Váng sữa là một thức ăn bổ dưỡng dành cho trẻ, nhưng phải biết cách sử dụng hợp lý mới mang lại hiệu quả.
Bé nhà em được gần 7 tháng tuổi. Các mẹ ở cùng công ty khuyên em cho con ăn váng sữa vì nhìn bé nhà em hơi gầy. Tuy nhiên, em còn khá lạ lẫm với loại thực phẩm này, nó có tác dụng ra làm sao, cũng không biết cho bé ăn bao nhiêu là vừa, cho ăn lúc nào là hợp lý? Xin hãy tư vấn giúp em!".
Trần Ngọc Hồng (27 tuổi)
Váng sữa, sữa chua, yaourt là các chế phẩm từ sữa rất thích hợp cho trẻ ăn dặm, mà đa phần trẻ nhỏ cũng tỏ ra thích thú trước các bữa ăn phụ bổ dưỡng này. Trước hết chúng ta cùng tìm hiểu một chút về váng sữa và thành phần của nó nhé!
Váng sữa và thành phần
Váng sữa là một chế phẩm của sữa. Trước đây, váng sữa được chế biến bằng cách vớt phần trên cùng của sữa và cho làm lạnh. Ngày nay, nhà sản xuất sử dụng máy ly tâm để tách phần trên cùng của sữa, đó chính là váng sữa. Vì là chế phẩm của sữa nên thành phần của váng sữa cũng gồm có chất đạm, chất béo, chất đường, các vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, tỷ lệ các chất dinh dưỡng này hoàn toàn khác trong sữa.
Trong váng sữa, thành phần chủ yếu là chất béo, chất đạm rất thấp, các vitamin và khoáng chất cũng thấp. Quan sát nhãn ghi trên hộp váng sữa, chúng ta sẽ thấy thành phần chủ yếu của váng sữa là chất béo. Lượng chất béo trong một hộp váng sữa chiếm đến trên 70% tổng năng lượng mà trẻ cần, cao gấp đôi so với chất béo có trong một ly sữa thông thường của trẻ. Do đó, đây là nguồn cung cấp năng lượng rất cao. Điều này không đồng nghĩa với nhận định cho rằng “váng sữa có nhiều chất dinh dưỡng”. Trái lại, thành phần dưỡng chất trong váng sữa rất ít. Vì vậy, các bậc cha mẹ không nên dùng váng sữa để thay thế sữa cho trẻ. Theo hướng dẫn của tổ chức y tế thế giới (WHO), cần cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu tiên. Vì vậy, chỉ nên cho trẻ ăn váng sữa sau sáu tháng tuổi, nhằm bổ sung thêm năng lượng, giúp trẻ tăng cân tốt hơn.
Ngoài ra, khi trẻ ngoài sáu tháng, váng sữa cũng không thể thay thế sữa mẹ vì váng sữa không chứa đủ các chất dinh dưỡng như trong sữa mẹ, đặc biệt là hàm lượng đạm trong váng sữa thấp. Nếu dùng váng sữa thay cho sữa mẹ, trẻ sẽ bị thiếu chất đạm, dẫn đến suy dinh dưỡng, thiếu máu… do thiếu các vi chất dinh dưỡng.
Tác dụng của váng sữa đối với trẻ
Khi được sử dụng với hàm lượng vừa phải, váng sữa sẽ mang lại nhiều lợi ích. Váng sữa ngoài việc tác động tốt đến hệ tiêu hóa còn chứa nhiều dưỡng chất: vitamin (A, E, B2, B12, C, PP, biotin, beta – carotene…), các axit hữu cơ. Thành phần khoáng chất trong váng sữa cũng phong phú từ kali, canxi cho đến clo, phốt- pho, ma-giê, natri, sắt, kẽm, i-ốt, đồng… Tất cả những khoáng chất này đều cần thiết cho cơ thể được khỏe mạnh. Canxi có nhiều trong váng sữa rất tốt cho việc tăng cường và phát triển của xương. Ngoài ra, trong váng sữa còn có nhiều protein động vật, carbonhydrat, axit béo, đường tự nhiên. Váng sữa chứa ít cholesterol hơn bơ nên có thể dùng để thay thế trong việc chế biến.
Dùng váng sữa đúng cách
Vì váng sữa có thành phần chất béo cao, cung cấp nhiều năng lượng nên sẽ tốt cho:
- Trẻ từ trên một tuổi bị thiếu cân, suy dinh dưỡng.
- Trẻ mới ốm dậy cần nhiều năng lượng. Với những trẻ này, các bà mẹ nên dùng váng sữa làm bữa ăn phụ, với lượng dùng hợp lý là 1 – 2 hộp/ngày.
Không nên dùng cho:
- Trẻ dưới sáu tháng tuổi.
- Trẻ bị thừa cân béo phì.
- Trẻ đang bị tiêu chảy, trẻ dị ứng với sữa bò…
Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ sử dụng váng sữa như thực phẩm bổ sung cho trẻ. Lượng váng sữa có thể cho trẻ ăn trong ngày phụ thuộc vào độ tuổi, cân nặng và loại váng sữa được mua. Trung bình, trẻ 6-12 tháng tuổi có thể ăn 1/2-1 hộp váng sữa/ngày, trẻ trên một tuổi có thể ăn 1-2 hộp/ngày, tuỳ vào mức độ dung nạp của trẻ. Không nên cho trẻ ăn quá nhiều, vì có thể gây đầy bụng, tiêu chảy do hàm lượng chất béo quá cao.
Do lượng chất béo và canxi trong váng sữa cao nên khi cho bé ăn váng sữa, mẹ nên cho bé ăn vào buổi sáng. Nếu mẹ cho bé ăn vào buổi tối, lượng chất không được tiêu thụ hết mà bé đã đi ngủ sẽ gây cho bé cảm giác đầy bụng, khó tiêu.
Cách bảo quản váng sữa
Váng sữa rất dễ bị hỏng nên cần bảo quản trong tủ lạnh, nơi có nhiệt độ tương đối ổn định. Không nên để váng sữa ở bên cánh cửa tủ lạnh, vì khi mở cửa tủ lạnh thường xuyên sẽ không giữ được nhiệt độ ổn định.
Sau khi mua, nên sử dụng càng sớm càng tốt. Chỉ nên mua váng sữa ở những đại lý có uy tín, có đủ điều kiện bảo quản tốt. Khi mua cần chú ý hạn sử dụng, thành phần ghi trên hộp.
Trên đây là các vấn đề liên quan đến việc sử dụng váng sữa, chúc mẹ tập cho bé ăn váng sữa thành công và cải thiện tình hình cân nặng của bé nhé!
Chuyên viên Hương Thu
Tư vấn tâm lý, đào tạo của Viện nghiên cứu giáo dục