Loài hoa này sớm nở tối tàn nên bị mang bao nhiêu tiếng không hay: Nào là bị gán cho các cô gái xinh đẹp nhưng đỏng đảnh, dễ thay lòng đổi dạ; nào là bị coi như biểu tượng của sự thay đổi khó lường "Sáng nắng chiều mưa buổi trưa gió bão"...
Ý nghĩa hoa phù dung
Cành phù dung mang lông ngắn hình sao. Lá có năm cánh, cuống lá hình tim, mép có răng cưa, đường kính có thể tới 15 cm, mặt dưới nhiều lông hơn, 5 thùy hình 3 cạnh ngắn có 7 gân chính. Hoa lớn, có 2 loại: hoa đơn (có 5 cánh), hoa kép (có nhiều cánh); hoa nở xoè to bằng cái bát, chất cánh xốp, trông như hoa giấy; hoa thay đổi màu sắc từ sáng đến chiều (sáng trắng, trưa hồng, chiều đỏ) vì trong cánh hoa có chất anthoxyan bị oxi hoá dần khi tiếp xúc với không khí, kích thước hoa 10–15 cm. Giống 'Rubra' có hoa màu đỏ. Quả hình cầu, có lông vàng nhạt. Hạt hình trứng, có nếp nhăn nhỏ mang lông dài.
Cây phù dung được trồng ở Trung Quốc, Ấn Độ, Philippin, Nhật Bản, Hoa Kỳ. Cây mọc tốt trong điều kiện có nắng và thích hợp với loại đất giàu chất dinh dưỡng.
Hoa phù dung ở Đà Lạt
Công dụng
Ở Việt Nam, được trồng để làm cảnh. Lá và hoa tươi được giã, đắp lên mụn nhọt đang mưng mủ để hút mủ, và làm giảm đau nhức. Vỏ cây có sợi trắng mềm, có thể dùng bện thừng hoặc làm giấy.
Thành ngữ
Phù dung sớm nở tối tàn
Phù dung như diện liễu như mi. (Trường Hận Ca - Bạch Cư Dị).
Ý nghĩa
Hoa phù dung - một loài hoa mang vẻ đẹp kiêu sa nhưng mong manh, rưng rưng như vẻ đẹp của người thiếu nữ. Phù dung đẹp nhưng cuộc đời hoa phù dung ngắn ngủi quá ! ...Lúc sáng sớm là nụ hoa căng tròn, những cánh hoa e ấp lung linh trên mình những giọt sương long lanh đón nhận những tia nắng sớm, sắc của nó có màu trắng tinh. Sắc hoa càng trắng khi nó nở căng tròn và bắt đầu chuyển sang màu hồng nhạt khi về trưa, mặt trời đứng bóng có màu hồng đậm rồi bắt đầu héo úa...và sáng hôm sau chỉ còn thấy xác hoa rơi...!
Hoa phù dung
đời là cuộc chơi ngắn ngủi, Phù Dung ta sớm nở tối tàn, ném hết ưu tư phiền muộn vào nắng và gió. Bỏ mặc nhân gian sầu thế, vui nở bằng tất cả niềm tin, niềm vui, niềm sống.
Truyền Thuyết Hoa Phù Dung
Ngày xưa tiên nữ Phù Dung
Vì do duyên số chu du xuống trần
Sánh tình với lại Ðông tâm
Vương mẫu trách tội cam tâm gánh vào
Ân tình hẹn lại kiếp sau,
Cùng chàng hạnh phúc bên nhau suốt đời.
Ngờ đâu tạo hoá trêu ngươi
Cho tình đôi lứa đôi nơi lỡ làng
Ðông tâm mang tiếng phũ phàng
Ðể Phù Dung phải ôm ngàn nỗi đau
Nhưng chàng biết phải làm sao
Bởi hai con dại làm nao núng lòng
Duyên trần nay hết trông mong
Nàng ôm uất ức đau lòng chết đi
Ðông tâm sâù khổ ai bi
Hỡi trên trần thế tình yêu là gì?
Phù Dung chua xót thân nàng
Tình yêu kiếp trước lở làng vì ai
Cuộc đời sao lắm đắng cay
Hy sinh,đánh đổi,để nay ngậm ngùi
Thôi rồi một kiếp hoa trôi,
Khóc thầm duyên số lẽ loi một mình.
Thẹn không hai chữ chung tình,
Ôi Ðông tâm hỡi thôi mình đành cam.
Phù Dung một kiếp hoa tàn,
Mong tình nhân thế đừng mang như nàng.
Ngày xưa trên thiên cung có 1 nàng tiên nương , tánh tình hiền lành tốt bụng nhưng nét mặt lúc nào cũng buồn rầu ưu uất .Pháp hiệu là “Phù Dung Tiên Nữ” sống trong cõi tiên nhưng không làm sao vui được
Vương mẫu nương nương thấy vậy cho nàng một ân huệ , được chu du bốn bể ngao sơn ngoạn thủy chốn trần gian trong một ngày rồi trở về thiên cung . Phù dung tiên nữ phụng mạng giáng trần.
Nàng phiêu du khắp chốn nhân gian , ngắm những núi non hùng vĩ , những sông hồ xanh ngát , mọi thứ đều lạ lẫm nhưng giãn dị và thơ mộng , nàng quên hết bao ưu phiền nơi tiên cãnh và hoà mình vào phong cãnh hữu tình chốn nhân gian.
Nhìn dòng nước xanh mát , nàng không kềm được lòng sảng khoái và đắm mình vào dòng suối mát.
Chẳng may vô tình làm mất lá bùa phi thiên , nàng vội vã lên bờ tìm nhưng không thấy , nàng ôm mặt khóc nức nỡ vì trời đã tối .
Lúc Ðó có chàng thợ săn tên ‘Ðông tâm’ đi săn về ngang thấy vậy liền hỏi chuyện . Nàng không dám nói thât chỉ giã vờ bị lạc người thân nên không biết đườngng về nhà . Ðông tâm xót thương hoàn cãnh liền đưa nàng về nhà mình trú tạm . Nhà Ðông tâm có bà mẹ già bị bệnh nặng nên chàng phải vào rừng săn bắn lấy tiền mua thuốc than cho mẹ . Phù Dung khuyên chàng:
vạn vật trên đời đều có sinh mạng , chàng đừng vì miếng ăn mà tàn sát nhân loài
Ðông tâm nói:
Mẹ ta bệnh nặng không săn bắn rồi lấy tiền đâu mua thuốc và sinh sống qua ngày.
Phù du nói:
Thiêp có biết chút ít y dược , để thiếp lên núi tìm thảo dược về nấu thuốc trị bệnh cho phụ mẫu và tìm rau cãi vê trồng ăn tạm , chàng đừng săn bắn thú rừng nửa.
Ðông Tâm không đồng ý nhưng thấy Mẹ ủng hộ Phù Dung nên đành nghe theo.
Mổi sáng Phù Dung phải dậy thật sớm để hứng từng giọt sương trên cây cõ , và lên núi tìm thão dược quý về nấu thuốc trị bệnh cho phu nhân . Ðông Tâm thì vào rừng chặt củi gánh về.
Cứ thế ngày ngày trôi qua , bệnh tình của Mẹ Ðông Tâm đã khỏi hẳn , nhưng Phù Dung thì đã quá mêt mỏi và ngất đi , Ðông Tâm phải thay mẹ chăm sóc cho Phù Dung để trả ơn.
Nhìn thấy bàn tay nàng chai sần rướm máu vì leo núi hái thuốc và đào rể cây thảo dược chữa bệnh cho mẹ chàng , Ðông tâm vô cùng cảm động và biết ơn nàng , dần dần hai người nảy sinh tình cảm và yêu nhau . Phù Dung quên mất những việc trên Thiên Ðình và sống hạnh phúc cùng Ðông Tâm nơi trần gian.
Về vương mẫu nương nương, đã hết hạn một ngày không thấy Phù Dung trở về liền bấm quẻ biết Phù Dung làm mất lá bùa phi thiên không thể về trời , lại còn sinh tình với người phàm, liền cho thiên binh thiên tướng xuống bắt nàng về.
Trước khi bị đưa về trời Phù Du trao cho Ðông tâm một viên ngọc lô có thể nhớ quá khứ vị lai và luôn nhớ nàng
Phù Dung theo thiên binh thiên tướng về gặp vương mẫu chịu phạt . Vương mẫu trách tội Phù Dung tiên nữ , thân là tiên mà lại tự ý kết duyên cùng người phàm tội không thể tha.
Phù Dung van xin:
Nhân gian hữu tình nên Phù Dung không thể tránh khỏi kiếp nạn. Phù Dung bằng lòng đánh đổi đạo hạnh ngàn năm tu hành của mình chỉ mong được làm người phàm và sống bên Ðông tâm.
Vương mẫu tức giận, người phán:
_Nhân sinh tự sinh tự diệt , khó khăn lắm con mới được thành chánh quả , nay vì người phàm mà đánh đổi đạo hạnh ngàn năm thật không đáng , nhân gian không hữu tình như con nghĩ đâu.
Phù Dung hết lời van lạy và chấp nhận đánh cuộc với Vương mẫu , nếu Ðông tâm vô tình với mình và không được hạnh phúc bên Ðông tâm , Phù Dung nguyện không làm người nữa.
Vương mẫu phán tiếp:
Cho dù Ðông tâm có chung tình bao nhiêu đi nữa cũng không thoát khỏi dư luận xã hội và luân thường đạo lý.Ta khuyên con nên suy nghĩ cẩn thận , kẻo hối hận không kịp.
Phù Dung chấp nhận thử thách.
*******
Kiếp sau,
Phù Dung đầu thai xuống trần nhưng là nam nhi chứ không phải là nữ. Mang hình hài của một đấng mày râu nhưng trái tim và tâm hồn là nhi nữ . Nàng nuốt lệ cay đắng cố gắng tìm cho được Ðông Tâm, nhưng số trời đã định , nên mãi tới 20 năm nàng mới tìm thấy Chàng.
Khi gặp lại tuy có chút ngỡ ngàng về hình thể nhưng vì viên ngoc lô mà ngày xưa nàng tặng Ðông Tâm , giúp hai người nhận ra nhau. Nước mắt mừng vui hạnh phúc . Có cả mặn , ngọt , đắng , chát cứ không ngừng rơi.
Trớ trêu cho hai người vì Ðông Tâm đã có vợ và hai con thơ dại .Nàng nghe xót xa vì nghĩ lại thân xác mình như vậy sao tránh khỏi tiếng đời mai mỉa . Nhưng vì cố gắng vượt qua thử thách do Vương mẫu sắp đặt nàng đành ngậm ngùi cay đắng.
Hai người phải lén lút gặp nhau mỗi tháng vài lần để hạnh phúc bên nhau . Nhưng cuối cùng vợ Ðông Tâm phát hiện . Chuyện vỡ lỡ Phù Dung cũng không biết giải thích thế nào vì thân xác này hỏi mấy ai tin .
Mọi chuyện do Ðông Tâm quyết định . Vì vợ bắt buộc chỉ được chọn một trong hai và vì còn hai con thơ dại đang than khóc não lòng nên Ðông Tâm đành nhắm mắt buông xuôi mà phụ bạc Phù Dung trở về với gia đình.
Trái tim nàng tan nát vụn vỡ tung mạch máu trong cơ thể , viên ngọc lô cũng hoá thành tro bụi.
Nàng uất ức chết đi , linh hồn nương theo cây cỏ thành Hoa Phù Dung , Ðông Tâm hay chuyện muốn chết theo nàng nhưng còn gánh nặng làm cha trên vai . Chàng nuốt lệ mà làm kể vong phu nàng .
Ðêm đêm than thở với Hoa Phù Dung , Vương mẫu không muốn nàng quyến luyến mà không được siêu thoát nên cho hoa nỡ vào ban ngày hoàng hôn phai tàn phải tự rụng tránh cho Phù Dung đau lòng khi thấy Ðông Tâm.
Từ đó nhân gian có câu:
Phù Dung sớm nở tối tàn
Hỏi nhân gian hữu tình hay vô tình?
(ST).