Cùng với cây lúa, cây chè phải được xem là quà tặng vô cùng quý giá của đất trời dành cho nhân loại. Trong các loại thức uống thiên nhiên mà loài người biết sử dụng từ xa xưa cho tới hiện nay, có thể khẳng định rằng chưa hề có bất kỳ một loại cây cỏ nào có thể vượt qua được cây chè về số lượng tiêu thụ, số người dùng và những lợi ích thiết thực do nó mang lại. Dù đã trải qua hàng ngàn năm, có mặt hầu hết ở mọi quốc gia, song cây chè vẫn là loại thực vật mang lại nhiều điều bất ngờ mà con người ngày càng không ngớt ngạc nhiên về nó.
Lá chè xanh
Trong lá chè có chất caféin, theaflavin, catechin, flour, tanin… Các chất này có tác dụng chống oxy hóa, giúp tăng tuần hoàn máu, giảm cholesteron, giảm lượng mỡ dư thừa, ngừa sâu răng, lợi tiểu, ngừa táo bón và giải nhiệt cơ thể. Tại cuộc Hội thảo khoa học quốc tế về tác dụng của chè xanh đối với sức khỏe con người dịp đầu năm 2007 tại Singapore, các nhà khoa học đã công bố thêm nhiều kết quả khám phá mới về chè, trong đó đáng chú ý nhất là hoạt chất L-Theanine. Chính chất L-Theanine này tác động đến sự phóng thích các chất dẫn truyền thần kinh như Dopamin, Serotonin và đặc biệt là giúp tăng cường hoạt động của sóng não bộ Alpha, giúp cơ thể người uống thư giản (relax) mà vẫn tỉnh táo (alert) trong khi làm việc.
Uống chè đúng cách
Ly nước chè xanh
Hiểu rõ nhu cầu và lợi ích trên, nên hiện nay một số doanh nghiệp đã tung ra thị trường loại nước chè xanh đóng chai. Thực tế thì nước chè xanh đóng chai chỉ mang lại sự tiện dụng cho người dùng, còn giá trị y học thực sự có trong chai chè thì rất ít, vì lượng chè không đủ liều tác động vào cơ thể. Muốn cảm nhận được giá trị, cũng như để được trợ lực hữu hiệu của chè xanh, chỉ có cách tốt nhất là uống nước chè tươi hằng ngày.
Để vị giác và thị giác nhận ra được vị ngon của chè xanh, phải biết cách chế biến thì mới có một bình chè thật như ý. Trước hết phải có lá chè xanh, tuyệt vời nhất là loại lá vừa hái trên cây xuống là pha ngay. Sau khi rửa sạch lá chè với số lượng tùy theo sở thích và số người uống, rảy cho ráo nước, vò nát rồi cho vào bình giữ nhiệt, lá chè mới hái rất giòn nên vò qua là sẽ nát ngay. Trong thời gian ấy đun nước cho sôi, khi nước đã sôi thì đổ vào bình chè rồi đậy lại, chờ khoảng mười phút để các chất có trong lá chè ngấm ra hết là uống được.
Xin lưu ý, nước để pha chè xanh phải là nước mưa hoặc nước giếng thì sau khi pha nước chè mới có màu xanh rất hấp dẫn. Nếu pha bằng mước máy nước chè thường có màu đỏ, do chất clor trong nước máy phản ứng với chất tanin. Ở đô thị không có nước mưa hoặc nước giếng, thì nên dùng nước lọc đóng sẵn trong bình.
Giữ cho chè tươi được lâu
Ngâm canh chè
Tại vùng nông thôn trồng chè, thì để có một ly nước chè xanh tươi trông thật hấp dẫn là điều rất thuận lợi, chỉ cần ra vườn là có ngay. Nhưng với người không trồng chè trong vườn nhà, người dân thành thị sẽ khó khăn hơn để được như vậy, vì rất mất công mỗi ngày mua một bó chè về uống. Do đó, cần biết cách giữ cho chè được tươi lâu mà vẫn giữ được phẩm chất ban đầu của nó.
Chè xanh cắt để vài giờ sẽ héo úa, khi nấu nước ra màu xanh xỉn không ngon như chè tươi, để nguội có màu đỏ quạch. Phương pháp đơn giản nhất để giữ sức sống cho cành chè sau khi cắt là ngâm “chân” vào trong nước như cách thức cắm hoa tươi. Trước khi ngâm cành chè, ta vặt hết những lá phía dưới uống trước để tránh tình trạng những lá ấy bị úng. Sau đó cho những cành chè này vào một thùng nước vừa đủ cấp cho nhánh chè rồi đặt vào nơi râm mát, tránh gió, trưa nóng nhớ phun nước lạnh trên nhánh lá. Mỗi khi uống, phải vặt lá từ dưới lên dần, vì những lá già dưới thấp sẽ bị rụng sau vài ngày, cho dù có ngâm nước.
Với cách bảo quản này, chúng ta có thể giữ cho nhánh chè tươi được khoảng năm ngày mà khi nấu vẫn cho ra những bát chè ngon gần được như chè mới cắt ngoài cây vào.