Bà bầu bị viêm gan B và những điều mẹ bầu cần biết

Người mẹ mắc bệnh viêm gan B có thể truyền virus sang bé với tỷ lệ từ 10-20% nếu không được điều trị trong thai kỳ.

Xử trí khi bà bầu bị viêm gan B


Nhiều chị em phụ nữ băn khoăn vì mình bị viêm gan siêu B và thắc mắc chung của họ là phụ nữ bị viêm gan B có thể mang thai không? Mời các chị các mẹ tham khảo ý kiến của các nhà khoa học nhé.

Theo thống kê của các nhà nghiên cứu, tỷ lệ trẻ sinh ra lây viêm gan B từ người mẹ bị bệnh này chỉ khoảng 40%, hơn nữa không phải trẻ nào mang mầm bệnh cũng bị bệnh suốt đời. Do vậy, phụ nữ bị mắc viêm gan B vẫn có thể mang thai nhưng cần phải tuân thủ theo những hướng dẫn của bác sĩ.

Trước khi quyết định mang thai, chị em bị mắc virus viêm gan cần phải điều trị một thời gian bằng thuốc kháng virus để làm giảm nồng độ của virus trong máu. Tốt nhất nên điều trị đến mức HBsAg (-) âm tính, như vậy khả năng lây nhiễm là gần như không có.

Trong trường hợp phụ nữu bị nhiễm virus viêm gan B trong cơ thể mà có HBsAg (-) âm tính hoặc không có quá trình nâng lên của virus viêm gan B vẫn có thể cho mang thai. Còn nếu dương tính thì cần tiến hành điều trị bằng các thuốc ức chế quá trình nhân lên của virus để chuyển từ trạng thái từ dương tính sang âm tính rồi mới mang thai.

Thông thường, với chị em mắc viêm gan B có xét nghiệm HBsAg dương tính thì cũng có thể mang thai khi định lượng HBsAg dưới 5 đơn vị copi.

Có một điều lưu ý là trong thời gian mang thai, mẹ bầu không nên dùng thuốc điều trị viêm gan B. Đồng thời cũng cần có chế độ ăn uống khoa học, hợp lý dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.

Mẹ bị viêm gan B có nên cho con bú?

Mẹ bị nhiễm siêu vi viêm gan B sau khi sanh bé bệnh viện có chích ngừa cho bé, nhưng cũng cần phải xem khi mang thai mẹ có khám chuyên khoa gan hay không, để quyết định có điều trị phòng ngừa lây truyền mẹ sang con vào 3 tháng cuối thai kỳ nếu trong máu mẹ có nồng độ virus viêm gan B cao (dễ lây sang con ) hay không.

Về phần bé con sau sanh phải được chích ngừa 2 mũi (một mũi huyết thanh kháng siêu vi viêm gan-HBIg, một mũi thuốc để cơ thể tạo kháng thể bảo vệ như Engerix, HBVax…).

Siêu vi viêm gan B có thể lây nhiễm cho con qua sữa mẹ. Do đó trẻ cần được cung cấp đủ 2 mũi chích ngừa trên. Nếu đã chích đủ thì trẻ có thể bú sữa mẹ được.

Mẹ bị viêm gan B có lây sang cho con không

Thai phụ bị nhiễm viêm gan B thì khả năng lây truyền sang thai nhi là khoảng 10%, khi nhau thai bị tổn thương vi khuẩn viêm gan loại B sẽ chạy sang thai nhi qua nhau thai.

Đối với những thai phụ dương tính với vi khuẩn kháng nguyên bề mặt gan B (HBsAg), thì sẽ lây truyền sang thế hệ sau qua đường sản đạo trong quá trình sinh nở chiếm 90%.

Trong quá trình sinh nở, trẻ sơ sinh sẽ vô tình nuốt một 1 lượng lớn nước ối, máu, dịch tiết ra từ âm đạo… bị nhiễm vi khuẩn viêm gan B, hoặc niêm mạc da của trẻ sơ sinh bị tổn thương trong quá trình sinh nở, đây cũng là một con đường lây nhiễm. Cho bé bú sữa mẹ cũng có thể bị lây nhiễm, ngời ta đã thấy sữa mẹ dương tính với kháng nguyên viêm gan B (HBeAg); hoặc đầu nhũ hoa bị tổn thương, máu sẽ lẫn vào với sữa, khiến cho hàm lượng vi khuẩn viêm gan B tăng lên trong sữa mẹ. Vi khuẩn viêm gan B sau khi lây truyền qua đường mẹ sang con, có thể biến thành vi khuẩn viêm gan B không triệu chứng, một số ít khác sẽ kích thích cơ thể trẻ sản sinh ra kháng thể vi khuẩn gan B, hoặc phát sinh viêm gan cấp tính, thậm trí suy kiệt gan dẫn tới tử vong. Hơn 90% trẻ sơ sinh trở thành bệnh nhân nhiễm vi khuẩn viêm gan B, hoặc viêm gan mãn tính, mặc dù sự phát triển của cơ thể và trí lực của trẻ không bị ảnh hưởng, nhưng 2-30 năm sau dễ trở thành sơ gan hoặc ung thư gan.

Các phương pháp đề phòng truyền nhiễm viêm gan B từ mẹ sang con: Phụ nữ trong độ tuổi sinh nở nếu bị viêm gan B, thì tạm thời không nên kết hôn, đợi chữa khỏi bệnh rồi mới kết hôn. Nếu đã kết hôn nên tránh thai tuyệt đối, để tránh cho con vừa mới chào đời đã bị bệnh. Nếu dương tính với vi khuẩn kháng nguyên bề mặt gan B (HBsAg), đặc biệt là sản phụ có d-ương tính đồng thời với kháng nguyên e gan B (HBeAg), cần tuyệt đối không cắn hay nhá đồ ăn cho con.

1. Tiêm vắc xin phòng viêm gan B cho trẻ sơ sinh, phải tiêm trong vòng 24 tiếng đồng hồ sau khi chào đời, sau đó tiêm thêm mũi nữa khi bé tròn 1 tháng, và tiêm mũi thứ 3 khi bé tròn 6 tháng, tổng cộng là 3 mũi, liều lượng mỗi lần là 10mg. Hiệu quả phòng ngừa đạt tới 80-90%, thời gian miễn dịch là khoảng 3-5 năm, sau 3-5 năm lại tiêm.

2. Cho trẻ sơ sinh tiêm vắc xin HBIG, sau khi tiêm vắcxin có thể giảm thiểu hoặc ngăn chặn hoàn toàn lượng vi khuẩn viêm gan B chạy vào gan. Trong vòng 24 tiếng đồng hồ sau khi bé chào đời tiêm 200 đơn vị quốc tế HBIG và trong vòng nửa tháng sau lại tiêm thêm 200 đơn vị quốc tế nữa; sau đó tiêm 100 đơn vị vắcxin gan B vào các tháng tuổi thứ 1, 3,7.

3. Do sự lây truyền viêm gan B từ mẹ sang con qua đường bú sữa mẹ không nguy hiểm như đường máu, vì vậy sau khi bé đã tiêm HBIG và vắcxin gan B thì có thể cho bé bú sữa bình thường.

Những điều nên biết khi thai phụ bị nhiễm virut viêm gan siêu vi b

Nếu mắc viêm gan B, thai phụ sẽ cảm thấy mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, chán ăn và vàng da (mắt và màu da trở nên vàng nhợt). Một số trường hợp mắc bệnh mà không có triệu chứng nên thậm chí, người bệnh không thể tự nhận biết mình đã mắc bệnh.

Cơ chế lây nhiễm

Virus viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao qua máu, chất dịch vùng kín (cả ở nam giới và nữ giới) và các chất dịch khác trong cơ thể. Thai phụ sẽ mắc viêm gan B theo những con đường sau:

Quan hệ tình dục với người mắc viêm gan B.
Bẩm sinh.
Sử dụng chung bàn chải đánh răng (có dính máu của người mắc viêm gan B).
Nhận máu từ người nhiễm bệnh.

Triệu chứng

Nếu mắc viêm gan B, thai phụ sẽ cảm thấy mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, chán ăn và vàng da (mắt và màu da trở nên vàng nhợt). Một số trường hợp mắc bệnh mà không có triệu chứng nên thậm chí, người bệnh không thể tự nhận biết mình đã mắc bệnh.

Cách nhận biết bệnh

Bác sĩ sẽ tiến hành phân tích mẫu máu của mẹ. Với nhóm thai phụ mắc bệnh, bác sĩ sẽ tiến hành một số xét nghiệm khác để kiểm tra chức năng gan cho thai phụ.

Nguy cơ cho mẹ và bé

Nếu mẹ mắc viêm gan B mà không được điều trị, virus gây bệnh từ mẹ sẽ được chuyển qua bé với tỷ lệ 10-20% (nguy cơ lây bệnh cho con có thể lên tới 80-90% nếu mẹ mắc viêm gan B trong quý III của thai kỳ). Khi ấy, bé sẽ mắc viêm gan B mạn tính, những bé mắc viêm gan B mãn tính thường không có triệu chứng của bệnh khi mới chào đời nhưng bé có nguy cơ cao về bệnh ung thư.

Trường hợp mang bệnh, bé sẽ được điều trị ngay sau khi chào đời. Nếu không mắc bệnh, bé vẫn cần được tiêm phòng viêm gan B. Đây là cách phòng viêm gan B tốt nhất cho bé.

Nguy hiểm cho mẹ:

Khi chuyển dạ hoặc bị sảy thai, người mẹ có nguy cơ tử vong cao do mất các yếu tố đông máu và rơi vào tình trạng hôn mê do gan mất chức năng chống độc.

Cách xử trí

Áp lực tâm lý khi mang thai đối với phụ nữ vốn rất lớn, nhưng đối với phụ nữ bị viêm gan B lại càng lớn hơn.

Thậm chí họ còn không dám nói với người nhà rằng bản thân bị viêm gan B, vì sợ gây mâu thuẫn gia đình. Thực tế, những bệnh nhân này chỉ cần chuẩn bị tốt mọi chuyện trước khi mang thai, thì sẽ không còn mấy trở ngại...

Liên mới sinh con, một cậu bé trắng  trẻo bụ bẫm như thiên thần. Cả gia đình đều rất vui mừng, mẹ chồng Liên mặt tươi như hoa, một mặt chăm sóc cậu bé cẩn thận từng li từng tí, một mặt chịu khó mua rất nhiều thực phẩm lợi sữa về chế biến cho Liên. Bà mong lắm giờ phút Liên có sữa, cho cháu mình bú những giọt sữa non ngọt ngào đầu tiên trong cuộc đời. Ai dè, Liên nhất định không chịu cho con bú. Giữa hai mẹ con bùng nổ một trận khẩu chiến. Mẹ chồng Liên tức giận, cho rằng cô quá đáng, đến đứa con rứt ruột đẻ ra của mình mà còn không thương rồi phẩy tay áo bỏ về nhà, để Liên ở lại viện, mắt sưng húp vì khóc nhiều.

Hóa ra, Liên vốn mắc bệnh viêm gan B từ trước khi có thai. Khi mang bầu, cô và chồng đều không dám nói thật với gia đình, sợ mọi người phân biệt đối xử với cô và đứa bé. Đi tư vấn bác sỹ, Liên được biết phụ nữ mắc viêm gan B không nên cho con bú sữa mẹ. Nhưng các bác sỹ cũng khuyên bệnh nhân không nên giấu gia đình, mà cần phải nói ra để được mọi người thông cảm.

Thời điểm mang thai rất quan trọng

Đối với phụ nữ mắc bệnh viêm gan B, thời điểm thụ thai rất quan trọng. Nguy cơ truyền viêm gan siêu vi B từ mẹ sang thai nhi phụ thuộc vào thời điểm mắc bệnh. Nếu mẹ bị bệnh vào quý I của thai kỳ thì tỷ lệ truyền bệnh là 1%, vào quý II là 10% và quý III là 60 - 70%.

Những bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B cấp tính, nếu được chữa trị kịp thời và chăm sóc hợp lý, trong vài tháng là có thể hồi phục. Khi đó, chức năng gan lại trở lại bình thường, người bệnh có thể mang thai được.

Đối với những bệnh nhân bị bệnh mãn tính, nếu là người có mang virus, kết quả kiểm tra chức năng gan trong một thời gian dài là bình thường, gan không bị xơ hóa thì có thể có thai. Nếu bệnh nhân đang ở giai đoạn virus đang hoạt động, chức năng gan bất thường, hay cảm thấy mệt mỏi, chán ăn, bị phù… thì nên tránh mang thai. Nếu không, cơ thể phải chịu gánh nặng quá lớn, gan phải làm nhiều việc hơn nên dễ dẫn tới tình trạng bệnh nặng hơn, ảnh hưởng tới tính mạng của thai phụ. Đồng thời, cũng không có lợi so với sự phát triển của thai nhi. Bệnh nhân trong gia đoạn virus đang hoạt động, trước hết nên trải qua những xét nghiệm thường quy, đợi khi chức năng gan trở lại bình thường, chỉ số HBsAg âm tính mới nên mang thai.
 
Nên dừng uống thuốc khi có thai

Những bệnh nhân viêm gan B khi đã có thai, nên dừng tất cả các loại thuốc trừ thuốc bổ cho bà mẹ mang thai. Vào tháng thứ 7, 8, 9 của thai kỳ, cần tiêm mỗi tháng một mũi globulin miễn dịch, để tránh truyền bệnh trong tử cung (từ mẹ sang con). Trẻ sinh ra sẽ  được tiêm huyết thanh đặc hiệu chống siêu vi B (Ig anti-HB) ngay trong phòng sinh 100 đơn vị quốc tế. Tiếp sau đó, tiêm vaccine viêm gan B ở một vị trí khác trên cơ thể trẻ sơ sinh theo công thức 3 mũi (mũi 1 sau khi sinh, mũi 2 khi trẻ 1 tháng tuổi, mũi 3 khi trẻ được 6 - 12 tháng). Sau 15 năm tiêm nhắc lại. Nếu được điều trị đúng cách, sẽ giảm khả năng bị lây nhiễm bệnh từ mẹ ở trẻ sơ sinh.

Chăm sóc người mẹ mang thai nhiễm viêm gan B

Viêm gan do virut viêm gan B (gọi tắt là viêm gan B) là một bệnh nhiễm trùng nặng và phổ biến, gây bệnh cho hàng triệu người trên khắp thế giới. Đại đa số các trường hợp mang virut viêm gan B (HBsAg dương tính) trong dân chúng là do lây truyền từ mẹ sang con.

Dùng thuốc ở phụ nữ mang thai có virut viêm gan B – Mẹ mang thai – Bệnh viêm gan B khi mang thai – Sức khỏe khi mang thai – Uống thuốc khi mang thai

Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ của nhiễm virut viêm gan B mạn tính với tỉ lệ mang HBsAg trung bình 15% (khoảng 12 triệu người mang HBsAg mạn tính, trong đó có đến hơn 6 triệu người là nữ giới và hơn 2 triệu phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ). Nếu theo đúng các quy trình phòng lây nhiễm HBV từ mẹ sang con, hằng năm vẫn có đến 300.000 trẻ sinh ra được phòng bệnh đúng nhưng vẫn trở thành người mang HbsAg mạn tính.

Thuốc có ảnh hưởng đến sức khỏe bà mẹ, thai nhi và trong khi sinh nở. Đặc biệt đối với các bà mẹ mang thai có nhiễm virut viêm gan B cần phải cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ khi dùng thuốc. Trên thực tế phần lớn thuốc từ máu mẹ có thể thấm qua nhau thai vào máu thai gây hại cho thai trong tất cả các giai đoạn nhưng nguy hiểm nhất là 3 tháng đầu và sau đó 3 tháng cuối của thai kỳ. Do vậy khi mang thai tốt nhất là không dùng thuốc khi không cần thiết (kể cả những thuốc bổ gan).

Một số phụ nữ trong lứa tuổi sinh đẻ biết mình bị nhiễm virut viêm gan B, trước hết cần đến gặp thầy thuốc chuyên khoa để được tư vấn, thông báo, theo dõi về tình trạng nhiễm virut của mình, các nguy cơ có thể xảy ra và đặc biệt tư vấn cho họ để phòng bệnh tích cực ngay sau khi sinh (tiêm phòng vaccin viêm gan mũi đầu ngay trong vòng 12 giờ sau sinh và đủ 4 mũi trong năm đầu, phối hợp với gammaglobuline miễn dịch đặc hiệu chống virut viêm gan (Hbig) ngay sau sinh). Nếu không thì khả năng lây cho con cao và trẻ trở thành người mang HBsAg mạn tính là trên 90%, trong khi người lớn nếu bị nhiễm HBV thì trên 90% trường hợp cơ thể sẽ tự tiêu diệt sạch virust sau giai đoạn cấp tính (trong vòng 6 tháng). Việc chăm sóc người mẹ mang thai nhiễm viêm gan B trong giai đoạn này không có gì đặc biệt. Hàng quý phải theo dõi men gan (AST – ALT).

Về thai cần theo dõi sự tiến triển của thai nghén và sự phát triển của thai nhi. Khi vì điều kiện bắt buộc phải dùng thuốc, kể cả với thuốc không nằm trong chế độ bắt buộc kê đơn cũng phải có sự chỉ định của thầy thuốc, không nên tự ý dùng. Ví dụ khi có thai bị sốt, nhức đầu không nên dùng thuốc hạ sốt, giảm đau như paracetamol sẽ không tốt cho gan. Có thể dùng phương pháp chườm lạnh, uống nhiều nước và tham khảo ý kiến của thầy thuốc. Trong trường hợp khi xét nghiệm men gan tăng cần nghỉ ngơi, tránh hoạt động mạnh, chế độ ăn uống tăng hoa quả, tăng đạm, hạn chế mỡ. Đặc biệt cần khám, trao đổi với thầy thuốc chuyên khoa gan mật, chuyên khoa sản để có sự theo dõi, điều trị thích hợp phòng tránh các biến chứng xảy ra trong quá trình mang thai hoặc khi sinh.

Món ngon dễ làm cho bà bầu
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu
Cách chọn tai nghe bà bà bầu cực tốt
Chữa viêm họng sổ mũi cho bà bầu an toàn nhất
Chế độ dinh dưỡng cho bà bầu 3 tháng đầu thai kỳ


(ST)