Trong thời gian này, thai nhi hấp thụ một lượng lớn dưỡng chất của người mẹ. Nếu không bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, rất có thể bạn sẽ bị cạn kiệt sức lực và em bé còn bị còi thai. Vậy chế độ ăn uống như thế nào là chuẩn với bà bầu 3 tháng cuối?

Bổ sung năng lượng thông minh

Dù rất cần bổ sung năng lượng nhưng bạn cũng đừng tham lam với quan niệm ăn cho hai người. Bạn chỉ nên bổ sung khoảng 300mg calo mỗi ngày với chế độ ăn như sau:

-    ¼ chén các loại hạt chứa ít chất béo
-    Hai lát nhỏ bánh mì
-    Một cốc sữa tươi tự nhiên hoặc một ly ngũ cốc.

Ăn uống nhiều bữa

Đến giai đoạn mang thai thứ 3, nếu bạn ăn nhiều trong mỗi bữa ăn sẽ dễ gây chứng ợ nóng, ợ hơi và gây khó chịu cho đường tiêu hóa. Vì vậy, bạn nên thực hiện theo phương pháp này:

-    Chia lượng calo hấp thụ vào cơ thể đồng đều trong ngày. 
-    Ăn bữa sáng sau khi thức dậy 1-2 giờ và ăn nhiều bữa nhỏ, mỗi bữa cách nhau từ 2-3 giờ.

Bổ sung protein

Protein rất quan trọng cho sự phát triển nguồn sữa mẹ cũng như thai nhi. Các nguồn thực phẩm giàu protein bao gồm: cá, thịt gà, sữa, đậu, các loại hạt. Chế độ ăn khoa học một ngày cho thai phụ là:

-    Ăn thịt nạc hoặc thay thế bằng thịt gà, cá. 
-    Một ly sữa hoặc một cốc sữa chua, hoặc pho mát ít béo mỗi ngày
-    Hạn chế tối đa những loại cá có chứa lượng thủy ngân cao như cá mập, cá kiếm, cá thu vua, cá lát, cá ngừ đóng hộp. Lời khuyên của các chuyên gia dinh dưỡng là một tuần bà bầu nên ăn khoảng 340 gram hải sản.

Bổ sung chất béo hợp lý

Chất béo rất quan trọng có tác dụng giúp cơ thể bạn hấp thụ lượng vitamin cần thiết. Chúng cũng giúp cho não và hệ thần kinh phát triển khỏe mạnh. Bạn nên bổ sung:

-    25% - 30% chất béo trong tổng số năng lượng nạp vào cơ thể mỗi ngày như dầu ô liu, bơ, các loại hạt, đậu phộng tự nhiên.
-    Hạn chế chất béo bão hòa từ pho mát nhiều chất béo, kem, khoai tây chiên, thực phẩm qua chế biến nhiều dầu mỡ và đồ chiên.

Bổ sung nhiều chất xơ

Táo bón là căn bệnh khá phổ biến trong giai đoạn thứ ba của thai kỳ. Đây cũng là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến bệnh trĩ. Vì vậy, theo các chuyên gia, mỗi bà bầu nên bổ sung ít nhất 25-35 gam chất xơ mỗi ngày. Những thực phẩm giàu chất xơ bao gồm: ngũ cốc, bánh mì, khoai lang, đậu, bắp, các loại trái cây tự nhiên…

Uống nước nhiều cũng có một cách giúp giảm táo bón hữu hiệu.

Bổ sung canxi

Trong 3 tháng cuối thai kỳ, thai nhi sẽ hoàn thiện việc phát triển xương. Vì vậy, nếu chế độ ăn của bạn không đủ canxi, lượng canxi từ cơ thể bạn sẽ chuyển sang cho em bé và điều này sẽ gây nguy cơ mắc bệnh loãng xương cho bạn trong những năm tiếp theo.  Canxi còn giúp giữ mức huyết áp ổn định và giảm nguy cơ sinh non.

Mỗi ngày bà bầu nên bổ sung khoảng 1.200 mg canxi bằng cách ăn các loại thực phẩm giàu canxi hoặc bổ sung bằng thuốc bổ. Những loại thực phẩm giàu canxi bao gồm: sữa chua ít béo, sữa đậu nành, nước cam, rau lá xanh, đậu phụ…

Bổ sung đủ sắt

Nhu cầu về sắt cho cơ thể khi mang thai tăng gấp đôi so với người bình thường tương đương khoảng 30 mg mỗi ngày. Điều này là do lượng máu tăng lên khi cơ thể bà bầu phải nuôi dưỡng thai nhi. Hầu hết các loại vitamin đều có chứa sắt. Những loại thực phẩm giàu chất sắt bao gồm: thịt nạc, thịt gia cầm, trứng, đậu nành, đậu phụ.

Một thông tin cần thiết cho bạn là canxi có thể cản trở quá trình hấp thụ sắt vì vậy khi bổ sung hai loại dưỡng chất này bạn nên tách rời nhau. Sắt sẽ được hấp thụ tốt hơn khi dùng chung với vitamin C (cam, ớt chuông, cà chua và bông cải xanh).

Dinh dưỡng cho bà bầu trong ba tháng cuối

- Ở giai đoạn này, chất dinh dưỡng không chỉ cung cấp cho sự phát triển của thai nhi, mà còn cần dự trữ lại một phần trong cơ thể người mẹ để chuẩn bị  cho những việc như: mất máu khi sinh, tiêu hao thể lực, cho con bú... Do vậy, ba tháng cuối này, thai phụ cần quan tâm nhiều đến việc bổ sung những thức ăn có giá trị dinh dưỡng cao như các loại sữa, thịt nạc, các loại cá...

- Để tăng cường hàm lượng khoáng chất và các vitamin cho cơ thể, phụ nữ mang thai cần ăn nhiều tôm, cua, rong biển, các sản phẩm chế biến từ đậu, xương sườn, gan lợn, các loại rau có màu vàng, xanh và hoa quả.

- Nước: Không nói thì ai cũng biết, nước cần thiết như thế nào đối với sức khỏe của con người. Uống thật nhiều nước khi mang thai sẽ giúp bạn có đủ lượng nước ối cần thiết, làm giảm nguy cơ nhiễm trùng đường tiết niệu, không bị táo bón và cơ thể luôn giữ được nước. Nhiều nghiên cứu cho thấy, uống nhiều nước có thể ngăn chặn chứng co thắt tử cung sớm khi đẻ. Bởi vì, việc mất nước và nắng nóng sẽ khiến các hóc-môn kích thích cơn co thắt. Chúng ta nên uống từ 2 đến 2,5 lít nước mỗi ngày và uống thành những ngụm nhỏ, chứ không nên uống một cốc to một lúc, gây áp lực lên thận của bạn.

- Bà bầu nên hạn chế hấp thu những thức ăn nhiều mỡ, các loại bột để tránh gây khó khăn cho việc sinh nở. Trong suốt quá trình mang thai, không nên ăn thức ăn quá mặn như: cá muối khô, dưa muối... Khi mắc bệnh huyết áp cao, hoặc phù thũng thì nên hạn chế ăn muối. Để hạn chế muối và xì dầu khi nấu ăn, bạn không nên cho muối và xì dầu và lúc ăn có thể rắc lên một chút, như vậy vừa có vị mặn lại đảm bảo lượng muối và xì dầu vừa phải. Cũng có thể ăn một số thức ăn có vị chua, hoặc vị ngọt để thay thế cho thức ăn có vị mặn. Duy trì các bữa ăn đều đặn, mỗi bữa cách nhau khoảng 4 tiếng và tuyệt đối không nên bỏ bữa. Cố gắng ăn nhiều bữa hoặc chia thành 5 bữa nhỏ trong ngày và nên hạn chế các thực phẩm cay nóng. Cách chia bữa ăn làm nhiều bữa nhỏ giúp hạn chế áp lực lên thành bụng và dạ dày và giúp cơ thể bà bầu hấp thụ tốt hơn.

- Nhu cầu năng lượng đang tăng nhanh vì thế hãy chọn các thực giàu dinh dưỡng và hoa quả cho các bữa ăn phụ.

Thực phẩm cho IQ tốt cho bé

Các loại axit béo không no rất cần cho sự sống và đặc biệt quan trọng đối với các bà bầu. Axit béo omega-3 DHA và EPA giúp phát triển mắt, não, hệ mạch và hệ thần kinh của thai nhi, đặc biệt trong 3 tháng cuối khi bộ não của bé đang phát triển rất nhanh.

Các bé sinh non hoặc nhẹ cân thường bị bỏ qua mất giai đoạn quan trọng này và cần được sự chăm sóc đặc biệt, trong đó phải đảm bảo chế độ dinh dưỡng giàu axit béo omega-3. Các bác sĩ nhi thường khuyên các bà mẹ cho trẻ sinh non bú mẹ hay dùng sữa công thức loại đặc biệt.

Thai phụ nên cố gắng bổ sung các thực phẩm sau trong chế độ ăn hằng ngày:

- Ăn 2 bữa cá/tuần hoặc uống dầu cá nếu không thích ăn cá.

- Ăn các loại hạt như hạt hướng dương, hạt bí, hạnh nhân...

- Ăn các loại ra lá xanh như bắp cải, súp lơ, súp lơ xanh, đỗ xanh.

- Ăn các loại dầu thực vật làm từ hạt vừng, hạt hướng dương, đậu nành, canola.

- Ăn nhiều đỗ tương và đậu phụ.

Giải pháp giúp cho bà bầu ngủ ngon

Lúc này, thai nhi nằm theo tư thế đầu quay xuống dưới để chuẩn bị chào đời. Đầu của bé sẽ đè vào bàng quang và do đó bà bầu sẽ phải dậy trong đêm 4-6 lần để đi vệ sinh. Bên cạnh đó, thận của bà bầu cũng làm việc nhiều hơn, lọc máu và sản xuất ra lượng nước tiểu nhiều hơn gấp đôi trước khi mang bầu.

- Cũng giống như ở ba tháng đầu, bà bầu cần tránh uống bất kì thứ gì trước khi đi ngủ vài tiếng. Trong ngày thì bạn cần uống nhiều nước hơn để bù đắp lại. Khi đi vệ sinh, hãy ngồi nghiêng về phía trước để nước tiểu chảy hết hoàn toàn khỏi bàng quang. Nên nhớ là không được nhịn đi tiểu vì có thể làm nhiễm trùng nước tiểu ở các cơ quan khác.

- Thời kì này, bà bầu cũng thường xuyên bị chuột rút. Đạp chân xuống giường có thể làm giảm triệu chứng này. Kéo giãn chân trước khi lên giường,  tập thể dục đều đặn trước khi sinh sẽ khiến cho lượng máu tuần hoàn đều và giảm mức độ thường xuyên của chuột rút. Canxi, magie, kali là những dưỡng chất cần thiết cho cơ co bóp và các chức năng khác trong cơ thể nên cần bổ sung thức ăn chứa các chất đó. Kali có trong các loại thức ăn như: khoai tây, chuối, các loại đậu, ngũ cốc, lúa mạch, lê. Thức ăn giàu magie gồm có: quả hạnh và đào lộn hột. Những thức ăn có chứa cả ba loại khoáng chất đó là: rau bina, sữa chua, và cá hồi. Cuối cùng, nên nhớ uống đủ nước vì sự khử nước làm mất cân bằng chất điện phân và gây ra chuột rút.

- Cố gắng thúc đẩy hàm lượng hấp thu chất sắt và axit folic. Đặt miếng đệm nóng vào chân 15 – 20 phút để làm giảm cảm giác muốn đung đưa chân.

Khám thai

Tiếp tục đi khám thai đều đặn. Trong ba tháng cuối thai kỳ, các thai phụ thường đến gặp bác sĩ thường xuyên hơn. Từ tuần thứ 30 đến 38 của thai kỳ, hầu hết các bác sĩ sẽ đề nghị các thai phụ đến khám vào mỗi 2 tuần một lần. Sau 38 tuần, các thai phụ sẽ đến khám thai mỗi tuần 1 lần cho đến lúc sinh.

Khi sắp đến ngày sinh, hãy nêu những thắc mắc và những mối lo lắng của mình về quá trình sinh nở. Bạn và bác sĩ sẽ thảo luận với nhau về cách sinh của bạn. Một số thai phụ cần phải được mổ lấy thai. Đây là một phẫu thuật rạch một đường trên bụng và tử cung của bạn để lấy em bé ra.

Nếu bạn quyết định không sinh mổ mà sinh qua đường âm đạo, bạn nên trao đổi với bác sĩ về những mặt phải và trái của việc giảm đau. Một số thai phụ chọn cách giảm đau và một số khác lại muốn sinh con một cách tự nhiên, không cần giảm đau.

Quan hệ tình dục khi mang thai 3 tháng cuối

Hầu hết phụ nữ có thai không có thay đổi về nhu cầu và cảm xúc tình dục. Giao hợp không ảnh hưởng đến thai trừ một số trường hợp nên tránh, ví dụ như đang bị ra máu, ra nước (nghi do tổn thương màng ối), nhiễm khuẩn âm đạo, đau bụng do có cơn co. Cần có tư thế tình dục thích hợp trong 3 cuối thai kỳ để không ảnh hưởng đến thai. Trong thời gian sắp sinh cũng cần tránh quan hệ bởi khiến người mẹ mất sức, hơn nữa thai to cũng không thoải mái cho 2 người.

Trong vài tuần sau sinh, do người phụ nữ còn mỏi mệt, còn đau do tổn thương ở tầng sinh môn, thay đổi về nội tiết nên không ham muốn. Nhưng thông thường, 6-8 tuần lễ sau sinh, họ đã có thể quan hệ tình dục vì lúc này các cơ quan trong tiểu khung (tử cung, âm đạo) đã trở lại hình thể và vị trí như trước lúc có thai và sức khỏe người phụ nữ đã bình thường.

Giục sinh

Bạn có biết chỉ khoảng 5% trẻ được sinh ra đúng ngày dự sinh? Do đó, ngày sinh thật sự xảy ra sau ngày dự sinh là bình thường và hay gặp và không phải là một biểu hiện bất thường nào cả. Nhưng đôi khi, bác sĩ sẽ cảm thấy lo lắng về em bé và/hoặc sức khỏe của bạn. Trong những trường hợp này, các bác sĩ sẽ đề nghị bạn thực hiện những biện pháp giục sinh. Giục sinh là kỹ thuật làm cơn chuyển dạ xảy ra bằng những biện pháp nhân tạo. Hầu hết các bác sĩ sẽ chờ đợi 1 đến 2 tuần sau ngày dự sinh trước khi quyết định sử dụng biện pháp giục sinh. Một số lý do khiến các bác sĩ phải giục sinh bao gồm:

- Mẹ bị những bệnh mạn tính như tăng huyết áp hoặc đái tháo đường có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe của thai nhi.

- Trẻ không phát triển bình thường

- Mẹ bị vỡ ối, có nghĩa là màng bao quanh thai nhi bị vỡ nhưng hiện tượng co bóp để tống thai nhi ra ngoài không xuất hiện sau một khoảng thời gian được xem là an toàn.

Hầu hết các bác sĩ thực hiện các biện pháp giục sinh trong bệnh viện để bảo đảm sức khỏe của mẹ và bé. Có nhiều cách để làm tăng co bóp. Các bác sĩ có thể làm vỡ màng bao quanh thai nhi (màng ối). Họ cũng có có thể đặt thuốc có chứa hormon vào âm đạo của thai phụ. Cách thường dùng nhất là dùng một loại thuốc có tên là Pitocin để giục sinh. Pitocin là một loại hormon gây co bóp. Các thai phụ sẽ được tiêm Pitocin vào tĩnh mạch ở cánh tay hoặc bàn tay.

Khi nào cần gọi bác sĩ

Trước ngày sinh, hãy bảo đảm rằng bạn đã nói chuyện với bác sĩ về cách thức liên lạc khi bạn chuyển dạ. Cũng rất cần thiết nếu như bạn làm quen trước với bệnh viện hoặc nơi bạn sẽ sinh con, cách đăng ký vào đó trước thời hạn. Bạn cũng nên biết rằng đôi khi bạn tưởng rằng mình đang chuyển dạ nhưng thật sự không phải như vậy (đây được gọi là hiện tượng chuyển dạ giả). Điều này xảy ra với nhiều sản phụ, do đó không nên cảm thấy xấu hổ khi đi đến bệnh viện và bảo đảm rằng mình đang chuyển dạ nhưng rốt cuộc lại được cho về. Luôn luôn là tốt hơn nếu bạn được khám bởi bác sĩ sớm hết mức có thể khi chuyển dạ bắt đầu xảy ra. Dưới đây là một số dấu hiệu của cơn chuyển dạ thật sự:

- Cơn co bóp diễn ra thường xuyên hơn và mạnh hơn, những khoảng nghỉ giữa các cơn cũng ngắn dần đi.

- Đau vùng thắt lưng không giảm. Bạn cũng có thể cảm thấy những triệu chứng tương tự như trong giai đoạn trước khi có kinh kèm với co thắt.

- Vỡ ối (có thể làm nước ối chảy ào ạt hoặc nhỏ giọt liên tục) và bạn sẽ cảm thấy các cơn co bóp.

- Xuất tiết dịch có lẫn máu (màu nâu hoặc đốm máu). Đây là nút dịch chẹn ở cổ tử cung. Cơn chuyển dạ có thể xuất hiện ở bất cứ thời điểm nào hoặc vài ngày sau.

- Cổ tử cung sẽ dãn ra (mở cổ tử cung) và trở nên mỏng hơn và mềm hơn (còn được gọi là xóa cổ tử cung). Khi khám khung chậu, bác sĩ có thể phát hiện được khi hiện tượng này xảy ra.

Những thay đổi của bà bầu trong 3 tháng cuối thai kỳ