1
Món ăn ngon ở Quảng Trị dân dã mà ngon. Đặc sản Quảng Trị mang hương vị mặn mòi đặc trưng của dải đất miền Trung với những món ăn như: Bánh khoái, bánh bột lọc, thịt trâu lá trơng, cháo bột, lòng sả, bún hến Mai Xá…
Bánh khoái
Bánh khoái là món ăn dân dã, hấp dẫn và được bán tại nhiều nơi trong tỉnh, từ các hàng quán nhỏ ven đường… Giống như bánh xèo của miền Nam, bánh khoái Quảng Trị cũng làm từ bột gạo, nhưng được đổ trong khuôn nhỏ chỉ bằng khoảng một bàn tay xòe ra, da bánh dày và giòn rụm. Nhân bánh khá đa dạng, nhưng thông thường là tôm thịt với giá, có nơi thêm vào hành tây, nấm rơm, các loại hải sản… Làm nên cái hồn của bánh là các loại rau trái ăn kèm, khó thể thiếu ba loại chính là cải non, chuối chát và trái vả non xắt lát.
Bánh khoái Quảng Trị còn được ăn với một loại nước chấm đặc sệt gọi là “nước lèo”, được chế biến từ ruốc, gan và nạc heo xay nhuyễn, lạc vừng giã nhỏ, tỏi, ớt bột… tạo nên vị cay, mặn, bùi, béo trên.
Bánh bột lọc
Bánh bột lọc là món ăn rất phổ biến ở Quảng Trị, đặc biệt là bánh lọc Mỹ Chánh. Bánh Lọc Mỹ Chánh được làm từ tinh chất của cây sắn, nhân bánh được làm từ nhiều nguyên liệu khác nhau như thịt lợn, thịt gà, tôm, đậu xanh. Nhưng ngon và phù hợp hơn cả vẫn là tôm tươi cùng thịt lợn thái nhỏ ướp gia vị, xào chín tới. Bánh bột lọc nho nhỏ, trong suốt phô bày con tôm và lát thịt đỏ au ăn với trái ớt xanh, cay vô kể nhưng cứ bắt người ta phải nhớ.
Lột bánh xong, tay cầm luôn miếng bột lọc chấm thẳng vô chén mắm ớt loãng rồi cho vào miệng cắn cái xực. Cho hết cả miếng vào, húp thêm miếng mắm cay nữa, nhai giòn giòn ngon ngon, ăn hoài ko ngán vì bột lọc không béo như bột bánh bèo, bánh nậm hay bánh đúc. Nhân tôm mằn mặn giòn giòn ăn cũng không mau ngán như nhân đậu xanh của bánh ít trần.
Thịt trâu lá trơng
Vị ngọt của thịt trâu kết hợp với vị cay và mùi thơm đặc trưng của lá trơng (lá trơơng) tạo nên hương vị rất hấp dẫn. Món này được chế biến từ loại thịt trâu non được nhập từ Lào. Trâu non nên thịt thường mềm, ngọt, không dai và được chế biến theo các kiểu chính như: nướng, hấp, xào.. mỗi món có một hương vị độc đáo riêng.
Đặc biệt, điều làm nên cái độc đáo và sự khác biệt chính là sự kết hợp giữa thịt trâu và lá trơng (lá trơng). Khi ăn, vị ngọt của thịt trâu hòa quyện cùng vị cay và mùi thơm của lá trơng, tạo nên hương vị đặc trưng khó quên làm mê mẩn thực khách.
Cháo bột
Người dân Quảng Trị gọi món này là cháo cá, còn khách du lịch hay gọi với cái tên mỹ miều là cháo vạt giường, nghe rất lạ tai. Cháo cá vạt giường không giống bất kỳ món cháo nào ngoài Bắc, không sột sệt, không đặc mà nấu bằng sợi bột gạo với cá lóc.
Khi thực khách ngồi vào bàn, chủ quán nhanh nhẹn múc cháo vào một tô nhỏ xinh, một nhúm sợi vạt giường, một chút thịt cá lóc phi thơm, rắc thêm hành ngò, ớt tươi, sang thì có thêm “cỗ lòng cá lóc” rồi chan nước dùng. Thưởng thức bát cháo cá vạt giường khi nóng thì ngon tuyệt, vừa thơm mùi thịt cá, ngọt ngào sợi bột xen lẫn vị cay xè của ớt tươi.
Lòng sả
Lòng sả Quảng Trị làm bằng cách đánh tiết heo hay tiết vịt cho tan vụn, đổ vào nồi nước, cho sả, nêm gia vị, thêm gạo rang vàng và đậu xanh vào nấu nhừ. Từ lòng heo hoặc vịt làm sạch, cắt miếng vừa ăn, chờ cháo sôi, đem thả vào nồi, sôi già thì múc ra tô, khi ăn thêm ớt cho thật cay.
Lòng sả Quảng Trị thường bỏ nhiều ớt, ăn cay tê đầu lưỡi. Do vùng Quảng Trị vào mùa đông rất lạnh, nên ăn một tô lòng sả, hớp 1 ly rượu Kim Long thấy rất ấm bụng. Lòng sả có tác dụng giải cảm, nhiều tiêu cùng rau mùi ăn đổ mồ hôi mới đã, ăn vào tỉnh cả người sau những lao tâm lao lực mệt nhọc.
Bún hến Mai Xá
Sự khác biệt của món bún hến Mai Xá với những thương hiệu bún khác chính là “chắt chắt”, một loài sinh vật nước lợ giàu chất đạm nên rất bổ dưỡng. Nhìn bề ngoài, chắt chắt nhỏ hơn hến và có màu đen sậm vì chúng thường sống dưới bùn cát để trốn kẻ thù và tìm kiếm thức ăn.
Thịt chắt chắt vị ngọt mặn, tính hàn, không độc, có tác dụng hoạt tràng, thông khí, mát gan, thanh nhiệt giải độc, lợi tiểu. Những ai từng ăn chắt chắt do chính người Mai Xá chế biến chắc chắn không quên hương vị ngọt ngào của món ăn dân dã, rẻ tiền này.
| Mít – hương vị từ huyền thoại. |  |
 |
 |
|
Mít là cây ăn quả gần gủi với dân Viêt tự ngàn xưa, bài thơ vịnh trái mít nổi tiếng của nữ sĩ Hồ Xuân Hương đã khẳng định điều đó: Nữ sĩ vịnh trái mít non hay mít chín cũng chẳng ai biết. Chắc là mít chín, nhưng sao không nghe nói đến hương mít, hay là nhựa ra tay là loại nhựa có mùi thơm hơn…mít. Thi ca thì bao giờ chẳng mang tính ẩn dụ. Trong trường hợp này ta có quyền nói đó là …mít non mà không sợ bà chúa thơ nôm trách cứ. Mít non hay mít già nhựa đều trắng như nhau, còn mùi thơm thì chưa biết…ai hơn ai. Có chuyện tiếu lâm “thơm như mùi mít” như sau: Có anh chàng mới lớn hỏi mùi con gái thơm như mùi gì, chổ nào trên thân thể là thơm nhất. Có người bảo rằng “chổ ấy” của gái đồng trinh thơm như …mùi mít, không tin cứ quẹt một cái ngửi là biết liền. Năm tháng phôi pha hương mít trên tay, dù từ ngày đó anh chàng chưa bao giờ dám… rửa tay, sợ mất đi mùi quý. Tương tư mùi mít, anh chàng đi tìm người trinh nữ. Vượt bao sông suối, đường sá hiểm trở, đến hồi kiệt sức, bổng không gian thoảng thơm mùi mít. Lần theo mùi hương, anh tìm đến bên cây Tố Nữ. Bỗng có một cô tiên hiện ra bảo: Hương người con gái chỉ tỏa một lần trong đời, chàng đã lấy của em rồi. Thời gian làm hương phai đi vì chúng ta không gần nhau. Gặp chàng em đã hồi phục lại mùi hương rồi, chàng cứ ở đây mà… ngửi, đi đâu cũng toàn mùi xú uế thôi. Chàng nằm ôm thân Tố nữ, ngửi đến tận cùng hương trinh nữ rồi lơ mơ… qua đời. Trái tim chàng không thối rửa mà biến thành …hạt mít, nẩy mầm mọc lên một cây Tố Nam, trái lớn hơn nhưng không thơm bằng hương Tố Nữ. Trái Tố Nữ và Tố Nam to nhất cũng chỉ bằng trái mít non, thơm hơn mít chín. Trái mít có da xù xì ấy cũng đã đi vào ca dao bằng hình ảnh nên thơ và vô cùng dí dỏm: Ai đưa anh tới Dạ Hồ Anh mua trái mít em bồ (bù thêm) trái thơm Trái thơm là trái thơm non Đem về làm mắm ăn chon (giòn) như dừa. Chàng bao tuổi cũng thích trái non, ở đây là mít non, dù rằng cô bé vờ ví von đó là trái thơm đi nữa. Trái mít non, trái thơm non đã qua tuổi dậy thì rồi chàng ơi. Đó là thơ ca và huyền thoại về mít, còn hiện đại thì sao. Có một công ty không ngần ngại dùng ngay tên mít, Vinamit. Nhưng đó là mít chín. Còn mít non được chế biến thì không thể Mít non thường là trái mít ráo, nói non nhưng cũng phải ở tuổi …dậy thì, mới ngon, tùy theo món. Các bạn có thể vào google, đánh “món ăn từ mít” sẽ thấy mít non được chế biến phong phú thế nào. Tôi xin kể một vài món nhà nghèo từ ngày ở quê được chế biến từ mít: Canh mít non nấu cá tràu (cá lóc) lá lốt: Nguyên liệu: -Một thanh mít non 500g, 200g cá lóc, 50 g lá lốt. -Xắt mít lát mỏng vào chậu nước. -Cá lóc luộc chín, vớt ra, um với gia vị cho thấm. - Thêm nước vào nước luộc cá, cho nước sôi lên. Cho mít sôi khỏang 3 phút rồi cho cá vào. -Bỏ lá lốt đã xắt nhuyễn vào trước khi tắt bếp. Trái mít già cũng gọi là mít non, mới lạ. được chế biến những món như luộc chấm nước ruốc ngạ gừng, hoặc với mắm nêm. Cách làm: - Lựa trái mít vừa cứng hột, luộc hoặc hấp lên cho chín.Cắt lát dày hình rẻ quạt. - Ruốc Huế hoặc Đà Nẵng, thêm nước nóng vào vừa sền sệt. thêm gừng giả nhuyễn và gia vị tùy ý. - Mắm nêm thì chỉ pha vào chanh, tỏi, ớt và gia vị tùy ý. Dưa mít, gọi là Nhút, là món không thể thiếu của người dân quê khu 4 cũ. Sau khi ăn mít chín, xơ mít được muối ăn dần, chắm nước mắm gừng dùng với cơm. Gia đình Phan Đình Phùng, bà Phan bội Châu nổi tiếng làm Nhút. Dái mít cũng là món ăn thú vị của trẻ con nông thôn xưa. Thời xưa trẻ em làm gì có bánh kẹo, dái mít chắm muối ớt, cắn vô nhăn mặt hít hà, vừa chát vừa cay là khoái nhất!. Ngòai trái mít, lá mít còn dùng làm muổng để xúc lớ ( Một món bắp rang giả nhuyễn trộn đường và gừng). Cuốn lá mít lại , xúc lớ đổ vào tận cổ họng, nhiều khi bị sặc chảy nước mắt. Đọt mít làm gỏi cá rất ngon. Chúc quý bạn dùng những món dân dã trên đây một cách ý vị. Vừa ăn vừa tủm tỉm cười nghĩ về MÍT, một loạii cây trái rất gần với dân Việt chúng ta.
|
Món ăn truyền thống của Hà Nội
Món ăn truyền thống của Hải Phòng
Món ăn truyền thống của Malaysia
Món ăn truyền thống của Campuchia
Món ăn truyền thống của Canada
Món ăn truyền thống của người Hoa
(st)
