Cách trồng hoa cúc vạn thọ

Hoa Vạn Thọ được trồng từ nước ta từ xa xưa lắm rồi , có lẽ nhập giống từ Trung Quốc đưa sang . Đây là loại hoa gần như chỉ được dùng để chưng cúng trong ngày Tết, ngày rằm,mồng một và ngày giỗ. Người mình cũng thích trồng hoa Vạn Thọ trong vườn hoa gia đình ,tuy không hiếm lạ ,nhưng do sắc hoa tươi thắm nên trông cũng đẹp . Hơn nữa có trồng mới có dùng , vì việc cắt hoa để chưng cúng trên bàn vọng thiên mỗi ngày cũng tiện lợi …

Có thể nói mà không sợ lầm ,hoa Vạn Thọ là giống hoa được trồng phổ biến nhất và người mình đa số ai cũng biết đến .

Vạn Thọ lại rất dễ trồng , không đòi hỏi kỹ thuật cao , không kén đất trồng , lại thu hoạch ngắn ngày, nên nếu trồng để kinh doanh sẽ đem lại nhiều lợi .

Thường thì đến ngày rằm và ngày đầu tháng Am lịch , hoa Vạn Thọ thường rất đắt chợ, vì giá bán phải chăng lại là thứ hoa để cúng quảy được phổ biến xưa nay nên ai cũng mua .

Vạn Thọ của ta là giống Sađéc, còn gọi là Vạn Tho lùn. Giống này dễ trồng , không kén đất , thu hoạch ngắn ngày ,lúc nào bán giá cũng bình dân dễ mua .

Vạn Thọ Sađéc còn được gọi là VẠn Thọ mùa. Tại sao lại gọi như vậy?
Vì rằng, nếu trồng vào mùa mưa thì cây trổ hoa chậm trễ , có khi đến bốn năm tháng hoặc hơn . Còn nếu đem trồng vào mùa nắng (như vào những tháng cận Tết ở miền Nam ) thời gain sinh trưởng của Vạn Thọ chỉ có hai tháng rưỡi mà thôi .Nghĩa là để có Vạn Thọ bán Tết , nhà vườn bắt đầu gieo hạt từ rằm tháng 10 âm lịch cũng kịp .Nếu tách chồi giống hoa này ra trồng lại càng rút ngắn thời gian thu hoạch hơn vài ba tuần.

Ngày nay, đúng ra là vài ba thập niên trở lại đây , thị trường hoa của ta , nhất là trong dịp Tết, có bày bán loại Vạn Thọ hoa to gần bằng miệng chén , gọi chung là Vạn Thọ “Pháp” . Giống này thân cao to , cành cứng , mỗi cây cho đến bốn năm hoa với màu vàng cam , vàng chanh nhìn rất bắt mắt. Tất nhiên giống hoa này bán với giá cao . Ngày Tết người mình mua từng cặp (giỏ hay chậu) chứ không mấy ai cắt cành ra để cúng .

Ngày Tết nhà nhà chưng hoa Vạn Thọ cũng là do chuộng ở màu vàng tươi tắn của hoa , nó là hiện thân của sự may mắn và thịnh vượng .

• CÁCH TRỒNG:

Như phần trên chúng ta đã trình bày , hoa Vạn Thọ dùng để chưng cúng trong những ngày giữa tháng và đầu tháng Am lịch và những ngày giỗ kỵ của mọi nhà cho nên giống hoa này thường được trồng quanh năm . Duy chỉ có dịp Tết Nguyên Đán là được nhà vườn trồng nhiều nhất .

Trồng Vạn Thọ không phải đầu tư nhiều tiền bạc và công sức. Vì đây là giống hoa dễ trồng, bất cứ ai cũng trồng được .

1. Đất trồng Vạn Thọ:

Vạn Thọ không kén đất trồng .Thích hợp nhất là đát thịt nhẹ, nhưng nếu là đất cát pha , đất sét pha , đất có lẫn sỏi đá…cây hoa này vẫn sống được . Điều đòi hỏi là đất phải cao ráo , đủ ẩm và không úng thuỷ . ĐẤt nhiễm phén và nhiễm mặn cũng không trồng được Van Thọ .

Trước khi trồng đất phải cuốc xới kỹ cho thật tươi xốp ,bốn lót phân vào hố trồng là được .
Với vườn ươm thì cũng làm đất tơi xốp , trên mặt rãi một lớp phân bột tựa mùn , rồi mới gieo hạt.Gieo hạt xong ta rãi một lớp mỏng rơm rạ trên khắp bề mặt líp ương để khi tưới nước , dù với tia nhẹ cũng không làm ảnh hưởng đến bộ rễ của cây non sau này . Lớp rơm rạ mỏng này sau một tháng cũng mục nát thành phân , tăng thêm chất màu cho đất .

2. Bón phân :

Trồng Vạn Thọ không cần bón nhiều phân. Giống hoa này thích hợp với phân chuồng hoai và cả phân rác mục. Khi lập vườn ương thì chỉ cần rãi một lớp phân mỏng lên trên mặt đất . Khi cây đã cao lớn độ bảy tám phân thì bứng trồng vào hố với khoảng cách giữa hai hố độ vài mươi phân . Hố chỉ cần đào sâu độ 15 phân , bên dưới bón lót mọt vốc lớn phân chuồng và phân rác là đủ . Có trường hợp nhà vườn không bứng cây trồng ra hố , mà cứ để cây mọc luôn trên vườn ương , sau khi tỉa bỏ hết những cây èo uột , bệnh tật …

Nếu bứng cây con trồng vào giỏ hoặc vào chậu thì phải bón phân thật nhiều vào đất , để cây đủ sức bổ dưỡng cho đến ngày ra hoa . Đất trồng vào chậu gồm có đất mùn , rơm rạ mục ( hay phân rác mục) và phân chuồng hoai .Chỉ cần bón phân một lần và sau này không cần bón thúc cho cây cũng được .

3. Tưới cây :

Nước dùng tưới vạn thọ là nước máy, nước giếng. Nước càng ngọt dễ làm cho cây tươi tốt hơn . Không nên dùng nước nhiễm phèn và nhiễm mặn để tưới cho cây . Với Vạn Thọ trồng trong mùa nắng nên tưới hai lần một ngày . Tưới sáng và chiều và tưới với lượng nước vừa phải cho đất đủ ẩm . Tưới nước nhiều bất lợi vì Vạn Thọ không sống được với đất úng thuỷ
.
• NHÂN GIỐNG

Trồng hoa Vạn Thọ có hai cách : nếu trồng với số lượng nhiều thì áp dụng theo cách gieo bằng hạt , còn nếu trồng bằng số lượng ít thì trồng bằng cách tách chồi . Nhưng cách trồng tách chồi không được phổ biến lắm .

1. Cách gieo hạt:

Muốn có hạt tốt để gieo , nhà vườn đã để ý chọn ra những cây mập mạnh , tươi tốt từ lúc còn là cây non trong vườn . Đã thế, những cây này còn phải nở hoa to và chọn ra những hoa to nhất để lấy hạt làm giống .
Những hoa được chọn đều được làm dấu và cứ để hoa dính trên cây cho đến ngày nào thật khô mới hái xuống . Khi bóc lớp vỏ ngoài ra , ta thấy nhiều hạt dài màu đen xếp thành từng vòng từ ngoài vào trong . Nên chọn những hạt ở các vòng ngoài làm giống, vì nó to hơn những hạt ở vòng trong, hy vọng sau này cây con mọc lên sẽ khoẻ hơn .

Nhưng cũng có người cho rằng, nên dùng những hạt ở lõm giữa làm giống mới tốt . Và lấy hạt của những hoa nở đầu tiên trên ngọn mới hy vọng hoa đời sau mang đủ đặc tính tốt của cây mẹ .

Khổ nỗi , hạt Vạn Thọ nẩy mầm tốt , nhưng phẩm chất hoa lại “ năm ăn năm thua “ . Nghĩa là trồng 100 cây thì may ra chỉ được 850 cây ra hoa tốt như hoa cây mẹ , còn 50 cây khác thì ra hoa nhỏ , tiếng trong nhà nghề gọi đó là hoa đực . Và cây ra hoa đực đó g��i là bị “đốc chuồn chuồn “ phải nhổ bỏ !

Hạt được tách ra phải được đem ra nắng phơi khô , sau đem cất vào chai lọ bảo quản nơi thoáng mát để chờ trồng lứa sau . Đúng ra, những hạt mới hái như vậy , đêm gieo sẽ cho kết quả cao hơn và cây mọc nhanh hơn .

Hạt giống đem gieo xuống đất chỉ cần bốn năm ngày là mọc mầm . Cây con rất mau lớn . Sau một tháng cây vạn Thọ con đã lên cao cả tấc , có thể bứng ra trồng vào giỏ hoặc chậu kiểng , hoặc trồng lên líp .

Khi bứng cây con phải bứng nguyên bầu đất , nếu bầu đất bị bể , rễ một đàng đất một ngả thì khi trồng lại cây dễ mất sức , có khi bị chết .

Nếu bứng có bầu thì trồng sang giỏ hay chậu , cây con cũng chỉ mất sức vài ngày , sau đó bén rễ và lớn nhanh . Thế là ta ngắt đđọt để cây trổ được nhiều nhánh và trong tưong lai mỗi nhánh như vậy có thể đơm được vài ba đoá hoa .

Muốn có hoa Vạn Thọ bán đúng vào dịp Tết Nguyên Đán , thì đúng vào ngày rằm tháng 10 Am lịch ta bắt đầu gieo hạt. Qua đúng tháng sau cây cao được một tấc , bứng ra trồng vào giỏ . Kế đó khoảng 5 ngày thì bấm đọt để cây trổ ra nhiều nhánh , cho nhiều bông . Như vậy khoảng 23 tháng Chạp là hoa đã nở lai rai rồi …

2. Tách chồi :

Nếu trồng ít ta có thể trồng Vạn Thọ bằng cách tách chồi . Muốn tách chồi ta cũng lựa ra những cây Vạn Thọ mẹ mọc sởn sơ nhưng chưa đến giai đoạn trổ hoa , lựa ra những chồi mập mạnh tách rời ra khỏi cây mẹ , rồi giâm xuống đất ẩm . Chồi giâm độ vài tuần thì ra rễ trở thành một cây con hoàn chỉnh . Ta có thể bứng(nguyên bầu ) ra trồng vào giỏ hay chậu . Cây sinh ra bằng cách tách chồi có ưu điểm là mau ra hoa , nhưng lại lắm nhược điểm như cây quá thấp , lại hoa nhỏ chóng tàn.

Cũng xin được lưu ý là cách giâm chồi này , trong tuần đầu phải đem vào chỗ mát và giữ đất luôn luôn giữ độ ẩm , nếu không chồi khó sống .

• CHĂM SÓC

Trồng Vạn Thọ không tốn nhiều công chăm sóc . Chính vì vậy người ta mới nói giống hoa này dễ trồng . Công nặng nhất là tươí và nhổ cỏ dại . Vạn Thọ trồng vào mùa mưa gần như khỏi tưới , trừ những ngày nắng gắt . Còn trồng vào mùa nắng thì ngày nên tưới hai lần , sáng và chiều là đủ . Trong mùa mưa có một việc cần làm là vét mương rãnh quanh líp trồng để tránh nơi trồng khỏi úng thuỷ.

Vạn thọ chỉ sinh trưởng mạnh ở nơi có nắng vừa phải , nhưng phải thông thoáng .Vì vậy nên xếp giỏ hay chậu vào nơi rộng rãi , khoảng khoát ; không bị rợp bởi tàng cây hay mái che .

• THU HOẠCH VÀ BẢO QUAN HOA

Hoa Vạn Thọ được bán với hai dạng : cây trồng trong giỏ tre hoặc trong chậu và cây lấy hoa để cúng . Trong cả hai dạng này khi bán là lúc cây đã trổ hoa . Cây trồng trong giỏ là để chưng nguyên cây , hoa vừa mới chớm nở đã bán được , số hoa chưa nở , còn búp , người mua vẫn ưng ý chờ nở sau . Nhưng hoa để cúng thì thì tất cả hoa trên cây đã mãn khai hết mới tốt .

Cây trồng trong giỏ hay trong chậu chỉ cần tưới nước đầy đủ để giúp cây tươi tắn . Ngoài ra, nếu có nhánh nào hơi yếu thì nên dùng que tre chống đỡ như cách chăm sóc cây hoa Hồng vậy . Chậu nào có nhánh hoa bị gãy , giá bán sẽ bị hạ thấp .

Với cây lấy hoa để cúng , không ai cắt cành bán mà bán nguyên cây ( có cả rễ nhưng không có bầu đất ). Khi mua về , ta chọn những cành mang hoa cắt ra để chưng vào lộc bình .

Khi nhổ cây bán hoa cúng , nhà vườn tránh cho cây khỏi bị giập , gãy và bảo quản tươi tắn bằng cách chỉ nhổ vào lúc thật sáng sớm hoặc chiều tối . Sau đó, nhúng nguyên cây ( dựng đứng) vào thùng nước sạch , hoặc cuộn trong bao bố đã được nhúng nước ướt sẵn .
Nếu mua về hoa còn tươi , cắt cành đem chưng hoa cũng tươi được bốn năm ngày …

• SÂU BỆNH

Vạn Thọ rất ít bị sâu bệnh tấn công. Nên trừ kiến , vì kiến bu lên cây dễ làm cho đọt và nụ hoa bị thui chột .

Thỉnh thoảng cũng gặp một số cây bị thối rễ , nhưng không lây lan . Cây bị bệnh này có hiện tượng một số cành bị héo rũ , rồi cả cây bị héo và chết . Do bệnh không lây lan , hơn nữa giá trị của cây Vạn Thọ cũng không đáng giá là bao nên không ai nghĩ đến cách chữa trị , mà nhổ bỏ nguyên cây . Bệnh này là tuyến trùng gây ra và thường xảy ra ở những vùng đất thấp .

ĐỂ VẠN THỌ NỞ HOA ĐÚNG DỊP TẾT

Trồng vạn thọ không cần bón nhiều phân. Giống hoa này thích hợp với phân chuồng hoai và cả phân rác mục. Khi lập vườn ươm thì chỉ cần rải một lớp phân mỏng lên trên mặt đất.

Cây con sau khi ươm 15 - 17 ngày thì cấy ra giỏ. Đất trồng trong giỏ đã được trộn 0,3kg đất cát pha thịt + 0,3kg phân chuồng hoai nhuyễn + 10g bánh dầu xay nhuyễn. Chú ý giỏ chỉ vô đất khoảng 1/2 giỏ, phần còn lại khi bón thúc sẽ đầy.

Bánh dầu rất tốt cho hoa vạn thọ nên được sử dụng trong suốt quá trình sinh trưởng của cây. Cách dùng: Ngâm 10kg bánh dầu với 50 lít nước trong 10 ngày để bánh dầu phân hủy tốt rồi mới tưới cho cây. 10 ngày sau khi trồng nên tưới phân lần đầu với liều lượng 400 lít nước pha với 5 lít nước bánh dầu và 200g phân NPK (16:16:8) tưới cho 1.000 giỏ. Sau đó cứ 10 ngày thì tưới phân 1 lần, những lần sau tăng lượng nước bánh dầu lên 6 lít.
Hoa vạn thọ dễ trồng, không cần nhiều phân bón.

Bón thúc lần 1 sau khi trồng ra giỏ 15 ngày với tỷ lệ 100kg tro trấu + 100kg phân chuồng khô hoai +10kg bánh dầu nhuyễn cho 1.000 giỏ. Sau đó cứ 7 ngày bón 1 lần, tổng cộng bón 4 lần cho vạn thọ đến ngày nở hoa, ở lần bón 2, 3 thì tăng lượng bánh dầu lên 11 - 12kg. Lần 4 thì bằng lần đầu.

Khi cây được 35 ngày tuổi đã có 6 - 7 cặp lá, đồng thời các chồi nách ở lá 1, 2, 3 cũng vươn lên theo thì nên bấm đọt. Mục đích để cây không vượt quá mức và giúp các chồi nách phát triển tạo bông sau này đều mặt và đẹp. Chỉ nên chừa 5 - 6 cặp chồi nách sẽ tốt hơn. Đối với vạn thọ cao bấm đọt trễ nhất là ngày 5.12 âm lịch và vạn thọ lùn là 10.12 âm lịch. Khi cây được 45 ngày tuổi thì tất cả các ngọn đã có nụ, hãy tỉa bỏ tất cả các chồi nhỏ trong các nhánh chỉ chừa 1 bông chính thì hoa mới lớn và đẹp. Ở giai đoạn hoa bắt đầu nở thì lượng phân bón và thuốc giảm, tránh lạm dụng phân và thuốc làm cây chết héo, hoa nở không lớn và không vun tròn.

Khi hoa có khả năng nở sớm hơn dự định có thể hãm tốc độ nở hoa bằng cách tưới thêm phân urê theo tỷ lệ 10g/10 lít nước. Tưới ngày 2 lần (sáng, chiều) để kéo dài thời gian sinh trưởng của cây. Công việc này thực hiện lúc cây 50 ngày tuổi.

Ngược lại khi thấy hoa có khả năng nở muộn thì có thể xử lý bằng cách ngưng tưới nước 1 - 2 ngày để cây có triệu chứng thiếu nước nặng. Khi lá vừa héo rũ thì nên tưới nước lại vừa đủ ướt đất trong giỏ. Những ngày tiếp theo tưới nước đậm pha với bánh dầu (6 lít nước bánh dầu với 400 lít nước cho 1.000 giỏ) để cây sinh trưởng tốt. Có thể sử dụng Nitrat Kali (KNO3) theo nồng độ khuyến cáo để kích thích ra hoa sớm.

Cúc Vạn Thọ thuộc giống Tagetes, họ Cúc Asteraceae. Chúng ta cứ tưởng Vạn Thọ nguồn gốc Pháp Quốc hay Phi Châu. Thật ra là nguồn gốc Mexico, Bắc Mỹ Châu. Cây có loài chỉ cao chừng 20 cm, có loài cao hơn 70-80 cm. Lá có mùi hăng hắc khi vò nát, tuy nay cũng có giống lá không hôi và đôi khi còn thơm nữa. Hoa kép hay hoa đơn. Nước ta thường thích hoa Vạn Thọ kép, không cồi, màu vàng tươi, vàng chanh hay màu cam. Hoa Vạn Thọ trồng để phủ đầy bồn cảnh, làm hoa viền quanh bồn, quanh liếp, trồng chậu kiểng, trồng giỏ treo hay làm hoa cắt cành cắm chung với các hoa khác. Những loại Vạn Thọ nở nhiều tháng và lâu tàn đáng cho chúng ta trang điểm các bồn hoa công viên, công thự, dọc các xa lộ, đường phố, dưới các hàng cổ thụ đặc thù cho công chúng chiêm ngưỡng.

Trên thế giới, hoa Vạn Thọ chia ra làm ba loài nguyên và loài lai (hybirds) sau đây:

1. 1. Loài Vạn Thọ Phi Châu

Tên khoa học là Tagetes erecta, tiếng Anh gọi là African Marigold. Đây thường là giống Vạn Thọ cây cao nhất và hoa cũng to nhất.

Đáng kể nhất hiện nay là loài hoa kép, to, nở tròn xoe không cồi gọi Aánh Nguyệt (Moonlight), cây cao chừng 40 cm và mọc dày khít nhau. Trổ hoa sớm như là các giống Vạn Thọ lai vậy. Cây làm bồn cảnh hay cắt cành cắm hoa rất ngoạn mục.

Một loài Vạn Thọ Phi Châu cũng có hoa kép to và cây còn cao hơn nữa, khoảng 50-70 cm, hột đem gieo thường cho nhiều hoa màu sắc khác nhau, lẫn lộn từ cam đến vàng, vàng kim, vàng chanh, vàng bơ. Tên gọi chung là Gold-n Vanilla. Trồng chậu kiểng hay trồng đầy bồn hoa rất đẹp. Các loài khác của giống này đáng kể ra là Tuổi Vàng (Golden Age), cây cao hơn 75 cm và Doublon, cây cao đến 1,50 m và hoa rất to, có đường kính 12,5 cm.

2. 2. Loài Vạn Thọ Pháp

Tên khoa học là Tagetes patula, tiếng Anh gọi là French Marigold. Loài này thường hấp dẫn hơn loài Phi Châu, hoa cũng nhỏ hơn. Nhưng hoa cũng đủ màu đủ kiểu. Dân chúng Âu Mỹ hay thưởng thức các giống hoa đơn, một lớp cánh hoa dài, có cồi của loài này.

Như giống Oai Vệ (Majestic), cây lùn, cao độ 30 cm, hoa vàng đơn, cánh sọc nâu hay sọc màu gõ đỏ, cồi vàng, khiến mọi người chú ý. Cũng như mọi loài Vạn Thọ Pháp khác, ở nơi luôn luôn nóng như đồng bằng nước ta, cây có thể cao hơn 60 cm.

Giống Kỳ Hoa Sọc Đỏ (Striped Marvel) thân cao đến 75 cm, giống như Oai Vệ, nhưng sọc đỏ. Rất tốt để cắm cành và rất lâu tàn khi cắm bình hoa.

Janie là loài ra hoa sớm nhất và hoa nhiều nhất trong nhóm Vạn Thọ Pháp. Cây mọc khít, thân lùn, chỉ cao chừng 20 cm, hoa 4-5 cm là cùng, nhưng đầy đặn, ít cồi và gieo hột sau 6 tuần là đã trổ hoa. Có ba màu được ưa thích là vàng, đỏ lửa và vàng kim, nhưng cũng còn có màu gõ đỏ, màu cam đậm, màu quýt tiều đỏ son, hay lẫn lộn nhiều màu.

Loài lùn Naughty Marietta, chỉ cao 25 cm, hoa đơn, cánh bên trong điểm vết nâu.

Loài Mắt Cọp (Tiger eyes), cao 30-35 cm là một Vạn Thọ lạ vì lẽ cánh đơn đỏ huyết ở viền bìa ngoài hoa, còn bên trong nở như là cúc vàng cam.

Loài Loạt Nữ Hoàng (Queen series) hoa nở tựa hoa trà mi, hải đường, cây lùn 25-30 cm...

3. 3. Loài Vạn Thọ nhỏ

Tên khoa học là Tagetes tenuifolia, hay Tagetes signata. Cây nhỏ nên chỉ dùng làm viền ngoài bồn hoa cảnh. Hoa đơn cánh, có cồi và nhỏ 1-2 cm. Loài hay trồng ở Âu Mỹ là Stafire Mix, có đặc điểm là lá thơm mùi chanh bưởi, nhất là khi trời nóng nực.

4. 4. Loài lai có tên là American Marigold

Loài lai Antigua Yellow có lẽ là loài Vạn Thọ vàng tươi, hoa kép to 7-8 cm, trồng ở Làng Hoa Gò Vấp? Sau 60 ngày gieo hột là đã ra hoa, và hoa nở liên tiếp nhiều tháng, lâu nhất trong các loài hoa Vạn Thọ. Cây mọc khít và cao 30-50 cm. Có khi gọi là Inca lùn.

Loài lai Inca Hybrid hoa kép và rất to, 10-13 cm. Cây cao 50-70cm, cũng ra hoa sớm và vụ hoa kéo dài, vẫn còn hoa khi các Vạn Thọ khác đã tàn. Chịu nhiệt độ đến 39-40 độ C.

Giống tam nhiễm lai triploid, thuộc nhóm Solar series F1 là giống phối hợp cây lùn của Vạn Thọ Pháp và hoa kép to của Vạn Thọ Phi Châu. Vừa chịu lạnh vừa chịu nóng.

5. Vài điểm đáng nêu ra thêm:

Các giống Vạn Thọ lai thường được tạo ra bằng kỹ thuật đực bất thụ (male sterility).

Trái với nhiều kết quả trước đây, theo các thí nghiệm mới đây ở đại học UC Irvine California, Vạn Thọ không thu hút nhiều tuyến trùng, như vậy trồng Vạn Thọ làm cây bẫy không hiệu quả mấy.

Cách đây vài năm Vạn Thọ được trồng ở Đông Phi Châu để lấy sắc tố Anthocyan dùng trong công nghệ dược phẩm.

Trồng cúc vạn thọ để có được hoa có chất lượng tốt bạn nên trồng và chăm sóc theo quy trình sau:

1. Giống: Hiện nay trên thị trường có nhiều giống hoa vạn thọ của Pháp, Thái Lan, có thể chọn 2 giống chủ yếu là vạn thọ lùn và vạn thọ cao. Vạn thọ lùn có thể trồng quanh năm, thích nghi rộng, cây cao 40-45cm, thời gian từ khi gieo hạt đến lúc nở hoa hoàn toàn là 60-65 ngày. Vạn thọ cao rất thích hợp trong Tết Nguyên đán, có thể trồng quanh năm, cây cao 65-70cm, thời gian từ lúc gieo đến nở hoa hoàn toàn là 65-70 ngày.

2. Thời vụ: Có thể trồng hoa vạn thọ quanh năm, nhưng vụ chính là vào dịp Tết Nguyên đán. Đối với vạn thọ lùn thì gieo trồng trễ nhất là vào 5/11 (âm lịch), vạn thọ cao thì gieo trồng trễ nhất là 25/10 (âm lịch).

3. Ươm cây con: Đất gieo hạt phải tơi xốp, nhuyễn thoát nước nhanh và để rễ phát triển tốt, đất phải sạch để tránh gây bệnh cho cây con. Hỗn hợp đất gồm 3 phần, tro trấu phải xả nước nhiều lần để giảm độ mặn, đất cát hoặc đất gò mối hay xơ dừa và phân chuồng ủ hoai. Hỗn hợp trên trộn theo tỷ lệ 10:4:1.

Có thể dùng túi nilon, bằng lá chuối hay bầu giấy kích thước bầu 6cm x 8cm, bầu được đặt cách mặt đất 20-25cm. Giàn đỡ bầu phải có kẽ hở để thoát nước tốt. Sau khi chuẩn bị bầu xong, cho gieo hạt vào bầu và tưới nước cho ẩm, sau 3-5 ngày hạt sẽ nảy mầm hết, giai đoạn này cần che nắng cho cây con. Sau 5 ngày thì bắt đầu nhấc giàn che cho cây con phát triển, sáng nhấc giàn che ra đến 10h đậy lại. Sau 10 ngày thì nhấc giàn che hoàn toàn để cây phát triển tốt. Trong giai đoạn này chú ý khi tưới cần tưới nhẹ, hạt nước nhỏ tránh làm xay xát cây con.

4.Cấy cây con ra giỏ:

Sau 15-17 ngày sau gieo thì cấy cây con ra giỏ, đối với vạn thọ lùn thì giỏ trồng có đường kính 20-25 cm, vạn thọ cao thì giỏ trồng có đường kính 25-30cm, dùng túi nilon có đường kính thích hợp lót trong giỏ, chú ý là nhớ cắt đáy để thoát nước. Đất trồng trong giỏ được trộn như sau: 300kg đất cát pha thịt + 300 kg phân chuồng hoai nhuyễn + 10 kg bánh dầu xay nhuyễn, tỷ lệ trên dùng cho 1000 giỏ trồng, chú ý giỏ chỉ vô đất khoản ½ giỏ, phần còn lại khi bón thúc sẽ đầy.

Sau khi chuẩn bị giỏ trồng xong, tiến hành trồng cây con vào, chú ý chỉ lấp đất tới cặp lá mầm và trồng vào buổi chiều mát. Trong 3 ngày đầu chỉ tưới phun sương trước khi trời nắng gắt để cây chịu đựng tốt. Sau đó tưới mỗi ngày 3 lần vào sáng sớm (tưới nhiều), 10h sáng tưới lần 2 và 16h chiều tưới lần 3 (2 lần sau tưới ít, vừa đủ). Nếu gặp trời mưa hoặc thấy nhiều nước cần phải xới xáo cho đất trong giỏ thoáng và thoát nước nhanh.

5. Chăm sóc:

Bón phân:

Bánh dầu rất tốt cho hoa vạn thọ nên được sử dụng trong suốt quá trình sinh trưởng của cây, dùng 1 thùng nước 50 lít ngâm với 10 kg bánh dầu (nên ngâm sớm trước lúc gieo trồng 10 ngày để phân hủy bánh dầu tốt).

- 10 ngày sau gieo nên tưới phân lần đầu, nồng độ tưới thấp hơn bình thường, pha 400 lít nước với 5 lít nước bánh dầu và 200 gram phân NPK 16:16:8 tưới cho 1.000 giỏ, sau đó cứ 10 ngày thì tưới phân 1 lần, những lần sau tăng lượng nước bánh dầu lên 6 lít.

- Bón thúc 10 ngày sau khi trồng ra giỏ bón thúc lần đầu tỷ lệ bón như sau: 100kg tro trấu + 100kg phân chuồng khô hoai +10 kg bánh dầu nhuyễn, sau đó cứ 7 ngày bón 1 lần, tổng cộng bón 4 lần cho vạn thọ đến ngày nở hoa, ở lần bón 2,3 thì tăng lượng bánh dầu lên 11-12kg. Lần 4 thì bằng lần đầu.

Cơi ngọn:

- Khi cây được 35 ngày tuổi đã có 6-7 cặp lá, đồng thời các chồi nách ở lá 1,2,3 cũng vươn lên theo. Nên bấm đọt vào giai đoạn này để cây không vượt quá mức và giúp các chồi nách phát triển để tạo bông sau này sẽ đều mặt và đẹp, chỉ nên chừa 5-6 cặp chồi nách sẽ tốt hơn. (Lưu ý là đối với vạn thọ cao bấm đọt trễ nhất là 5/12 âm lịch và vạn thọ lùn là 10/12 âm lịch).

- Khi cây được 45 ngày tuổi thì tất cả các ngọn đã có nụ, hãy tỉa bỏ tất cả các chồi nhỏ trong các nhánh chỉ chừa 1 bông chính thì hoa mới lớn và đẹp. Ở giai đoạn hoa bắt đầu nở thì lượng phân bón và thuốc giảm tránh để lạm phân và thuốc làm cho cây chết héo, hoa nở không lớn và không vun tròn.

Kỹ thuật xử lý ra hoa:

- Nếu hoa có khả năng nở sớm hơn dự định, cần hãm tốc độ nở hoa bằng cách tưới thêm phân urê theo tỷ lệ 10gram/ 10 lít nước để tưới, tưới ngày 2 lần (sáng, chiều) để kéo dài thời gian sinh trưởng của cây, công việc này thực hiện lúc cây 50 ngày tuổi.

- Nếu thấy hoa có khả năng nở muộn hơn dự định thì có thể xử lý bằng cách ngưng tưới nước 1-2 ngày để cây có triệu chứng thiếu nước nặng, khi lá vừa héo rũ thì nên tưới nước lại vừa đủ ướt đất trong giỏ, những ngày tiếp theo tưới nước đậm pha với bánh dầu (6lít nước bánh dầu với 400 lít nước) để cây chuyển sang sinh trưởng sinh thực. Có thể sử dụng Nitrat Kali (KNO3) theo nồng độ khuyến cáo để kích thích ra hoa sớm.

Phòng trừ sâu bệnh:

- Các loại bệnh thường gặp nhất là héo tươi do nấm, quăn đọt do bọ trĩ truyền virus. Bệnh thường xuất hiện khi độ ẩm quá cao, không cân đối dinh dưỡng, khi mưa lớn hoặc tưới mạnh gây xay xát cho cây. Có thể phòng bằng các loại thuốc như Aliette, Rovral, Daconil, Foraxyl phòng trừ các bệnh do nấm gây hại, dùng Starner phòng bệnh do vi khuẩn. Trường hợp bị virus nên nhổ bỏ cây bệnh để tránh lây lan.

- Vạn thọ thường bị sâu vẽ bùa và sâu ăn lá gây hại, có thể dùng Tregart, Regent để ngừa và trị sâu vẽ bùa, dùng Sherpa, Supracide để phòng và trị sâu ăn lá. Để hoa nở đẹp, đầy đặn và lâu tàn nên dùng thêm phân bón lá hữu cơ Supermes phun định kỳ 10 ngày 1 lần để giúp cây sinh trưởng tốt và cho hoa đẹp.

- Hoa vạn thọ nên bố trí trồng ở những nơi thoáng mát, không bị bóng rợp, cần theo dõi liên tục quá trình sinh trưởng của cây để kịp thời có biện pháp xử lý. Vào giai đoạn hoa bắt đầu ló ngòng, nên liên tục phun thuốc trừ sâu có mùi nặng (Viphenxa, Supracide) pha loãng để xua đuổi bướm không đẻ trứng vào hoa gây hư hoa làm hoa không đẹp. Cần sử dụng thêm phân bón lá hữu cơ Supermes để giúp cây sinh trưởng tốt, hoa nở đầy đặn, tươi đẹp và lâu tàn.

Kỹ thuật trồng hoa cúc đón tết
Ý nghĩa của loài hoa cúc
Cách cắm hoa cúc đẹp
Mùa hoa cúc họa mi đẹp mê hồn
Cách cắm hoa cúc đẹp tô điểm cho căn nhà
Kỹ thuật trồng hoa cúc pha lê
Kỹ thuật trồng hoa cúc mâm xôi
Kỹ thuật trồng hoa cánh bướm

(st)