Anh Võ Văn Kiệt ở ấp 8 xã Sơn Phú, huyện Giồng Trôm (Bến Tre)- một người có kinh nghiệm lâu năm trong nghề làm cây, anh cũng là người đầu tiên áp dụng kỹ thuật chẻ rễ để tạo một cây mới.

Quy trình này bắt đầu từ khi cây được chiết mọc rễ xung quanh vết cắt, bó bầu trồng vào chậu và khi rễ đã khỏe khoắn thì tiến hành chẻ. Kỹ thuật này có ưu điểm là tiết kiệm được phôi cây, thay thế được những phần gốc không ưng ý đồng thời tạo được những bộ rễ đồng đều ưa nhìn.

Việc chẻ rễ có thể tiến hành nhiều lần tùy theo nhu cầu của người chơi, phương pháp cũng đơn giản dễ làm, cơ bản chia làm 2 bước:

Bước 1- Chiết và nuôi cây: Lột một đoạn vỏ quanh nơi định chiết rồi dùng chất trồng bó lại đợi đến khi phần được chiết ra rễ đều thì cắt trồng vào chậu, chăm sóc kỹ cho cây phát triển tốt.

Bước 2 - Chẻ rễ: Khi cây phát triển và bộ rễ tương đối khỏe thì lấy cây ra khỏi chậu, cào sạch chất trồng và tiến hành chẻ, độ dài của vết chẻ thường từ 5-10 cm tùy thuộc vào độ lớn của thân cây, sau đó xếp lại rễ theo ý muốn rồi trồng lại vào chậu.

Có thể tiến hành chẻ rễ 2-3 lần cho một cây để tạo nhiều rễ.

Chẻ rễ,
Trồng vào chậu:

Chăm sóc tốt, sau một thời gian rễ đã mọc tương đối đều:

và bộ rễ đã cơ bản hòan thiện:

Lưu ý: chỉ áp dụng cho cây có nhiều nhựa, dễ tính, sức sống mạnh như sanh, si, đa, gừa ...

Một số loài cây có sự phát triển cành dẻo và dễ uốn cành dày 1cm, tạo điều kiện cho ta dùng dây kim loại mềm và đàn hồi (dây đồng) để đưa hướng của cành đó đúng như ý muốn. Ta có thể thực hiện bằng cách sử dụng các kỹ thuật cuốn dây đơn giản..

Tuy nhiên, nó cũng là cách chứa mối nguy cơ hỏng cành, hư hại có thể xảy ra cho chi nhánh và vỏ cây do dây đồng gây ra.

Cây Sồi làm mẫu

Đây là một cây sồi , cành của nó khá dễ uốn, nhưng nó có vỏ mỏng dễ bị tróc bởi dây đồng. Tương tự như cây sồi, nhất là cây lá kim: thông, bách xù ...và cả sanh, si, đa có cành dễ uốn có thể sử dụng phương pháp này.

Sồi - loài cây sớm rụng lá, sinh sống trong khu vực từ các vĩ độ hàn đới tới khu vực nhiệt đới, sức tăng trưởng khá tốt, cành khá dẻo cho phép uốn với góc độ lớn (nhưng quá lớn sẽ bị gãy).


Cành phía trước ảnh to khoảng 1cm đường kính, nó mọc hướng về phía trước thay vì hướng về bên phải. Vì thế ta cần uốn nó hướng về bên phải. Các mũi tên đỏ trong hình là hướng cần uốn tới vị trí mới.

Phần gạch đứng song song là cành đã được

Để bảo vệ vỏ cành ta cuốn chặt cành bởi dây mềm, kín nhất phần sẽ bị uốn: sử dụng dây bẹ, ngâm dây trong nước 30 phút, sau đó cuốn kín, nhiều lớp xung quanh cành quá điểm sẽ uốn cho tới đầu cành. Nên sử dụng dây dài thay cho việc gồm nhiều đoạn dây ngắn. Cuốn xong, ta làm ướt toàn bộ, như thế sẽ dễ thao tác uốn. Tiếp ta dùng dây đồng lấy thân hoặc cành to hơn làm điểm bắt đầu, cuốn chặt ra phía cành sẽ uốn, như thế để đảm bảo cành được bảo vệ do lực căng khi uốn bị phân tán ra cả cành thay vi tại điểm uốn.

Trước hết, ta dùng 1 tay nắm chặt gốc điểm uốn để cố định và làm điểm tựa, tay kia cầm phần cành cách điểm uốn 1 chút, uốn từ từ sang các hướng khác nhau từ góc độ nhỏ, tăng dần góc tạo độ dẻo tại điểm uốn. Hãy lắng nghe âm thanh phát ra từ điểm uốn, đảm bảo xem có thể uốn tiếp vối góc độ lớn hơn không. Nếu có bất kỳ sự nghi ngờ, để an toàn ta nên dừng và định vị trí tại đó. Nếu chưa đúng vị trí ý muốn, có thể để sau 1 thời gian khi cành đã định vị lần 1, ta tiếp tục uốn gò lần 2...

Để định vị cành ở vị trí mới, ta sử dụng chính độ cứng của dây đồng hoặc dùng dây căng kéo, cọc ghim cành định
vị.

Định vị cành mới

Sau khi hoàn tất, cành bị uốn ít nhiều bị tổn thương, ta cần phái chăm sóc thúc đẩy sự phát triển của cây, để cành được chữa lành.

P/S: Cách này có 1 khuyết điểm: điểm đầu của dây động cuốn trên thân cây (hoặc cành to) chưa được bảo vệ và khi sử dụng dây kim loại, sau một thời giain cây phát triển to hơn sẽ để lại vết hằn theo hình cuốn của dây, việc sử dụng dây bẹ cuốn khó khăn khi gỡ bỏ, có thể gây hại là gãy nhánh khi gỡ.
Đơn giản hoá nó hơn, ta dùng dây băng cách điện, sẵn có, tiện, dễ gỡ bỏ, xem hình:

Kỹ thuật ghép rễ Bonsai