1
Chào bạn !
Bệnh sán chó, mèo (Toxocariasis) gây nên bởi ấu trùng Toxocara canis (thường gặp ở chó) hoặc Toxocara cati (ít gặp hơn ở mèo). Toxocara là một loại giun tròn, động vật (chó, mèo) nhiễm ấu trùng Toxocara sẽ đào thải trứng ấu trùng ra ngoài môi trường theo phân, trứng sẽ phát triển thành phôi sau 1 đến 2 tuần.
Nghiên cứu tiến hành năm 1996 tại Mỹ trên động vật cho thấy, 30 % những con chó con dưới 6 tháng tuổi có nhiễm ấu trùng Toxocara cannis và đào thải trứng ấu trùng qua phân, tỷ lệ mèo nhiễm Toxacara cati vào khoảng 25%.
Về mặt dịch tễ học thì bệnh Toxocariasis xuất hiện ở rất nhiều nước trên thế giới, bệnh thường gặp hơn ở những người nuôi chó, mèo, thường gặp ở vùng nông thôn nhiều hơn thành thị do thói quen nuôi chó, mèo và điều kiện vệ sinh kém.
Người và các động vật khác có thể bị nhiễm ấu trùng nếu nuốt phải trứng Toxocara. Trẻ em là đối tượng dễ nhiễm bệnh nhất do chưa biết giữ vệ sinh, do thói quen ngậm tay và việc thường xuyên đùa nghịch với đất, cát. Người lớn cũng có thể bị nhiễm bệnh do ăn phải thức ăn là động vật nhiễm bệnh chưa nấu chín như thịt cừu, thịt thỏ, thịt chó, thịt mèo…
Sau khi vào cơ thể, trứng ấu trùng nở thành giun tròn, và ấu trùng giun tròn Toxacara xuyên thành ruột vào máu và đến các cơ quan trong cơ thể như gan, tim, phổi, não, mắt, cơ…
Hầu hết người nhiễm ấu trùng giun tròn Toxocara không có triệu chứng, tuy nhiên một số trường hợp sẽ có triệu chứng do ấu trùng giun tròn Toxocara gây tổn thương các mô và cơ quan. Mức độ tổn thương cơ thể tùy thuộc vào số lượng ấu trùng và cơ quan mà ấu trùng tấn công gây tổn thương.
Biểu hiện của bệnh Toxocariasis bao gồm ho, sốt, bạch cầu tăng đặc biệt là bạch cầu đa nhân ái toan, tổn thương các cơ quan như viêm gan, gan to, tổn thương đường hô hấp với triệu chứng giống hen phế quản, tổn thương mắt làm giảm thị lực, tổn thương thần kinh trung ương …v.v.
Đặc điểm triệu chứng lâm sàng khá đa dạng, phong phú và khác nhau tùy thuộc theo thể bệnh (Thể ấu trùng di chuyển nội tạng, thể ấu trùng di chuyển ở mắt, thể toone thương thân kinh, thể che đậy với cá triệu chứng mờ nhạt thường gặp ở trẻ em với biêu hiện nhức đầu, đau bụng, bạch cầu ái toan tăng nhẹ…)
Kết quả nghiên cứu của Viện Sốt rét Ký sinh trùng Côn trùng thành phố Hồ Chí Minh năm 2012 trên 103 bệnh nhân có test ELISA Toxocara dương tính với các biểu hiện lâm sàng và xét nghiệm như sau:
Chẩn đoán bệnh là một vấn đề khó khăn do triệu chứng lâm sàng của bệnh nhiễm ấu trùng sán chó thường bị nhầm lẫn với các bệnh nhiễm trùng khác. Xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán tìm sự hiện diện của kháng thể kháng lại Toxocara cũng không nói lên tình trạng đang mắc hay đã mắc bệnh vì các kháng thể chống Toxocara có thể tồn tại đến nhiều năm với kỹ thuật ELISA và đến hơn 5 năm với kỹ thuật Western-Blot.
Phác đồ và thời gian điều trị bệnh nhiễm Toxocara về cơ bản còn chưa thống nhất. Tuy nhiên các tác giả đều coi Albendazol là thuốc điều trị cơ bản do tính phổ biến, hiệu quả và tính an toàn của thuốc. Theo trung tâm kiểm soát và phòng chống dịch bệnh Mỹ (CDC), khuyến cáo sử dụng Albendazol và Mebendazol để điều trị bệnh Toxocariasis thể ấu trùng di chuyển nội tạng với liều như sau:
- Albendazole 400 mg x 2 lần/ngày, uống trong 5 ngày
- Mebendazole 100-200 mg x 2 lần/ngày, uống trong 5 ngày.
Có thể sử dụng thuốc Corticoid để điều trị kết hợp phản ứng viêm.
Về phòng bệnh Toxocariasis như sau:
- Vệ sinh môi trường sạch sẽ, quản lý chó mèo, không để chó mèo phóng uế ra môi trường xung quanh. Phân chó mèo phải được chôn lấp và bỏ đúng nơi quy định.
- Vệ sinh khu vực nuôi chó mèo sạch sẽ, không để trẻ tiếp xúc với chất thải phân của chó, mèo.
- Với những người nuôi chó, mèo cần vệ sinh cho vật nuôi thường xuyên, tắm cho chó mèo hàng tuần, tránh để vật nuôi phóng uế bừa bãi. Định kỳ tẩy giun cho vật nuôi.
- Rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn trước khi ăn, sau khi chơi đùa với chó mèo, sau khi tiếp xúc với đất, cát.
- Dạy cho trẻ em cách rửa tay đúng cách và giúp trẻ nhận thức được rằng tiếp xúc chơi đùa với vật nuôi, chơi đùa với đất,bụi là nguy hiểm, và có thể bị mắc bệnh do nhiễm Toxocana; giúp trẻ biết cách phòng bệnh.
Chúc bạn sức khỏe !
