Thực phẩm tốt cho người bệnh tai biến mạch máu não

Người bị tai biến mạch máu não nên ăn nhiều hoa quả, rau xanh

Tai biến mạch máu não là một hình thức rối loạn tuần hoàn não cấp tính, có thể gây đột tử hoặc liệt nửa người, thất ngôn, rối loạn tâm thần... Sau giai đoạn cấp cứu trở về nhà, bệnh nhân phải được chăm sóc và điều trị theo chế độ đặc biệt nhằm hạn chế các di chứng và phòng tái phát.

Dưới đây là những lời khuyên của PGS – TS Lê Văn Thính, Trưởng Khoa Thần kinh Bệnh viện Bạch Mai về việc chăm sóc những bệnh nhân này.

1. Chế độ ăn

Cần đảm bảo chế độ ăn đủ chất và cân đối. Nên dùng dạng thức ăn mềm, dễ tiêu như: cháo, súp, sữa, nước hoa quả tươi. Kiêng sử dụng các chất béo và chất kích thích (rượu, bia, chè đặc, cà phê); hạn chế dùng muối.

Với người bệnh vẫn phải nuôi ăn qua ống thông mũi, dạ dày, chia đều lượng thực phẩm và cho ăn ít nhất 5 bữa ăn/ ngày. Khoảng cách giữa các bữa ăn từ 2 đến 3 giờ tùy theo số lượng mỗi lần ăn. Nếu người bệnh nôn, đầy bụng phải giảm khối lượng bữa ăn, giảm tốc độ khi cho ăn.

2. Sinh hoạt và tập luyện

Bệnh nhân cần được luyện tập để phục hồi các chức năng sau tai biến mạch máu não. Quá trình tập luyện luôn đòi hỏi sự kiên trì của cả bệnh nhân và người hướng dẫn.

Trong trường hợp bệnh nhân chưa tự vận động được, không nên để bệnh nhân nằm nguyên một tư thế, mà người nhà cần giúp họ thay đổi tư thế 3 giờ một lần để tránh loét da. Mỗi lần lật người, cần xoa rượu, cồn hoặc phấn rôm vào lưng, mông và các vị trí bị tì đè khác. Khi cho ăn uống, nên kê gối sau lưng bệnh nhân để giữ họ ở tư thế nửa nằm, nửa ngồi.

Đối với trường hợp nhẹ hơn, tùy mức độ di chứng liệt, cần đề ra một kế hoạch cụ thể cho bệnh nhân tập luyện hằng ngày và nên tuân thủ theo thời gian tập luyện đã đề ra. Lúc đầu tập ở mức độ rất nhẹ, sau đó tăng dần dần để bệnh nhân có thể thích nghi (ví dụ thời gian đầu mỗi ngày dành 30 phút tập đi, dần dần có thể tăng lên 35, 40, thậm trí 60 phút). Cố gắng để cho họ tự làm ở mức tối đa, người nhà chỉ hỗ trợ hoặc giúp đỡ khi bệnh nhân không thể tự làm được. Nên duy trì việc tập luyện hàng ngày này cả khi các di chứng đã được phục hồi.

3. Điều trị

Với bệnh nhân bị tai biến mạch máu, không nên chỉ dùng thuốc tây, mà nên kết hợp giữa dùng thuốc và châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp để nhanh chóng phục hồi các chi bị liệt. Người nhà nên thường xuyên xoa bóp cho bệnh nhân, điều đó sẽ giúp cho qúa trình phục hồi bệnh nhanh hơn.

4. Phòng tai biến mạch máu não như thế nào?

Thời tiết là một yếu tố ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ con người. Khi thời tiết chuyển lạnh vào mùa đông và khi áp suất không khí lên cao và mùa hè, cần cẩn thận giữ mình, không để cơ thể tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột của môi trường.

Không nên tắm khuya hoặc ở nơi gió lùa, nhất là với người bị cao huyết áp. Cũng không nên tắm bằng nước quá nóng hoặc quá lạnh, tốt nhất nên tắm bằng nước ấm.

Tránh trạng thái căng thẳng thần kinh, xúc động mạnh, lo lắng...

Giờ giấc sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi phải điều độ. Nên ăn những đồ ăn giúp người bệnh dễ ngủ (như cháo tâm sen). Ăn nhiều rau quả, kiêng rượu, bia và các chất kích thích.

Điều trị các nguyên nhân gây tai biến mạch máu não như tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, tiểu đường, rối loạn nhịp tim.

Không nên vận động thể lực quá mức như mang vác nặng, chạy nhanh...

Phòng ngừa tai biến mạch máu não: Càng sớm càng tốt

Sử dụng nhiều rượu, bia, thuốc lá, ăn quá nhiều chất béo, thức ăn nhanh, ít vận động, căng thẳng stress… là một trong những nguyên nhân làm gia tăng tỷ lệ cao huyết áp, mỡ máu cao có nguy cơ gây nên tai biến mạch máu não ở người trẻ hiện nay.

Nguyên nhân do đâu?

Hút thuốc làm tăng nhanh quá trình xơ vữa động mạch do làm tổn thương sự toàn vẹn mềm dẻo của lòng mạch; giảm HDL-cholesterol (cholesterol có lợi) và tăng nồng độ LDL-cholesterol (cholesterol có hại) và tăng triglycerid (mỡ máu). Thêm vào đó, hút thuốc cũng làm tăng khả năng đông máu dễ hình thành cục máu đông trên cơ sở mảng xơ vữa. Cuối cùng, có thể gây nhồi máu cơ tim hoặc đột quỵ não.

Sử dụng nhiều rượu bia, ít vận động là một tác nhân làm tăng huyết áp, tăng mỡ máu, tăng yếu tố nguy cơ đột quỵ.

Theo cảnh báo của các nhà khoa học, căng thẳng stress có thể làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Phòng ngừa vẫn hơn!

Thực hiện lối sống khoa học, lành mạnh: chế độ ăn hạn chế chất béo, không hút thuốc lá, hạn chế uống rượu bia, tăng hoạt động thể lực, tạo cuộc sống tinh thần vui tươi nhằm làm giảm các yếu tố nguy cơ gây ra các bệnh tim mạch như rối loạn lipid máu, béo phì và tăng huyết áp. Thường xuyên theo dõi sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm bệnh.

Cần tránh thay đổi đột ngột nhiệt độ, không nên tắm ngay sau khi lao động nặng hoặc đi ngoài trời nắng nóng về. Thức dậy lúc sáng sớm, không nên bật dậy ra khỏi giường ngay.

Khi có những dấu hiệu chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, tê bì các chi, khó khăn trong nói hoặc hiểu người khác; liệt nửa người, liệt tay chân… phải ngay lập tức tiến hành cấp cứu kịp thời để tránh biến chứng đáng tiếc.

Ngoài ra, những người làm việc căng thẳng, những người có nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, huyết áp có thể dùng các sản phẩm thảo dược giúp tăng cường tuần hoàn não, tăng lưu thông mạch máu não và ngoại biên như Ginkgo biloba; Nattokinase phòng và phá được cục máu đông, giảm độ nhớt, độ dính của máu, giảm thiểu các yếu tố gây ra huyết khối nên có tác dụng phòng ngừa, hỗ trợđiều trị cũng nhưngăn ngừa tái phát TBMMN; Rutin làm bền thành mạch, tăng tính thấm mao mạch, giúp ổn định huyết áp, giảm cholesterol xấu.

Bài thuốc cho người bị di chứng tai biến mạch máu não
Cách chăm sóc người bệnh tai biến mạch máu não