo. Sau đó, dừng lại ở một điểm vui chơi thú vị.
 
20. Làm theo dẫn dắt của bé: Khi bé lớn hơn, bé sẽ biết cách cho mẹ thấy bé thích chơi gì, bò, cười hay tham gia một trò chơi.

 

 
Khám phá môi trường mới
 
21. Chia sẻ cảnh quan: Khi bé ở trên địu, ngồi trên xe đẩy và cùng mẹ ra ngoài, bạn có thể tường thuật cho bé những gì mẹ nhìn thấy: “Ôi, con chó con” hoặc “Cái cây này to quá con ạ” hay “Con có nghe thấy còi xe bus không”... Cách này giúp bé xây dựng vốn từ hiệu quả.
 
22. Đi mua sắm: Bạn có thể đưa con tới siêu thị. Các gian hàng, âm thanh và màu sắc trong siêu thị cũng giúp bé học hỏi nhiều điều.
 
23. Thay đổi cảnh quan: Chuyển ghế ngồi bàn ăn của bé sang chỗ khác trên bàn ăn để bé ghi nhớ được vị trí các món ăn được đặt trên bàn ăn.
Chơi cùng con
 
24. Gây ngạc nhiên cho bé: Sau đấy, làm bé thỏa thích bằng cách thổi nhẹ vào lông mày, cánh tay, cổ hay bụng của bé.
 
25. Giấu và tìm: Lấy 3 hộp nhựa rỗng, giấu một đồ chơi nhỏ bé dưới một hộp nhựa. Thả 3 hộp nhựa vào một hộp bìa cứng và xem bé tìm đồ chơi thế nào.
 
26. Chơi ú òa: Trò chơi này mang tới tiếng cười khúc khích cho bé. Bé sẽ biết các đối tượng sẽ biến mất và trở lại thế nào.
 
27. Bé thả - mẹ nhặt: Bé có thể thích thả đồ chơi xuống sàn khi đang ngồi trên một chiếc ghế cao. Sau đó, mẹ sẽ nhặt giúp bé.
Dạy bé về chất liệu
 
28. Kéo giấy ăn: Nếu bé thích kéo khăn giấy ra khỏi hộp giấy, bạn cứ để bé được vui chơi. Bé sẽ khám phá được chất liệu mềm của giấy khi kéo ra khỏi hộp. Đồng thời, giấu một đồ chơi nhỏ, cứng vào hộp khăn giấy và để bé tự tìm ra.
 
29. Chất liệu khác nhau: Lấy vài hộp khăn giấy rỗng, bỏ vào đó những miếng vải chất liệu khác nhau như vải len, ren, lanh. Để bé kéo vải nhẹ nhàng ra khỏi hộp hoặc bạn cọ nhẹ từng miếng vải sạch lên má, bàn chân, bụng của bé để bé cảm nhận từng chất liệu vải.
 
30. Để bé chạm vào nhiều thứ: Dắt bé đi bộ quanh nhà, bạn cầm tay bé để bé chạm tay vào cử sổ, một miếng vải mềm, một đồ chơi nhồi bông mịn và những đồ an toàn khác.
 
31. Để bé được chơi với đồ ăn: Khi bé đã sẵn sàng ăn bốc, cho bé một số đồ ăn có kết cấu khác nhau như hạt đỗ hấp chín, mì ống cắt ngắn, những miếng dưa hấu...


Dạy bé ngôn ngữ và đếm
 
32. Mỗi tuần dạy bé một chữ cái: Chẳng hạn, ăn một món có chữ “a”, cắt đồ ăn nhẹ theo hình dạng chữ “a” hoặc viết chữ “a” bằng phấn lên hè.
 
33. Đếm mọi thứ: Đếm số khối hình mà bé đang xếp hoặc số lượng các bước chân của bé. Đếm ngón tay, ngón chân của mẹ và bé. Duy trì thói quen đếm mọi thứ và bé sẽ sớm tham gia.
 
34. Đọc sách: Các nhà nghiên cứu tin rằng, bé 8 tháng có thể hiểu được trình tự của câu chuyện nếu được nghe 2-3 lần liên tiếp. Điều này được tin là sẽ giúp bé học tốt ngôn ngữ.
 
35. Kể chuyện: Kể một mẩu chuyện ngắn, thay thế tên nhân vật chính bằng tên bé cho vui.
 
36. Đi cửa hàng sách: Cùng bé mua sách và tìm những cuốn sách thú vị.
 
Kích thích trí nhớ cho bé
 
37. Album gia đình: Giữ lại những bức ảnh họ hàng, người thân và chỉ cho bé từng bức ảnh để lưu giữ hình ảnh người thân trong kí ức của bé.
 
38. Tạo một cuốn sách sở thú: Bạn sưu tập những hình động vật và tạo thành một cuốn album. Sau đó, đọc lại cho bé nghe, gọi tên, mô tả đặc điểm vào những câu chuyện với từng con vật.
 
39. Cho bé xem video: Những video quay cảnh bé biết lẫy, biết bò, đang tắm hoặc chơi cùng ông bà.
 
40. Chơi trò nhận diện: Trải một số ảnh ông bà, bố mẹ lên sàn nhà và để bé tìm số lượng ảnh của ông, bà hay của mẹ, của bố.
 
Những lời khuyên phát triển khác
 
41. Khuyến khích đặt câu hỏi: Tìm những chi tiết nhỏ trong bức ảnh và khuyến khích bé đặt câu hỏi.
 
42. Chơi sau cơn mưa: Cho bé đi trên cỏ ướt, cùng mẹ nghịch vũng nước mưa là cách chơi vui vẻ, cách bé học về ướt – khô và đừng quá lo vì những gì lộn xộn khi ấy.
 
43. Cho bé tự quyết: Cho bé được chọn giữa hai loại bánh để ăn, hai màu khác nhau khi tô màu.
 
44. Ăn mặc: Cho bé chơi cùng sơmi cũ của bố, chơi cùng khăn quàng, mũ, găng tay cũ của mẹ. Đặt ra những tình huống giả vờ và để bé sáng tạo.
 
45. Chơi lại lần nữa: Với những đồ chơi bé làm hỏng, đừng vội bỏ đi vì bé có thể chơi đồ chơi hỏng theo cách riêng của bé, miễn là chúng an toàn.
 
46. Nói chuyện với bé: Trò chuyện với bé xem hôm nay bé có gì vui hay buồn, điều gì làm bé hạnh phúc và tức giận? Bạn sẽ giúp bé nhớ lại những sự kiện trong ngày, hiểu được khái niệm quá khứ và gọi tên đúng cảm xúc của con.
 
47. Hình ảnh và thực tế: Chỉ cho bé thấy một số côn trùng vô hại (dế, bướm, bọ rùa) trong sách (tạp chí) sau đó, đi tới công viên để tìm chúng.
 
48. Tìm màu: Bạn gợi ý để bé tìm những thứ có màu xanh khi hai mẹ con đi xe bus hoặc đi du lịch. Sau đó, để bé chọn một màu khác và hai mẹ con tiếp tục “săn màu”.
 
49. Cho bé những việc nhỏ: Bé có thể biết dọn đồ chơi, phân loại quần áo của bé.
 
50. Học về khối lượng: Xếp vài cái cốc có kích thước khác nhau, để bé đong nước từ cốc này sang cốc kia. Dạy bé phân biệt ít – nhiều, đầy – vơi, cốc lớn – cốc nhỏ.




Bà bầu nên ăn gì để con thông minh
Giúp con thông minh từ trong bụng mẹ
Mẹ ăn gì để con thông minh nhất?
Mẹ ăn gì để con xinh đẹp, thông minh?
Cách dạy con của bà mẹ Tây con thông minh,phát trển tấm lòng
Cách chọn logo cho công ty thông minh nhất
Cách dạy con 2 tuổi thông minh, nhanh nhẹn
Cách trả lời con gái cực thông minh cỉa các chàng trai
Cách chọn trứng ngỗng cho bà bầu sinh con thông minh



(ST)