Một nhóm làm việc hiệu quả cần sự cân bằng tinh tế trong mâu thuẫn nhóm. Quá nhiều mâu thuẫn có thể khiến các thành viên cảm thấy ngột ngạt và căng thẳng. Quá ít bất đồng sẽ khiến nhóm thiếu các ý tưởng đột phá và tối ưu. Vì vậy, làm thế nào để đạt sự cân bằng trong mâu thuẫn nhóm để nhóm làm việc hiệu quả?
Giải quyết mẫu thuẫn khi làm việc nhóm
Một khi mâu thuẫn chưa được giải quyết, bầu không khí làm việc chung sẽ trở nên nặng nề, hoạt động nhóm kém hiệu quả, dĩ nhiên điều này sẽ dẫn đến tình trạng căng thẳng và sút giảm về năng suất công việc chung. Trong bài viết này, chúng tôi muốn giới thiệu một số bước để giải quyết những mâu thuẫn trong công việc nhằm tạo ra một bầu không khí cởi mở, đạt năng suất lao động cao.
1. Cần ý thức được rằng trong công việc bao giờ cũng có mâu thuẫn
Mâu thuẫn là một vấn đề thường trực đối với những người có sự tận tâm, khát khao làm việc hoặc luôn có ý tưởng mới. Điều đó không có nghĩa là bạn thích tạo ra những mâu thuẫn hoặc khó khăn. Khi mâu thuẫn xảy ra chưa hẳn là mọi việc đã chấm hết. Có thể đó là sự khởi đầu cho những ý tưởng hoặc một quy trình làm việc mới. Tuy nhiên, chúng ta không thể để những mâu thuẫn này kéo dài bởi nó không chỉ gây tổn hại cho những người khác mà còn cho cả ngay chúng ta nữa.
2. Xác định nguyên nhân dẫn tới mâu thuẫn một cách nhanh chóng
Hãy giải quyết những mâu thuẫn ngay khi nó mới bắt đầu bởi nó sẽ trở nên tồi tệ hơn theo thời gian. Mâu thuẫn trong công việc không bắt nguồn từ những vấn đề đã được nói ra mà chính từ những vấn đề chưa bao giờ được đề cập tới. Mọi người đều đợi để một người khác chấp nhận rằng anh ta đã sai nhưng chúng ta cần chủ động chấm dứt sự đợi chờ này càng sớm càng tốt; có thể bằng một cuộc họp với nội dung là đưa ra những vấn đề khúc mắc để mọi người cùng tìm ra cách giải quyết.
3. Đưa ra câu hỏi một cách tế nhị
Nếu một ai đó làm điều gì đó khiến bạn tức giận hoặc nếu bạn không hiểu quan điểm hay ý kiến của một ai đó, đơn giản là hãy đặt câu hỏi về điều đó và bạn sẽ tìm ra được câu trả lời một cách chóng vánh. Điều này có thể xóa bỏ ngay một mâu thuẫn tiềm năng ở ngay thời điểm đó. Hãy đặt ra câu hỏi- đơn giản chỉ là một câu hỏi chứ không phải một lời buộc tội hoặc đổ lỗi, ví dụ như: “Tôi đang tự hỏi tại sao bạn làm việc “A” ngày hôm qua”, hoặc “Tôi vừa nhận ra rằng bạn thường làm việc “B”, vậy lý do của bạn là gì?”. Cần tránh đặt ra các câu hỏi mang tính chất tiêu cực hoặc dễ gây hiểu lầm
4. Yêu cầu sự tư vấn của một người khác
Một cuộc nói chuyện vội vã qua email hay điện thoại không thể giải quyết vấn đề gì. Bạn cần một nơi yên tĩnh, không bị làm phiền và thời gian để giải quyết vấn đề đó với sự tư vấn của một người mà bạn tin tưởng.
5. Nhìn nhận vấn đề một cách khách quan
Một trong những yếu tố cần và đủ trong việc giải quyết mâu thuẫn chính là nhìn nhận vấn đề một cách khách quan và trung lập. Bạn nên tự đặt câu hỏi cho bản thân để có thể tìm ra phần nào nguyên nhân của mâu thuẫn. Ví dụ như: Điều gì đã thực sự xảy ra? Nó xảy ra khi nào và như thế nào? Ai đó đang làm gì và không kém phần quan trọng là bạn đang làm gì? Vì thế, bạn nên quan sát mà không nên suy đoán xem người khác đang suy nghĩ và làm gì. Bạn có thể nói, “Tôi vừa nhận ra rằng bạn luôn luôn phê bình tôi trong cuộc họp của chúng ta” bởi vì đó là sự thật có thể xác minh được. Nhưng bạn không thể nói, “Tôi vừa nhận ra rằng bạn không tôn trọng những ý tưởng của tôi” bởi vì đó chỉ là những lời suy đoán áp đặt về người khác.
6. Không nên tiếc lời xin lỗi
Hãy xin lỗi nếu có thể cho dù người gây ra mâu thuẫn không phải là bạn. Những người liên quan luôn làm một điều gì đó để kéo dài mâu thuẫn. Nên nhớ rằng không phải bạn chấp nhận hoàn toàn lỗi về phía mình mà bạn chỉ đang lãnh trách nhiệm về những gì mình gây ra.
7. Đánh giá đúng bản chất của vấn đề
Tôn trọng người khác khi xảy ra mâu thuẫn. Hãy nói với mọi người tại sao cần phải giải quyết mâu thuẫn. Điều này có thể là khó, nhưng mọi người đều có phản ứng tích cực khi được khi tôn trọng Đây là cách tốt nhất để đi đến những tiến triển tốt đẹp.
8. Xác định những hậu quả có thể xảy ra
Mâu thuẫn sẽ dẫn đến những hậu quả gì cho bạn cũng như cho công ty của bạn? Tại sao nó lại là một vấn đề cần giải quyết? Vạch ra những hậu quả của sự mâu thuẫn và chỉ ra sự cấp thiết của việc giải quyết chúng. Công việc này cũng giúp những người liên quan tự nhìn lại bản thân mình và nhìn nhận sự mâu thuẫn từ khía cạnh của người khác.
9. Xác định mục tiêu
Nó là cần thiết để vạch ra mục tiêu để cả 2 bên biết được kết quả họ đang hướng tới. Điều đó tạo nên những kết quả mong muốn khả thi hơn có thể.
10. Đưa ra các đề xuất để giải quyết mâu thuẫn
Yêu cầu có những hành động có thể thực hiện ngay. Ví dụ: “Tôi gợi ý chúng ta nên thống nhất một quy tắc mới như sau: Trong cuộc họp, khi một người đưa ra một ý kiến nào đó mà người khác không đồng ý, chúng ta nên bắt đầu bằng cách khen ngợi đó là một ý tưởng hay và sau đó đưa ra ý kiến làm thế nào để ý tưởng đó trở nên tốt hơn. Tương tự như vậy, nếu chúng ta chỉ công kích nhau như trước đây, thì nên ngừng cuộc họp và sau đó nói về vấn giữa các cá nhân với nhau thay vì nói trước cả nhóm”.
11. Tiếp nhận sự hòa giải
Một vài mâu thuẫn không thể được giải quyết thì những người có liên quan nên hòa giải giúp họ. Sự hòa giải bao gồm sự tham gia của bên trung gian, những người được đào tạo cơ bản về phương pháp hòa giải, có kinh nghiệm trong việc dàn xếp sự việc và có uy tín đối với mọi người. Một người hòa giải tốt sẽ giúp những người gây ra mâu thuẫn tự tìm ra giải pháp mà không ép họ thực hiện một giải pháp cụ thể nào.
Cần cẩn trọng trong việc tìm người hòa giải. Họ nên là những người đã từng qua đào tạo chính thức về việc hòa giải, có những kinh nghiệm nhất định trong lĩnh vực này và quá trình hòa giải nên được giám sát, nếu không mâu thuẫn có thể trở nên căng thẳng hơn rất nhiều.
Xử trí mâu thuẫn khi làm việc nhóm
Các giai đoạn trong làm việc nhóm
Bí quyết giúp nhóm làm việc hiệu quả
Tập trung vào vấn đề, không phải con người
Thompson vạch ra sự khác biệt giữa tranh luận tích cực - tranh luận giúp nhóm có nhiều ý tưởng hơn và mâu thuẫn tiêu cực, đồng thời nhấn mạnh rằng các cuộc tranh luận mang hiệu quả tốt là về tranh luận về ý tưởng, chứ không phải về con người.
“Tranh luận tích cực tập trung vào thực chất vấn đề chứ không phải là người gây nên tranh cãi,” Thompson nói. “Loại mâu thuẫn tiêu cực xảy ra khi mọi thành viên phản bác người gây nên tranh luận. Họ đặt câu hỏi về ý định, tính chính trực và động lực của người đó.”
Làm sao bạn có thể biến các bất đồng tiêu cực trở thành mâu thuẫn tích cực? Theo Thompson, “thử thực hiện biện pháp này: Khi ai đó phản bác lại ý tưởng của bạn, cố gắng để chỉ ra suy nghĩ của bạn về tranh cãi của họ.” Thêm vào đó, “đừng biến nó trở thành mâu thuẫn cá nhân mà hãy chia sẻ về những điều khiến bạn có suy nghĩ đó. Việc chỉ tập trung vào tranh luận, dữ liệu và bỏ qua các cảm xúc cá nhân cần sự tập luyện giống như chơi đàn piano hoặc đạp xe.”
Đừng để các thành viên nhất trí về vấn đề ngay lập tức
Thông thường, có rất nhiều trường hợp mà bạn không nên kêu gọi mọi người cùng cùng đồng thuận về một vấn đề. Nếu mọi người đồng ý với cách giải quyết vấn đề của bạn ngay từ lúc bạn đề xuất ý kiến, có thể nhóm đã lỡ cơ hội quý giá để đi sâu hơn vào giải quyết vấn đề hay đưa ra các ý tưởng tốt hơn.
Thompson cho rằng: “Nếu bạn ở trong một nhóm mà ở đó các thành viên dường như có cùng một ý kiến, khi ấy bạn cần phải làm điều gì đó. Bạn nên chỉ ra ý kiến đó chưa hẳn tốt hoặc mời người ngoài cuộc có quan điểm khác với bạn.” Bà trích nghiên cứu gần đây cho thấy: “Các nhóm có những cuộc tranh luận cởi mở hiệu quả hơn các nhóm không có bất kỳ tranh cãi nào. Các nhà quản lý thường yêu cầu các nhóm không được phê bình lẫn nhau nhưng dữ liệu thực tế cho thấy rằng tranh luận giúp làm nên các ý tưởng sáng tạo.
Nhằm tạo các tranh luận có ích, bà khuyên các thành viên trong nhóm không nên giữ một quan điểm quá sớm trong cuộc thảo luận bởi một khi họ đã nói lên quan điểm của mình trước nhóm, họ sẽ khó để thay đổi suy nghĩ và người khác thường sẽ ngại ngần phản đối ý kiến của họ ngay từ đầu.
Chọn cách thỏa hiệp
Bí quyết khác để có được các tranh luận có ích là biết cách khơi nó như thế nào và khi nào cần chấm dứt.
“Bạn không muốn lúc nào cũng tranh cãi. Ngay cả khi bạn và tôi đang có tranh cãi tích cực, tới một lúc nào đó chúng ra cũng cần thực hiện các điều khác,” Thompson nói. Nên nhớ rằng: “Tránh mâu thuẫn không phải là tốt, tranh luận thường xuyên cũng không tốt chút nào. Bạn cần có một sự thỏa hiệp và điểm dừng.”
Vấn đề khi làm việc nhóm và cách giải quyết
Từ thời nguyên thủy, khi con người bắt đầu sống theo nhóm, luôn luôn tồn tại những vấn đề nẩy sinh trong quá trình sinh sống, săn bắt, hái lượm. Ngày nay, hình thức sống theo nhóm (sống trong các gia đình, khu tập thể, ký túc xá …) làm việc nhóm vẫn là một hình thức phổ biến và có mặt ở khắp nơi. Điều đó có nghĩa là mỗi cá thể người chúng ta trong cộng đồng hàng ngày đều phải sống trong môi trường nhóm. Các vấn đề khi làm việc nhóm như bất đồng quan điểm, không hiểu ý đồng đội, xung đột hay các vấn đề cá nhân … chúng ta cũng luôn phải đối mặt hàng ngày. Dưới đây sẽ giới thiệu một số mẹo để bạn tránh và giải quyết được những vấn đề tồn tại trong nhóm.
1. Nâng cao tinh thần đồng đội
Tinh thần đồng đội hay nói cách khác là sự đoàn kết luôn là điều cần phải duy trì trong làm việc nhóm. Một khi tất cả các thành viên là một khối thống nhất, việc di chuyển đến mục tiêu sẽ dễ hơn bao giờ hết. Bạn hãy :
- Hãy cho các thành viên tự hào về phần việc của họ.
- Đưa ra những mục tiêu đặc biệt có tính thử thách sức mạnh toàn nhóm.
- Khuyến khích toàn nhóm thông tin rõ cho nhau biết các vấn đề và luôn khen họ (nếu đáng).
- Dành thời gian để các thành viên trong nhóm có thể giải trí cùng nhau.
Toàn nhóm đang gặp khó khăn âm ỉ. Mọi người bất hòa và không đồng thuận ý kiến của nhau, các vấn đề lần lượt xẩy ra và nếu bạn không ngăn chặn nhóm sẽ sớm tan rã. Vậy bạn phải làm gì ? Trước hết bạn cần hiểu rõ vấn đề nằm ở đâu. Tìm cách tiếp cận từng thành viên để biết chuyện gì đang xẩy ra, vấn đề gì với họ và xin ý kiến trước khi đưa ra quyết định cuối cùng. Có câu, diệt cỏ phải diệt tận gốc, nếu bạn không thực sự biết gốc rễ của vấn đề, nó sẽ nhanh chóng quay lại với nhóm của bạn
Dành thời gian để nói chuyện với từng người giúp bạn hiểu rõ hơn về các thành viên trong nhóm. Việc này nên làm với tất cả các thành viên không riêng gì leader của nhóm. Bạn sẽ hiểu hơn về các thành viên khác trong nhóm, hiểu được các vấn đề cá nhân giữa họ và giải quyết được với tinh thần xây dựng. Bạn sẽ nắm rõ những gì đang xẩy ra với những người cùng làm việc với mình và quan trọng hơn đây cũng là cách xây dựng tinh thần đồng đội trong nhóm.
Sau khi đã nói chuyện với người gây ra vấn đề, có thể cần có hành động xa hơn. Hãy tích cực tìm cách hàn gắn mọi mối quan hệ. Những điều lưu ý:
- Hãy nói thật những gì bạn thấy được.
- Hãy nhìn vấn đề từ góc độ của nhóm.
- Hãy lợi dụng vấn đề làm đòn bẩy chuyển đổi.
- Luôn lạc quan khi giải quyết vấn đề.
- Cần là giải quyết vấn đề hơn là làm đình trệ công việc của bạn.
- Không nên cố chấp với người quá quắt.
- Chớ nóng nảy với bất kỳ ai trong nhóm.
- Đừng sao lãng mục tiêu của toàn nhóm.
- Đừng vội nhờ đến sự giúp đỡ bên ngoài.
- Đừng phớt lờ trước những căng thẳng khiến vấn đề trở nên tệ hại hơn
Sự mâu thuẫn cá nhân với nhau có thể mau trở thành vấn đề cho toàn nhóm. Tuy nhiên hãy tạo điều kiện để một hay cả hai bên trình bày với bạn để có hứơng xoa dịu tình hình. Trường hợp do lỗi điều hành của bạn, lúc ấy cần trao đổi với toàn nhóm để nói lên hướng khắc phục. Vấn đề ở đây là cải thiện cách hành xử, tránh mang tính chất khiển trách hoặc phê phán.
Coi những vấn đề liên quan đến công việc như những cõ hội để cả nhóm học hỏi và cải thiện. Hãy diễn giải vấn đề để cả nhóm nhận ra chúng và học hỏi. Có thể cử một người giải quyết vấn đề và báo cáo lại diến biến quá trình giải quyết và kết quả giải quyết ra sao.
Nguyên nhân làm việc nhóm kém hiệu quả
Kỹ năng làm việc theo nhóm
Bí quyết làm việc theo nhóm
Quá trình làm việc theo nhóm để đi đến thành công
Kỹ năng làm việc độc lập
Lấy lại động lực làm việc
(ST)