1
Đầu và tóc
Trên đầu chúng ta có khoảng 100.000 sợi tóc, và khi còn là bào thai 6 tháng thì môỗ người đã có đủ số nang tóc cần thiết. Người tóc vàng có nhiều nang tóc nhất, kế đến là người tóc đen, và có ít nang tóc nhất là người tóc hung.
So với nam giới
Dù có cùng số lượng nang lông, nhưng phụ nữ lại có ít lông hơn đàn ông. Ở đàn ông, lông xuất hiện rõ rệt trên mặt và ngực. Đàn ông thường bị rụng tóc do tác dụng của testosteroze còn phụ nữ có thể bị rụng tóc sau khi sinh hoặc mãn kinh.
Vượn người thủy sinh
Người nguyên thuỷ cũng có nhiều lông như loài linh trưởng. Khi tiến hoá sang thời kỳ thuỷ sinh, lớp mỡ dưới da phát triển để giữ ấm cho cơ thể trong khi lông lại thưa dần. Hướng mọc của lông cũng thay đổi để làm giảm tối đa sức cản của nước khi cơ thể di chuyển. Ngày nay chúng ta có thể quan sát hướng mọc này qua bộ lông tơ của thai nhi.
Cấu trúc của tóc
Lông mọc từ nang lông, một thành phần biệt hoá của biểu bì. Thân lông nhô lên khỏi bề mặt da, trong khi chân lông cắm vào một cấu trúc có hình túi gọi là nang. Mặt ngoài của mỗi sợi lông gồm nhiều lớp vảy dẹt xếp chồng lên nhau tạo thành áo cutin. Dưới lớp áo cutin là lớp giữa của lông, gọi là vỏ lông, có cấu tạo gồm nhiều lớp tế bào dẹt. Phần trung tâm là tuỷ lông được hình thành từ nhiều tế bào lớn nằm phân cách nhau bởi những khoảng không khí. Tế bào lông chứa nhiều protein xơ và chất sừng. Lớp áo cutin gồm những tế bào chết, cứng chắc, chứa đầy chất sừng.
Màu tóc
Màu tóc được quy định bởi lượng hắc tố , được sản xuất bởi những tế bào chuyên biệt. Sự phối hợp giữa các sắc tố này về số lượng và vị trí xuất hiện trong thân tóc sẽ tạo nên nhiều màu tóc khác nhau, từ vàng hoe sang hung đỏ đến đen tuyền. Tóc bạc là do hắc tố bị thiếu, hoặc do thay đổi độ khúc xạ ánh sáng ở thân tóc. Màu tóc có thể bị thay đổi bởi ánh nắng (tóc cháy nắng) hoặc bệnh lý nặng (làm giảm sản xuất hắc tố), còn các tác nhân khác như ô nhiễm hay được chất khó làm thay đổi màu tóc.
Hắc tố
Hắc tố được sản xuất tại các hạt nhỏ trong những tế bào chuyên biệt gọi là hắc tố bào nằm ở nang tóc. Các hạt sắc tố này sau đó được chuyển cho các tế bào ở vỏ và tuỷ tóc thuộc phần thân tóc. Sự khác nhau về kích thước và mật độ của các hạt sắc tố tạo nên nhiều màu tóc khác nhau. Ở người tóc vàng, hắc tố rất ít và giới hạn ở phần vỏ tóc, ở người tóc đen tuyền thì hắc tố rất đậm đặc và có cả ở phần vỏ và tuỷ tóc.
Tóc bạc
Chúng ta bị bạc tóc sớm hay muộn là tuỳ vào đặc tính di truyền của mỗi người. Nếu cha mẹ chúng ta bị bạc tóc ở độ tuổi nào đó thì chúng ta cũng có khuynh hướng như vậy. Người da trắng bị bạc tóc ở độ tuổi trung bình là 34 tuổi, trong khi người da đen phải đến năm 44 tuổi mới bắt đầu có tóc bạc. Người tóc trắng bị bạc tóc nhiều hơn người tóc đen, trong khi người tóc vàng có nhiều tóc muối tiêu hơn cả, và sau cùng là bạc hoàn toàn. Tóc bạc có thể do nhiều nguyên nhân, trong đó có stress, bệnh tật, tiểu đường, dinh dưỡng kém, thiếu máu và chấn thương tinh thần hoặc thể xác.
Loại tóc
Loại tóc của mỗi người được quy định bởi nhiều gen khác biệt. Gen tóc thẳng, thô xuất hiện phổ biến ở người Mongoloid, có tính trội hơn gen tóc xoăn tít, trong khi loại tóc thẳng, mịn gặp nhiều ở người da trắng là do gen lặn quy định.
Loại tóc xoăn như len có ở một số người da trắng Bắc Âu (thường ở người tóc vàng) có thể do biến dị mà ra. Đây là loại tóc xù và dễ gãy, khác xa với loại tóc xoăntít của người da đen.
Loại tóc xoăn tít có 2 dạng: Dạng lò xo với những vòng xoắn có đường kính đều nhau, và dạng xoắn ốc với những vòng xoắn nhỏ dần về phía ngọn tóc. Người ta cho rằng tóc xoăn tít có chức năng bảo vệ da đầu trước ánh nắng gắt. Ở nhiều vùng nhiệt đới, loại tóc xoăn ốc rất phổ biến; cấu trúc mở của loại tóc này được cho là có tác dụng giúp quá trình ra mồ hôi và điều nhiệt hiệu quả hơn.
Xoáy tóc
Trên đỉnh đầu, chếch về phía sau gáy có một vùng gọi là xoáy tóc, là nơi các sợi tóc xoáy theo chiều hoặc ngược chiều kim đồng hồ, có người có xoáy đôi, thậm chí xoáy 3, xoáy tư và các xoáy tóc có thể khác chiều nhau. Một số phụ nữ có xoáy tóc ở phía trước.
Rụng tóc
Tình trạng rụng tóc ở phụ nữ thường do di truyền, dù rụng tóc nhất thời cí thể do thay đổi hormone trong cơ thể như sau khi sinh xong. Rụng tóc còn có thể do bệnh mất tóc từng mảng, một dạng rối loạn của hệ miễn dịch.
Stress, sốt, thiếu ăn cũng như một số loại thuốc (đặc biệt các thuốc điều trị ung thư) có thể làm rối loạn quá trình tăng trưởng của tóc và làm rụng tóc. Khi các nguyên nhân được khắc phục, tóc sẽ mọc lại.
Tuy nhiên một số loại thuốc có chất steroid mà những người luyện thể hình sử dụng có thể gây rụng tóc hoàn toàn và tóc không mọc lại sau khi ngưng thuốc. Dùng quá nhiều vitamin A và thiếu protein trong khẩu phần ăn cũng có thể làm chậm mọc tóc.
Tăng trưởng và kết cấu của tóc
Lông, tóc phát triển với tốc độkhác nhau tuỳ thuộc theo vị trí trên cơ thể, tuổi tác và giới tính. Trung bình tốc độ này vào khoảng 0,5-1,5mm/tuần và những người trong độ tuổi từ thiếu niên cho đến tứ tuần có tốc độ mọc lông và tóc cao nhất. Sau 50 tuổi, tốc độ này bắt đầu chậm lại và tình trạng thưa tóc xảy ra khi tốc độ mọc tóc châm hơn tốc độ rụng tóc.
Ở phụ nữ, các nang tóc hoạt động trong khoảng 6 năm, còn ở đàn ông là 3 năm. Độ dài tóc di chu kỳ tế bào và tốc độ mọctóc quyết định. Tiếp theo chu kỳ hoạt động của tất cả các nang tóc là kỳ nghỉ, là lúc các nang tóc co lại. Khoảng từ 3 đến 6 tháng sau, nang tóc sẽ tái hoạt động để sinh ra tóc mới, khi đó tóc cũ sẽ bị đẩy ra, đây là hiện tượng rụng tóc. Mỗi ngày có khoảng 100 sợi tóc bị rụng, như vậy chu kỳ mọc tóc sẽ quyết định chiều dài của sợi tóc. Thường thi tóc phụ nữ chỉ dài tối đa là 0,6-1m, tuy có trường hợp dài đến 3,65m.
Tóc xoăn và kết cấu tóc
Các nang tóc nằm xiên góc so với mặt da nên mỗi sợi tóc đều có hướng mọc riêng biệt. Hướng mọc tóc là đặc điểm kế thừa của tổ tiên từ thời tuỷ sinh theo hướng rẽ nước trên đầu khi bơi. Mật độ và hình dạng của nang tóccũng góp phần quyết định kết cấu tóc. Nang tóc đẹp như rubăng sẽ cho ra tóc xoăn tít, nang tóc bầu dục cho tóc dợn sóng, còn nang tóc tròn đều sẽ cho tóc thẳng.
Kiểu tóc qua các thời đại
Mái tóc phụ nữ luôn là tâm điểm của sự chú ý vì sức hấp dẫn rất nữ tính của nó. Qua nhiều thế kỷ, độ dài và kiểu tóc thay đổi liên tục từ loè loẹt đến nghiêm trang, từlãng mạn đến phá cách, từ phức tạp đến đơn giản, phản ánh về thời trang và vai trò của người phụ nữ trong từng giai đoạn. Vào cuối thế kỷ 20, kiểu tóc do tự mỗi người quyết định.
Thế kỷ 16
Giữa triều đại của Nữ hoàng
Thế kỷ 18
Tóc được uốn thành lọn xếp chồng hướng lên trên và chếch vềsau đầu cho phù hợp với hình dạng chiếc nón. Người tathường sử dụng tóc giả để mái tóc có đủ độ dày cần thiết.
Thập niên 20
Tóc được cắt hoặc tỉa, phần đuôi tóc được uốn xoăn từng lọn để chúng xoè ra bên dưới chiếc mũ hình chuông mà quý bà thường đội thời bấy giờ.
Thập niên 50
Tóc thường được uốn và bới cao. Một kiểu tóc đặc trưng của thời kỳ này là uốn và chải ngược kiểu tổ ong.
Thập niên 60
Kiểu tóc tém cho vẻ nam tính rất thịnh hành trong những năm 60.
(St)
