1
Hệ tiết niệu gồm có 2 thận là nơi bài tiết nước tiểu. 2 niệu quản là ống dẫn nước tiểu từ thận xuống đến bàng quang – là nơi lưu giữ tạm nước tiểu và niệu đạo là nơi dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài.
Chức năng thận là lọc chất thải từ máu và bài tiết ra ngoài. Thận có cấu tạo từ hàng triệu ống sinh niệu. Mỗi ống sinh niệu có cấu tạo từ một chùm mạch máu có thành mỏng gọi là tiểu cầu thận và một tiểu quản thận. Mỗi tiểu cầu thận có nhiệm vụ lọc các chất từ huyết tương và đưa vào tiểu quản thận, nơi diễn ra quá trình tái hấp thu chọn lọc một số chất cần thiết cho đến khi chất dịch có thành phần như nước tiểu và đổ vào ống góp. Các ống này dẫn nước tiẻu qua một mạng lưới các ống lớn dần để ra niệu quản.
Thận
Mỗi quả thận của người trưởng thành nặng khoảng 150g, có cấu tạo gồm vỏ thận ở ngoài và tuỷ thận ở trong chứa hàng triệu ống sinh niệu. Thận lọc toàn bộ thể tích máu khoảng 40 lần mỗi ngày, chuyển các chất thải thành khoảng 1 lít nước tiểu, khi làm việc này chúng bài tiết các chất thải của quá trình chuyển hoá, điều hoà nước điện giải cho cơ thể, và duy trì cân bằng kiềm toan cho huyết tương.
Bàng quang
Bàng quang là một túi cơ có khả năng giãn nở để chứa nước tiểu đến từ niệu quản. Tại đầu dưới cùng của mỗi niệu quản có một cơ thắt để kiểm soát dòng nước tiểu và bàng quang.khi bàng quang đầy, các dây thần kinh truyền tín hiệu cần đi vệ sinh về não. Cơ thắt bàng quang có thể mở ra dưới sự điều khiển của ý thức, cho phé nước tiểu chảy ra niệu đạo và ra ngoài. Khi không có nước tiểu bàng quang giống chiếc túi có hình phễu dài 7,5 cm. Khi đầy nước tiểu bàng quang có thể dài đến 12,5 cm hoặc hơn và có hình dạng gần như tròn.
Việc tống các chất
thải ra khỏi cơ thể đã trở thành mối quan tâm của con người ngay từ khi có
những nền văn minh cổ xưa nhất. Những nhà xí đơn giản, có cả hệ thống cống rãnh
để đưa chất thải đi, được phát hiện ở các tàn tích của những nền văn minh ở
thung lũng Indus (2000 năm trước công nguyên) và ở
Sỏi mật thường xuất hiện trong túi mật, phổ biến nhất là loại sỏi choleterol, dù một số có chứa mật và canxi. Thông thường có từ 1 đến 10 viên sỏi hình thành cùng một lúc, kích thước từ 1 đến 25mm; bề mặt có thể trơn nhăn hoặc sần sùi. Tần suất bị sỏi mật ở phụ nữ cao gấp 3 lần nam giới. Những phụ nữ thừa cân hoặc có nhiều con đều thuộc nhóm nguy cơ cao.
Khi thành phần của mật bị biến đổi, những hạt sạn nhỏ sẽ hình thành và gia tăng số lượng trong túi mật. Chúng sẽ phát triển thành sỏi mật.
Có nhiều nguyên nhân gây thở hôi, nhưng nguyên nhân phổ biến nhất là do thức ăn. Có thể do những mẩu thức ăn nhỏ bị dính ở kẽ răng; do uống trà, cà phê, rượu bia, hoặc ăn những thứ nặng mùi như gia vị, hành, tỏi. Hút thuốc, viêm xoang và bệnh tiểu đường cũng gây thở hôi. Dùng nước súc miệng hoặc nước xịt miệng chỉ có tác dụng che lấp mùi hôi, chứ không chữa trị được chứng này.
Rối loạn bài tiết
trong tiêu hoá có thể do độc tố (như rượu), bệnh hoặc hormone (như khi mang
thai hoặc hành kinh).
Tiêu chảy xảy ra khi dưỡng chất đi qua ống tiêu hoá quá nhanh nên nước không tái hấp thu kịp. Tiêu chảy kéo dài có thể gây mất nước.
Táo bón là khi phân quá cứng và khó đi hơn bình thường do phân lưu lại trong ruọt già quá lâu nên nước được tái hấp thu quá mức.
Hội chứng đại tràng kích thích thường do rối loạn các cơ quan quanh ruột già, gây nên đau bụng từng cơn, chướng bụng, ăn mất ngon và rối loạn bài tiết trong tiêu hoá (trái). Tần xuất mắc bệnh ở phụ nữ gấp đôi đàn ông, thường mắc bệnh ở tuổi trưởng thành và có khuynh hướng tái phát. Stress được xem là tác nhân chính, và hội chứng này có thể liên quan đến sự bất lực trong việc bộc lộ những cảm xúc đặc biệt, như giận dữ chẳng hạn.
Nôn là do cơ chế tự nhiên của cơ thể nhằm tống xuất các chất độc ra khỏi đường tiêu hoá; Nôn còn có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác, chẳng hạn như lo lắng, ngửi mùi tởm lợm, đau, đi tàu xe, ốm nghén, nhiễm khuẩn, dùng một vài loại thuốc, hoặc sau khi ăn hoặc uống quá nhiều. Nôn thường được báo trước bằng triệu chứng buồn nôn, làm ngưng tiết dịch vị và tạm dừng quá trình tiêu hoá. Các co bóp bình thường của dạ dày biến mất và sóng nhu động của tá tràng bị đảo ngược. Triệu chứng gồm tiết nước bọt, đổ mồ hôi, da tái nhợt và tim đập nhanh.
Khi ói, các cơ thành bụng, cơ hoành và lồng ngực co lại giống như động tác hít sâu. Áp suất dạ dày tăng làm các chất trong dạ dày đẩy lên thực quản và thoát ra ngoài ra đường miệng.
Vàng da xuất hiện khi gan không thể loại bỏ được các sắc tố vàng gọi là bilirubin ra khỏi máu. Những sắc tố này tích luỹ trong máu và làm cho da, tròng trắng mắt và nước mắt bị nhuốm vàng. Vàng da cũng có thể xảy ra khi sỏi mật hình thành và gây tắc ống mạch chủ.
Viêm gan là tình trạng gan bị viêm có tế bào gan bị tổn thương hoặc chết. Tác nhân gây bệnh thường gặp là virus; Thuốc, hoá chất hoặc độc tố. Vàng da thường là triệu chứng đầu tiên của viêm gan.
Xơ gan là bệnh xuất phát từ các tổn thương mãn tính ở gan, thường do uống rượu. Đây là bệnh nặng làm mất đi 1/70 dân số phương Tây một năm. Phụ nữ dễ bị xơ gan hơn đàn ông.
Xơ hoá nang là bệnh di truyền với đặc điểm là tuỵ không sản xuất được các enzyme cần thiết để tiêu hoá mỡ, đồng thời các tuyến ở phổi tiết quá nhiều chất nhầy. Xơ hoá nang nặng sẽ dẫn đến suy dinh dưỡng và nhiễm khuẩn phổi có thể gây tử vong.
Ung thư dạ dày thường được cho là có liên quan đến các thức ăn ướp muối, ngâm dấm hoặc hun khói. Bệnh này thường gặp ở các nước Viễn Đông hơn các nước phương Tây.
Ung thư ruột hiếm khi xảy ra ở ruột non, nhưng rất phổ biến ở ruột già. Các yếu tố góp phần gây bệnh gồm có đặc tính di truyền và chế độ ăn nhiều thịt, mỡ động vật nhưng ít chất xơ.
Ung
thư bàng quang có liên quan đến hút thuốc và tiếp xúc thường xuyên với các hoá
chất dùng trong công nghiệp cao su, in ấn và dệt, do đó bệnh này thường gặp ở
các nước công nghiệp và cư dân đô thị. Mặc dù hiện tại, bệnh xảy ra ở nam nhiều
gấp 3 lần phụ nữ, những tình hình này có thể sắp xoay chiều do số phụ nữ biết
hút thuốc đang tăng lên
(St)
(St)
