Thực phẩm bổ sung cho trẻ biếng ăn

Trẻ biếng ăn thường có các biểu hiện: ăn rất ít, chỉ thích một vài loại thực phẩm nhất định, mỗi bữa ăn thường kéo dài trên 30 phút, ngậm thức ăn, quấy nhiễu trong giờ ăn hay thậm chí là kêu khóc. Tình trạng này có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Xác định đúng lý do khiến con biếng ăn rất quan trọng nhất, bởi từ đó, cha mẹ mới có thể "chế ngự" thành công.

Biếng ăn là tình trạng phổ biến ở nhiều trẻ nhỏ, khiến cha mẹ lo lắng. Ảnh minh họa.

Dưới đây là một số nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn:

Do nhiễm trùng

Khi virus hay vi khuẩn xâm nhập cơ thể gây viêm nhiễm một cơ quan nào đó như: tai, mũi, họng, mắt, miệng, đường tiêu hóa... trẻ sẽ sốt, ho, mệt mỏi..., dẫn đến trẻ không muốn ăn hoặc chỉ ăn với số lượng ít.

Khi đó, cha mẹ nên đưa bé đi khám và tuân theo chỉ định của bác sĩ. Trẻ cần được điều trị dứt điểm việc nhiễm trùng song song với việc tăng cường chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng thông qua khẩu phần ăn, sử dụng các chế phẩm bổ sung vitamin và khoáng chất. Phục hồi thể lực và tăng cường sức đề kháng ở trẻ luôn là yếu tố hàng đầu trong bất cứ một liệu trình điều trị nào.

Do trẻ gặp khó khăn khi nhai nuốt

Viêm amidan, mọc răng, nấm lưỡi, áp xe lợi, viêm tuyến nước bọt... cũng là một trong những nguyên nhân khiến trẻ biếng ăn. Trong khi điều trị nguyên nhân, mẹ nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nuốt, uống thêm sữa và chia thành nhiều bữa nhỏ.

Do rối loạn tiêu hóa

Loạn khuẩn đường ruột, rối loạn sự co bóp và tiết dịch dạ dày ruột... dễ khiến trẻ buồn nôn, nôn trớ, đau bụng, tiêu chảy, đầy bụng, ăn không tiêu, táo bón... Hệ tiêu hóa hoạt động không bình thường ảnh hưởng rất lớn đến việc ăn uống của trẻ. Đa số các bé sẽ ăn trở lại bình thường sau một vài ngày và không quá một tuần. Nếu các triệu chứng rối loạn tiêu hóa có xu hướng nặng lên, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám.

Song song với quá trình điều trị, mẹ cần cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nhai nuốt, dễ tiêu hóa, bổ sung thêm men tiêu hóa giúp tái lập sự cân bằng của hệ vi sinh đường ruột.

Do chế độ dinh dưỡng thiếu vi chất

Hầu hết cha mẹ đều biết việc cần đa dạng các loại thức ăn để giúp bé cảm thấy ngon miệng và ăn uống dễ dàng hơn. Các bữa ăn cần cung cấp đủ đạm, mỡ, đường, vi chất với thành phần cần đối cần thiết cho sự phát triển của trẻ. Tuy nhiên vì nhiều lý do như: chất lượng của thực phẩm chưa đảm bảo, việc chế biến không đúng cách, trẻ chỉ chịu ăn một số loại thức ăn nhất định... Điều này dẫn đến một tỷ lệ lớn trẻ biếng ăn kèm theo thiếu hụt vi chất. Báo cáo gần đây của Viện dinh dưỡng cho thấy trẻ em Việt Nam từ 6 tháng đến 12 tuổi thiếu vi chất nghiêm trọng. Kết quả này thể hiện nhiều điểm bất hợp lý trong khẩu phần ăn, chế độ dinh dưỡng của trẻ hiện nay.

Một số vi chất cần bổ sung giúp đẩy lùi tình trạng biếng ăn ở trẻ:

- Kẽm: Kẽm là một nguyên tố cần thiết duy trì sự sống. Thiếu kẽm ảnh hưởng đến sự chuyển hóa của các tế bào vị giác, gây biếng ăn do rối loạn vị giác. Sự thiếu hụt này còn ảnh hưởng xấu đến tinh thần của trẻ. Các kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy tỷ lệ lớn trẻ mắc tự kỷ và những bệnh liên quan như hội chứng Asperger, cơ thể có sự thiếu hụt vi chất kẽm một cách bất thường. Ngoài ra, những trẻ thiếu kẽm còn có nguy cơ thấp còi, suy dinh dưỡng, hay mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu chảy... Trẻ từ 01 tuổi đến 10 tuổi cần khoảng 10 mg kẽm mỗi ngày.Các loại thực phẩm có chứa nhiều kẽm như: ngao, sò, hàu, cá biển… Trứng gà, các loại thịt đỏ và các thực phẩm họ đậu cũng rất giàu loại khoáng chất này.

- Selen: chất này có trong thành phần enzym làm phân hủy các lipoperoxyd, chống sự xuất hiện của adehyd và các gốc tự do gây tổn hại cho nhiễm sắc thể. Ngoài ra, còn  nhiều enzym khác và một số co-enzym có chứa selen hoặc cần có sự có mặt của selen mới sinh tổng hợp được như galactosidase, nitrate reducase, papain, Co-enzym Q (tên khác là ubiquinon – một chất chống oxy hóa chủ yếu của cơ thể). Vai trò của Selen đối với hệ thống miễn dịch đã được chứng minh và vẫn đang tiếp tục nghiên cứu ứng dụng trong điều trị bệnh. Trẻ em cần một lượng selen trong khẩu phần ăn tối ưu là 10 - 15 mcg mỗi ngày.

- Lysine: Lysine là một acid amin thiết yếu mà cơ thể không tự tổng hợp. Bổ sung Lysine giúp trẻ ăn ngon miệng, gia tăng chuyển hóa, hấp thụ tối đa dinh dưỡng. Dưỡng chất này còn giúp phát triển chiều cao, ngăn ngừa bệnh còi xương, loãng xương nhờ tác dụng tăng cường hấp thụ canxi, ngăn cản sự bài tiết chất khoáng này ra ngoài cơ thể.

Lysine có nhiều trong trứng, thịt, cá, sữa đậu nành… nhưng dễ bị phá hủy khi chế biến, nấu thức ăn. Vì vậy, mẹ cần chú ý cách chế biến thực phẩm để giữ lại nhiều lysine nhất có thể.

- Các vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B12): Tất cả các vitamin nhóm B gồm B1, B2, B3, B12... sẽ kết hợp với nhau để giúp cho cơ thể bé khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, phát triển hệ thần kinh, duy trì quá trình trao đổi chất. Các vitamin B thường có nhiều trong bánh mì, khoai tây, chuối, đậu lăng, tiêu, cá ngừ, các loại đậu, các loại hạt, các loại trứng, ngũ cốc và bột yến mạch, ức gà, nước ép cà chua...

Biếng ăn ở trẻ đòi hòi sự hiểu biết cũng như kiên trì trong việc chăm sóc. Việc gây sức ép để trẻ ăn là không nên bởi nó có thể gây tâm lý không tốt ở trẻ nhỏ, trong một số trường hợp, cách làm đó còn có thể gây biếng ăn tâm lý, làm trầm trọng thêm chứng biếng ăn ở trẻ.


Những thực phẩm cần bổ sung khi bé biếng ăn
 

Các vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B12)

Tất cả các vitamin nhóm B bao gồm B1, B2, B3, B12... sẽ kết hợp với nhau để giúp cho cơ thể bé khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng của cơ thể, phát triển hệ thần kinh, duy trì quá trình trao đổi chất, và giúp bé ăn ngon miệng.

Vì vitamin B là nhóm vitamin có thể hòa tan trong nước, nên chúng không được tích trữ trong cơ thể và có thể được bài tiết ra ngoài nếu cơ thể thu nạp quá mức. Vì vậy mỗi ngày mẹ phải bổ sung cho bé một lượng vitami nhóm B nhất định để tránh trường hợp bé thiếu chất này.

Nhóm các vitamin B thường có nhiều trong bánh mì, khoai tây, chuối, đậu lăng, tiêu, cá ngừ, các loại đậu, các loại hạt, các loại trứng, ngũ cốc và bột yến mạch, ức gà, nước ép cà chua...

Chất xơ

Khi cơ thể thiếu chất xơ, bé sẽ bị táo bón. Và khi bị táo bón kéo dài, bé thường khó tính, cáu bẳn do chất độc ứ đọng trong cơ thể gây ảnh hưởng tới hệ thần kinh.

Chất xơ có tác dụng kích thích nhu động ruột làm tăng co bóp để tống phân ra ngoài. Khi bé đi đại tiện đều đặn hàng ngày giúp cơ thể thải chất độc thường xuyên và tránh việc ngấm chất độc từ phân vào máu.

Ngoài ra, chất xơ còn tạo điều kiện tốt nhất cho các vi khuẩn có lợi trong đường ruột phát triển, giúp bé tiêu hóa và hấp thụ thức ăn tốt hơn, vì vậy sẽ tăng cảm giác ngon miệng khi bé ăn.

Vì vậy, trong chế độ ăn hàng ngày của bé, mẹ nên chú trọng bổ sung chất xơ vào thực đơn của con để bé phát triển khỏe mạnh và ăn uống tốt hơn.

Kẽm

Kẽm có vai trò rất quan trọng trong quá trình tổng hợp và phân giải axit nucleic và protein – là những thành phần quan trọng của sự sống; do đó các cơ quan như hệ tiêu hóa, hệ thần kinh trung ương, da và niêm mạc… rất nhạy cảm với sự thiếu hụt kẽm. Bé thiếu kẽm sẽ cảm thấy ăn không ngon miệng.

Các mẹ nên chú ý bổ sung kẽm trong chế độ ăn uống của trẻ. Các loại thực phẩm giàu kẽm như gan, thịt nạc, lòng đỏ trứng, hàu… Bổ sung thức ăn giàu kẽm tốt không chỉ dễ tiêu và hấp thụ mà còn tăng cường sự thèm ăn của trẻ.

Lysine

Lysine giúp trẻ ăn ngon miệng, gia tăng chuyển hóa, hấp thu tối đa dinh dưỡng và phát triển chiều cao. Nó cũng giúp tăng cường hấp thu canxi, ngăn cản sự bài tiết chất khoáng này ra ngoài cơ thể, nên có tác dụng tăng cường chiều cao, ngăn ngừa bệnh còi xương, loãng xương.

Lysine có nhiều trong trứng, thịt, cá, sữa đậu nành… nhưng dễ bị phá hủy khi chế biến, nấu thức ăn vì vậy mẹ nên học cách chế biến thực phẩm để giữ lại nhiều lysine nhất cho bé.

Để cung cấp đủ vi chất này cho bé, mẹ cần cân đối lại khẩu phần, cho bé ăn đủ các thực phẩm như trứng, cá, sữa tươi.

Kali

Giá đỗ - thực phẩm lý tưởng cho bé biếng ăn.

Những enzyme của giá đỗ hoạt động hoàn toàn giống như enzyme của cơ thể, giúp tiêu hóa thức ăn để cơ thể có thể hấp thu một cách dễ dàng.

Giá đỗ: nguồn cung cấp chất dinh dưỡng dồi dào

Giá đỗ thuộc nhóm rau mầm làm từ các loại đỗ: đỗ xanh, đỗ đỏ, đỗ vàng (đỗ tương), đỗ đen, đỗ nâu (đậu phộng). Giá của loại đỗ nào sẽ mang phần bản chất của loại đỗ sinh ra nó. Điều kỳ diệu của giá đỗ là nó bổ hơn hạt đỗ cả chất và lượng. Qua quy trình ngâm ủ, giá sẽ có hàm lượng protein, vi chất cần thiết đặc biệt là kẽm và selen, acid amin và vitamin C, khoáng chất cao hơn.

Theo một nghiên cứu, trong 100g giá đỗ xanh có 5,5g protid, 5,3 glucid, 38g Ca, 4mg Zn, 91mg P, 1,4mg Fe, 0,2mg vitamin B1, 0,13mg vitamin B2, 0,75mg vitamin PP, 0,09mg vitamin B6, 10mg vitamin C, giàu vitamin E với hàm lượng 15-25mg và cung cấp 44 calo.

Giá đỗ chứa nguồn dinh dưỡng dồi dào

Giá đỗ là nguồn cung cấp chất xơ và là một nguồn enzyme dồi dào. Enzyme là những protein đặc biệt đóng vai trò là chất xúc tác tác động vào tiến trình sinh học của cơ thể, từ chức năng não cho tới sinh sản, nhờ những enzyme ở hệ tiêu hóa, thức ăn sẽ được tiêu hóa thành những chất dinh dưỡng được hấp thu qua thành ruột để đi vào máu.

Hơn nữa giá đỗ là thực phẩm đứng đầu về việc cung cấp vi chất đặc biệt là vi chất kẽm và selen. Đây là những vi chất mà cơ thể không tự tổng hợp được, do đó cẩn phải bổ sung thông qua chế độ ăn uống hoặc dưới dạng thực phẩm bổ dưỡng. Các nghiên cứu khoa học đã cho thấy, ăn nhiều thực phẩm chứa kẽm và selen sẽ giúp cơ thể tăng cường miễn dịch, tăng cảm giác thèm ăn, kích thích phát triển chiều cao. Những thực phẩm giàu kẽm phổ biến là hải sản, thịt bò, thịt gà, giá đỗ, phô mai, sữa chua, rau xanh,…Trong số các thực phẩm trên thì hàm lượng kẽm trong giá đỗ là cao hơn cả. Ví dụ: 30 gam thịt bò có chứa 3 mg kẽm, 30 gam thịt gà chứa 0,6 mg kẽm, ¼ cốc phô mai chứa 0,8 mg kẽm, ¼ cốc sữa chua chứa 0,8 mg kẽm trong khi đó ¼ bát canh giá đỗ đã chứa tới 3,3 mg kẽm.

Giá đỗ - thực phẩm lý tưởng cho bé biếng ăn

Theo Tây y, ngoài các vitamin, chất khoáng, giá đỗ còn chứa men tiêu hóa rất tốt cho trẻ biếng ăn. Các bà mẹ có con biếng ăn hoặc đang cho con ăn dặm có thể chế biến giá đậu thành một số món cho bé như sau:

Sữa giá đỗ cho bé lười bú: Lấy đậu xanh mới nảy mầm khoảng 3-4 hạt, giã nát hòa cùng sữa mẹ, gạn lấy nước cho uống để chữa trẻ sơ sinh không chịu bú.

Bột hoặc cháo giá đỗ cho bé ăn dặm:giá đỗ giã lấy nước hoặc cho vào xay cùng với cháo, bột, các bé sẽ ăn được nhiều hơn. Một cách khác là luộc giá lên và lấy nước luộc giá thay cho nước lọc để chế biến cùng bột hoặc cháo.

Giá thay rau cho trẻ biếng ăn: dùng giá thay rau chế biến thành các món luộc, xào, nấu cho trẻ ăn

Giá đỗ là món ăn được ưa thích tại nhiều gia đình Việt Nam

Do đó, thêm giá đỗ vào thực đơn hàng ngày là một cách để bổ sung kẽm cho cơ thể, đặc biệt với những trẻ em biếng ăn, hay ốm vặt hoặc có sức đề kháng kém.

Để có giá đỗ làm thực phẩm cho bé và gia đình, chúng ta có thể mua sẵn tại chợ hoặc tự làm từ đậu xanh, đậu tương. Nhưng việc tự chế biến giá đỗ lại rất cầu kỳ và mất nhiều thời gian, giá đỗ mua về không biết có đủ điều kiện vệ sinh an toàn thực phẩm không? Hơn nữa kẽm trong giá đỗ khó hấp thu nếu ăn trực tiếp, qua chế biến thì lượng kẽm sẽ bị thất thoát nhiều.... Chính vì vậy, Công ty cổ phần Biolife đã cho ra đời sản phẩm cốm Upkid được chế biến từ mầm hạt đậu xanh thông qua công nghệ làm giàu vi chất Bioenrich. Với công nghệ này, vi chất kẽm trong cốm Upkid được hấp thụ toàn bộ và dễ dàng hơn so với ăn trực tiếp và các món chế biến từ giá đỗ.



Trẻ mọc răng biếng ăn phải làm sao
Giúp trẻ hết biếng ăn mẹ yên tâm chăm bé
Cách làm cho trẻ hết biếng ăn bằng cách khoa học
Khắc phục tình trạng bé biếng ăn nhanh chóng
Trẻ bị biếng ăn sau khi bị sốt nên làm thế nào?


(ST)