1
Theo Sức khỏe và Đời sống, cỏ sữa lá nhỏ còn có tên là vú sữa đất, cẩm địa, thiên căn thảo.... là loại cây thảo sống nhiều năm, mọc bò, có lông và có nhựa mủ trắng. Thân và cành tỏa rộng trên mặt đất, hình sợi, màu đỏ tím, hơi có lông.
Lá nhỏ mọc đối, hình bầu dục hay thuôn, tù đầu, hình tim không đều hay tù ở gốc, có răng ở mép, có lông ở mặt dưới, dài 7mm, rộng 4mm. Cụm hoa dạng xim co ít hoa ở nách lá. Quả nang, đường kính 1,5mm, có lông. Hạt nhẵn, có 4 góc lồi, dài 0,7mm.
Cây ra hoa vào mùa hè. Cây mọc hoang khắp nơi ở bãi cỏ, sân vườn, ở những nơi đất có sỏi đá.
Theo nghiên cứu, trong cây có một loại tinh dầu màu xanh, mùi đặc biệt, vị kích ứng. Thành phần tinh dầu gồm cymol, carvacrol, limonen-sesquiterpen và acid salicylic. Lá và thân chứa flavonoid cosmosiin (5,7,4-trihydroxyflavon-7-glucosid).
Rễ chứa taraxerol, tirucallol và myrixyl alcohol. Dung dịch cỏ sữa có tác dụng ức chế sự sinh sản của các loại vi trùng lỵ (Sonner, Shigella, Flexneri,...) trong ruột, ức chế các chủng vi khuẩn tụ cầu vàng.
Do đó được dùng trị bệnh đường ruột và bệnh ngoài da. Toàn cây cỏ sữa được dùng làm thuốc. Thu hái quanh năm, tốt nhất vào hè thu, rửa sạch dùng tươi hay phơi khô.
Tác dụng tuyệt vời của cây cỏ sữa
Chia sẻ trên Báo điện tử Kiến thức, BS Huỳnh Đặng Bảo Cương (Khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện Trưng Vương TPHCM) cho biết, cỏ sữa thường được dùng để điều trị kiết lỵ trong dân gian, đặc biệt dùng nhiều cho trẻ em.
Ngoài ra, cỏ sữa còn được dùng chữa một số bệnh ngoài da, vết thương. Ở một số nước thì cỏ sữa lá nhỏ còn được dùng để sản xuất thuốc trừ sâu và thuốc cá. Trong thành phần của cỏ sữa có chứa nhiều axit galic, quercetin, hợp chất phenolic, một ít tinh dầu và vết alcaloit.
Theo Đông y, cỏ sữa có vị hơi đắng, chua, tính mát, hơi có độc, tác dụng tiêu viêm, lợi tiểu, giải độc, chống ngứa, thông sữa. Toàn cây đều được dùng làm thuốc.
+ Điều trị các trường hợp rối loạn tiêu hóa:
Cỏ sữa giúp hạ sốt và làm mát cơ thể, giúp làm mềm da và làm giảm kích ứng các màng nhầy trong cơ thể. Cỏ sữa có tác dụng xổ nhẹ, trong lá còn chứa nhiều cellulose. Mỗi ngày dùng 15g cỏ sữa (dùng riêng hoặc phối hợp với 5g hương nhu hay húng quế) ở dạng dịch ép nguyên chất, dạng bột dẻo hoặc dạng nước sắc.
+ Chữa nhiễm khuẩn đường hô hấp: Cỏ sữa được dùng như một loại thuốc cổ truyền có tác dụng tốt đối với các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp như ho, cảm lạnh, sổ mũi, viêm phổi và hen suyễn nhờ tác dụng làm dãn phế quản cũng như các mạch máu ngoại vi.
+ Cầm tiêu chảy:
Cỏ sữa rất hữu hiệu trong việc điều trị chứng tiêu chảy. Lấy khoảng 12g thân lá nghiền hoặc xay chung với ít nước và uống sẽ giúp cầm tiêu chảy và lỵ.
+ Chữa các rối loạn tiết niệu, sinh dục:
Cỏ sữa rất hiệu quả trong việc điều trị bệnh lậu, hoa liễu. Cây cỏ sữa còn được dùng để chữa liệt dương, xuất tinh sớm hoặc những trường hợp sinh lý yếu, xuất tinh ngoài ý muốn.
+ Chữa giun sán: Lá cỏ sữa được dùng để trị bệnh giun sán đặc biệt là nhóm giun đũa giun kim ở trẻ nhỏ.
+ Chữa sản phụ thiếu sữa hoặc tắc tia sữa: Cỏ sữa giúp gia tăng lượng sữa cho những phụ nữ đang trong thời kỳ cho con bú.
+ Chữa các bệnh nhiễm trùng da:
Cỏ sữa có tác dụng làm lành các vết loét trên da. Lấy cây cỏ sữa phơi khô nghiền thành bột trộn thành khối nhão sau đó đắp lên vết thương hay vết bỏng. Nó còn hữu hiệu để làm tiêu các mụn cóc bằng cách bôi trực tiếp trên vùng da bị nhiễm.
+ Chữa nứt môi hoặc viêm lưỡi: Lấy dịch mủ của cây cỏ sữa bôi lên môi sẽ giúp mau lành các vết nứt nẻ.
+ Dưỡng tóc: Lấy dịch mủ của cây cỏ sữa chà xát lên da đầu sẽ giúp cho tóc mọc mau và tăng trưởng tốt.
+ Dưỡng da trắng mịn:
Tin tổng hợp Báo điện tử Pháp luật thành phố Hồ Chí Minh cho hay, từ rất xa xưa, phương thuốc dùng nước cỏ sữa rửa mặt hoặc tắm mỗi ngày để có làn da trắng mịn đã được các mẹ, các chị vùng Tây Bắc truyền lại cho con cháu nhiều thế hệ.
Cỏ sữa có thể dùng khi còn tươi hay phơi khô đều được. Cách dùng cũng rất đơn giản, chỉ cần một nắm cỏ sữa, rửa sạch, để ráo, rồi đun trên bếp trong vòng 20 phút, lấy nước để nguội (có thể pha thêm nước sạch nếu cần) dùng rửa mặt hoặc tắm. Kiên trì như vậy trong vòng một tháng sẽ có kết quả ban đầu là làn da sáng hơn, mịn màng hơn.
Ở miền núi phía Bắc, rất nhiều gia đình dùng cỏ sữa để tắm cho trẻ từ khi mới sinh cho tới khi đã lớn để làm mịn da, tránh rôm sảy, mụn nhọt. Ngoài tác dụnglàm đẹp da, cỏ sữa còn có tác dụng làm mát da, tiêu viêm, hết mụn mà lại rất lành tính.
