1
Bệnh cam là gì? Biểu hiện của trẻ khi bị bện cam? Cách phòng ngừa và chữa trị bệnh cam ở trẻ.
Bệnh cam là gì?
Cam là tên gọi đông y của bệnh viêm lợi xảy ra đối với trẻ nhỏ, các triệu chứng của viêm lợi là lợi sưng đỏ, đau, chảy máu, hôi miệng, lưỡi trắng, chảy dãi nhiều…Viêm lợi có thể xảy ra khi bé mọc răng hoặc nhiễm trùng do vệ sinh răng miệng kém.
Một thể nặng của bệnh cam là cam tẩu mã, thể này không phổ biến nhưng rất nguy hiểm. Bé bị cam tẩu mã là do nhiễm phải một loại vi trùng cấp tính. Bé đau liên tục, dữ dội, miệng hôi. Nếu không được điều trị kịp thời, chỗ viêm sẽ lan rộng, gây hoại tử, làm xương tiêu nhanh và tụt lợi.
Do đó bạn cần nắm vững những biểu hiện của bệnh cam để nhận biết sớm và có phương pháp điều trị nhanh chóng cho bé.
Bệnh này hay gặp ở trẻ nhỏ, nhất là ở trẻ dưới 2, 3 tuổi chưa biết tự giữ gìn vệ sinh răng miệng và người mẹ chăm sóc thiếu chu đáo. Có thể xảy ra sau khi mắc bệnh siêu vi trùng như sởi, do mẹ bắt kiêng cữ quá đáng, không chịu vệ sinh miệng sạch sẽ cho trẻ. Biến chứng này hay xảy ra ở trẻ nhỏ và yếu đuối, sức đề kháng kém, thể trạng suy nhược. Hiện nay, nhờ có kháng sinh và phát hiện sớm điều trị kịp thời, nên ít xảy ra bệnh này ; tổn thương tại chỗ là do các loại vi trùng làm mủ gây viêm nhiễm các mạch máu quanh các cơ ở miệng, từ đó tuần hoàn ứ đọng không lưu thông được gây hoại thư.
Phòng bệnh
Để tránh hiện tượng viêm nhiễm kể trên, cần chú ý vệ sinh miệng trẻ cho sạch.
1. Với trẻ còn bú mẹ hoặc ăn sữa nhân tạo, nếu thấy có cặn sữa nên rửa cho sạch, trước khi ăn, bằng nước đun sôi để nguội, hoặc bằng dung dịch bicacbonat loãng, nếu tưa nhiều có thể lau bằng mật ong và lau lại bằng nước đun sôi để nguội.
2. Trẻ lớn hơn 2, 3 tuổi, tập cho xúc miệng thường xuyên sau mỗi bữa ăn. Sáng ngủ dậy và tối trước khi đi ngủ, cần chú ý xúc miệng kỹ hơn, nhất là đối với trẻ thích ăn ngọt nhiều như kẹo, bánh ngọt... Nên tập cho trẻ có thói quen xúc miệng, đánh răng hàng ngày để vừa tránh được viêm miệng, vừa tránh được hỏng men răng do đường đọng lại trong miệng.
3. Ở trẻ bị bệnh sởi hoặc một số bệnh siêu vi trùng, thì hằng ngày phải thực hiện tốt vệ sinh miệng và cơ thể, dùng khăn nhúng nước ấm lau cho sạch mồ hôi và chất nhờn trên da, tránh tập quán cũ của một số bà mẹ kiêng khem quá mức, sợ nước không dám làm vệ sinh cho trẻ, khiến cho vi trùng đường miệng phát triển và dễ gây biến chứng cho trẻ. Cần phải phát hiện bệnh sớm ngay từ lúc chưa có biến chứng, để có hướng điều trị kịp thời, tránh chuyển thành nặng, nhiễm trùng kéo dài.
Thuốc cam có thực sự tốt với trẻ?
Thuốc cam là thuốc Đông y gia truyền được các bà mẹ có con nhỏ lười ăn, chậm lớn, hay ốm... mách nhau sử dụng để tăng cường sức khoẻ cho trẻ. Tuy nhiên, gần đây có hiện tượng trẻ bị ngộ độc chì do dùng thuốc cam bôi miệng. Vậy thực tế có gì khác nhau giữa hai loại thuốc cam này? Có nên dùng thuốc cam chữa biếng ăn cho trẻ?
Có hai loại cam khác nhau
Lương y Vũ Quốc Trung (phòng khám đa khoa Chùa Cảm Ứng, Hà Nội): Trong Đông y có hai loại bệnh cam ở trẻ. Cam tích là do hoạt động tiêu hoá thất thường (tích trệ đồ ăn, trùng tích) nguyên nhân có thể do bẩm sinh nguyên khí kém; Do thiếu dinh dưỡng lâu ngày, ăn uống mất điều độ, ăn quá nhiều đồ béo ngọt; Hoặc do các bệnh mạn tính như tiêu chảy mạn, cảm nhiễm đường hô hấp nhiều lần gây nên.
Bệnh này Tây y gọi là suy dinh dưỡng, thường biếng ăn, quấy khóc.
Để điều trị Đông y thường kiện Tỳ, lưỡng vị để giúp trẻ hay ăn, chóng lớn. Các vị thuốc thường được dùng là: Hoài sơn, ý dĩ, bạch biển đậu, sa sâm, chất thải của con quy (con một gạo)... tán bột thành thuốc cam.
Có hai loại cam khác nhau
Lương y Vũ Quốc Trung (phòng khám đa khoa Chùa Cảm Ứng, Hà Nội): Trong Đông y có hai loại bệnh cam ở trẻ. Cam tích là do hoạt động tiêu hoá thất thường (tích trệ đồ ăn, trùng tích) nguyên nhân có thể do bẩm sinh nguyên khí kém; Do thiếu dinh dưỡng lâu ngày, ăn uống mất điều độ, ăn quá nhiều đồ béo ngọt; Hoặc do các bệnh mạn tính như tiêu chảy mạn, cảm nhiễm đường hô hấp nhiều lần gây nên.
Bệnh này Tây y gọi là suy dinh dưỡng, thường biếng ăn, quấy khóc.
Để điều trị Đông y thường kiện Tỳ, lưỡng vị để giúp trẻ hay ăn, chóng lớn. Các vị thuốc thường được dùng là: Hoài sơn, ý dĩ, bạch biển đậu, sa sâm, chất thải của con quy (con một gạo)... tán bột thành thuốc cam.
Trong Đông y có nhiều loại cam như cam tỳ, cam can, cam gan...
Thuốc này chính là men tiêu hóa bổ sung cho trẻ giúp trẻ tiêu hóa tốt, ăn uống ngon miệng. Các loại thuốc được chế biến đều thuộc loại bổ, không có độc. Tuy nhiên, việc điều trị vẫn phải qua thăm khám chứ không thể tự ý mua về dùng.
Loại thuốc cam chữa bệnh tay chân miệng gần đây báo chí nêu thực ra là bệnh cam miệng - cam tẩu mã. Đây là loại bệnh xảy ra nhiều ở trẻ em với các triệu chứng trong miệng xuất hiện các vết hoại tử, lở loét, miệng hôi, lưỡi trắng, chảy dãi nhiều. Đông y chủ yếu sử dụng các loại thuốc bôi trực tiếp lên các vết loét, trong đó có nguồn gốc khoáng vật có chứa chì là: Duyên đơn, duyên phấn và mật đà tăng để chữa bệnh lở loét miệng, làm cao dán mụn nhọt hoặc uống (nhưng rất hạn chế với liều lượng nhỏ).
Do thiếu hiểu biết, một số người cho rằng các khoáng vật trên bôi vào miệng sẽ chữa khỏi bệnh tay - chân - miệng nên đã sử dụng, thậm chí "điếc không sợ súng" lại hoàn viên để uống. Đặc biệt, ngày nay không loại trừ người ta đã sử dụng oxit chì nhân tạo bằng cách oxy hoá chì, nên hàm lượng chì rất cao, vì vậy đã dẫn đến ngộ độc, thậm chí tử vong.
Không thể dùng một loại thuốc cam cho tất cả trẻ
BS.TTƯT Nguyễn Xuân Hướng (nguyên chủ tịch Hội Đông y Việt Nam): Trong Đông y có nhiều loại cam khác nhau như cam tỳ, cam can, cam gan, thận, nhiệt, hàn... và mỗi loại lại có các bài thuốc khác nhau. Trung bình mỗi bài có từ 7 - 18 vị, tùy theo bệnh lý và cơ thể của từng trẻ mà gia giảm cho phù hợp.
Việc cha mẹ tự ý mua thuốc cam gia truyền chế biến sẵn cho con là rất nguy hiểm bởi không rõ con bị bệnh cam gì và hơn nữa nếu chẳng may con bị hàn mà mua phải loại cam hàn thì càng khiến con bị tổn thương đường ruột và đi ngoài hay nếu cam nhiệt mà mua phải thuốc nhiệt thì càng nhiệt thêm.
Hiện tại, tôi đang phải điều trị cho một cháu bé 4 tuổi ở Hòa Bình, theo người nhà do uống thuốc cam mà dẫn tới teo cơ, cấm khẩu không nói được, bị bệnh viện trả về. Nguyên nhân là do bé bị thể cam tỳ vị dạng nhiệt, thuốc bồi bổ lại dạng nhiệt gây bốc hỏa làm tổn hại các bộ phận bên trong, gây biến dạng bên ngoài.
Bé đã uống thuốc bổ huyết, bổ tỳ, bổ âm được hơn 7 tháng đã đi lại được nhưng khả năng nói vẫn còn kém và vẫn cần điều trị tiếp.
Thuốc gia truyền không rõ nguồn gốc rất nguy hiểm
PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng (Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai): Phần lớn thuốc không rõ nguồn gốc, rất có thể do trong quá trình sản xuất không đảm bảo mà thuốc bị nhiễm kim loại nặng (như chì, asen...), bằng mắt thường không thể biết được. Cũng có loại thuốc được trộn tân dược, coticoid... giữ nước khiến cha mẹ tưởng nhầm con tăng cân mà không hiểu, tác dụng phụ của corticoid rất nguy hại cho trẻ.
(St)
