1
Lan Hoàng Hậu là một loài lan có kích thước lớn, giả hành to và lá cũng to, dài. Vì vậy bạn nên trồng trong chậu lớn, vì sau này khi phát triển mạnh, ra nhiều giả hành, rễ sẽ lan ra che kín hết cả thành chậu.
Chất trồng
Một số người dùng đá scoria (nham thạch từ núi lửa) làm chất trồng, đá này có nhiều lỗ giữ nước nên rễ cây phát triển tốt. Hoadongnoi dùng chất trồng là một ít than gỗ, nhưng khi rễ cây phát triển mạnh thì gần như là trồng không có giá thể, vì không muốn bỏ than hoặc dớn đè lên trên rễ cây mọc thẳng đứng.
Chế độ tưới nước và phân bón
Nếu bạn có thời gian, nên tưới nước cho cây ngày hai lần vào mùa khô. Riêng tôi chỉ tưới nước mỗi ngày một lần, mỗi lần tưới thật đẫm vào rễ và lá. Về phân bón, thỉnh thoảng tôi tưới phân NPK 20-20-20 trong thời gian cây đang sinh thêm giả hành, có lúc thêm một ít B1 để rễ cây sung mạnh. Sẽ tốt hơn nếu bạn tưới NPK 20-20-20 cho cây đều đặn hàng tuần.
Ánh sáng
Lan Hoàng Hậu ưa sáng, tôi đặt chậu ở ngoài trời không có lưới che, nơi có nhiều nắng buổi sáng. Bạn theo dõi màu lá, nếu lá cây màu xanh thẫm là thiếu sáng, lá ngả vàng là dư sáng, phải đưa chậu vào chỗ ít sáng hơn một chút.
Điều kiện ra hoa
Thông thường, chậu Lan Hoàng Hậu có khá nhiều giả hành trưởng thành (khoảng 6 - 8 giả hành) thì mới có thể ra hoa. Nếu cây còn non quá, bạn không nên thúc nó ra hoa bằng chế độ phân bón nhiều lân (P), vì cây sẽ chậm phát triển mà cũng không thể có hoa. Đồng thời, cây cũng cần có thời gian thích nghi với điều kiện sống (ánh sáng, độ ẩm…) ở vườn nhà bạn.
Chuẩn bị cho cây ra hoa
- Giảm tưới nước trong khoảng 2 tuần để tạo một khoảng thời gian khô hạn cho cây. Nếu bình thường tưới nước mỗi ngày một lần thì nay để cách 1 -2 ngày mới tưới một lần. Chỉ tưới vào rễ, không tưới lá.
- Sau thời gian giảm tưới, bạn tưới nước đều đặn trở lại và tưới phân có hàm lượng Kali cao giúp giả hành tạm ngừng sinh trưởng và mau chóng đạt trạng thái đủ già, tích lũy năng lượng để chuẩn bị ra hoa. Sau một thời gian khô hạn, cây sẽ hấp thụ phân rất tốt. Bạn có thể dùng phân KCl (Kali Clorur) hay KNO3 (Potassium Nitrat). Hoadongnoi dùng Potassium Nitrat tưới đẫm lên rễ cây trong 3 ngày liên tiếp, liều lượng theo hướng dẫn ghi trên bao bì.
- Tiếp tục giảm tưới khoảng 2 tuần.
- Sau đó tưới phân NPK 6-30-30 để kích hoa trong 3 – 4 ngày liên tiếp. Có thể dùng NPK 10-55-10 cũng được, nói chung dùng loại phân NPK có hàm lượng P cao hơn hẳn so với N. Chủ yếu tưới vào rễ. Hoadongnoi dùng phân Growmore, liều lượng 1g/lít.
- Sau đợt bón phân này, tưới nước như bình thường. Cách quãng 1 -2 tuần, có thể tưới phân NPK nhắc lại trong vài ngày liên tục.
Lưu ý là trước khi tưới phân, bạn nên tưới nước cho cây ướt đẫm, khoảng 10 phút sau thì tưới phân, như vậy cây hấp thụ phân tốt hơn. Nên pha chất bám dính sinh học vào nước trước khi hòa tan phân bón, như vậy phân bón có tác dụng hơn, không sợ bị mưa rửa trôi.
Khi cây ra chồi, bạn quan sát nếu thấy chồi có bề dày và thân chồi khá tròn thì đó là chồi hoa. Chồi lá (giả hành non) có thân dẹp, đầu chồi hình tam giác.
Chồi hoa lan Hoàng Hậu:
Quả lan Hoàng Hậu (phần dưới hoa phình to):
Vừa qua, lan Hoàng Hậu vườn nhà bắt đầu mọc chồi hoa 35 ngày sau khi bắt đầu tưới KNO3. Từ lúc có chồi hoa đến lúc hoa bắt đầu nở khoảng 1 tháng. Lan Hoàng Hậu có hoa to và rất lâu tàn. Khi hoa ngả vàng (khoảng gần 2 tháng sau khi nở), bạn nên cắt cành hoa để cây không bị mất sức vì phải nuôi cành hoa và nuôi quả. Sau đó, tưới nước đều đặn và tưới phân NPK 30-10-10 cùng với B1 giúp cây phục hồi, chuẩn bị cho mùa hoa kế tiếp.
Lan Hoàng hậu nguyên thủy thuộc loài Grammatophyllum soeciosum, được xem là loài Lan cao nhất trên Thế giới, có bụi có đến 3 m, rộng 4 m, phân bố rộng từ Thái Lan đến Lào. Theo GS. Phạm Hoàng Hộ thì loài này cũng có ở Nam Việt Nam, nhưng chúng tôi chưa gặp trong thiên nhiên.
Loài này có phát hoa cao, dài đến cả 2 thước, mang hơn 30 hoa, to đến 10 cm màu xanh lục, có đốm nâu rằn ri như lông hổ nên được gọi là Lan cọp, Lan hổ (Tiger orchid). Chúng được lai tạo, tuyển chọn cho ra những cây hoa chỉ màu xanh tuyền hay lục vàng với dày đặc đốm nâu. Việt Nam đã nhập các cây này về trồng, hiện phát triển khá tốt.
Các cây lan Hoàng hậu này có giả hành to mập như nắm tay nên phải trồng chậu lớn. Đặc điểm là rễ nhiều và thường chỉa thẳng lên trời như bàn chông. Chất trồng chủ yếu là than hay kết hợp với sơ dừa, thậm chí có thể trồng với vỏ đậu. Dù thích ẩm nhưng đòi hỏi thật thông thoát nên chế độ tưới nước phải kết hợp thời tiết và chất trồng sao cho luôn thoáng và sũng ướt. Điều kiện ánh sáng trồng Dendrobium và Cattleya, nghĩa là từ 60-80% nắng. Phân bón như hai loại lan trên, kết hợp thêm phân hữu cơ mỗi tháng một lần. Khi cây mập mạnh, chúng cho nhiều giả hành to khỏe trong một chậu, rất ấn tượng. Nhất là khi có hoa, chúng mang một lúc 3-5-7 vòi hoa to, dài, với hàng chục hoa trên mỗi vòi, nở liên tục 2-3 tháng.
Nhiều người trồng lâu mà không thấy hoa thì có khả năng đã sử dụng phân nhiều đạm trong thời gian dài. Ngưng hẳn đạm, tưới phân có P-K cao, nếu cần thì giảm hay ngưng tưới nước trong 3-5 ngày (không để lá héo, vàng), sau đó tưới nước Phân có P-K cao (phân kích bông) 2 lần/tuần trong vòng 1 tháng. Nếu đã thực hiện như vậy mà sau 3-4 tháng vẫn không ra hoa thì xem lại nơi trồng có quá thiếu nắng không?
Lan Hoàng hậu vẫn còn giữ “máu rừng” của nó nên thường ra hoa đầu mùa mưa hơn là mùa khô. Những loài lai xa thì hầu như ra hoa quanh năm.
MỘT SỐ HÌNH ẢNH ĐẸP VỀ LAN HOÀNG HẬU
Ảnh Lan Grammatophyllum scriptum ( Lan Hoàng hậu)
Gram. scriptum 'Grasshopper'
ST
