1
Nhịp sống hiện đại ngày càng căng thẳng cùng thói quan ăn uống thiếu khoa học, các bệnh lý về đường tiêu hóa đang dần phổ biến và không ngừng gia tăng ở Việt Nam. Trong đó, đau dạ dày là bệnh thường gặp nhất, gây ra những triệu chứng vô cùng khó chịu cho người bệnh.
Sự phát triển của nền y học hiện đại đã cho ra đời nhiều nhóm thuốc dùng để chữa đau dạ dày với những cơ chế khác nhau. Xong hiệu quả đã được chứng minh là không đạt tối đa 100%, bệnh dễ tái phát và tác dụng phụ của thuốc cũng nhiều, hơn nữa chi phí lại đắt đỏ, không phải ai cũng theo được.
Đối với những bệnh mạn tính, Đông Y lại chiếm ưu thế hơn Tây y. Ông cha ta từ ngàn đời nay đã dùng những dược liệu quý ngay xung quanh mình để điều trị các bệnh về dạ dày, vừa hiệu quả, an toàn, người bệnh có thể sử dụng lâu dài và không tốn kém. Sau đây chúng tôi xin giới thiệu một số vị thuốc chữa đau dạ dày bằng thuốc nam hiệu quả được trích trong cuốn sách nổi tiếng – Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam của PGS.TS Đỗ Tất Lợi – một nhà nghiên cứu dược liệu nổi tiếng của nước ta.
1. Cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc nam: Cây khôi
Cây khôi còn có tên gọi khác là cây độc lực, đơn tướng quân. Đây là một loại cây nhỏ, mọc thẳng đứng, cao gần 2m, thân rỗng, có nhiều lá. Mọc nhiều ở những khu rừng rậm miền thượng du ở các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An, Ninh Bình, Hà Tây. Lá của cây khôi là một vị thuốc chữa đau dạ dày hiệu quả trong nhân dân. Phân hội Đông Y Thanh Hóa thường kết hợp lá khôi với các vị thảo dược khác với tỷ lệ nhất định dựa trên kinh nghiệm chữa đau bụng vùng thượng vị của một vùng dân tộc như bồ công anh, khổ sâm, cam thảo…. thành một bài thuốc trị đau dạ dày rất hiệu quả; đồng thời điều trị một số chứng bệnh như chán ăn, ăn không ngon miệng, đầy bụng, mệt mỏi.
Y học hiện đại đã chứng minh trong lá khôi có thành phần hóa học chính là tanin, có tác dụng trung hòa axit dư thừa trong dạ dày, giảm đau, săn se vết loét kích thích lên da non và làm lành vết thương. Lá khôi có hai loại: trắng và tía, cả hai loại này đều được sử dụng để chữa đau dạ dày.
Liều dùng hàng ngày: 40 – 80g, sắc uống phối hợp với các vị thuốc khác. Phân hội Đông Y Thanh Hóa kết hợp 80g lá khôi, 40g bồ công anh, 12 g khổ sâm. Các vị thuốc trên phơi khô, thái nhỏ, nấu như nấu chè và uống vào lúc đói. Có thể cho thêm cam thảo để điều vị.
2. Cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc nam: Cây dạ cẩm
Một số vùng còn gọi Dạ Cẩm là cây loét mồm, cây đất lượt, đứt lướt, chả khẩu cắm. Dạ Cẩm phân bố nhiều ở các vùng Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Hà Giang, Hà Tây. Bệnh viện Lạng Sơn là nơi đầu tiên đưa cây dạ cẩm vào điều trị đau dạ dày từ năm 1962, xuất phát từ kinh nghiệm nhân dân dùng cây này nấu sôi cho màu tím đẹp và điều trị viêm lưỡi, loét miệng và họng. Kết quả chống loét là rất tốt.
Trên lâm sàng, dạ cẩm còn có tác dụng giảm đau, trung hòa axit dịch vị, giảm ợ chua, làm vết loét se lại, bệnh nhân có cảm giác khoan khoái, nhẹ nhàng.
Có thể sử dụng dạ cẩm dưới hình thức thuốc sắc, cao, bột hay cốm.
Dạng thuốc sắc: Thêm nước vào 10-25g ngọn dạ cẩm khô để sắc, thêm đường đủ ngọt, sử dụng 2 – 3 lần/ngày. Uống trước ăn hoặc lúc đau.
Cao dạ cẩm: Chuẩn bị 7kg lá dạ cẩm khô, 2kg đường, 1kg mật ong. Nấu lá dạ cẩm với nước thành cao, cho 2kg đường vào đánh tan, cô lại, cuối cùng cho thêm 1kg mật ong nguyên chất. Đóng thành chai 250ml.
Ngày sử dụng 2 – 3 lần, uống trước bữa ăn hoặc khi lên cơn đau, mỗi lần uống 1 lượng tương úng 10 – 15g.
Cốm dạ cẩm: Chuẩn bị 7kg bột dạ cẩm, 1kg cam thảo, 2kg đường, tá dược dính (hồ, nếp), saccarin. Ngày sử dụng 2 lần trước ăn hoặc khi lên cơn đau. Mỗi lần 10 – 15g, trẻ em dưới 18 tuổi dùng 5-10g.
3. Cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc nam: Mẫu Lệ
Mẫu lệ còn gọi là vỏ hầu, vở hà, hầu cửa sông, hà sông; là vỏ phơi khô của nhiều loại hầu hay hà như hầu cửa sông, hầu ve, hầu đá, hầu lăng…Mẫu lệ chứa 80-90% canxi, cabonat, canxi photphat, nhôm và sắt oxit. Trong đông y, mẫu lệ dùng làm thuốc chữa đau dạ dày dư thừa axit, bồi bổ cơ thể suy nhược, mồ hôi trộm, băng huyết…
Bài thuốc chữa đau dạ dày bằng thuốc nam từ mẫu lệ: Chuẩn bị 15g mẫu lệ, hoài sơn, bồ công anh mỗi thứ 16g, uất kim, trần bì, dạ cẩm, hậu phác, cam thảo mỗi thứ 10- 12g. Sắc uống trong 1 ngày, chia làm 3 lần.
4. Cách chữa bệnh đau dạ dày bằng thuốc nam: Cải bắp
Bắp cải là thực phẩm dễ kiếm, được trồng ở khắp nơi trên đất nước ta. Bắp cải có hàm lượng nước cao, chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất như vitamin C, B1, B2, canxi, phospho, sắt…và đặc biệt là vitamin U có tác dụng làm lành vết loét.
Nước ép cải bắp được chứng minh là có tác dụng giúp đỡ, kích thích khá mạnh sự tái tạo của các tế bào ổ loét và do đó làm lành được các ổ loét.
Năm 1958, Viện Quân y 108 tại Hà Nội đã làm một số thực nghiệm chứng minh rằng nước ép hoa quả, ngũ cố có tác dụng làm giảm và điều hòa sự co bóp của dạ dày. Trên những cơ sở nghiên cứu ấy, hiện nay tại nhiều nước trên thế giới đang áp dụng nước ép cải bắp dưới nhiều hình thức để điều trị các bệnh viêm loét dạ dày, tá tràng, viêm dạ dày, ruột, đường mật, viêm đại tràng… và đạt được kết quả tốt.
Cách làm nước ép cải bắp chữa đau dạ dày: Bắp cải bóc từng lá, rửa nhiều lần bằng nước sạch, dọc đôi theo sống lá. Trần qua nước sôi, vớt ra để ráo, ép lấy nước. 1kg cải bắp có thể ép được 500-700ml nước ép. Sau khi ép xong nên dùng ngay, không nên để lâu có thể bị thiu. Sử dụng 1 ngày 1000ml, chia làm nhiều lần, mỗi lần 200-250ml, uống thau nước. Dùng liên tục trong 2 tháng sẽ cho kết quả tốt.
