Rong kinh (Rong huyết) là phụ nữ trong giai đoạn kinh – đới – thai – sản (thường từ 14- 49 tuổi) âm đạo thỉnh thoảng lại ra huyết một vài ngày rồi lại tự hết, không có các biểu hiện các chứng trạng giống kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt ra đã sạch rồi lại ra máu rỉ rả, đặc điểm là máu đỏ tươi, có khi thâm đen không nhất định.
Nguyên nhân và cơ chế bệnh sinh rong kinh.
Thường do 2 loại nguyên nhân:
– Nguyên nhân toàn thân do: Xung, Nhâm, Đốc, Đới và các tạng phủ mất điều hòa hoặc hư tổn.
– Nguyên nhân tại chỗ do bào cung bị thương tổn hoặc bào cung có huyết ứ, có u cục…
Bệnh rong kinh ở phụ nữ
Biện chứng luận trị bệnh rong kinh
1. Do Xung nhâm bất cố
* Triệu chứng lâm sàng: Âm đạo thỉnh thoảng lại ra huyết một vài ngày rồi lại tự hết, không có các biểu hiện chứng trạng giống kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt ra đã sạch rồi lại ra máu rỉ rả, đặc điểm là máu đỏ tươi. Người gầy yếu, mệt mỏi, khó chịu. Mạch tế sác.
* Phương pháp điều trị: Bổ huyết, củng cố Xung Nhâm.
* Bài thuốc: Kỳ diệu tứ vật thang.
Đương quy 12gXuyên khung 12gBạch thược 12gThục địa hoàng 16g
A giao 16gNgải diệp 10gHoàng cầm 8g
* Cách bào chế: Đương quy tẩm rượu sao, Bạch thược tẩm giấm sao. Các vị trên cho vào 1800ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 250ml.
* Cách dùng: Uống ấm chia đều ngày 4 lần.
* Châm cứu: Thông lý, Hành gian, Tam âm giao, Quan nguyên, Khí hải, Thái xung.
2. Do bào cung thương tổn
* Triệu chứng lâm sàng: Âm đạo thỉnh thoảng ra huyết một vài ngày rồi lại tự hết, không biểu hiện các chứng trạng giống kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt đã sạch rồi lại ra máu rỉ rả, đặc điểm là máu đỏ lẫn máu cục màu thâm đen. Vùng thiểu phúc hơi trướng, có u cục rắn, kèm theo rối loạn đại tiện, người mệt mỏi, khó chịu, thỉnh thoảng phát sốt. Mạch trầm hữu lực.
* Phương pháp điều trị: Khứ ứ sinh tân, thông kinh hoạt huyết.
* Bài thuốc: Tiêu tích thông kinh hoàn
Hương phụ mễ 10 lạngNgải diệp 2 lạngTam lăng 1 lạngĐào nhân 1 lạng
Sinh địa hoàng 2 lạngĐương quy 2 lạngXích thược 1 lạngHồng hoa 1 lạng
Xuyên khung 1 lạng Nga truật 1 lạngCan tất 1 lạng
* Cách bào chế: Hương phụ mễ, Ngại diệp tẩm giấm sao, Đương quy tẩm rượu sao, Đào nhân bỏ vỏ và đầu nhọn, Tam lăng tẩm rượu sao, Can tất tẩy vi sao. Các vị sao giòn tán mịn tinh, hồ hoàn viên.
* Cách dùng: ngày uống 3 lần mỗi lần 15gam với nước muối nhạt.
* Châm cứu: Tam âm giao, Khí hải, Quan nguyên, Thái xung.
Phòng bệnh và hộ lý
1. Giữ vệ sinh kinh nguyệt. Thường xuyên ngâm rửa bằng nước Sà sàng hằng ngày.
2. Tìm nguyên nhân rong kinh để điều trị.
3. Không lao động nặng trong khi đang hành kinh.
4. Ăn uống hợp lí, ăn đủ chất dinh dưỡng, ăn các thức ăn ấm, nóng, dễ tiêu.
5. Chỗ ở thoáng, tránh gió lùa, đủ ấm, đủ ánh sáng, nghỉ ngơi điều độ.