1
Nhạc sĩ Wolfgang Amadeus Mozart ( 1756 - 1791) - Thiên tài sáng tác nhạc cổ điển Châu Âu. Chúng ta cùng xem lại chặng đường của Mozart từ thời thơ ấu đến khi ông từ giã cõi đời nhé!
Wolfgang Amadeus Mozart là một trong những nhà soạn nhạc nổi tiếng, quan trọng, và có nhiều ảnh hưởng nhất trong ngànhnhạc cổ điển châu Âu. Các tác phẩm của ông được xem là đỉnh cao trong các lĩnh vực nhạc piano, nhạc thính phòng, nhạc giao hưởng, nhạc tôn giáo và opera. Mozart đã được nhiều nhà soạn nhạc sau này ngưỡng mộ và các tác phẩm của ông đã trở thành một phần quan trọng trong nhiều cuộc hoà nhạc.
Thời thơ ấu
Wolfgang Amadeus Mozart sinh ngày 27 tháng giêng, 1756, tại Salzburg, Thánh chế La Mã (nay Áo). Leopold Mozart, một nhạc sĩ vĩ cầm và cũng là một giáo viên, đã đích thân giáo dục con trai của ông. Wolfgang không phải cắp sách đến trường; thay vào đó cậu được học tại nhà với cha và chị gái của cậu. Âm nhạc là môn học chính. Tuy nhiên, cậu bé Mozart vẫn được học toán, môn học cậu rất thích, và các môn khác như La tinh, tiếng Pháp, tiếng Ý và một ít tiếng Anh. Cậu cũng đọc rất nhiều văn học kịch nghệ, đó là chất liệu mà cậu sẽ dùng để viết opera sau này.
Wolfgang không thích chơi những trò chơi trẻ con bình thường, trừ phi có liên quan tới âm nhạc. Cậu bắt đầu soạn nhạc cho đàn phím từ lúc bốn hoặc năm tuổi, viết những bản nhạc hòa tấu khi cậu lên sáu. Những bản sônat cho đàn vĩ cầm được xuất bản khi cậu lên tám. Thật ra có thể nói rằng Mozart đã khởi đầu sự nghiệp âm nhạc trước thời gian cậu lên năm và tiếp diễn cho đến ngày qua đời, ngót ba mươi năm âm nhạc.
Học vấn của Mozart phát triển sau những chuyến du lịch, được xem như những cột mốc trong cuộc đời cậu. Khi cậu lên sáu, Wolfgang và người chị, lớn hơn cậu năm tuổi và cũng một thần đồng âm nhạc, cùng đi với cha của họ đến Munich. Cuối năm đó họ chơi nhạc cho Hoàng hậu của Wien. Gia đình Mozart nổi danh khắp những nơi cậu đến, và Wolfgang, với tài năng sớm phát triển của cậu, đã chinh phục mọi người. Quan trọng hơn, Mozart đã có cho cơ hội để nghe thấy âm nhạc thịnh hành trong các thành phố này. Mozart đã gặp những nhạc sĩ khác và bắt đầu thành hình quan điểm về sự nghiệp của họ.
Mozart có ký ức chi tiết âm nhạc phi thường, ông có thể hợp nhất tinh hoa âm nhạc khác nhau của quốc gia này với quốc gia khác vào trong tác phẩm của mình. Tại London, Mozart gặp Johann Christian Bach, con trai của nhạc gia vĩ đại Johann Sebastian Bach, Christian bị gây ấn tượng, đã trở thành người dẫn dắt nhạc sĩ Mozart trẻ và quan tâm theo dõi sự nghiệp của cậu. Trở về nước, Mozart nghiên cứu tổng phổ âm nhạc của J. C. Bach, và ảnh hưởng của Bach được phản chiếu trong tác phẩm của Mozart vào thời gian ấy.
Sự nghiệp
Khoảng cuối năm 1769, năng khiếu âm nhạc sớm phát triển của Mozart đã bắt đầu bộc phát, tuy mới chỉ lên mười ba, cậu bắt đầu sự nghiệp sáng tác một cách nghiêm túc. Đức Tổng giám mục tại Salzburg đã chấp nhận Mozart như một nhạc trưởng, bằng cách cấp một khoản thu nhập cho cậu. Hai cha con Mozart đã thực hiện ba chuyến viễn du sang Ý để công diễn, họ đã được công nhận và gây được sự chú ý đến sự nghiệp của cậu trong giới quý tộc ở đó. Tại Milan, Mozart được ủy nhiệm để viết opera, vở Mitridate, do chính Mozart chỉ huy, đã được tán thưởng nồng nhiệt. Trở về Salzburg, Mozart biên soạn một loạt symphony và nhạc phụng tự cho Giáo hội.
Việc trở về Salzburg của Wolfgang vào 1773 là một trong những cột mốc, lúc ấy có một sự bùng nổ sáng tác khác thường, và một sự chuyển tiếp ra khỏi ảnh hưởng âm nhạc Ý để thiên về phong cách âm nhạc Đức, được đại diện bởi Joseph Haydn.
Vị Tổng giám mục mới, Ngài Hieronymus, Bá tước Colloredo, không mấy hài lòng với tần suất yêu cầu của Mozart. Về phần Mozart, khi thấy mức sống của Salzburg bị leo thang, nhưng sự yêu chuộng nghệ thuật thì xuống dốc đáng đau buồn, lúc ấy, mối quan hệ của Mozart với Bá tước Colloredo ngày càng trở nên gay gắt.
Cuối cùng, vào tháng 8 năm 1777, ở tuổi hai mươi mốt, Wolfgang xin từ nhiệm, và Bá tước Colloredo đã đồng ý. Thời gian này, Leopold quyết định rằng ông phải còn ở lại phục vụ nhà thờ. Cho nên Wolfgang cùng mẹ đã chuyển đi Munich rồi đến Mannheim.
Trong những thành phố này, Mozart có cơ hội để trình diễn với một số những nhạc sĩ tinh tế nhất Châu Âu, nhưng không có việc làm lâu dài nào.
Tuy vậy, Mozart đã lưu lại Mannheim một ít lâu. Anh đã phải lòng một ca sĩ mười sáu tuổi vừa tài năng vừa xinh đẹp, tiểu thư Aloysia Weber. Wolfgang đã làm kinh hoảng người cha, khiến ông ấy phải ra sức thuyết phục con trai chuyển tới Paris.
Tại Paris, Mozart biên soạn giáo trình âm nhạc, tiếp xúc các nhà xuất bản, viết bất cứ cái gì anh có thể bán hoặc trình diễn - những bản sônat cho đàn violin và đàn phím, một concerto cho sáo và thụ cầm, những bản biến tấu đàn phím, và symphony Paris của anh. Nhưng thành phố này tỏ ra là sự chán nản khác. Mozart tiếp tục đánh vật với khoản tài chính eo hẹp và lại bị đè nặng thêm bằng cái chết của người mẹ. Buồn bã và miễn cưỡng, anh trở về Salzburg quê cha, mang theo nợ nần, nhưng tin tưởng rằng viễn cảnh của mình sẽ sáng sủa hơn. Người yêu của anh, tiểu thư Aloysia, trong thời gian ấy đã chuyển đi với gia đình tới Vienna, nơi mà người ta muốn cô ấy kết hôn với một diễn viên kiêm họa sĩ tài tử, Joseph Lange.
Khi nhận nhiệm vụ nhạc trưởng và đệm đại phong cầm cho nhà thờ lớn, Mozart cảm thấy những nhiệm vụ đó quá tẻ nhạt. Vào 1781 anh tới Munich để diễn opera, vở Idomeneo, một thành công rực rỡ. Sau đó, được tòa Tổng giám mục triệu hồi về Vienna, Mozart đã tìm thấy một công việc có uy tín. Nhưng mối quan hệ căng thẳng giữa vị giáo sĩ và nhạc sĩ đã khiến Mozart cuối cùng đã tự rút lui vào tháng 6 năm đó.
Có lẽ trong những tháng kế tiếp Mozart đã gặp Haydn lần thứ nhất, người nhạc sĩ này đang viếng thăm Vienna. Tình bằng hữu phát triển đã mang lại ảnh hưởng cho tốt công việc của cả hai nhạc sĩ về sau. Mozart, trong thời gian ấy, đã cư ngụ với gia đình Weber, và rồi, vào năm 1782, kết hôn với tiểu thư Constanze, em gái của Aloysia, mặc dù gặp sự phản đối mạnh mẽ của cha ruột. Từ đó, có một sự lãnh đạm giữa Wolfgang và cha của anh mà không bao giờ hàn gắn được. Trong những vấn đề tài chính, cả Wolfgang lẫn Constanze đều không thận trọng. Họ đã sớm rơi vào tình trạng khó khăn
Không có khả năng để giữ một sự chỉ định lâu dài, Mozart lại soạn giáo trình và viết nhạc để kiếm tiền. Vì muốn được nêu danh như một người chơi piano, ông viết nhiều những concerto piano tuyệt vời cho chính mình.
Một thời gian sau, ông đạt được kết quả đáng kể. Thành công vang dội sau vở opera Le nozze di Figaro (Đám cưới Figaro), Mozart du lịch tới Prague, nơi ông được ủy nhiệm viết một opera mới. Hợp tác với văn hào Lorenzo da Ponte, trong năm 1787, Mozart hoàn thành vở Don Giovanni. Đa số mọi người khen ngợi, nhưng có 1 số ý kiến cho rằng âm nhạc của ông ngày càng khó tiếp cận hơn. Phong thái âm nhạc nhẹ nhàng trước đây của ông đang biến mất dần; nhạc công và thính giả có nhiều lời than phiền là ngày càng khó cảm thụ hơn.
Mười năm cuối đời của Mozart là một thời kỳ dài của cả sự đau khổ do tài chính kiệt quệ, lẫn sức mạnh sáng tạo khác thường. Ba bản symphony cuối cùng, được viết trong vòng sáu tuần lễ vào năm 1788 đã không bao giờ được trình tấu lúc sinh thời của ông. Tổng cộng, những năm này ông đã sáng tác những hơn hai trăm tác phẩm thuộc nhiều thể loại khác nhau.
Năm 1791 Mozart gặp khó khăn trong việc soạn nhạc cho vở opera Die Zauberflöte (Cây sáo thần), khi hợp tác với văn hào Emanuel Schikaneder.
Công việc bị gián đoạn trong tháng 7 vì một chuyến viếng thăm của nhân vật lạ mặt huyền bí đã đưa ra đề nghị hậu hĩnh cho tác phẩm Requiem. Tâm hồn bị chấn động với đề tài này vì cảm nghiệm sự suy tàn do sức khoẻ cạn kiệt, Mozart trở nên bị ám ảnh với nhạc đề lễ mồ dành cho sự ra đi của chính mình. Có nhiều giả thuyết cố lý giải rằng ai có thể đã ủy nhiệm một công việc như vậy. Một nhà sáng tác nào đó muốn sử dụng tác phẩm với tên của họ? Một người bạn già cố gắng bí mật giúp đỡ Mozart về mặt tài chính?
Tháng 9, tác phẩm Die Zauberflöte được hoàn thành và trình diễn. Mozart viết tiếp Requiem, nhưng không thể hoàn thành nó. Thần chết đến viếng vào ngày 5 tháng mười hai. Hôm sau, bạn bè đến tham dự tang lễ ngoài trời; Constanze không đủ sức để có mặt. Sau đó, giữa một cơn bão dữ dội, thi hài được chuyên chở không có người đưa tiễn tới một đất thánh bên ngoài cổng thành phố. Gia đình Mozart vì khó khăn đã đưa thi hài chôn trong một nghĩa trang công cộng của người nghèo. Ở đó, mộ chôn chi chít và cho đến ngày nay người ta vẫn chưa xác định được mộ ông chôn ở chỗ nào:confused:. Trong phần mộ của người nghèo vô danh, Mozart đã thực sự yên giấc ngàn thu.
THIÊN TÀI MOZART VÀ CÁI CHẾT PHỨC TẠP NHẤT THẾ GIỚI
Có nhiều tranh cãi về cái chết của thiên tài Mozart, thậm chí gần đây có giả thiết, Mozart chết vì không chịu… tắm nắng.
Tài năng thiên bẩm như thần Eros
Vào hơn 250 năm trước, nước Áo đã đón nhận một sinh linh mới ra đời, người sau này trở thành nhạc sĩ nổi tiếng nhất, thành công nhất và là thần đồng bị khai thác triệt để nhất trong lịch sử âm nhạc thế giới- Wolfgang Amadeus Mozart. Ngay từ năm 6 tuổi, với tài năng thiên bẩm hiếm có của mình, Mozart đã kiếm tiền nhiều gấp 60 lần người cha của mình, khi đó là một nhạc sỹ cung đình. Nhiều người khi đó đã gọi ông với cái tên “Thiên tài của thiên tài”.
 |
|
Mozart khi còn nhỏ... |
Mozart tập đánh đàn clavico khi lên 3 tuổi. 5 tuổi, ông đã bắt đầu sáng tác và học violin cùng với cha. Khi ông bố nhanh chóng nhận ra thiên tài của con trai, ông đã buộc Mozart làm việc cật lực, và áp đặt cho con mình một kỷ luật sắt. Ông đã làm tất cả để mang lại cho con trai những gì tốt đẹp nhất, kể cả phải hy sinh nghề nghiệp và sự riêng tư của mình. Mới 6 tuổi, Mozart đã được mời trình diễn tại thủ đô Vienne của nước Áo, trước mặt Nữ hoàng Marie- Thérèse và triều đình. Ở đó, người ta đã bịt mắt để thách đố cậu trình diễn, rồi lại dùng một tấm khăn phủ lên bàn phím, tuy nhiên Mozart vẫn hoàn thành xuất sắc tác phẩm của mình.
Việc chơi nhạc đối với Mozart ngay từ tấm bé cũng cần như việc hít thở. Sáng nào cũng vậy, từ 6 giờ Mozart đã sáng tác ngay trên giường. Được trời ban cho một trí nhớ phi thường, ngay từ lúc 14 tuổi, con người kỳ diệu này đã tỏ cho mọi người thấy rằng, ông đã sáng tác các tác phẩm “ở trong đầu”, rồi sau đó không có gì ngoài việc cứ tuôn ra giấy mà chẳng có một nét gạch xóa nào.
Những người theo chủ nghĩa lãng mạn ở thế kỷ 19 lại coi Mozart là thần Eros, người có bản năng thiên bẩm và hoàn hảo từ khi còn nhỏ. Họ coi ông là tấm gương mẫu mực để dạy con cái, mong chúng bộc lộ tài năng từ tấm bé.
Việc chơi nhạc đối với Mozart ngay từ tấm bé cũng cần như việc hít thở. Sáng nào cũng vậy, từ 6 giờ Mozart đã sáng tác ngay trên giường. Được trời ban cho một trí nhớ phi thường, ngay từ lúc 14 tuổi, con người kỳ diệu này đã tỏ cho mọi người thấy rằng, ông đã sáng tác các tác phẩm “ở trong đầu”, rồi sau đó không có gì ngoài việc cứ tuôn ra giấy mà chẳng có một nét gạch xóa nào.
Những người theo chủ nghĩa lãng mạn ở thế kỷ 19 lại coi Mozart là thần Eros, người có bản năng thiên bẩm và hoàn hảo từ khi còn nhỏ. Họ coi ông là tấm gương mẫu mực để dạy con cái, mong chúng bộc lộ tài năng từ tấm bé.
 |
|
... và khi trưởng thành. |
Không chỉ để lại cho thế giới một kho tàng tác phẩm đồ sộ và vô giá gồm 626 tác phẩm lớn nhỏ, ngay từ thập kỷ 90 của thế kỷ trước, người ta đã phát hiện ra âm nhạc của thiên tài Mozart còn có khả năng trị liệu. Thế giới hiện đại ngày nay đã dùng nhạc của ông để chữa bệnh đau đầu, bệnh Alzheimer, thậm chí hy vọng giúp trẻ em thông minh hơn bằng cách cho chúng nghe khi còn ở trong bụng mẹ.
Người có cái chết “phức tạp” nhất thế giới
Vì là một nhà soạn nhạc vĩ đại, một thiên tài của thiên tài nên cái chết vào năm 35 tuổi của Mozart đã bị mang ra mổ xẻ “tơi bời”, đến nỗi sự ra đi đột ngột của ông còn được ví như là người có cái chết "phức tạp" nhất thế giới. Trong suốt 218 năm qua kể từ khi Mozart qua đời, người ta vẫn không thôi tranh cãi về nguyên nhân khiến ông từ giã cõi đời sớm như vậy.
Wolfgang Mozart qua đời tại Vienna ngày 5/12/1791, khi mới 35 tuổi. Hồ sơ khai tử khi ấy chỉ thấy ghi một kết luận hết sức chung chung là ông chết vì bị sốt cao. Việc mổ tử thi đã không được thực hiện. Trước khi lìa đời khoảng 15 ngày đã có những dấu hiệu bệnh tật xuất hiện như sốt cao, nổi ban, phù chi, đau nhức toàn thân và rối loạn tâm lý. Theo sử sách lúc bấy giờ, Mozart được mai táng trong một ngôi mộ tập thể tại nghĩa trang St.Mark ở ngoại thành Vienna.7 năm sau, theo chủ trương bốc mộ của chính quyền để dành chỗ chôn người mới, tất cả đều được cải táng. Vì là mộ tập thể, không thể xác định hài cốt nào của Mozart. Từ đó, hài cốt Mozart được phân tán đi đâu không ai rõ và cho đến giờ chưa ai tìm thấy được một mảnh hài cốt nào được xác định chính xác là của Mozart.
Năm ngày trước khi qua đời, Mozart bị sốt cao. Vị bác sĩ điều trị cho ông đã cố gắng làm giảm nhiệt độ thân thể ông nhưng ngay sau đó Mozart bị đột quị và rơi vào tình trạng hôn mê, một ngày sau nhạc sĩ thiên tài ra đi mãi mãi. Lời đồn rằng, sinh thời Mozart bị mắc bệnh lây qua đường tình dục. Nhạc sĩ đã dùng thủy ngân như là một dược phẩm và có lẽ thủy ngân đã dần dần hủy hoại thân thể ông. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là lời đồn thổi.
Một giả thuyết khác gây sốc hơn về cái chết của nhà soạn nhạc vĩ đại này: Chết vì ngoại tình(?). Theo những gì mà dư luận khi đó bàn tán thì đương thời Mozart được mời dạy nhạc cho một quý bà xinh đẹp. Người chồng của quý bà này đối đãi rất hào phóng và tử tế với Mozart. Nhưng Mozart đã cám dỗ Maria Magdalenda, tên của người phụ nữ này. Khi người chồng phát hiện ra sự tình, anh ta đã đột nhập vào nhà Mozart và hành hạ ông. Cùng thời gian này Mozart cũng đang mang bệnh nên không thể chịu nổi cơn đòn ghen của kẻ đang điên lên vì bị cắm sừng.
Không chỉ bị mổ xẻ chuyện ngoại tình, một nguyên nhân khác được đưa ra sau cái chết của Mozart chính là việc ông đã sốc khi biết tin bị… cắm sừng. Một số học giả phương Tây ngày nay cho rằng người con trai thứ 6 của ông với người vợ có tên là Constanze thực ra là con của kẻ khác. Mà “kẻ khác” ở đây chính là một trong những học trò theo học của Mozart. Theo nhiều giả thuyết đưa ra, do ghen tức với tài năng của người thầy nên ngoài việc dụ dỗ vợ thầy, Franz Xavier Zyusmeir- tên của người học trò kia đã hạ độc chính thầy giáo của mình(?).
Năm 1999, trên tạp chí "Biên niên sử ngành nội khoa" ngày 18/8 của Hà Lan có đưa ra một giả thuyết mới khi tiến hành nghiên cứu hồ sơ tử vong xung quanh thời điểm Mozart qua đời tại Vienna từ 11/1791 - 1/1792 và so sánh với các nguyên nhân tử vong khác trong những năm trước và sau đó. Kết quả cho thấy vào thời điểm Mozart qua đời, tại Vienna xảy ra một dịch bệnh nhiễm trùng khuẩn cầu chuỗi, gây sốt, sưng phù nề và dẫn tới tử vong, đặc biệt ở nam thanh niên.
Theo những người gần gũi với Mozart được chứng kiến những ngày cuối đời của ông, nhà soạn nhạc thiên tài chỉ phát bệnh không lâu trước khi chết, trong đó có các triệu chứng điển hình như phù nề, đau lưng, sốt phát ban. Đây là các triệu chứng cho thấy Mozart có thể đã tử vong vì căn bệnh viêm khí quản do nhiễm khuẩn cầu chuỗi dẫn tới viêm cầu thận cấp tính. Giới khoa học cho rằng mặc dù đây chưa phải là kết luận cuối cùng về nguyên nhân cái chết của Mozart, song nó rất đáng quan tâm.
Chết là do không tắm nắng?
Mặc dù đã có hàng trăm giả thuyết phân tích về cái chết của Mozart nhưng sau hơn hai thế kỷ, cái chết của nhà soạn nhạc thiên tài người Áo Wolfgang Amadeus Mozart vẫn là đề tài được giới khoa học quan tâm nghiên cứu. Trong một công bố gần đây nhất của Trung tâm nghiên cứu sức khỏe, dinh dưỡng và ánh sáng mặt trời ở San Francisco cho biết: Nếu nhà soạn nhạc vĩ đại Wolfgang Amadeus Mozart dành một vài phút dưới ánh nắng mặt trời mỗi ngày, có thể ông sẽ không qua đời sớm. Nói một cách ngắn gọn là Mozart chết là do không chịu dành thời gian để... tắm nắng.
Theo William B.Grant thuộc Trung tâm nghiên cứu sức khỏe, dinh dưỡng và ánh sáng mặt trời ở San Francisco, Mỹ và Stephen Pilz thuộc Đại học Y khoa Graz, Áo, ánh sáng mặt trời hiếm hoi cùng với thói quen làm đêm của Mozart đã khiến cơ thể ông thiếu vitamin D.
Trong giả thuyết được đưa ra ở trên, các nhà nghiên cứu viết rằng ở vĩ độ của thủ đô Vienna, 48 độ bắc, nơi Mozart cư ngụ lúc sinh thời, “không thể tạo vitamin D từ ánh sáng cực tím B suốt 6 tháng trong năm”. Họ cũng nói rằng Mozart sáng tác chủ yếu vào ban đêm. Rất có thể mức 25-hydroxyvitamin D trong máu quá thấp đã góp phần gây ra cái chết của ông. Khả năng này cũng có liên quan đến các bệnh truyền nhiễm như sốt, đau cổ họng và cảm lạnh mà Mozart đã bị từ năm 1762 - 1783, trong khoảng thời gian từ giữa tháng 10 đến giữa tháng 5.
Mozart bị ốm yếu trong nhiều năm liền. Việc thiếu hụt vitamin này có thể đã khiến ông dễ dàng mắc nhiều bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là một vài tháng của mùa đông, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh. Họ đưa ra giả thuyết rằng, ngày Mozart qua đời ở tuổi 35 (5.12.1791) là rơi vào giai đoạn 2-3 tháng mùa đông, khi các tia cực tím B ở mức thấp nhất.
BÍ MẬT CÁI CHẾT THIÊN TÀI CỦA MOZART
“Âm nhạc của ông luôn sống mãi với thời gian!”. Mozart thật xứng đáng với lời bình đó!
Ngày 5 tháng 12 năm 1791 kỳ tài âm nhạc Mozart mới 35 tuổi đã sớm từ giã cỏi đời!
Để tưởng nhớ ông, cứ đến ngày này, suốt hai trăm năm sau, giới âm nhạc các nơi trên thế giói đều hợp nhau làm lễ tưởng niệm hương hồn của ông.
Nhà soạn nhạc vĩ đại sớm được gọi là “thần đồng âm nhạc” này trong tuổi đang lên đến đỉnh cao danh vọng, đã đột nhiên lìa đời! Không nghi ngờ gì nữa, đây thật là một bi kịch to lớn trong lịch sử âm nhạc!
Nguyên nhân nào khiến Mozart ra đi quá sớm như vậy? Vấn đề này vẫn còn ám ảnh người yêu âm nhạc trong bao thế hệ.
Có nhiều học giả cho rằng, Mozart bị bức bách đến chết. Lý do ông từng là một chiến sĩ chống lại kẻ độc tài, trong ca kịch “Cây sáo ma” của ông đã gây tổn hại cho kẻ thù chính trị, cho nên chúng âm mưu sát hại ông.
Cũng có nhiều học giả vận dụng hình thức nghệ thuật mô tả một nhân vật “như Mozart” bị giết bởi tay Saliery, nhà soạn nhạc cung đình.
Có nhiều học giả cho rằng, Mozart chết vì bệnh tật, và không hề có liên quan với các nguyên nhân bên ngoài.
Khi sống, Mozart nghiện thuốc lá, rượu, sinh hoạt không chút chừng mực, vợ ông ít chăm sóc ông, lúc ông hấp hối hai má sưng lên, toàn thân co giật, tứ chi cũng có dạng phù thủng. Hiện tượng đó hoàn toàn do bệnh tật gây nên. :(
Nhưng bệnh nào gây đến cái chết của ông? Các ý kiến không thống nhất cho lắm.
Có thuyết nói ông chết vì bệnh phổi, có thuyết nói ông chết vì thận quá suy yếu! Cũng có người nói là khi ông thử máu và rửa ruột không cẩn thận nên đã dẫn tới cái chết kia. Cũng có người nói là viêm khí quản nghiêm trọng, khiến ông bị nghẹt thở.
Ngày nay, việc tìm hiểu nguyên nhân chết đích thực của Mozart đã phai nhạt dần, chỉ cần lo thưởng thức số tác phẩm bất hủ đã sáng tác trong cuội đời ngắn ngủi của Mozart làm chúng ta nhớ mãi không quên!!
BIÊN NIÊN SỬ CỦA THIÊN TÀI ÂM NHẠC MOZART
1756
-0t Sinh tại Salzburg, 27 tháng 1.
-Cuộc Chiến tranh Bảy năm bắt đầu.
1758
-2t Domenico Scarlatti và Johann Stamitz qua đời.
1759
-3t Bắt đầu chơi clavier.
-George Frederick Handel qua đời.
1760
-4t Bắt đầu những bài học với cha, ông Leopold.
-George III lên ngôi vua tại Anh.
1761
-5t Biên soạn những khúc nhạc đầu tiên.
1762
-6t Bắt đầu những chuyến viễn du, du lịch tới Munich và Vienna và xuất hiện đầu tiên như một thần đồng.
-Viết những khúc nhạc cho đàn phím đầu tiên, bốn minuet và một allegro, K.1-5.
1763
-7t Viết cho những buổi hòa nhạc ở Đức, Pháp và Hà Lan.
- Biên soạn những khúc nhạc đầu tiên cho vĩ cầm, K.6-8.
1764
-8t Tiếp tục du lịch sang London.
-Gặp Johann Christian Bach và chơi nhạc cho George III.
-Biên soạn những bản nhạc hòa tấu đầu tiên, K.16 và 19.
1765
-9t Lưu lại London cho đến mùa thu.
-Trở về lại lục địa, bị nhiễm bệnh sốt phát ban.
1766
-10t Sau những buổi hòa nhạc tại Versailles, Genève và Munich, quay về Salzburg.
-Cuộc hành trình đầu tiên đã kéo dài gần ba năm rưỡi.
1767
-11t Tĩnh dưỡng một năm tại Salzburg sau cơn bệnh đậu mùa.
-Biên soạn loạt đầu tiên những concerto cho dương cầm, K.37, 39 và 41.
-George Philipp Telemann qua đời.
1768
-12t Chơi nhạc cho Hoàng hậu Maria Theresa tại Vienna.
-Viết nhạc cho các vở opera La finta semplice và Bastien and Bastienne.
1769
-13t Du lịch tới Ý với cha.
-Thành công rực rỡ tại Verona.
-Biên soạn những bộ lễ đầu tiên và một số giao hưởng.
-Napoleon Bonaparte ra đời.
1770
-14t Trọn năm này lưu diễn trong những thành phố lớn của Ý.
-Viết tứ tấu đàn dây đầu tiên, K.80, và opera Mitridate trình diễn được 21 lần.
-Ludwig van Beethoven ra đời.
1771
-15t Trở về Salzburg một thời gian ngắn và lần nữa du lịch tới Ý.
-Viết opera Ascanio in Alba.
1772
-16t Hieronymus von Colloredo làm Tổng giám mục Salzburg.
-Viết opera Lucio Silla.
1773
-17t Không thành công khi nhận sự chỉ định nhiệm vụ ở giáo đường Maria Theresa.
-Tiếp tục viết tứ tấu đàn dây và divertimenti.
-Tác phẩm Faust của Goethe xuất bản.
1774
-18t Hầu hết năm ở tại Salzburg.
-Tháng 12 du lịch tới Munich.
-Soạn bộ lễ cung Fa, K.192.
1775
-19t Trọn năm ở tại Salzburg.
-Viết năm concerto cho vĩ cầm.
1776
-20t Ở tại Salzburg.
-Mối quan hệ với Đức Tổng giám mục Colloredo xấu đi.
-Viết serenade Haffner, K.250 và concerto cho ba dương cầm, K.242.
-Hoa Kỳ tuyên bố độc lập.
1777
-21t Cùng mẹ chuyển đến Paris.
-Dừng chân tại Mannheim, gặp và yêu Aloysia Weber.
-Viết concerto cho dương cầm cung Eb, K.271.
1778
-22t Chia tay Aloysia ở Mannheim và lên đến Paris.
-Mẹ của Mozart ngã bệnh và qua đời.
-Quay về Salzburg, đến thăm Aloysia tại Munich, nhưng nàng khước từ chàng.
-Viết giao hưởng Paris, số 31 cung D, K.297.
-Voltaire và Jean-Jacques Rousseau qua đời.
1779
-23t Trở thành nhạc sĩ đại phong cầm cho Đức Tổng giám mục Colloredo tại Salzburg.
-Viết Sinfonia Concertante for Violin and Viola, K.364.
1780
-24t Ở Salzburg cho đến hết năm khi du lịch tới Münich.
-Aloysia Weber kết hôn với Joseph Lange.
-Viết opera Idomeneo và bộ lễ cung C, K.317.
-Maria Theresa mất, Joseph II kế vị.
1781
-25t Ngưng phục vụ Tổng giám mục Colloredo và chuyển đến Vienna.
-Hứa hôn với em gái của Aloysia, tiểu thư Constanze.
-Gặp Joseph Haydn.
-Bắt đầu viết vở opera Die Entführung aus dem Serail.
-Quyển Kritik der reinen Vernunft của Emmanuel Kant xuất bản.
1782
-26t Viết cho những buổi hòa nhạc của Vienna.
-Kết hôn với Constanze.
-Viết giao hưởng Haffner, K.385; và các concerto cho dương cầm, K. 413, K.415; tứ tấu đàn dây số 14, K.387, Tuyển tập dành cho Haydn đầu tiên.
-Johann Christian Bach qua đời.
1783
-27t Cái chết của đứa con trai đầu lòng.
-Đưa Constanze về Salzburg để cho nàng làm quen với cha và chị gái, nhưng Leopold không cảm thông.
-Viết dang dở bộ lễ cung Cm, K.427; hoàn thành giao hưởng Linz, số 36, K.425, và tứ tấu đàn dây khác dành cho Haydn, K.428.
1784
-28t Sinh con trai, Karl Thomas.
-Biên soạn một loạt concerto cho dương cầm, K.440, K.450, K.451, K.453, K.459.
1785
-29t Bắt đầu hợp tác với da Ponte viết vở opera Đám cưới Figaro.
-Hoàn thành bộ tứ tấu đàn dây và concerto cho dương cầm cho Haydn, K.466, K.467, K.482.
1786
-30t Con trai thứ ba sinh và chết.
-Viết concerto cho dương cầm cung C, K.503.
-Frederick Đại đế qua đời.
1787
-31t Trong chuyến viếng thăm Prague được mời viết một vở opera.
-Được Beethoven 17 tuổi viếng thăm khi đến Vienna.
-Ông Leopold qua đời.
-Sinh con gái nhưng chết lúc sáu tháng tuổi.
-Viết opera Don Giovanni và Eine kleine Nachtmusik.
1788
-32t Vở Don Giovanni thành công vang dội ở Vienna.
-Ba giao hưởng cuối cùng: số 39 cung Eb, K.543; số 40 Cung Gm, K.550; Jupiter, số 41 cung C, K.551.
1789
-33t Du lịch tới Berlin.
-Chơi các tác phẩm organ của Bach.
-Đứa con gái khác được sinh ra và chết.
-Bắt đầu viết vở opera Cosi fan tutte.
-Cách mạng Pháp bùng nổ với việc phá ngục Bastille.
1790
-34t Nợ nần lút đầu, chuyển đi Mainz, Mannheim, Münich và Frankfurt, nhưng chuyến đi bất lợi.
-Sức khỏe suy sụp.
1791
-35t Người lạ mặt ủy nhiệm viết Requiem (Cầu hồn).
-Prague mời viết một opera cho lễ đăng quang của Leopold II.
-Người bạn, Schikaneder, hỏi về hoàn thành của tác phẩm "Die Zauberflöte".
-Qua đời ngày 5 tháng 12.
-Những vở opera được hoàn thành và trình diễn: La clemenza di Tito (6 tháng 9) và Die Zauberflöte (30 tháng 9).
-Bộ lễ Requiem không hoàn thành.
Thời thơ ấu của Hoàng Thùy Linh
Thời thơ ấu của Đông Nhi
Thời thơ ấu của ca sĩ Đan Trường
Thời thơ ấu của Công Vinh
Thời thơ ấu của sao Hollywood
Thời thơ ấu của Angelina Jolie
Xem ảnh thời thơ ấu của G - Dragon
(ST)
Năm 1999, trên tạp chí "Biên niên sử ngành nội khoa" ngày 18/8 của Hà Lan có đưa ra một giả thuyết mới khi tiến hành nghiên cứu hồ sơ tử vong xung quanh thời điểm Mozart qua đời tại Vienna từ 11/1791 - 1/1792 và so sánh với các nguyên nhân tử vong khác trong những năm trước và sau đó. Kết quả cho thấy vào thời điểm Mozart qua đời, tại Vienna xảy ra một dịch bệnh nhiễm trùng khuẩn cầu chuỗi, gây sốt, sưng phù nề và dẫn tới tử vong, đặc biệt ở nam thanh niên.
Theo những người gần gũi với Mozart được chứng kiến những ngày cuối đời của ông, nhà soạn nhạc thiên tài chỉ phát bệnh không lâu trước khi chết, trong đó có các triệu chứng điển hình như phù nề, đau lưng, sốt phát ban. Đây là các triệu chứng cho thấy Mozart có thể đã tử vong vì căn bệnh viêm khí quản do nhiễm khuẩn cầu chuỗi dẫn tới viêm cầu thận cấp tính. Giới khoa học cho rằng mặc dù đây chưa phải là kết luận cuối cùng về nguyên nhân cái chết của Mozart, song nó rất đáng quan tâm.
Chết là do không tắm nắng?
Mặc dù đã có hàng trăm giả thuyết phân tích về cái chết của Mozart nhưng sau hơn hai thế kỷ, cái chết của nhà soạn nhạc thiên tài người Áo Wolfgang Amadeus Mozart vẫn là đề tài được giới khoa học quan tâm nghiên cứu. Trong một công bố gần đây nhất của Trung tâm nghiên cứu sức khỏe, dinh dưỡng và ánh sáng mặt trời ở San Francisco cho biết: Nếu nhà soạn nhạc vĩ đại Wolfgang Amadeus Mozart dành một vài phút dưới ánh nắng mặt trời mỗi ngày, có thể ông sẽ không qua đời sớm. Nói một cách ngắn gọn là Mozart chết là do không chịu dành thời gian để... tắm nắng.
Theo William B.Grant thuộc Trung tâm nghiên cứu sức khỏe, dinh dưỡng và ánh sáng mặt trời ở San Francisco, Mỹ và Stephen Pilz thuộc Đại học Y khoa Graz, Áo, ánh sáng mặt trời hiếm hoi cùng với thói quen làm đêm của Mozart đã khiến cơ thể ông thiếu vitamin D.
Trong giả thuyết được đưa ra ở trên, các nhà nghiên cứu viết rằng ở vĩ độ của thủ đô Vienna, 48 độ bắc, nơi Mozart cư ngụ lúc sinh thời, “không thể tạo vitamin D từ ánh sáng cực tím B suốt 6 tháng trong năm”. Họ cũng nói rằng Mozart sáng tác chủ yếu vào ban đêm. Rất có thể mức 25-hydroxyvitamin D trong máu quá thấp đã góp phần gây ra cái chết của ông. Khả năng này cũng có liên quan đến các bệnh truyền nhiễm như sốt, đau cổ họng và cảm lạnh mà Mozart đã bị từ năm 1762 - 1783, trong khoảng thời gian từ giữa tháng 10 đến giữa tháng 5.
Mozart bị ốm yếu trong nhiều năm liền. Việc thiếu hụt vitamin này có thể đã khiến ông dễ dàng mắc nhiều bệnh nhiễm trùng, đặc biệt là một vài tháng của mùa đông, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh. Họ đưa ra giả thuyết rằng, ngày Mozart qua đời ở tuổi 35 (5.12.1791) là rơi vào giai đoạn 2-3 tháng mùa đông, khi các tia cực tím B ở mức thấp nhất.
BÍ MẬT CÁI CHẾT THIÊN TÀI CỦA MOZART
“Âm nhạc của ông luôn sống mãi với thời gian!”. Mozart thật xứng đáng với lời bình đó!
Ngày 5 tháng 12 năm 1791 kỳ tài âm nhạc Mozart mới 35 tuổi đã sớm từ giã cỏi đời!
Để tưởng nhớ ông, cứ đến ngày này, suốt hai trăm năm sau, giới âm nhạc các nơi trên thế giói đều hợp nhau làm lễ tưởng niệm hương hồn của ông.
Nhà soạn nhạc vĩ đại sớm được gọi là “thần đồng âm nhạc” này trong tuổi đang lên đến đỉnh cao danh vọng, đã đột nhiên lìa đời! Không nghi ngờ gì nữa, đây thật là một bi kịch to lớn trong lịch sử âm nhạc!
Nguyên nhân nào khiến Mozart ra đi quá sớm như vậy? Vấn đề này vẫn còn ám ảnh người yêu âm nhạc trong bao thế hệ.
Có nhiều học giả cho rằng, Mozart bị bức bách đến chết. Lý do ông từng là một chiến sĩ chống lại kẻ độc tài, trong ca kịch “Cây sáo ma” của ông đã gây tổn hại cho kẻ thù chính trị, cho nên chúng âm mưu sát hại ông.
Cũng có nhiều học giả vận dụng hình thức nghệ thuật mô tả một nhân vật “như Mozart” bị giết bởi tay Saliery, nhà soạn nhạc cung đình.
Có nhiều học giả cho rằng, Mozart chết vì bệnh tật, và không hề có liên quan với các nguyên nhân bên ngoài.
Khi sống, Mozart nghiện thuốc lá, rượu, sinh hoạt không chút chừng mực, vợ ông ít chăm sóc ông, lúc ông hấp hối hai má sưng lên, toàn thân co giật, tứ chi cũng có dạng phù thủng. Hiện tượng đó hoàn toàn do bệnh tật gây nên. :(
Nhưng bệnh nào gây đến cái chết của ông? Các ý kiến không thống nhất cho lắm.
Có thuyết nói ông chết vì bệnh phổi, có thuyết nói ông chết vì thận quá suy yếu! Cũng có người nói là khi ông thử máu và rửa ruột không cẩn thận nên đã dẫn tới cái chết kia. Cũng có người nói là viêm khí quản nghiêm trọng, khiến ông bị nghẹt thở.
Ngày nay, việc tìm hiểu nguyên nhân chết đích thực của Mozart đã phai nhạt dần, chỉ cần lo thưởng thức số tác phẩm bất hủ đã sáng tác trong cuội đời ngắn ngủi của Mozart làm chúng ta nhớ mãi không quên!!
BIÊN NIÊN SỬ CỦA THIÊN TÀI ÂM NHẠC MOZART
1756
-0t Sinh tại Salzburg, 27 tháng 1.
-Cuộc Chiến tranh Bảy năm bắt đầu.
1758
-2t Domenico Scarlatti và Johann Stamitz qua đời.
1759
-3t Bắt đầu chơi clavier.
-George Frederick Handel qua đời.
1760
-4t Bắt đầu những bài học với cha, ông Leopold.
-George III lên ngôi vua tại Anh.
1761
-5t Biên soạn những khúc nhạc đầu tiên.
1762
-6t Bắt đầu những chuyến viễn du, du lịch tới Munich và Vienna và xuất hiện đầu tiên như một thần đồng.
-Viết những khúc nhạc cho đàn phím đầu tiên, bốn minuet và một allegro, K.1-5.
1763
-7t Viết cho những buổi hòa nhạc ở Đức, Pháp và Hà Lan.
- Biên soạn những khúc nhạc đầu tiên cho vĩ cầm, K.6-8.
1764
-8t Tiếp tục du lịch sang London.
-Gặp Johann Christian Bach và chơi nhạc cho George III.
-Biên soạn những bản nhạc hòa tấu đầu tiên, K.16 và 19.
1765
-9t Lưu lại London cho đến mùa thu.
-Trở về lại lục địa, bị nhiễm bệnh sốt phát ban.
1766
-10t Sau những buổi hòa nhạc tại Versailles, Genève và Munich, quay về Salzburg.
-Cuộc hành trình đầu tiên đã kéo dài gần ba năm rưỡi.
1767
-11t Tĩnh dưỡng một năm tại Salzburg sau cơn bệnh đậu mùa.
-Biên soạn loạt đầu tiên những concerto cho dương cầm, K.37, 39 và 41.
-George Philipp Telemann qua đời.
1768
-12t Chơi nhạc cho Hoàng hậu Maria Theresa tại Vienna.
-Viết nhạc cho các vở opera La finta semplice và Bastien and Bastienne.
1769
-13t Du lịch tới Ý với cha.
-Thành công rực rỡ tại Verona.
-Biên soạn những bộ lễ đầu tiên và một số giao hưởng.
-Napoleon Bonaparte ra đời.
1770
-14t Trọn năm này lưu diễn trong những thành phố lớn của Ý.
-Viết tứ tấu đàn dây đầu tiên, K.80, và opera Mitridate trình diễn được 21 lần.
-Ludwig van Beethoven ra đời.
1771
-15t Trở về Salzburg một thời gian ngắn và lần nữa du lịch tới Ý.
-Viết opera Ascanio in Alba.
1772
-16t Hieronymus von Colloredo làm Tổng giám mục Salzburg.
-Viết opera Lucio Silla.
1773
-17t Không thành công khi nhận sự chỉ định nhiệm vụ ở giáo đường Maria Theresa.
-Tiếp tục viết tứ tấu đàn dây và divertimenti.
-Tác phẩm Faust của Goethe xuất bản.
1774
-18t Hầu hết năm ở tại Salzburg.
-Tháng 12 du lịch tới Munich.
-Soạn bộ lễ cung Fa, K.192.
1775
-19t Trọn năm ở tại Salzburg.
-Viết năm concerto cho vĩ cầm.
1776
-20t Ở tại Salzburg.
-Mối quan hệ với Đức Tổng giám mục Colloredo xấu đi.
-Viết serenade Haffner, K.250 và concerto cho ba dương cầm, K.242.
-Hoa Kỳ tuyên bố độc lập.
1777
-21t Cùng mẹ chuyển đến Paris.
-Dừng chân tại Mannheim, gặp và yêu Aloysia Weber.
-Viết concerto cho dương cầm cung Eb, K.271.
1778
-22t Chia tay Aloysia ở Mannheim và lên đến Paris.
-Mẹ của Mozart ngã bệnh và qua đời.
-Quay về Salzburg, đến thăm Aloysia tại Munich, nhưng nàng khước từ chàng.
-Viết giao hưởng Paris, số 31 cung D, K.297.
-Voltaire và Jean-Jacques Rousseau qua đời.
1779
-23t Trở thành nhạc sĩ đại phong cầm cho Đức Tổng giám mục Colloredo tại Salzburg.
-Viết Sinfonia Concertante for Violin and Viola, K.364.
1780
-24t Ở Salzburg cho đến hết năm khi du lịch tới Münich.
-Aloysia Weber kết hôn với Joseph Lange.
-Viết opera Idomeneo và bộ lễ cung C, K.317.
-Maria Theresa mất, Joseph II kế vị.
1781
-25t Ngưng phục vụ Tổng giám mục Colloredo và chuyển đến Vienna.
-Hứa hôn với em gái của Aloysia, tiểu thư Constanze.
-Gặp Joseph Haydn.
-Bắt đầu viết vở opera Die Entführung aus dem Serail.
-Quyển Kritik der reinen Vernunft của Emmanuel Kant xuất bản.
1782
-26t Viết cho những buổi hòa nhạc của Vienna.
-Kết hôn với Constanze.
-Viết giao hưởng Haffner, K.385; và các concerto cho dương cầm, K. 413, K.415; tứ tấu đàn dây số 14, K.387, Tuyển tập dành cho Haydn đầu tiên.
-Johann Christian Bach qua đời.
1783
-27t Cái chết của đứa con trai đầu lòng.
-Đưa Constanze về Salzburg để cho nàng làm quen với cha và chị gái, nhưng Leopold không cảm thông.
-Viết dang dở bộ lễ cung Cm, K.427; hoàn thành giao hưởng Linz, số 36, K.425, và tứ tấu đàn dây khác dành cho Haydn, K.428.
1784
-28t Sinh con trai, Karl Thomas.
-Biên soạn một loạt concerto cho dương cầm, K.440, K.450, K.451, K.453, K.459.
1785
-29t Bắt đầu hợp tác với da Ponte viết vở opera Đám cưới Figaro.
-Hoàn thành bộ tứ tấu đàn dây và concerto cho dương cầm cho Haydn, K.466, K.467, K.482.
1786
-30t Con trai thứ ba sinh và chết.
-Viết concerto cho dương cầm cung C, K.503.
-Frederick Đại đế qua đời.
1787
-31t Trong chuyến viếng thăm Prague được mời viết một vở opera.
-Được Beethoven 17 tuổi viếng thăm khi đến Vienna.
-Ông Leopold qua đời.
-Sinh con gái nhưng chết lúc sáu tháng tuổi.
-Viết opera Don Giovanni và Eine kleine Nachtmusik.
1788
-32t Vở Don Giovanni thành công vang dội ở Vienna.
-Ba giao hưởng cuối cùng: số 39 cung Eb, K.543; số 40 Cung Gm, K.550; Jupiter, số 41 cung C, K.551.
1789
-33t Du lịch tới Berlin.
-Chơi các tác phẩm organ của Bach.
-Đứa con gái khác được sinh ra và chết.
-Bắt đầu viết vở opera Cosi fan tutte.
-Cách mạng Pháp bùng nổ với việc phá ngục Bastille.
1790
-34t Nợ nần lút đầu, chuyển đi Mainz, Mannheim, Münich và Frankfurt, nhưng chuyến đi bất lợi.
-Sức khỏe suy sụp.
1791
-35t Người lạ mặt ủy nhiệm viết Requiem (Cầu hồn).
-Prague mời viết một opera cho lễ đăng quang của Leopold II.
-Người bạn, Schikaneder, hỏi về hoàn thành của tác phẩm "Die Zauberflöte".
-Qua đời ngày 5 tháng 12.
-Những vở opera được hoàn thành và trình diễn: La clemenza di Tito (6 tháng 9) và Die Zauberflöte (30 tháng 9).
-Bộ lễ Requiem không hoàn thành.
Thời thơ ấu của Hoàng Thùy Linh
Thời thơ ấu của Đông Nhi
Thời thơ ấu của ca sĩ Đan Trường
Thời thơ ấu của Công Vinh
Thời thơ ấu của sao Hollywood
Thời thơ ấu của Angelina Jolie
Xem ảnh thời thơ ấu của G - Dragon
(ST)
