1
Công dụng của quả đào tiên
.
Đào tiên có từ rất lâu đời, tên khoa học là Crescentia cujete Lin thuộc họ núc nác (bignoniacae).
Quả giống như quả bưởi, mọng lớn hình cầu với đường kính từ 6 - 12cm, vỏ quả xanh cứng hóa gỗ bóng, có nhiều hạt dẹt trắng. Khi bổ quả đào tiên ra thấy phần thịt có màu trắng, nhưng khi để một lúc thì lại chuyển sang màu đen. Dưới đây là một vài phương thuốc chữa trị từ quả đào tiên.
- Làm thuốc khai vị: Lấy cơm của quả đào tiên 100g cho vào 500ml gạo ngâm trong 7 - 10 ngày. Ngày uống 2 - 3 lần, mỗi lần 30ml vào trước bữa ăn.
Hiện nay, có nhiều người ở Việt Nam đang trồng và sử dụng các sản phẩm đào tiên như một loại thuốc nam để tăng cường, bảo vệ sức khoẻ. Mặc dù vậy, vẫn chưa có công trình nghiên cứu đầy đủ về tác dụng dược lý của loài cây quý này.
Ông Chương ở Thanh Lĩnh (Nghệ An) bên gốc đào tiên 9 tuổi.
Quả đào tiên còn gọi là quả trường sinh (tên khoa học Crescentia cujete Lin), thuộc họ Núc nác Bignoniaceae. Tên đào tiên của cây Crescentia cujete đã được nhà thực vật người Pháp ghi rõ trong cuốn ''''Những cây thuốc ở Campuchia, Lào và Việt Nam'''' từ năm 1953. Vậy đào tiên là tên gọi đã có từ lâu của cây này trong nhân dân ta..
Đào tiên mọc hoang dại và được trồng ở Việt Nam, Lào và Campuchia. Cây này cũng mọc ở Nam Mỹ và châu Phi. Theo A.Petelot thì cây này có nguồn gốc Braxin. Trước đây, hầu như không thấy sử dụng. Vào năm 1987, một đoàn cán bộ dược của Việt Nam ghé thăm một ngôi chùa ở thủ đô Viêng Chăn, được sư cụ trụ trì ngôi chùa giới thiệu tác dụng kéo dài tuổi thọ của quả đào tiên hay quả trường sinh. Ở Viêng Chăn có 13 vị sư nhờ ăn đào tiên này mà thọ hơn 130 tuổi. Lúc phái đoàn tới thăm còn 7 vị vẫn khoẻ mạnh, hàng ngày tụng kinh, lễ Phật.
Ở nước ta cũng như ở Lào, người ta truyền miệng nhau tác dụng kéo dài tuổi thọ của đào tiên. Tuy nhiên, chưa rõ có phải sử dụng chúng với các vị thuốc khác hay không. Trong thịt quả đào tiên người ta phát hiện có một số axít hữu cơ như axít xitric, axít tactric, axít clorogenic, axít creosentic... Chưa thấy có tài liệu nghiên cứu khác cũng như chưa thấy có tài liệu nào nghiên cứu về tác dụng kéo dài tuổi thọ của đào tiên. Theo tài liệu nước ngoài thì người dân ở châu Phi và Nam Mỹ cũng có đào tiên chế thuốc chữa ho, nhuận tràng.
Theo ông Nguyễn Văn Duy, Trạm khuyến nông Hiệp Hoà, Bắc Giang, một vài năm trở lại đây, theo kinh nghiệm dân gian, nhiều người ở tỉnh Hà Tây, Bắc Giang và một số địa phương khác dùng các bài thuốc từ đào tiên để điều trị một số bệnh mạn tính, thấy có thuyên giảm rõ rệt. Nước lá đào tiên có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trị táo bón, mất ngủ, say bia, buốt giải, đái dắt, viêm nhiệt. Thịt quả đào tiên già sao khô ngâm mạnh trong 100 ngày có tác dụng suy giảm đau lưng, tê mỏi chân tay, đau đầu lâu năm, suy nhược cơ thể, yếu sinh lý, viêm đại tràng co thắt, bại liệt do di chứng mạch máu não, xơ gan cổ trướng do virus, béo phì...
Đến nay Bắc Giang đã trồng trên 1.000 cây đào tiên tại các huyện Hiệp Hoà, Tân Yên, thị xã Bắc Giang, Lục Nam, Yên Thế, Yên Dũng, Việt Yên. Hy vọng là trong thời gian tới các nhà khôạhc sẽ có những nghiên cứu cụ thể về loài cây quý này.
Ngoài ra còn dùng làm thuốc trị tình trạng ăn uống kém, mất ngủ và dùng làm thuốc bổ bằng cách: Hái trái đào tiên để từ quả có vỏ màu xanh chuyển sang màu đen, mổ lấy phần thịt bên trong (cũng màu đen) để ngâm rượu sau 10 ngày là có thể lấy ra dùng được.
Cơm trái đào tiên phơi khô cho héo, đem sắc nước uống có tác dụng giúp ăn được, ngủ được; làm êm dịu những trường hợp bị stress (căng thẳng thần kinh), tim hồi hộp; giúp người gầy yếu, suy dinh dưỡng cảm thấy khỏe hơn; bổ phổi, chữa ho và làm dễ thở trong những trường hợp bị suyễn; giúp dễ đi tiêu và tăng cường khả năng chịu đựng của con người với khí hậu nóng, lạnh bên ngoài; làm hạ huyết áp, êm dịu thần kinh…
Sau đây là một số công dụng của trái đào tiên:
- Chế siro trị viêm họng, ho: Lấy lớp cơm chua của trái đào tiên điều chế thành siro chữa ho, viêm họng.
- Chế thuốc khỏe cho cơ thể: Thường xuyên ăn trái đào tiên chín hằng ngày. Vì theo một số tài liệu cũng có nói rằng trái đào tiên có tác dụng tăng cường tuổi thọ, trị được suy nhược cơ thể, dưỡng sinh lực và điều hòa được kinh lạc...
- Chế thuốc nhuận tràng, chống táo bón: Lấy cơm trái đào tiên còn chưa chín kết với một số vị thuốc khác điều chế thành thuốc tẩy hay làm thuốc nhuận tràng, chống táo bón.
- Chế thuốc tẩy độc: Lấy cơm trái đào tiên 600g, rượu gạo 500ml, ngâm cơm trái đào tiên cất đi để làm thuốc tẩy độc ở đường tiêu hóa.
- Chế rượu thuốc khai vị: Lấy cơm của trái đào tiên 100g cho vào 500ml rượu gạo ngâm trong 7 - 10 ngày. Ngày uống 2 - 3 lần, mỗi lần 30ml vào trước bữa ăn, giúp ăn ngon miệng, tốt cho tiêu hóa.
