1
Việc bồi bổ cho bà mẹ mang thai phải đáp ứng cả 2 điều kiện: thực dưỡng và dược dưỡng. Đây là một vấn đề không đơn giản vì phải đạt hiệu quả cao nhất về dược lý vừa tránh được những tác dụng không mong muốn.
Trong y học cổ truyền, lý luận và kinh nghiệm về dưỡng thai, an thai rất phong phú và độc đáo. Người xưa đã khéo lựa chọn và phối hợp một số thực phẩm, dược phẩm để chế biến thành những món ăn - bài thuốc (dược thiện) vừa thúc đẩy quá trình sinh trưởng của thai, lại nâng cao được sức đề kháng, phòng chống bệnh tật của người mẹ. Những món dược thiện “dục thai bảo sản” này mang đậm tính tự nhiên, dễ dùng, an toàn và được thai phụ rất dễ chấp nhận.
Bài 1: Thịt gà 250 g, cao gạc hươu 15 g, sâm Cao Ly 8 g. Chọn thịt gà mái tơ (nếu có thịt gà ác thì tốt nhất) rửa sạch, lọc bỏ da và mỡ rồi chặt miếng; sâm Cao Ly thái phiến; cao gạc hươu cắt vụn. Tất cả đem hầm cách thủy chừng 3-4 giờ là được, chế đủ gia vị, chia ăn vài lần.
Dùng thích hợp cho thai phụ hình thể gầy yếu, tinh thần mệt mỏi, lưng đau gối mỏi, động thai ra huyết ít và loãng, thiếu máu, thai nhi chậm phát triển... Không dùng cho những trường hợp động thai thể Huyết nhiệt, biểu hiện bằng các triệu chứng: tâm phiền bất an, lòng bàn tay và bàn chân nóng, miệng khô họng khát, mặt đỏ môi hồng, âm đạo ra huyết màu đỏ tươi hoặc đỏ tía, có thể có máu cục, đại tiện táo, tiểu tiện sẻn đỏ, chất lưỡi đỏ, ít rêu...
Bài 2: Trứng gà 2 quả, ngải cứu 20 g. Lá ngải cứu rửa sạch, trứng gà luộc chín bóc bỏ vỏ, hai thứ cho vào nồi, chế đủ nước, đun to lửa cho sôi rồi dùng lửa nhỏ đun tiếp chừng 1-2 giờ là được, cho thêm gia vị, ăn trong ngày, dùng liên tục 7-8 ngày.
Dùng thích hợp cho những thai phụ có các biểu hiện của chứng Hư hàn như sắc mặt nhợt nhạt, sợ lạnh, chân tay lạnh, lưng đau gối mỏi, hay có cảm giác khó thở và hồi hộp trống ngực, miệng nhạt, chán ăn, đại tiện lỏng loãng, tiểu tiện trong dài, chất lưỡi nhợt, dễ sẩy thai, âm đạo ra huyết lượng ít sắc nhợt... Những trường hợp động thai thể Huyết nhiệt thì không nên dùng bài này.
Bài 3: Thịt dê 250 g, ba kích thiên 15 g, đỗ trọng 12 g, gừng tươi 5 lát. Thịt dê rửa sạch thái miếng, các vị thuốc rửa sạch, tất cả cho vào nồi hầm nhừ trong 2-3 giờ là được, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Dùng thích hợp cho người tỳ và thận hư yếu, tinh huyết không đủ dẫn đến tình trạng thai nhi chậm phát triển, thai phụ hình thể gầy yếu, ăn kém, mệt như mất sức, lưng đau gối mỏi, tay chân lạnh, đại tiện lỏng nát, chất lưỡi nhợt... Những trường hợp động thai do Huyết nhiệt hoặc thai phụ phát sốt do ngoại cảm thì không được dùng bài này.
Bài 4: Thịt bò 250 g, đẳng sâm 30 g, hoàng tinh 15 g, gừng tươi 4 lát. Chọn loại thịt bò tươi mềm (nếu được thịt bê là tốt nhất) rửa sạch, thái miếng; Các vị thuốc rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, chế đủ nước, dùng lửa to đun sôi rồi tiếp tục hầm nhừ bằng lửa nhỏ chừng 2-3 giờ là được, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Dùng thích hợp cho thai phụ bị huyết hư biểu hiện bằng các triệu chứng như hay hoa mắt chóng mặt, hồi hộp trống ngực, mệt mỏi, ngủ kém hay mê, sắc mặt nhợt nhạt, chất lưỡi nhợt, thai nhi chậm phát triển... Những thai phụ đang bị sốt do ngoại cảm hoặc đi lỏng lỵ do thấp nhiệt thì không được dùng bài này.
Bài 5: Cá chép 1 con nặng chừng 500 g, lạc 30 g, xích tiểu đậu 24 g, gừng tươi 6 lát. Cá chép làm sạch, bỏ nội tạng, đem rán qua; lạc và xích tiểu đậu rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, chế đủ nước, dùng lửa nhỏ hầm kỹ chừng 2-3 giờ là được, thêm gia vị, ăn nóng.
Dùng thích hợp cho những thai phụ thể chất hư nhược, hay có cảm giác khó thở, ăn kém, đầu choáng mắt hoa, hồi hộp trống ngực, tiểu tiện bất lợi, phù nhẹ chi dưới... Những trường hợp rối loạn tiểu tiện, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu đục do thấp nhiệt không nên dùng bài này.
Bài 6: Cá diếc 2 con, lá tía tô 15 g, sa nhân 6 g, gừng tươi 6 lát. Lá tía tô, sa nhân và gừng tươi rửa sạch, cá diếc mổ bụng, bỏ hết nội tạng, rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, chế đủ nước, dùng lửa nhỏ hầm thật kỹ chừng 2-3 giờ là được, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Dùng thích hợp cho thai phụ tỳ hư khí trệ mà nôn và buồn nôn nhiều, ăn kém, chậm tiêu, ngực bụng đầy chướng, mệt mỏi, đại tiện lỏng nát, tiểu tiện trong dài, chất lưỡi nhợt...
Bài 7: Thịt thỏ 250 g, củ cải đỏ 250 g, đẳng sâm 30 g, hồng táo 6 quả. Chọn loại thịt thỏ non mềm, rửa sạch, thái miếng; củ cải đỏ gọt bỏ vỏ, rửa sạch, cắt đoạn; hồng táo bỏ hạt, đẳng sâm rửa sạch. Tất cả cho vào nồi, chế đủ nước, dùng lửa to đun sôi rồi hầm thật nhừ bằng lửa nhỏ chừng 2-3 giờ là được, chế thêm gia vị, chia ăn vài lần trong ngày.
Dùng thích hợp cho thai phụ thể chất hư nhược, chức năng tiêu hóa suy kém, sắc mặt nhợt nhạt, tinh thần mỏi mệt, ăn kém, thai nhi chậm phát triển... Những trường hợp tỳ vị hư hàn hoặc bị cảm sốt chưa khỏi thì không nên dùng bài này.
Bài 8: Thịt lợn nạc 100 g, sâm Cao Ly 10 g, a giao 12 g. Sâm Cao Ly rửa sạch, thái phiến; a giao thái vụn; thịt lợn rửa sạch, thái miếng. Tất cả cho vào bát, chế đủ nước rồi đem hầm cách thủy chừng 2-3 giờ là được, chế thêm gia vị, ăn nóng.
Dùng thích hợp cho thai phụ bị động thai thể Khí huyết lưỡng hư, biểu hiện bằng các triệu chứng như hình thể gầy yếu, sắc mặt nhợt nhạt, ngại hoạt động, hay có cảm giác hồi hộp trống ngực, âm đạo ra huyết lượng ít sắc nhợt, lưng đau gối mỏi... Những trường hợp đang sốt do cảm mạo hoặc có chứng huyết nhiệt thì không nên dùng bài này.
Dưỡng thai nhờ đậu đen:
Bổ thận Đậu đen giàu protein, chất béo, đường, vì nó vào thận nên có thể phát huy được tác dụng bổ thận, trị bệnh về thận. Nếu thận hư, tiêu khát, uống nhiều nước, hoặc gan thận bất túc, hoa mắt chóng mặt, có thể dùng 250g đậu đen (rang qua), 15g bột thiên hoa, cho nước vừa đủ đun cho đến khi đậu nhừ thì ăn đậu uống nước, chia 3 lần uống, ăn hết có thể bổ âm nhuận thận táo. Nếu toàn thân bị phù, đặc biệt là phù nhiều ở chân, dùng 250g đậu đen, đổ vào 1.500ml nước. Đun nhỏ lửa cho đến khi còn 1/2 lượng nước thì cho thêm 1.000ml nước đun còn một nửa, múc ra ăn đậu uống nước, chia làm 3 lần ăn hết, sẽ có tác dụng bổ thận hành thủy. Nếu thận âm bất túc (không đủ), tâm hoả buồn phiền, không yên, tim đập nhanh, ngủ kém, hoa mắt chóng mặt, ra mồ hôi trộm, lưng gối tê mỏi, có thể dùng 30g đậu đen, 30g tiểu mạch lép, cho vào nồi đun lên. Chắt lấy nước uống thay chè. Trong bài thuốc này, đậu đen bổ thận, tiểu mạch lép bổ dưỡng tim, dùng bài này có tác dụng hỗ trợ phòng trị bệnh tâm thận bất giao. Phòng trị bệnh phụ nữ - Trị chứng hành kinh không đều: Đậu đen rang lên, nghiền nhỏ, mỗi lần lấy 30g, cho thêm 12g tô mộc, cho nước vào ninh, lấy nước pha ít đường đỏ để uống. - Trị chứng bế kinh: Đậu đen 30g, hồng hoa 6g, đường đỏ vừa đủ. Đem đậu đen rửa sạch, hồng hoa lấy vải gạc bọc lại, cho hai thứ vào nồi, đổ nước đun đến khi đậu dừ, vứt bỏ hồng hoa rồi cho đường đỏ vào, ăn đậu uống nước. Có thể lấy 30g cây ích mẫu, cho nước vào đun rồi chắt lấy nước, cho thêm 60g đậu đen vào đun cho đến khi đậu nhừ, cho thêm ít đường đỏ vào, trước khi bị hành kinh 1 tuần thì ăn, mỗi ngày 1 lần, ăn liền trong 7 ngày. - Trị chứng động thai, đau bụng: Đậu đen 90g, rượu vang 60g, đường trắng vừa đủ. Đem đậu đen rửa sạch cho vào nồi, đổ rượu và lượng nước vừa đủ đun sôi, sau đó đun nhỏ lửa cho đậu nhừ, múc ra cho đường vào ăn. Các thực phẩm khác:
Khi bị động thai, ngoài chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi theo chỉ dẫn của thầy thuốc, chúng tôi xin giới thiệu một số món ăn - nước uống hỗ trợ chữa bệnh này để chị em tham khảo áp dụng. 1. Cháo hạt sen: Hạt sen 50g, gạo nếp 100g, đường trắng 20g. Hạt sen. Hạt sen bỏ vỏ, bỏ tâm, cùng gạo nếp xay thành bột, cho vào nồi thêm nước vừa đủ đun sôi kỹ, quấy đều tay khi cháo chín thì cho đường, cháo sôi lại là được. Ăn ngày 2 lần, lúc đói. Cần ăn liền 7 - 10 ngày. 2. Cháo hồng táo: Hồng táo 10 quả, gạo nếp 100g, đường trắng 20g. Hồng táo (chính là táo tàu nhưng có màu hồng) bỏ hạt giã nhỏ, gạo nếp xay thành bọt, cả hai cho vào nồi thêm nước vừa đủ đun trên lửa nhỏ, quấy đều tay. Khi cháo chín cho đường trắng vào đun tiếp, cháo sôi lại là được. Ăn ngày 2 lần, lúc đói. Cần ăn 7-15 ngày liền. 3. Cháo cá chép: Cá chép 1 con (khoảng 500g), gạo nếp 100g, hành hoa, gừng, bột gia vị vừa đủ. Cháo cá chép. Gừng giã nhỏ, cá chép làm sạch ướp gừng, mắm, muối khoảng 20 phút. Cho cá chép, gạo nếp vào nồi thêm 500ml nước ninh cho gạo nếp thật nhừ. Trước khi ăn cho gia vị, hành (thái nhỏ) quấy đều. Ăn ngày 1 lần, cần ăn liền 10 ngày. 4. Cháo gương sen: Gương sen 10g, gạo nếp 100g, đường trắng 20g. Gạo nếp xay thành bột mịn. Gương sen rửa sạch cho vào nồi thêm nước vừa đủ đun sôi thật kỹ, chắt lấy 250ml nước gương sen, bỏ bã, cho bột gạo nếp vào nước gương sen, quấy đều đun trên lửa nhỏ. Cháo chín cho đường, khi cháo sôi lại là được. Ăn ngày 2 lần lúc đói. Cần ăn 5 ngày liền. 5. Cháo củ mài: Củ mài tươi 100g, gạo nếp 100g, thịt lợn nạc 100g, bột gia vị vừa đủ. Củ mài bỏ vỏ cắt vừa miếng, cùng gạo nếp cho vào nồi thêm nước ninh nhừ thành cháo. Thịt lợn nạc rửa sạch, băm nhỏ ướp bột gia vị, khi cháo chín cho vào quấy đều đun tiếp, thịt chín cho bột gia vị vào là được. Ăn ngày một lần, cần ăn liền 10 ngày. 6. Cháo củ súng: Củ súng 30g, gạo nếp 100g, đường trắng 20g. Củ súng bỏ vỏ, giã nhỏ, gạo nếp xay thành bột, cả hai cho vào nồi thêm nước đun trên lửa nhỏ. Khi cháo chín nhừ cho đường vào quấy đều, cháo sôi lại là được. Ăn ngày hai lần lúc đói, cần ăn liền 5 ngày. 7. Cháo hoàng kỳ: Hoàng kỳ 30g, gạo tẻ 50g, thịt lợn nạc 100g, bột gia vị vừa đủ. Gạo tẻ xay thành bột, thịt lợn nạc rửa sạch băm nhỏ ướp bột gia vị xào chín. Cho hoàng kỳ vào nồi cùng nước đun sôi kỹ, chắt lấy 250ml nước hoàng kỳ đặc, bỏ bã. Cho bột gạo vào nước hoàng kỳ đun trên lửa nhỏ, khi cháo chín cho thịt lợn vào quấy đều, cháo sôi lại là được. Ăn ngày một lần, lúc đói, cần ăn liền 5 ngày. 8. Cháo bầu dục: Bầu dục lợn 1 đôi, gạo tẻ 50g, đỗ trọng 12g, gia vị vừa đủ. Cháo bầu dục. Bầu dục lợn làm sạch ướp bột gia vị. Gạo tẻ xay thành bột. Cho đỗ trọng vào nồi cùng 300ml nước đun sôi kỹ chắt lấy 250ml nước đỗ trọng, cho bầu dục vào đun nhỏ lửa. Khi bầu dục lợn chín cho bột gạo vào quấy đều, đun tiếp, cháo chín là được. Chia làm hai lần ăn trong ngày lúc đói, cần ăn liền 5 ngày. 9. Nước lá sen: Lá sen 100g, đường đỏ 30g. Lá sen rửa sạch, thái nhỏ, cho vào nồi thêm 300ml nước đun sôi kỹ chắt lấy 200ml nước lá sen đặc, bỏ bã. Cho đường đỏ vào nước lá sen đun sôi lại là được. Chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 3 ngày. 10. Nước lá gai: Lá gai 50g, gạo nếp 50g, Lá gai phơi khô, gạo nếp sao vàng. Cả hai thứ cho vào nồi thêm 250ml nước đun sôi kỹ, chắt lấy 200ml nước đặc, bỏ bã. Chia 3 lần uống trong ngày, cần uống liền 3-5 ngày. 11. Nước nho khô: Nho khô 30g, táo tàu 5 quả. Chọn nho khô, táo tàu vào nồi thêm 300ml nước đun sôi kỹ chắt lấy 200ml nước đặc, bỏ bã. Uống làm 3 lần trong ngày, cần uống liền 3-5 ngày. 12. Nước đậu đen: Đậu đen 100g, rượu trắng 2 chén (50ml). Đậu đen chia đôi, một nửa sao thơm. Cả hai cho vào nồi chung 2 chén rượu thêm 150ml nước đun sôi kỹ, chắt lấy 100ml nước đậu đen, bỏ bã. Chia uống 2 lần trong ngày. Thai nhi bị suy dinh dưỡng - Những vitamin cần thiết cho bà bầu Chế độ ăn uống cho bà bầu 3 tháng cuối thai kỳ Thực phẩm của thai phụ Giá trị dinh dưỡng Đừng để thiếu hụt dinh dưỡng trong thai kỳ (ST).
Đậu đen trị chứng động thai
Nói đến đậu đen, không ai là không biết, nhất là vị chè đỗ đen quen thuộc trong những ngày hè nóng bức vừa ngon bùi vừa thanh nhiệt giải khát. Đậu đen còn có nhiều tác dụng chữa bệnh mà mọi người có thể chưa biết.
