Không khí oi bức, nóng nực khiến ai nấy đều mệt mỏi, ngại ăn uống và dễ mắc các bệnh do nhiệt, trong đó có bệnh nhiệt miệng. Bệnh tưởng nhẹ nhưng nhiều khi chữa không khỏi, tái phát nhiều lần, gây khó chịu khi ăn uống.
Nhận biết nhiệt miệng
Triệu chứng nhiệt miệng thường bắt đầu với sự xuất hiện một mụn nước nhỏ rất dễ vỡ, để lại một vết lở nông ở niêm mạc miệng, hình tròn hoặc bầu dục, đường kính từ 2-10mm, bờ rõ rệt, đáy màu vàng nhạt, xung quanh có một đường viền màu đỏ tươi.
Nơi xuất hiện các vết loét thường là ở mặt trong của má, lợi hay đầu lưỡi… gây khó chịu, đau, xót mỗi khi nói, ăn uống.
Bị nặng, vết loét có thể bị viêm cấp, tấy đỏ và rất đau, thậm chí gây sốt và nổi hạch tại góc hàm, rối loạn tiêu hóa….
Các vết loét này thường tự biến mất sau 1- 2 tuần dù không điều trị nhưng rất dễ tái đi tái lại theo chu kỳ (tức viêm loét miệng mạn tính). Mỗi đợt tái phát thường xuất hiện 1- 3 vết loét hoặc nhiều hơn, thường ở niêm mạc má, miệng, bờ và mặt dưới lưỡi, lợi, sàn miệng.
Theo Tây y, “thủ phạm” của tình trạng này thường là do thiếu vitamin C, PP, B6, B2, kẽm và axit folic; do rối loạn nội tiết khi hành kinh, mang thai, ở độ tuổi mãn kinh; các rối loạn về tiêu hóa, các nhiễm khuẩn ở răng miệng, amidan, chấn thương ở niêm mạc miệng. Còn theo đông y, bệnh phát sinh do hỏa độc, nhiệt độc, thấp nhiệt ở tỳ, vị, tâm, can, thận, hay gặp nhất là ở tỳ vị.
Trị và phòng bệnh
Đối với các chứng nhiệt miệng do các nguyên nhân khác thì cần phải tìm đúng căn nguyên và điều trị từ gốc.
Đối với nhiệt miệng do ăn uống, cần tăng cường các loại rau quả để bổ sung các yếu tố vi lượng, vitamin như C, PP, B2… và hạn chế các đồ cay, nóng như gừng, tỏi, ớt… sẽ giúp làm chậm diễn tiến của bệnh và bệnh nhanh lui. Đây cũng là cách phòng tái phát bệnh hiệu quả.
Ngoài ra, có thể uống các loại thuốc thanh nhiệt, giải độc, dưỡng âm, lương huyết. Các bài thuốc cổ phương Thanh vị tán, Cẩm liên xích đạo thang, Địa hoàng cốt bì thang,… được làm từ các vị thuốc được sao tẩm khắt khe theo nguyên lý Y học cổ truyền như: Hoàng liên, Sinh địa, Bạch mao căn, Đương qui, Đan bì,… có tác dụng thanh nhiệt, dưỡng âm, chữa viêm loét miệng, lưỡi, nhiệt miệng, viêm lợi, chảy máu chân răng, hôi miệng, phòng bệnh tái phát.
Trong đó, Hoàng Liên có chứa kháng sinh thực vật, Đương Qui, Sinh địa cung cấp các vitamin và khoáng chất thường bị thiếu trong bệnh nhiệt miệng, giúp cho sự tái tạo niêm mạc miệng nhanh chóng.