Cách trồng cây thu hải đường

Với khoảng 1.400 loài, chi Begonia là một trong mười chi thực vật hạt kín lớn nhất. Các loài trong chi này là các loại cây thân thảo sống cạn (đôi khi là biểu sinh) hay cây bụi nhỏ, sinh sống trong khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới ẩm ướt, tại Nam và Trung Mỹ, châu Phi và miền nam châu Á. Các loài sống trên cạn thường là loại thân rễ hay thân củ. Hoa của chúng thường to và sặc sỡ, có màu từ trắng, hồng, đỏ tươi hay vàng. Chúng là loại thực vật với các hoa đực và hoa cái mọc tách rời nhau trên cùng một cây, hoa đực chứa nhiều nhị hoa, còn hoa cái có bầu nhụy ở dưới lớn và từ 2-4 núm nhụy vặn xoắn hay phân nhánh. Ở phần lớn các loài thì quả là loại quả nang có cánh chứa nhiều hạt nhỏ, mặc dù loại quả mọng cũng được thấy. Lá to và lốm đốm, thông thường không cân đối.

Do hoa sặc sỡ và các lá thường là lốm đốm đầy ấn tượng nên nhiều loài và các cây lai ghép cũng như các giống đã được gieo trồng. Chi này có điểm lạ thường ở chỗ các loài trong chi, cho dù đến từ các châu lục khác nhau, nhưng rất dễ lai ghép với nhau và điều này đã dẫn tới sự tạo ra vô số giống khác nhau. Các phân loại thu hải đường của Hiệp hội Thu hải đường Hoa Kỳ chia các loài cây này thành vài nhóm chính: giống như cây lau, giống như cây bụi, thân củ, thân rễ, thân dày, semperflorens hay rex. Phần lớn các phân loại này không tương ứng với bất kỳ việc nhóm gộp/phát sinh loài theo phân loại học chính thức nào và nhiều loài/giống lai có thể có các đặc trưng của nhiều hơn một nhóm hoặc không thể cho vào nhóm nào.

Tên khoa học của chi này được đặt theo họ tên của Michel Bégon, một nhà bảo trợ người Pháp cho thực vật học.

 Thu hải đường trong nhóm semperflorens thường được trồng theo luống trong vườn. Một nhóm các cây lai ghép từ nhóm nói trên được gọi là "Dragonwing Begonia"; chúng có cả lá và hoa rất to. Thu hải đường thân củ thường được trồng trong chậu. Mặc dù phần lớn các loài thu hải đường có nguồn gốc từ vùng nhiệt đới và cạn nhiệt đới nhưng một loài từ Trung Quốc là B. grandis chịu được giá rét tới vùng rét số 6 theo USDA và nói chung được coi là loài "thu hải đường chịu rét". Phần lớn các loài thu hải đường có thể trồng ngoài vườn quanh năm trong khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới, nhưng tại khu vực ôn đới thì chỉ có thể trồng chúng ngoài vườn như là cây một năm, hoặc trồng trong nhà cũng như trong nhà kính.

Phần lớn thu hải đường rất dễ nhân giống bằng cách phân chia hay cành giâm từ thân. Ngoài ra, nhiều loại có thể nhân giống từ cành giâm từ lá hoặc thậm chí các phần của lá, cụ thể là các loại thu hải đường trong nhóm thân rễ và rex.
Giống thu hải đường có tên gọi là Kim Châng In hoa là giống hoa biểu tượng của Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên.
Ở các tỉnh thành và ở Đà Lạt, nhận thấy người chơi chỉ trồng hai loại :
Thu hải đường lá nhỏ. 

Thu hải đường lá to và có đốm trên mặt lá

Hoa thu hải đường nở lâu đài hoa sẽ nở dài ra, càng lâu càng đẹp, giống như những chùm lồng đèn. Có một loại chất trồng rất thích hợp là Tribat, trồng với chất trồng này lá to dày và ít bệnh. Thu hải đường chủ yếu bị bệnh thối gốc nên khi tưới nước phải vừa đủ.

Lá có màu sắc và dáng lá đa dạng.

 
Cách trồng và chăm sóc hoa Thu Hải Đường

Cane type begonia còn có một biệt hiệu rất dễ thuơng là "angel wing begonia". Gọi là angel wing vì từng đôi, từng đôi 2 cái lá cây thon nhỏ mọc song song với nhau, nhìn giống đôi cánh thiên thần. Cây rất dễ trồng và dễ gầy lắm. Chỉ cần ngắt ngọn hoặc cắt 1 khúc đem ngâm nước trong cái ly, chừng vài hôm sau là bắt đầu đâm rễ, và vài tuần sau rễ um tùm là có thể đem trồng. Lúc gần đây các nhà trồng tỉa đã gây được các lọai hoa có mùi thơm hoa hồng, hoa dạ lý, vv...

Chú ý: Khi ngắt ngọn phải dài ít nhất 20 cmm (khoảng 1 gang tay mới mọc được), khi cắm vô nước phải thay nước mỗi ngày, nếu không sẽ bị úng trước khi ra rễ

Cách thứ 2 để ươm cây lọai cane: ngắt 1 nhánh cắm vô hổn hợp 2/3 potting soil & 1/3 peat moss...để chổ mát & tưới ẩm ẩm hòai - cách này cây mọc mạnh khoẻ hơn ngâm vô nước cho ra rể mới trồng vô đất

Angel wing begonia rất ... tình tứ là cùng 1 chùm hoa rất có thể sẽ có cả hoa của chàng và hoa của nàng. Chàng thì hoa thuờng nhỏ nhắn và mau tàn hơn. Nàng thì tròn trịa với những đừong cong duyên dáng, ��o lã trông giống như những cái chuông nho nhỏ. Các nhà trồng tỉa gây các loại cây mới bằng cách mai mối cho chàng và nàng ... gần nhau, phấn chàng vuơng vấn nhụy nàng. Sau đó, hoa sẽ có hột, đem gieo hột trồng thành cây khác.

Angel wing begonia trồng chổ nào sáng sủa và hơi ẩm, cây sẽ rât tươi tốt và tưng bừng hoa. Đừng nên để cây bi nắng, lá cây sẽ phai màu và héo mất.

La Rex begonia thì technicolor, màu sắc rất rực rỡ. Trồng cây này phải có nhiều humidity hơn. Cây này cũng dễ gây bằng cách cắt ngang các đường gân chính đàng sau lá cây, lấy kim ghim xuống đất ẩm, chừng 1 tuần sau, cây con sẽ đâm lên. Dùng một cái clear salad container hoặc cái ly có nắp làm thành "greenhouse" để gầy lọai cây này. Có khi có cái lá nhỏ, có thể cắt vào cái gân chính, rồi cắm vô đất ẩm trong cái ly tí hon để gầy, và có vài cách khác nhau để gầy cây con từ La rex.

Một số hình ảnh về cây thu hải đường

Sau đây là  hình ảnh những loại thu hải đường của mình.

Cả bốn loại trên có bộ lá gần như giống nhau, rất khó phân biệt nếu không nhìn thấy hoa. Loại này  kỵ tưới nước trên lá. Một tuần mình mới tưới lên lá một lần để làm sạch bụi bặm, đồng thời phun phân bón lá luôn. Mình thường làm việc này vào buổi sáng để nắng sáng và gió mau làm bay hết nước đọng trên đó.

 Hình minh họa lá bị úng do đọng nước

Mình thấy bốn nàng này là khó chịu nhất trong các nàng thu hải đường mà mình có. Mình phải thường xuyên luồn kéo vào đám lá rậm rạp để tỉa bỏ những lá úng, lá già tạo độ thông thoáng. Nhện còn thích giăng tơ làm tổ trong đám lá nữa. Thiệt là nan giải khi theo kinh nghiệm của mình thì những loại cây có lá mọng nước như thế này không chịu được Jumbo H2O.

Với những chậu thu hải đường um tùm lá  thì mình phải dùng một bình tưới có vòi nhỏ và dài để dễ luồn lách và điều khiển lượng nước tưới.

Mình gặp phải khó khăn khi tách bụi. Thay chậu bưng nguyên bầu đất qua thì không sao nhưng cứ đụng vào bộ rễ thì teo huyền tèo hơn một nửa.

Thu hải đường "trúc pháp" thì dễ tính hơn. Từ HN bay vào với bầu đất sét khô và cứng như đá. Mình phải ngâm vào xô nước một lúc để giũ sạch đất và trồng lại, dùng cây (cọc) để cố định không cho lay gốc, phun giữ ẩm, để chỗ mát đến khi ra lá non. Lúc đầu thiệt là hồi hộp với tình trạng của cây nhưng giờ thì khá ổn, hoa ra liên tục từng chùm rũ xuống.

Một cây thu hải đường khác, chẳng biết tên chi, có bộ lá rất đẹp. Tạm gọi là thu hải đường "lá tím" vậy

Cây này hoa không nổi bật lắm vì cùng với màu lá. Nụ lại hay bị rụng nhưng lá đẹp vậy thì cần gì ngắm hoa chứ

 

Một cây thu hải đường "lá nho", thân có xu hướng mọc chúc xuống dưới. Mình trồng hoài mà chưa bao giờ được ngắm hoa của nó.