1
Chương trình hỗ trợ khu vực tư nhân VN đang thử nghiệm đưa acid béo omega-3 vào thành phần thức ăn của cá tra, cá ba sa để nâng giá trị xuất khẩu. Acid béo omega-3 rất tốt cho tim mạch, có sẵn trong mỡ cá biển.
Ta thường nghe dầu thực vật tốt cho sức khỏe hay tốt cho tim mạch hơn mỡ động vật là do acid béo chứa trong nó các acid béo không no (có chứa nhiều nối đôi). Thật ra không chỉ có dầu thực vật mà cả mỡ động vật nếu thành phần của nó có chứa acid béo không no đều là loại tốt. Acid béo omega-3 có nhiều trong mỡ cá ở vùng biển lạnh và sâu như cá tuna, cá salmon (chất lỏng lấy từ mỡ loại này ở nước ta quen gọi là dầu gan cá thu hay dầu cá thiên nhiên).
Acid béo omega-3 được xem là tốt cho tim mạch do người ta nhận thấy người Eskimo hiếm bị bệnh động mạch vành (động mạch vành bị hẹp bít do cặn mỡ) vàdân tộc này ăn rất nhiều cá có chứa acid béo omega-3. Từ năm 1963-1967 toàn bộ người Eskimo ở vùng Greenland chỉ có ba người bệnh động mạch vành.
Các acid omega là tiền chất (tức là chất ban đầu được cơ thể biến đổi chuyển hóa tạo thành các chất quan trọng cần cho cơ thể của ta, đặc biệt là cho hệ thần kinh trung ương). Acid béo omega-3 là tiền chất của DHA và EPA. DHA là chữ viết tắt của docosahexaenoic acid, người biết về hóa học hữu cơ đọc tên sẽ biết được đây là acid béo không no chuỗi dài có 22 carbon và chứa sáu nối đôi. Còn EPA là acid béo không no chuỗi dài có 20 carbon và chứa năm nối đôi.
Trong cơ thể, EPA được xem là acid béo thiết yếu sẽ chuyển hóa thành các chất sinh học quan trọng như prostaglandin, leucotrien. Còn DHA là acid béo quan trọng trong việc tăng cường hoạt động trí não. Hiện nay, nhiều loại sữa thương phẩm được giới thiệu bổ sung DHA nhằm giúp các loại sữa này giống như sữa mẹ trong việc cung cấp chất cần cho sự phát triển trí não của trẻ.
Từ các công trình nghiên cứu có nhiều bằng chứng để đưa đến khuyến cáo nên dùng thực phẩm giàu acid omega-3 và DHA để đạt các lợi ích sau:
- Tác dụng lên não bộ và hệ thần kinh trung ương: thành phần của não là chất béo và DHA chiếm khoảng ¼ lượng chất béo này. Sữa mẹ được xem chứa nhiều DHA trong khi sữa bò chứa rất ít, mà DHA lại đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển trí não của trẻ. Vì vậy, sữa mẹ luôn luôn là tốt nhất đối với trẻ còn bú, đặc biệt là trẻ sơ sinh.
- Đối với người thường xuyên uống rượu sẽ giảm sự hấp thu và tiêu thụ acid omega-3 là chất bảo vệ thần kinh không bị suy thoái nên nhiều tế bào thần kinh bị hư hại đưa đến sa sút trí tuệ.
- Tác dụng bảo vệ tim mạch: nhiều công trình nghiên cứu chứng tỏ DHA làm giảm lượng triglycerid máu, giảm loạn nhịp tim, làm giảm tỉ lệ bệnh động mạch vành, giảm chứng nhồi máu cơ tim.
Từ những điều trình bày ở trên cho thấy ta nên quan tâm đến chế độ dinh dưỡng lành mạnh hợp lý, đặc biệt nên ăn cá, nhất là cá biển, nhiều hơn để có lợi cho sức khỏe.
