1
Bệnh nấm da là do các loại nấm kí sinh trên da gây ra. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng và sẽ sinh sôi nhanh nhất trong điều kiện môi trường ẩm ướt hoặc vùng cơ thể ra nhiều mồ hôi.
Từ đầu năm đến giờ, đây là lần thứ 4 chị Hoa (Cầu Giấy, Hà Nội) phải đến viện khám vì bị nấm ngứa. Bình thường, chị vốn rất "lành da" và rất ít khi bị viêm hay nổi mụn trên da. Thế nhưng cứ hễ trời mưa to, phải lội bì bõm trong các tuyến phố mỗi khi đi làm là chị lại bị ngứa, trên da chân xuất hiện các vết hình tròn hoặc bầu dục, kích thước từ nhỏ li ti đến vài centimet.
Những ngày đầu mới bị, vì nghĩ rằng bị ngứa thông thường nên chị nghĩ cứ uống hoặc bôi thuốc trị ngứa là khỏi. Sẵn có tuýp thuốc ngứa ở nhà, chị bôi liền 2-3 hôm thì thấy bệnh đỡ và khoảng 1 tuần sau thì khỏi. Nhưng là sau đó cứ mỗi khi trời mưa, dù không phải lội nước chị Hoa vẫn bị ngứa. Mỗi lần ngứa chị lại dùng loại thuốc trước đó để bôi nhưng thời gian khỏi bệnh thì lần sau lại lâu hơn những lần trước.
Điều kiện môi trường ẩm ướt khiến bệnh nấm da phát triển mạnh.
Đến lần này, khi thấy vết ngứa ngày càng lan rộng, sưng đỏ và ngứa hơn, chị quyết định đi khám thì mới biết mình bị nấm kẽ và phải dùng thuốc đặc trị chứ không phải chỉ cần dùng thuốc trị ngứa đơn thuần là được. Loại thuốc chị dùng chỉ có tác dụng trị bệnh ngứa da thông thường chứ không thể chữa triệt để bệnh do vi nấm gây ra. Đó chính là lý do tại sao chị thường xuyên bị tái phát bệnh và lần sau lâu khỏi hơn lần trước.
Chị Hoàng Thu (Ba Đình, Hà Nội) lại gặp rắc rối khác về da. Từ cuối năm ngoái, chị Thu thấy trên da tay xuất hiện một vài mảng da bị chuyển sang sẫm màu hơn so với các vùng da khác. Mặc dù hơi mất thẩm mỹ một chút nhưng nghĩ tay áo có thể che đi nên chị cũng không để ý đến nữa. Thế nhưng sau đó, chị thấy cơ thể mình cũng có nhiều thay đổi. Không cần biết là mùa nào trong năm, cứ mỗi khi chị ra nhiều mồ hôi hoặc người ẩm ướt là chị lại bị ngứa râm ran ở vùng da đổi màu. Thậm chí vào mùa hè, khi ra nắng chị càng ngứa hơn. Cảm giác như bị kim chích gây ngứa khiến chị vô cùng khó chịu.
Cho tới khi đi khám chị mới biết mình bị lang ben - một bệnh ngoài da do nấm pityrosporum gây nên.
Nấm da - bệnh dễ lây lan và khó điều trị
Bệnh nấm da có nguyên nhân chính là do nấm kí sinh ở các tế bào thượng bì chết gây ra. Thông thường, trong 1 tháng, các tế bào da trên cùng sẽ chết đi và bong ra, lớp tế bào da phía dưới sẽ được đẩy lên. Nếu các vi khuẩn và nấm kí sinh ở lớp tế bào da trên cùng không bị loại bỏ đi thì nó sẽ bám lại và gây viêm da. Các bệnh viêm da có thể lây truyền theo các con đường bao gồm: Từ người sang người hoặc từ động vật sang người nếu tiếp xúc trực tiếp, từ đồ vật sang người... hoặc gián tiếp qua việc dùng chung quần áo, khăn tắm...
Bệnh nấm da thường phát triển mạnh khi thời tiết ẩm ướt, chính vì vậy mà vùng da nào ẩm ướt, có nhiều mồ hôi như ở bẹn, bìu, kẽ các ngón chân, xung quanh thắt lưng, nếp dưới vú, nách, cổ... thì các tế bào nấm càng có cơ hội sinh sôi mạnh. Ngoài ra, bệnh còn có thể phát triển ở đùi, mông, đầu, cơ quan sinh dục... Chính vì vậy, bệnh có thể gặp ở bất kì đối tượng nào, trong đó trẻ em thường chưa biết cách tự chăm sóc, giữ gìn vệ sinh cho mình nên có nguy cơ bị nấm da cao hơn người lớn.
Bệnh nấm da hiếm khi lan xuống dưới bề mặt da gây nguy hiểm nhưng nó lại khó trị dứt điểm và rất hay tái phát. Đặc biệt, những người bị suy giảm miễn dịch (như người bị HIV/AIDS) nếu bị nấm da sẽ rất khó chữa trị.
Một số bệnh nấm da thường gặp:
- Nấm thân: Dấu hiệu đầu tiên là ngứa vùng bị bệnh, sau đó thấy một vệt màu hơi đỏ, có viền, bờ rõ rệt, trên viền đó có các mụn nước lấm tấm. Hắc lào chính là một dạng nấm thân điển hình nhất.
- Nấm kẽ: Loại nấm da này do vi nấm epidermophyton, nấm trichophyton hay còn do nấm candida albicans gây nên. Bệnh thường gặp ở những người do nghề nghiệp phải ngâm chân trong nước nhiều giờ, liên tục nhiều ngày như nông dân, người làm vệ sinh cống rãnh, vận động viên bơi lội...
- Nấm móng: Nấm móng thường do trichophyton gây nên và có đặc điểm nổi bật nhất ở hai bên cạnh của móng tay, móng chân. Khi bị bệnh, móng tay, móng chân mất màu bóng, bị đẩy nhô lên hoặc khuyết vào, trên mặt móng lỗ chỗ hoặc thành rãnh. Dưới rãnh có chất bột vụn.
- Nấm da đầu: Bệnh này do nấm malassezia ( pityrosporum) gây nên. Biểu hiện của bệnh là da đầu có nhiều vết tròn nhỏ, kích thước bé khoảng từ 3-5mm, da đầu có vảy mỏng hay ngứa da vùng đầu.
- Lang ben: Lang ben do nấm pityrosporum gây nên. Bệnh lang ben thường có hai dạng: dạng màu trắng và dạng màu nâu. Bệnh gây ngứa, nhất là khi ra nắng hay ra nhiều mồ hôi. Lúc này bệnh nhân có cảm giác như bị kim chích nhẹ gây ngứa ngáy khó chịu.
Phòng trị bệnh nấm da hiệu quả:
Để phòng trị bệnh nấm da có hiệu quả, bạn nên tuân theo những lưu ý sau đây:
- Mặc đồ thông thoáng, nhất là mùa hè. Người hoạt động thể lực nhiều thì càng chú ý hơn.
- Vệ sinh cơ thể: Tắm rửa, thay đồ hằng ngày.
- Không dùng chung đồ dùng cá nhân như khăn, quần áo…
- Quần áo phải phơi nắng cho khô. Trong lúc đang bị bệnh thì cần phải ủi nóng đồ trước khi mặc lại để diệt vi nấm dính trên quần áo.
- Giữ vệ sinh thân thể sạch sẽ, mát mẽ không những phòng bệnh lang ben mà còn phòng một số bệnh da do nhiễm khác (ví dụ hắc lào, ghẻ, chốc, nhọt…).
- Đôi khi bệnh tự lành sau những biện pháp trên.
Nếu bị bất kì dạng nấm da nào, bạn cần đi khám bác sĩ chuyên khoa (da liễu) để được chẩn đoán lâm sàng và làm các xét nghiệm cân thiết chứ không được tự ý dùng thuốc. Ngoài ra bạn có thể dùng các kem bôi hay dầu gội có chứa Ketoconazole 2%, hoặc uống thuốc có chất itraconazole… theo sự hướng dẫn của bác sĩ để trị bệnh.
