1
Nhiều chục năm trước, cây xạ đen từng được lương y người Mường Bùi Thị Bẻn đặt tên là cây ung thư và chuyên dùng để chữa các loại u khối. Bài thuốc của bà Bẻn sau đó được con gái là Đinh Thị Phiển cùng với các nhà khoa học nghiên cứu để công nhận tác dụng của cây xạ đen này. Tuy nhiên tác dụng điều trị ung thư của cây xạ đen đến đâu, như thế nào vẫn còn gây nhiều tranh luận trong giới đông y.
Đi tìm sự thật về tác dụng của xạ đen
Cây xạ đen có tên khoa học là Celastrus hindsii Benth.et Hook, còn gọi là cây bách giải, cây đồng triều, bạch vạn hoa, cây dây gối, quả nâu, xạ đen cuống. Xạ đen thuộc loại cây dây leo thân gỗ, mọc thành búi, thân cây dạng dây dài 3-10m, cành tròn, lúc non có màu xám nhạt, sau chuyển sang màu nâu về sau có màu xanh. Lá không có lông, phiến lá bầu dục. Cây xạ đen được phân bố nhiều ở các nước như Trung Quốc, Việt Nam, Myanmar… Ở Việt Nam xạ đen phân bố chủ yếu ở các tỉnh như Hà Nam, Quảng Ninh, Ninh Bình, Hòa Bình, Vườn quốc gia Cúc Phương, Vườn quóc gia Ba Vì, Thừa Thiên – Huế, Gia Lai…
Cây xạ đen hỗ trợ điều trị ung thư
Trong xạ đen có chứa các chất như: Fanavolnoid, đây là chất chống oxy hóa có tác dụng phòng chống ung thư. Chất Saponin Triterbenoid có tác dụng chống nhiễm khuẩn. Chất Quinon có tác dụng làm cho tế bào ung thư hóa lỏng dễ tiêu. Cây xạ đen được xếp vào một trong những loại thuốc quý nhất, theo dân gian ngày trước khi đi rừng các cụ thường có mang theo 1 nắm cây Xạ đen để phòng trường hợp bị thương sẽ dùng xạ đen để điều trị vết thương và cầm máu. Trong cuộc sống cây xạ đen có tác dụng phòng chống trong điều trị ung thư, hạn chế phát triển của các khối u, tiêu viêm giải độc, mát gan; ăn ngủ tốt, tăng cường sức đề kháng của cơ thể.
Theo đông y thì cây xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu trong điều trị mụn nhọt, ung thũng, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ trướng và đặc biệt trong chữa trị ung thư. Trong tài liệu nghiên cứu mới nhất của Viện quân y 103 đã công nhận tác dụng chữa trị bệnh của cây xạ đen là làm hạn chế sự phát triển của các khối u trong cơ thể người bệnh.
Nói về tác dụng của cây xạ đen Bác sĩ Trang Xuân Chi, nguyên Chủ nhiệm khoa Nội 2, Bệnh viện Quân y 13, Quân khu 5, Bộ Quốc Phòng cũng cho hay: Một số bệnh nhân có bệnh đường tiêu hóa nói chung (viêm loét dạ dày, tá tràng; ung thư dạ dày mới phát hiện; viêm gan mạn tính; xơ gan đơn thuần hoặc ung thư gan giai đoạn đầu; sau mổ sỏi túi mật; viêm đại tràng mạn tính; rối loạn tiêu hóa, ăn chậm tiêu, táo bón...) đã uống nước sắc từ cây xạ đen, một số người dùng thấy có kết quả phần nào.
Tuy nhiên, cũng cần biết rằng, dù sử dụng loại nam dược nào cũng tùy thuộc vào cơ địa của mỗi bệnh nhân, không phải bệnh nhân nào dùng cũng đạt kết quả như nhau được. Nhưng với cây xạ đen, theo chúng tôi được biết từ năm 2003 đã qua nhiều ứng dụng lâm sàng trong nước, nhưng chưa có một tác dụng phụ nào.
Có thể dùng xạ đen như sau: Lấy 100 gam xạ đen rửa thật sạch cho vào siêu đất với 800 ml nước, đun sôi trên 30 phút rồi gạn lấy nước uống thay cho nước uống khác trong ngày. Dùng khi nào nước sắc nhạt màu thì thay ấm khác. Nước xạ đen nếu để trong tủ lạnh càng thơm ngon, rất dễ uống. Lưu ý, phụ nữ mang thai không nên sử dụng sản phẩm từ xạ đen, trừ khi có chỉ định của bác sĩ... Không nên ăn rau muống khi sử dụng xạ đen vì rau muống sẽ làm mất tác dụng của thuốc.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng nói về tác dụng của xạ đen
Còn theo bác sĩ Nguyễn Xuân Hướng, nguyên Chủ tịch hồi đông y Việt Nam cho biết: Trước hết tôi xin khẳng định cây xạ đen hoàn toàn không thể chữa khỏi ung thư, có chăng nó chỉ có tác dụng hỗ trợ điệu trị ung thư như những loại thuốc bổ, có tác dụng thanh nhiệt giải độc là chính. Thực tế thì cũng chưa có những chứng minh trên người bệnh cho thấy cây xạ đen có thể chữa được ung thư. Vì vậy người bệnh cũng nên xem kỹ khi sử dụng loại cây này, nếu sử dụng một thời gian ngắn mà không thấy tác dụng thì lập tức tìm phương pháp chữa trị kịp thời khác.
Trao đổi với chúng tôi về tác dụng đối với bệnh ung thư của cây xạ đen, lương y Vũ Quốc Trung chia sẻ: Xạ đen là một loại cây có thể dùng để hỗ trợ điều trị ung thư, nó có các hoạt chất làm cho tế bào ung thư không phát triển hay nói cách khác nó giúp ức chế tế bào ung thư. Ngoài ra xạ đen cũng có thể dùng để phòng ngừa các loại bệnh ung thư, giúp tăng cường sức đề kháng của người bệnh. Tuy nhiên bản thân xạ đen nếu đứng một mình sẽ không thấy rõ được tác dụng của cây thuốc mà phải kết hợp với các vị thuốc khác để nâng cao tác dụng bài thuốc từ cây xạ đen.
Chia sẻ về bài thuốc với chúng tôi về bài thuốc từ cây xạ đen của mình lương y Đinh Thị Phiển khẳng định: “Bài thuốc với vị chính là xạ đen của tôi chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị ung thư. Đây là bài thuốc gia truyền của gia đình tôi để lại, những thế hệ trước các cụ đã sử dụng bài thuốc này để làm teo các khối ung, nhọt và nhữ u cục trong cơ thể của người bệnh. Hiện chúng tôi vẫn đang tiếp tục thử nghiệm và theo dõi kết quả từ người bệnh để làm rõ công dụng của bài thuốc”.
