1
|
Lá lốt là một cây rất dễ trồng (lấy từng đoạn thân "bánh tẻ" vùi xuống đất ẩm) vừa có tác dụng làm gia vị lại vừa có tác dụng chữa bệnh, mọi người nên trồng mỗi nhà một khóm để dùng. |
|
|
Trị bệnh kiết lỵ: Lấy một nắm lá lốt sắc với 300 ml nước, chia uống trong ngày.
Trị bệnh tổ đỉa ở bàn tay: Lấy một nắm lá lốt, rửa sạch, giã nát, chắt lấy nước cốt, uống hết một lần, còn bã cho vào nồi, đổ ba bát nước đun sôi kỹ. Vớt bã để riêng, dùng nước thuốc lúc còn ấm rửa vùng tổ đỉa, lau khô rồi lấy bã đắp lên, băng lại. Ngày làm 1 - 2 lần, liên tục 5 - 7 ngày sẽ khỏi.
Trị chứng tay chân đổ mồ hôi gây khó chịu: Lấy 30 gr lá lốt tươi, đổ một lít nước vào đun sôi, cho thêm ít muối. Để nước ấm ngâm tay chân vào. Làm thường xuyên ngày một lần trước khi đi ngủ, sẽ có kết quả tốt.
Trị chứng đau nhức xương khớp: Lấy 20 gr lá lốt, 12 gr thiên niên kiện, 16 gr gai tầm xoang, sắc với 400 ml nước còn 100 ml, chia uống trong ngày. Uống liền trong một tuần.
Hoặc lấy 15 gr lá lốt, 15 gr rễ cây vòi voi, 15 gr rễ cây cỏ xước, 15 gr rễ cây bưởi, thái mỏng, sao vàng. Sắc với 600 ml nước còn 200 ml, uống ba lần trong ngày. Uống liền trong một tuần. Hoặc lấy 5 - 10 lá lốt phơi khô hay 15 - 30 gr lá lốt tươi, sắc kỹ với nước, chia 2 - 3 lần uống trong ngày. Uống liền một tuần.
Trị viêm nhiễm âm đạo, ngứa, ra nhiều khí hư: Lấy 50 gr lá lốt, 40 gr nghệ, 20 gr phèn chua, đổ nước ngập thuốc khoảng hai đốt ngón tay, đun sôi thì bớt lửa sôi liu riu khoảng 10 - 15 phút rồi chắt lấy một bát nước, để lắng trong, dùng rửa âm đạo. Số thuốc còn lại đun sôi để xông hơi vào âm đạo, rất hiệu nghiệm.
Cây lá lốt có tên khoa học Piper lolot.C.DC, họ hồ tiêu – Piperaceae, cây lá lốt còn có tên gọi khác là Ana klua táo.
Đặc điểm thực vật, phân bố của cây lá lốt: Loại cây mềm, mọc cao tới 1m, thân hơi có lông. Lá hình trứng rộng, phía gốc hình tim, đầu lá nhọn, soi lên có những điểm trong. Phiến lá dài, mặt trên nhẵn, mặt dưới hơi có lông ở gân, cuống dài. Cụm hoa mọc thành bông. Cây lá lốt mọc hoang trong vùng rừng núi ẩm thấp và được trồng nhiều nơi ở Việt Nam.
Cách trồng cây lá lốt: Trồng bằng mẩu thân cắt thành từng khúc 20-25cm. Giâm vào nơi ẩm ướt dưới bóng cây.
Bộ phận dùng, chế biến của cây lá lốt: Dùng lá, thu hái quanh năm, có thể dùng thân, hoa hay rễ. Thường dùng tươi hoặc phơi khô.
Công dụng, chủ trị của cây lá lốt: Dùng cây lá lốt làm gia vị, thuốc chữa đau xương, thấp khớp, tê thấp, đổ mồ hôi tay chân.
Liều dùng lá lốt: ngày dùng 5-10g lá phơi khô hay 15-30g lá tươi. Sắc với nướ, chia 2-3 lần uống trong ngày. Dùng tươi dạng thuốc sắc để ngâm tay chân hay đổ mồ hôi, ngâm đến khi nước nguội thì thôi.
Chú ý: lá lốt hơi giống lá trầu không, hồ tiêu và trầu rừng.
Đơn thuốc có lá lốt:
-Chữa đau lưng: lá lốt, ngải cứu, hy thiêm thảo liều lượng bằng nhau giã nát, chưng nóng đắp chỗ lưng đau, ngày 2 lần.
-Chữa đau sưng khớp: lá lốt, cỏ xước, cốt khí củ, dây đau xương mỗi thứ 15g, nước 600ml, sắc còn 200ml, chia uống 2 lần trong ngày.
-Chữa đau nhức xương: lá lốt 20g, thiên niên kiện 12g, gai tầm xoong 16g, tất cả sắc với 400ml, còn 100ml dùng uống trong ngày. Uống liên tục 7-8 ngày.
-Chữa tổ đỉa: lấy 1 nắm thật to lá lốt, rửa sạch, giã nát, vắt lấy 1 bát nước đặc, uống làm một lần. Còn bã cho vào nồi đun với 3 bát nước, đun sôi vài lần rồi vớt bã để riêng. Khi nước âm ấm thì dùng rửa sạch tổ đỉa. Lau khô rồi lấy bã đắp lên, băng lại. Ngày làm 1-2 lần, liên tục trong 5-7 ngày là khỏi.
-Chữa đổ mồ hôi ở tay chân: Dùng 30g lá lốt tươi cho vào 1 lít nước nấu sôi, cho thêm ít muối, để nguội dần dùng ngâm hai bàn tay, hai bàn chân thường xuyên trước khi đi ngủ tối.
Lá lốt có công dụng ấm trung tiêu, ấm dạ dày. Chữa nôn mửa do bị khí lạnh bụng đầy đau. Chữa nhức đầu, đau răng, mũi luôn luôn chảy nước, đại tiện lỏng ra nước, ra máu. Trong nhân dân, lá lốt thường được dùng chữa các bệnh sau: Chữa đau nhức xương khớp: Bài 1: Dùng 5-10g lá lốt phơi khô, hay 15-30g lá tươi, sắc với nước, chia 2-3 lần uống trong ngày. Bài 2: Lá lốt và rễ các cây bưởi bung, vòi voi, cỏ xước, tất cả đều dùng tươi thái mỏng, sao vàng, liều lượng bằng nhau (khoảng 15g khô mỗi loại), sắc với 600ml nước, còn 200ml chia 3 lần uống trong ngày. Bài 3: Lá lốt 20g, thiên niên kiện 12g, gai tầm xoong 16g, tất cả sắc với 400ml, còn 100ml dùng uống trong ngày. Có thể dùng một trong các bài thuốc này, sắc uống liên tục 7-8 ngày sẽ có tác dụng tốt. Chữa bệnh phụ khoa (các viêm nhiễm ở vùng âm đạo, ngứa, ra khí hư): Lá lốt 50g, nghệ 40g, phèn chua 20g, đổ nước ngập lên mặt thuốc 2 đốt ngón tay, đun sôi, bớt lửa giữ cho sôi lăn tăn 10-15 phút, chắt lấy 1 bát, gạn lấy nước trong dùng rửa âm đạo. Phần còn lại tiếp tục đun sôi dùng để xông hơi vào âm đạo, có thể xông nhiều lần. Chữa đổ mồ hôi nhiều ở tay chân: Dùng 30g lá lốt tươi cho vào 1 lít nước nấu sôi, cho thêm ít muối, để nguội dần dùng ngâm hai bàn tay, hai bàn chân thường xuyên trước khi đi ngủ tối. Chữa lỵ: Lấy 1 nắm nhỏ lá lốt, sắc với 300ml nước, dùng uống. Chữa bệnh tổ đỉa ở bàn tay: Đồng bào Mường có kinh nghiệm lấy 1 nắm thật to lá lốt, rửa sạch, giã nát, vắt lấy 1 bát nước đặc, uống làm một lần. Còn bã cho vào nồi đun với 3 bát nước, đun sôi vài lần rồi vớt bã để riêng. Khi nước âm ấm thì dùng rửa sạch tổ đỉa. Lau khô rồi lấy bã đắp lên, băng lại. Ngày làm 1-2 lần, liên tục trong 5-7 ngày là khỏi.
Lá lốt còn là một vị thuốc chữa bệnh mà nhân dân gọi là bệnh Phong thấp. Những năm 1999 - 2000, tôi thường bị sưng, đau khớp gối và bả vai, nhất là khi thời tiết có biến động bất thường như giông bão, áp thấp hoặc lúc chuyển mùa. Tôi đi bệnh viện khám, bác sỹ cho chụp điện rồi kết luận là bị viêm khớp, cấp cho các loại thuốc uống như Diclofenac, Sinh tố C, Sinh tố B6, Actisô… Uống hết thuốc, gối tôi bớt sưng đau nhưng một thời gian sau, nó lại tham gia “dự báo thời tiết” như trước. Đôi ba người khuyên tôi cần phải dùng thuốc đặc trị của Mỹ, Pháp… Thuốc đặc trị thì đắt tiền, tôi đã nghỉ hưu, bảo hiểm y tế không thanh toán nên tôi nghĩ phải tìm về nguồn thuốc là cây, cỏ, hoa, lá mà nhân dân ta thường dùng, có khi lại hiệu nghiệm hơn thuốc Tây cũng nên. Rất may, tôi được người mách dùng cây Lá lốt. Lúc đầu tôi mua lá tươi, nấu canh ăn hàng ngày, canh hơi ngai ngái nhưng thấy thích vì khớp dễ chịu. May hơn nữa, tôi được bà thông gia vào thăm con ở Lâm Đồng mang ra biếu một bịch to cả rễ, cây và Lá lốt mà bà đã phơi khô, sao vàng, tôi chỉ việc đun uống như uống nước trà hàng ngày. Uống được hơn 20 ngày tôi thấy khớp bớt sưng, vận động, đi lại thoải mái nên rất phấn khởi. Cho đến nay (năm 2004) tôi chưa thấy đau trở lại, hàng ngày đi tập thể dục, đi bộ bình thường và chẳng để ý đến nó nữa.
Tìm hiểu thêm, tôi biết được một số người nữa cũng chữa phong thấp như tôi đều đã khỏi. Hai năm về trước, ông Võ Đức Tiến (ở C12 tổ 91 phường Ô Chợ Dừa, quận Đống Đa, Hà Nội), cũng đau khớp vai trái, dùng cây Lá lốt cả rễ, thân, lá phơi khô sao vàng sắc uống cũng đã khỏi bệnh hoàn toàn. Sách của GS. Đỗ Tất Lợi “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” cũng đề cập đến cây Lá lốt, thành phần hoá học: có tinh dầu, hoạt chất khác chưa rõ. Nhân dân dùng chữa chân, tay đau nhức; nếu kết hợp với rễ cây như: rễ Bưởi bung, rễ cây Vòi voi, rễ cây Cỏ xước, tất cả thái nhỏ sao vàng, mỗi vị bằng nhau 15g khô, sắc với 600ml nước cô còn 200ml. Chia 3 lần uống trong ngày.
Lá lốt là vị thuốc dễ kiếm, ở Hà Nội, ra bất cứ chợ nào cũng mua được Lá lốt; ở nông thôn càng dễ kiếm hơn vì nó mọc hoang khắp vườn. Nếu ai bị chứng bệnh như đã nói trên thì cứ thử chữa bằng cây Lá lốt xem sao! Tôi chắc rằng bạn sẽ khỏi bệnh. Đây là bài thuốc dân gian quý báu, rất rẻ tiền, thậm chí không mất tiền, lại không có phản ứng phụ. Điều cần lưu ý khi dùng cây Lá lốt để chữa bệnh Phong thấp là cần kiêng kỵ món rau Nhút (rau Rút hay nấu với canh Cua Khoai sọ).
Cách làm bò cuộn lá lốt
Cách làm bò nướng lá lốt thơm lừng ngây ngất, hấp dẫn cả nhà
Cách làm chả ốc lá lốt cực ngon và lạ miệng
Chả rươi cuốn lá lốt
Các món ăn chay dễ làm giúp bạn thực hiện chế độ ăn kiêng
(ST).
