Bệnh viêm lợi ở trẻ nhỏ

1. Viêm lợi đơn giản

Một vài trường hợp xảy ra viêm lợi khi trẻ bắt đầu mọc răng hoặc thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn. Chứng viêm lợi này xảy ra chưa rõ nguyên nhân chính xác, có thể do lợi của trẻ không được bảo vệ khi răng chưa mọc hoàn toàn, tạo điều kiện thuận lời cho các yếu tố bệnh phát triển như tích tụ thức ăn, mảng bám vi khuẩn…

Tuy nhiên triệu chứng bệnh này thường mang tính chất tạm thời và có xu hướng giảm đi khi răng mọc ra.

Một số trường hợp đơn giản khác dẫn đến viêm lợi ở trẻ như do vệ sinh răng miệng không đảm bảo dẫn đến viêm lợi do mảng bám, viêm lợi do dị ứng. Nhiều trẻ vẫn giữ thói quen mút ngón tay, xỉa răng, ăn thức ăn cứng cũng có thể gây ra viêm lợi, gọi là viêm lợi do sang chấn.

Tùy thuộc vào mức độ của bệnh mà các triệu chứng khác nhau. Thông thường khi mắc bệnh viêm lợi, trẻ thường  có triệu chứng đỏ lợi, đỏ thâm cả hai hàm, rất dễ chảy máu chân răng kể cả khi bị tác động nhẹ. Một số khác mắc viêm lợi đơn giản thường có triệu chứng hôi miệng khiến trẻ mất tự tin khi giao tiếp hoặc chảy nước dãi nhiều đặc biệt là khi ngủ.

2. Viêm lợi do các bệnh về máu

Lợi là một tổ chức nha nhu được tưới máu nhiều hơn những nơi khác trong cơ thể do có nhiều mạch máu và biểu mô ít sừng hoá hơn. Do đó nếu cơ thể mắc bất kỳ một số bệnh nào về đường máu cũng dễ khiến viêm lợi ở trẻ xuất hiện.

Nếu bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu cấp khả năng mắc viêm lợi do các bệnh về máu đơn thuần thường rất hiếm xảy ra, tuy nhiên hiện tượng viêm nha nhu nặng có thể dễ xảy ra.

Viêm lợi do lượng bạch cầu trung tính giảm có thể khiến viêm và tổn thương lợi nhanh và nặng. Bệnh nhân mắc viêm lợi loại này thường có biểu hiện đỏ rực lợi ở cả hai hàm và rất dễ chảy máu. Nếu để lâu bệnh viêm lợi thường có thể gây ra các triệu chứng sốt cao ở trẻ.

Viêm lợi do Leucemie cấp thường có các triệu chứng phức tạp như phì đại lợi, chảy máu chân răng, lợi không đau, dễ bội nhiễm.

Viêm lợi loại này thường gặp tổn thương ở phía vòm miệng và phía lưỡi. Trên bề mặt của lợi có thể xuất hiện các vết loét, bắt đầu bằng các điểm hoại tử ở nhú lợi rất nhỏ, trên phủ một lớp giả mạc màu xám. Ngoài ra có thể kèm theo các dấu hiệu toàn thân như: thiếu máu, chảy máu dưới da, loét miệng, tăng tiết nước bọt, lách to.

3. Viêm lợi do vi khuẩn

Viêm lợi chủ yếu do vi khuẩn Herpes gây ra và thường gặp nhất ở trẻ trong độ tuổi từ 2-5 tuổi. Khi bị nhiễm virus Herpes, trẻ thường có thời gian ủ bệnh là 1 tuần sau đó bệnh bùng phát với các triệu chứng như sốt cao, đau đầu mệt mỏi, đau miệng, khó nuốt nhẹ có kèm hạch cổ kèm theo sưng nề lợi viền.

Nếu quan sát kỹ, lợi trẻ sẽ xuất hiện những mụn nước cả ở lưỡi, môi, má và niêm mạc vòm miệng đều có. Các mụn nước này thường mỏng, màu xám bao phủ, sẽ tự vỡ sau vài giờ tạo nên các ổ loét màu vàng nhạt và bệnh nhân cảm thấy rất đau, bờ ở loét nề đỏ.

Thời kì này kéo dài khoảng 14 ngày và vết loét sẽ lành, không hình thành sẹo. Tuy nhiên, bệnh này thường hay xảy ra các biến chứng nguy hiểm như viêm não và viêm màng não hiếm gặp.

Một số trường hợp viêm lợi do tụ cầu cấp. Các vi khuẩn sau khi xâm nhập vào mô lợi khiến lợi của trẻ rực đỏ hai hàm, trẻ có thể sốt cao, bỏ ăn, dễ chảy máu răng…Bệnh này thường tiến triển rất nhanh và cũng có nguy cơ tái phát cao.

Ngoài ra, viêm lợi cũng có khả năng bùng phát cao sau mỗi đợt nhiễm trùng do sức đề kháng yếu như đối với một số trẻ mắc HIV, giang mai, lao…Bên cạnh viêm lợi xuất hiện ở trẻ mắc HIV do sức đề kháng kém, có khả năng hoại tử, loét rộng...

Viêm lợi đặc hiệu do lao thường xuất hiện những vết loét bờ nham nhở, đáy gồ ghề, xung quanh đỏ thẩm, giả mạc xanh. Chúng xuất hiện trên một nền viêm lợi cấp đơn thuần. Có dấu hiệu nhiễm lao và bệnh cảnh ở cơ quan khác.

Viêm lợi do giang mai thường có nhiều vết loét ở cổ răng lâu liền, không phá huỷ lan rộng, kết hợp có loét sùi ở môi, lưỡi, vòm miệng có hoại tử.

4. Viêm lợi do dùng thuốc

Một số trẻ sớm thường xuyên phải sử dụng các loại thuốc như thuốc chống động kinh, ức chế miễn dịch, huyết áp Phenytoine 50%, Cyclosporin: 30%, Nifedipine: 10-15%,...thường khiến trẻ giảm khả năng tiết nước bọt để xóa sạch các mảng bám vi khuẩn và gây ra viêm lợi.

Triệu chứng viêm lợi thường mắc phải do dùng thuốc như phì đại nhú lợi, không đau, thường gặp ở nhóm răng trước, phía tiền đình. Lợi của trẻ mắc bệnh thường có màu hồng, chắc, không chảy máu, có thể phủ hết cả thân răng. Tổ chức lợi toàn bộ là xơ.  

Viêm lợi loại này thường khiến trẻ nhai kém hơn, chậm mọc răng, chấn thương mô, viêm nha chu thứ phát và ảnh hưởng tới vấn đề về thẩm mỷ.

5. Viêm lợi loét hoại tử

Viêm lợi loét thường gặp ở trẻ nhỏ 1– 2 tuổi ở một số nước đang phát triển. Loại viêm lợi này thường do các vi khuẩn, virus xâm nhập khiến bệnh tiến triển nhanh chóng gây ra sự phá hủy rộng mô mềm và mô cứng của lợi. 

Các mô lợi của trẻ nhanh chóng bị đỏ lên, chuyển sang màu đỏ thâm, có thể nhìn rõ mạch máu bên trong, chân răng không bám chắc vào lợi, mảng bám xuất hiện nhiều hơn.

Quá trình viêm và loét hoại tử sẽ lan tới mào xương ổ răng và tiếp đó là viêm quanh răng hoại tử dẫn tới tiêu xương và tụt lợi nhanh chóng. Bệnh cũng có thể tiến triển cấp tính hơn nếu điều trị không đầy đủ.