Hướng dẫn trồng hoa cẩm chướng

Cùng tham khảo những hướng dẫn trồng hoa cẩm chướng nhé. Hoa có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và chuyển vào Việt Nam từ nửa đầu thế kỷ 20. Hoa trồng trong bồn, trong công viên, thông thường là sản xuất hoa cắt và thích hợp ở nhiều vùng sinh thái khác nhau.

KỸ THUẬT HƯỚNG DẪN TRỒNG HOA CẨM CHƯỚNG

Có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, nhập vào Pháp từ thế kỷ 18. Hiện nay đã được lai tạo thành nhiều giống mới với đặc điểm hoa to, màu sắc sặc sỡ, có khả năng kháng bệnh nấm mạch.Hoa Cẩm chướng thích hợp trồng ở những vùng có khí hậu mát mẻ, nhiệt độ thích hợp từ 10-25⁰C hoa Cẩm chướng thuộc nhóm cây ngày dài vì thế vào những mùa dài ngày năng suất hoa Cẩm chướng rất cao. Đất trồng hoa Cẩm chướng cần phải giàu mùn, giàu chất hữu cơ và thật thông thoáng, thoát nước tốt.Độ PH thích hợp là 6,5 – 7,0. Giống hoa Cẩm chướng được nhân vô tính từ cành giâm bằng chồi nách lấy từ gốc mẹ sạch bệnh trong nhà kính hoặc bằng phương pháp nuôi cấy mô thực vật.

NHỮNG VẤN ĐỀ KỸ THUẬT

1/ Điều kiện tự nhiên

1.1/ Nhiệt độ:

Nhiệt độ tác động mạnh mẽ đến hoạt động quang hợp, hô hấp, hấp thụ các chất dinh dưỡng trong đất của cây trồng… Nhiệt độ không khí cao thúc đẩy quang hợp, làm cho hoa nở nhanh hơn… nhưng quá cao ( >40⁰C ) thì lại ức chế sự sinh trưởng của cây. Nhiệt độ không khí thấp làm cho cây con chậm lớn, hoa khó nở, cành nhánh phát triển kém, cây khó hấp thụ dinh dưỡng khoáng.

Nhiệt độ trong đất cao giúp bộ rễ cây phát triển mạnh, tăng khả năng hút nước và các chất dinh dưỡng trong đất. chênh lệch biên độ nhiệt ngày và đêm không quá lớn giúp cho việc trồng hoa Cẩm chướng có chất lượng cao. Trong đó nhiệt độ ban đêm rất quan trọng đối với chất lượng hoa.

1.2/ Độ ẩm không khí:

Độ ẩm không khí ảnh hưởng đến hoạt động sinh lý cây trồng và sự thoát hơi nước của bộ lá. Độ ẩm không khí thấp làm cho cây mất nước nhanh, ngược lại, độ ẩm không khí quá cao là điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh phát triển làm cho sản phẩm hoa không đạt yêu cầu về mặt chất lượng.

1.3/ Ánh sáng:

Là nguồn năng lượng giúp cây trồng chuyển hóa dinh dưỡng, tạo nên những bộ phận dự trữ trong cây. Đối với cây hoa, cường độ ánh sáng và thời gian chiếu sáng ( trong ngày) ảnh hưởng lớn đến sự tăng trưởng và ra hoa, cường độ ánh sáng thấp hay quá cao đều gây tác động xấu đến quá trình quang hợp. Thời gian chiếu sáng trong ngày ảnh hưởng rất lớn đến quá trình ra hoa của cây và phụ thuộc vào đặc tính của từng nhóm cây ( cây ngày ngắn, cây ngày dài).

1.4/ Đất trồng:

Là nơi sinh sống và là nguồn cung cấp dinh dưỡng chủ yếu cho cây trồng. Đất trồng hoa cần phải giữ nước tốt và thông thoáng để đảm bảo cho sự hô hấp của bộ rễ. Độ mùn trong đất cao giúp cho cây hoa phát triển tốt.

Thông thường cây hoa phát triển tốt ở PH = 6-7. Đất quá chua (PH thấp) hoặc quá kiềm ( PH cao) đều làm rễ khó phát triển, một số dinh dưỡng trong đất chuyển qua dạng khó tiêu làm cho cây không hấp thụ được.

2/ Điều kiện kỹ thuật hạ tầng

2.1/ Nhà kính

Việc xây dựng nhà kính nên làm đơn giản và có hiệu quả, nhưng phải đạt một số yêu cầu thiết thực để có thể thời tiết đúng trong nhà kính. Khi xây nhà kính bị quá thấp thì độ ẩm ướt càng tăng cao và nhiệt độ cũng gia tăng. Do đó, nhà kính bằng nhựa phải đạt từ 3 đến 4m3 không khí/ 1m2 bề mặt sàn ( tương ứng nhà kính cao 3-4m).

Để có sự lưu thông không khí tốt trong nhà kính, không nên làm nhà kính quá lớn dưới một mái ( tối đa 100 x 50m = 5000 m² mỗi cái) và cần thiết kế để cuốn được mái hai bên

2.2/ Hệ thống tưới

Để trồng hoa Cẩm chướng thành công cần trang bị hệ thống tưới phù hợp với các giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây trồng. Trong ba tuần lễ đầu tiên sau khi trồng cần phải có các vòi tia phun nước để tưới khi cấy còn quá nhỏ. Sau đó, dần dần sẽ đổi cách tưới nước ( mỗi luống có ba ống tưới). Nước cần phải lọc qua bộ lọc cát để ngăn chặn bã đi qua ống nước phải bảo đảm có chất lượng tốt khi cung cấp. Bảo đảm cây trồng có thể bay hơi từ 1m2 là 5 lít trong ngày.

2.3/ Vật tư hỗ trợ khác

Đất trồng hoa Cẩm chướng cần được phủ khoảng bốn đến năm lớp chất liệu hỗ trợ trong quá trình canh tác. Đất trồng Cẩm chướng cần độ thông thoáng tốt, PH từ 6,5 – 7,2. để đạt độ PH trên cần bón vôi, vùi trấu, rơm rạ, cỏ vào đất trước khi trồng

Hoa cẩm chướng trồng cắt cành có cành hoa cao nên dễ bị đổ ngã, do vậy cần làm nhiều tấm lưới đỡ cây. Tầng dưới cùng nên làm bằng dây kẽm, đan ô vuông 15cm x 15cm ( hoặc 12,5cm x 12,5cm) cách mặt luống 15cm, những tầng kế tiếp cách nhau 20cm với chất liệu nilon.

3/ Kỹ thuật canh tác

3.1/ Làm đất, bón lót

Hoa Cẩm chướng có thể trồng thành công trên bất cứ loại đất nào nếu đảm bảo được yếu tố thoát nước thông thoáng.

Nên cày đất đến độ sâu 40-60cm để làm đất tơi xốp trước khi tổ chức trồng cây. Nếu có điều kiện, nên phân tích mãu đất để xác định lượng phân bón hợp lý.

Để đảm bảo cho cây hoa Cẩm chướng có thể phát triển một cách ổn định và ít bị các loại bệnh hại tấn công , nên thực hiện việc xử lý diệt các mầm bện có trong đất trước khi trồng cây. Có thể sử dụng methyl bromide để xử lý ( 50-70gr/m2), sau khi xử lý nên tưới đất đẫm và liên tục từ 10-12 ngày để loại bỏ những phần hóa chất còn dư thừa.

pH đất thích hợp cho hoa Cẩm chướng sinh trưởng và phát triển là 6,5.

Sử dụng phân bón lót: ( tính cho 1000m2)

vPhân chồng hoai: 15.000- 25.000kg ( tương đương 20-30m)

vPhân super lân: 100-200kg

vPhân K₂SO₄: 20-50kg

vPhân MgSO₄: 10-15kg

Đất sau đã được bón lót, cày tơi xốp thì tiến hành lên luống cao 30cm, rộng 1,2m rãnh 40cm, san bằng mặt luống. Rải 4 dây tưới nhỏ giọt ( nếu có ), rải lưới sắt tầng 1 ( ô lưới 12,5 x 12,5cm hoặc 15 x 15cm).

3.2/ Cây giống và trồng cây

Cây giống Cẩm chướng có thể được nhân bằng kỹ thuật cấy mô thực vật hay giâm chồi nách. Chồi làm giống không quá già cũng không quá non, dài 8-10cm sau khi cắt tỉa, được xử lý thuốc kích thích ra rễ ( NAA, IBA, IAA với nồng độ 1000ppm ngâm từ 3-5 giây) hoặc được chấm vào thốc kích thích dạng bột như: Rootone…

Sau khi xử lý, chồi được cắm vào giá thể với mật độ 2,5 x 2,5cm (hoặc 3x3cm). che mát và giữ ẩm ổn định bằng cách phun sương 2-3 lần/ ngày. Có thể giâm hom vào trong vĩ xốp, giữ nơi râm mát và giữ ẩm thường xuyên ở 85%, nhiệt độ vườn ươm lý tưởng nhất là 20 – 40⁰C. giá thể giâm hom tùy theo từng khu vực có thể sử dụng đất mùn, mụn sơ dừa đã xử lý…

Cành giâm sau 25- 35 ngày có thể nhổ đem trồng. Chọn những cây có bộ rễ tốt dài từ 2-3cm để trồng là tốt nhất, không nên để cành giâm ra rễ quá dài và không nên trồng những cây có bộ rễ quá yếu sẽ làm chết cây con, khi đem trồng cây con sẽ lâu hồi phục.

Tưới nước cho ẩm đều với ẩm độ đạt khoảng 85%, trồng cây với mật độ 20-25 cây/m². Trồng theo quy cách 4 hàng trên luống, khoảng cách hàng cách hàng là 20cm, cây cách cây là 16cm, hàng ngoài trồng dày, các hàng trong trồng dzích dzắc. Nên trồng cạn với bầu cây nổi lên mặt đất 1/3, không để vùi lấp cổ rễ vì quá sâu cây khó phát triển và dễ bị nấm lở cổ rễ làm chết cây con.

3.3/ Chăm sóc từ khi trồng đến khi thu hoạch

+ Tưới nước: Những ngày mới trồng cây cần tưới sương 3 lần/ngày để cây mau hồi phục sau đó chỉ cần tưới 2 lần/ngày, giữ vừa đủ ẩm, chỉnh sửa những cây ngã đổ.

Nên tưới nước cho cây vào buổi sáng (7-10h). Cần xem xét nhu cầu nước của cây trước khi tưới. Hoa Cẩm chướng có bộ rễ dễ bị tổn thương nguyên nhân là do tưới nhiều nước và đất không thoát nước.

Thừa nước cây dễ đổ ngã, thân bị nứt, lá già chuyển sang màu vàng, gốc rễ dễ bị nhiễm bệnh. Thiếu nước lá nhỏ, cây phát triển chậm, cằn cỗi, cây dễ héo khi trời nắng nóng, cây ốm yếu, đốt ngắn, cháy đầu lá.

+ Bẻ ngọn: Bẻ ngọn giúp cho các mầm hai bên phát triển và cho ra cành đồng đều

Cây con SKT được 4 tuần thì bẻ ngọn lần 1, giữ lại 5-6 cặp lá ( tùy theo giống). Nên tưới đẫm trước khi bẻ ngọn ( ngọn giòn dễ bẻ, không làm thân cây bầm dập), sau khi bẻ ngọn 2 ngày mới tưới nước trở lại để vết thương khô mặt, hạn chế nhiễm nấm khuẩn.

Tiếp tục bẻ ngọn lần 2 ở tuần thứ 8-9 đối với 1-2 ngọn lớn nhất, chỉ để lại 2 cặp lá. Số ngọn còn lại là 4-5 ngọn.

+ Tỉa nụ: Cẩm chướng đơn cần tỉa bỏ những nụ hoa phụ. Từ những cây hoa Cẩm chướng tiêu chuẩn, nên ngắt bỏ những nụ bên để nụ hoa chính có cơ hội phát triển.

Đối với Cẩm chướng chùm ( Cẩm chướng nhỏ) cần tỉa bỏ nụ chính ( chồi cuối cùng ở giữa), để lại những nụ phụ. Việc tỉa chồi và sửa cây vào ô lưới phải được thực hiện thường xuyên.

4/ Phân bón:

Đạm (nitơ) có tác dụng thúc đẩy sự tăng trưởng cây trồng. Dư thừa đạm sẽ gây ra sự thiếu hụt lượng lân, kali tương ứng, cây phát triển kém, cuống hoa bị mềm và lá rất dễ bị nhiễm bệnh, màu hoa nhợt nhạt. thiếu đạm cây sẽ không có độ xanh tươi và thiếu sức sống, ít lá và lá bị cuốn.

Kali làm cho cuống hoa khỏe mạnh, rắn chắc. Thiếu kali cây tăng trưởng yếu kém. Thừa kali lá có màu xanh thẫm và hạn chế sự tăng trưởng.kali cần được bổ sung cho cây trong suốt quá trình canh tác.

Canxi (vôi) là một yếu tố chất lượng quan trọng. cây trồng được cung cấp đầy đủ canxi sẽ làm cho cuống lá và hoa mạnh khỏe, tươi tốt, có sức đề kháng tốt chống lại sâu bệnh. Thiếu canxi cây trồng sẽ rất dễ bị nhiễm bệnh, nụ hoa bị chết khô; đầu rễ cây bị chết, càng gây khó khăn cho việc hấp thụ canxi

Cây Cẩm chướng cần rất nhiều BO hơn các loại cây trồng khác. Thiếu BO làm cho cuống hoa giòn và dễ gãy trong khi thu hoạch hoa, làm cuống lá nứt nẻ;

Ngoài việc bón lót trong khâu làm đất đã nêu trên, trong quá trình canh tác hoa Cẩm chướng cần được bổ sung phân bón năm như sau:

Kg nguyên chất/ 1000m²/ 1 vụ 18 tháng

N ( đạm)	P₂O₅ ( lân)	K₂O	MgO ( magiê)	Cao (vôi)
140	104	215	25	85

Các loại phân bón có thể sử dụng để phối trộn và bón cho hoa Cẩm chướng như DAP , NPK 12-10-18, Nitrophoska, Super lân, Dynamiclitter, Urê, SA, KNO₃, K₂SO_4,, Ca( NO₃)₂, MgSO₄, MgNO_3,CuSO_4,Borac…

Phương pháp bón phân ( dùng cho 1000m²)

+ Thời kỳ sinh trưởng và phát triển chồi: Bao gồm giai đoạn phát triển của cây từ lúc trồng đến khi chồi bắt đầu hình thành nụ hoa đầu tiên và giai đoạn phát triển của chồi giữa các lứa.

Lượng phân bón nguyên chất sự dụng là

N = 6,3kg/ lần

P₂O₅= 2,7 kg/ lần

K₂O = 6,0kg/ lần

Bón 20 ngày/ lần. tổng cộng có 7 lần bón trong giai đoạn này

+ Thời kỳ chồi mang hoa: cây bắt đầu có nụ đến trước giai đoạn khai thác hoa 2 tuần.

Lượng phân bón nguyên chất sử dụng là

N = 3,2kg/ lần

P₂O₅= 2,0 kg/ lần

K₂O = 4,8kg/ lần

Bón 2 tuần/ lần. tổng cộng có 13 làn bón trong giai đoạn này

+ Thời kỳ khai thác hoa

Lượng phân bón nguyên chất sử dụng là

N = 4,2kg/ lần

P₂O₅= 2,6 kg/ lần

K₂O = 8,6kg/ lần

Bón 2 tuần/ lần. tổng cộng có 13 làn bón trong giai đoạn này

5/ Sâu bệnh hại

Cần lưu ý sâu bệnh hại thường có sự khởi đầu bằng cách rất đơn giản. mầm bệnh có thể phát triển mạnh nếu gặp điều kiện thuận lợi, nhất là độ ẩm, bất cứ khu vực nào có ẩm độ cao trong cây như trong cuống lá, cành, thân hay hoa sẽ là nơi thuận lợi cho bệnh hại phát triển. nếu cuống lá và thân cây khô thì bệnh khó có thể phát triển.

Sâu rầy và bệnh tật được phòng chống tốt nếu duy trì được tính bảo vệ thường xuyên cho cây trồng. có thể sử dụng nhiều loại thuốc bảo vệ thực vật khác nhau để ngăn chăn nấm bệnh, sâu hại phát triển.

5.1/ Những loại nấm bệnh thường gặp trên hoa Cẩm chướng:

Lở cổ rễ ở giai đoạn cây con do nấm Rhizoctonia solani.

Cháy lá do Septonia dianthi ( trong điều kiện trồng ngoài trời vào mùa mưa ).

Đốm vòng do Alternaria dianthi: làm cho lá bị khô héo.

Gỉ sắt do Uromyces caryphyllinus: làm cho thân lá bị nứt có bột đen.

Nấm mạch do Fusarium oxysporum.f.dianthi: làm cành úa dẫn đến cây chết.

Thối hoa do Botrytis cinerea, làm cho nụ hoa không nở.

Bệnh do vi khuẩn Pseudomonas caryphyllinus: làm nứt gối thân, thối ướt rễ.

Thối nhánh và cuống lá do Fusarium avennaceum: làm héo và rụng ở nách cây, thối đọt và nhánh bị cắt của những cây già

Héo đọt, mục thân do Fusarium graminearum: làm mục thân, héo đọt với biểu hiện là các sọc đỏ tía dọc theo thân

Thối búp hoa do Fusarium Poae: làm búp hoa có màu nâu úa, thối. cánh hoa nở không đều nhau.

Thối thân do Phytophthora nicotianae: làm thân bị ướt, thối ở bên ngoài chuyển sang màu nâu, sau đó là thối rễ, các tán lá bị chết.

Thối thân và rễ do Phytophthora spp: làm tán lá bị héo và vàng, lá chết, ngoài thân có những vệt nâu và có những vệt nâu quanh các đốt.

Đốm lá Septoria: làm xuất hiện những đốm màu xám trắng trên lá non.

Đốm Baterial do Pseudomonas andropgonis: hình thành những đốm đen ướt màu xanh đậm hình thành trên lá và sau đó nhanh chóng chuyển sang màu nâu, lá bị trắng nhợt và cuối cùng là lá bị nhăn.

Đường vằn Cẩm chướng do Carnation mottle viruts: làm chất lượng của hoa và cây giảm và có thể làm cho màu cánh hoa bị bạc.

Phòng trừ nấm lở cổ rễ: sử dụng Benlate C phun ngay sau trồng 5-6 ngày.

Phòng trừ nấm Alternaria, sử dụng Mancozeb, Zineb.

Bệnh gỉ sắt sử dụng Bayfidan, Anvil, Daconil.

Bệnh héo rũ ( nấm mạch) do Fusarium, sử dụng Topsin M, Rovral.

Bệnh nứt thân do vi khuẩn Pseudomonas caryphyllinus, sử dụng Topsin M, Streptomycin, Tetracylin.

5.2/ Những loại sâu hại thường gặp trên hoa Cẩm chướng:

Sâu xám (sâu đất), cắn phá ngang thân.

Sâu xanh đục nụ hoa…

Aphididae species rệp mè: làm cây xây xát và vẹo lá, làm mất màu và mất độ sáng của hoa.

Tetranychidae species: ve-ve hai đốm: chích hút làm những lá bị nhiễm bệnh nhợt đi, héo, trở nên vàng và cho thấy các mạng

Thripidae species: rệp thiên lôi: chích hút làm héo cây và ảnh hưởng đến chất lượng của hoa

Haterodera trifolii: bệnh giun nang: ký sinh trong rễ làm cây bị còi cọc, nhiều nhánh và rễ màu nâu với nhiều bao nang chứa đầy trứng giun gây tác hại cho bộ rễ

Meloidogyne spp: giun tròn ký sinh: làm cây bị còi cọc với những hột mụn hay những vết u lên với nhiều cỡ ở phần rễ. khi bị phá nặng thì lá bị vàng đi

5.3/ Bệnh sinh lý

Thiếu BO: lá bị ngắn và dày đặc. Búp gần nở bị chết sau đó mọc rất nhiều nhánh con ở các nách. Hoa thường bị méo mó và ít có đài hoa. Sự thiếu BO thường xảy ra vào mùa hè và mùa thu bởi vì cây phát triển mạnh ở những mùa này.

Thiếu canxi: đầu lá bị vàng và chết ( cháy đầu lá). Các chồi mọc ra quá nhiều và thường yếu ớt, nhợt nhạt và ốm. số hoa nở và chất lượng hoa trên các cây già bị ảnh hưởng.

Cháy Hypochlori: ngọn và cây con bị cháy, đặc biệt ở những cây cắt ra được nhúng vào

Nhiễm độc Methyl Bromide: cháy ở các tán lá, thường xảy ra một đoạn của cây. Cây hoa Cẩm chướng thường nhạy với lượng bromide dư trong đất.

THU HOẠCH VÀ CHĂM SÓC SAU THU HOẠCH

1/ Cắt, bó hoa

Cành cây thường được cắt bằng dao bén. Dùng hai tay cắt nhanh. Đặt cành cây đã thu hoạch lên trên giàn lưới hoặc treo trên các dây căng bên dưới luống hoa.

Trong thời kỳ thu hoạch hoa, hai ngày cắt một lần. nếu hoa được bó quá sớm sẽ giảm độ bền của hoa khi cắm vào bình. Hoa Cẩm chướng chùm được cắt khi chúng trổ từ 3 nụ và đã có màu nhưng trước khi cánh hoa bắt đầu chớm nở. một cành hoa Cẩm chướng theo tiêu chuẩn là sau khi cắt, các hoa được nở đều.

2/ Bảo quản

Không nên để hoa đã thu hoạch vào nơi có nhiệt độ cao ( nhất là tránh ánh nắng mặt trời). không nên thu hoạch suốt ngày nóng bức. khi cắt bó đến đâu thì tập trung lại và đưa vào nơi thoáng mát. Đặt hoa ngay vào dung dịch xử lý để làm giảm rác hại của ethylene và làm cho

hoa cắm vào bình có tuổi thọ cao.

Bảo quản trong kho lạnh ở nhiệt độ từ 4-6⁰C để giữ cho hoa được tốt.

3/ Phân loại, bó và đóng gói

Tiêu chuẩn chất lượng của hoa

Cành hoa không bị hư hại bởi sâu rầy, bệnh tật hay bảo quản chất cặn hóa học không lưu ở trên cành.

Các cánh hoa đều cùng phát triển như nhau được bỏ vào hộp.

Hoa phải được cắt tỉa đúng thời điểm của năm

Cành chính phải đủ mạnh để các nụ hoa nở rộ và không bị rũ.

Cách thức sắp xếp phân loại:

Cành 3 nụ: cao 50-55 cm

Cành 4 nụ: cao 60-65 cm

Không phải số nụ hoa trong một cành quyết định chất lượng của hoa.

Chất lượng giấy gói ngoài tốt sẽ bảo quản được chùm hoa tránh sự hư hại. người ta thường dùng giấy gói răng cưa để gói cành hoa. Nên nhớ phải để phòng lạnh trước khi cho vào gói. Sử dụng một hộp chất lượng tốt, khi đóng gói phải giữ các nụ hoa ở vị trí thoải mái cũng như khi vận chuyển đến nơi tiêu thụ.

Hiểu biết chung về hoa cẩm chướng

Người ta quen gọi cẩm chướng bởi vì hoa có nhiều màu sắc đẹp, giống như bức trướng bằng gấm nhiều màu sắc.

Hoa có nguồn gốc từ Địa Trung Hải và chuyển vào Việt Nam từ nửa đầu thế kỷ 20. Hoa trồng trong bồn, trong công viên, thông thường là sản xuất hoa cắt và thích hợp ở nhiều vùng sinh thái khác nhau.

Hoa cẩm chướng thơm thuộc họ Caryophyllaceae, đặc điểm thân mảnh, có các đốt ngắn mang lá kép, bé, thân gãy khúc nhiều, thân bò là chính, trên mặt lá có ít phấn trắng, hoa nhiều màu sắc, hoa đơn nhiều hơn hoa kép, lông nhỏ, ít bị sâu bệnh. Thân phân nhánh nhiều, có đốt dễ gãy giòn, lá cẩm chướng mọc đối phiến lá nhỏ dày, dài, không có răng cưa, mặt lá thường nhẵn.

Hoa mọc đơn từng chiếc một ở nách lá hoa kép có nhiều màu sắc ngay trên cùng một bông, quang mang nhiều hạt, có từ 330 – 550 hạt.

Cẩm chướng là loài ưa sáng, cho nên phải đủ ánh sáng mới sinh trưởng tốt. Cẩm chướng ưa sống nơi mát mẻ, không chịu nóng, nhiệt độ thích hợp từ 12-20oC. Cẩm chướng ưa đất thịt, hơi kiềm, nhiều mùn, tơi xốp và thoáng nước. Đất trồng phải giữ ẩm tránh liên canh và ngập nước. Vào mùa thu, nhiệt độ thích hợp gieo hạt là 18- 20oC. Sau khi gieo 1 tuần có thể nảy mầm, nhưng phải qua di chuyển cây và nuôi cây con sau 2-3 tháng có thể thành cây. Đất trống phải được xử lý, khử trùng bằng xông hơi, phải đủ lượng mùn và nước phân tốt mới bảo đảm đủ dinh dưỡng cho cây sống. Phải định kỳ phun thuốc phòng trừ bệnh hại. Sau khi nhân giống cây mẹ từ 15-20 ngày, cây cao được 20 - 40cm phải hái ngon chỉ để cây cao 10cm (4 - 5chồi), làm cho cây mọc nhiều cành bên và khống chế chiều cao cây 20-30cm. Mỗi tuần lấy một chồi khoẻ để làm cành giâm, đồng thời phải cắt bỏ những chồi yếu. Gốc cành giâm phải có vỏ của thân nhưng không làm tổn thương cây mẹ, phải tránh dùng dao có nấm vi khuẩn gây vết thương.

(nguồn ảnh: forum.petalia.org...)	(nguồn ảnh: forum.petalia.org...)
(nguồn ảnh: forum.petalia.org...)	(nguồn ảnh: forum.petalia.org...)

Giữ sinh trưởng tốt cho cây mẹ, mùa sinh trưởng phải bón phân. Mỗi ha bón 15 kg NH4NO3, 45kg KNO3, 5kg B, 35kg Ca (NO3)2. Pha chế thành dung dịch theo tỷ lệ 10-8, 4-6 tuần phun 1 lần.

Mật độ trồng 25 x 25cm hoặc 30 x 30cm, mỗi mét vuông có thể trồng 10-15 cây, lúc trồng phải trồng nông. Từ lúc trồng đến lúc ra hoa ngắn nhất là 100 - 110 ngày, dài nhất là 150 ngày. Cần căn cứ vào nhu cầu của thị trường mà điều chỉnh thời gian trồng. Hái ngon có thể quyết định số lượng hoa, thời kỳ ra hoa và trạng thái sinh lý của cây. Thông thường phải cắt ngọn từ gốc lên 6 đốt. Trong sản xuất thường áp dụng 4 phương pháp hái ngọn sau:

- Hái ngọn đơn: Hái đỉnh ngọn cây có thể mọc 4-5 cành, thời gian ra hoa có thể ngăn nhất.

- Hái ngon nửa đơn: Sau khi hái ngon chính, cành bên mọc đủ dài, trên một cây lại hái một nửa cành. Như vậy trên một cây có 2-3 ngọn bên. Phương thức này làm giảm số lượng hoa lần đ��u nhưng lượng hoa ổn định tránh được lúc nhiều hoa lúc ít hoa.

- Hái ngọn đôi: Sau khi hái ngon chính, cành bên mọc đến độ dài nhất định thì hái toàn bộ cành bên. Phương pháp này trong cùng một thời gian sẽ hình thành rất nhiều cành hoa, số lượng hoa tập trung. Nhưng dễ làm cho cành hoa lần sau yếu nên trong thực tế ít dùng.

- Hái ngọn đơn và bỏ cành dài: Lúc đầu giống như hái ngon đơn rồi tiến hành bỏ các cành dài, sau khi mọc 2 tháng phải thường xuyên loại bỏ cành dài. Như vậy sẽ giảm bớt được lượng hoa ra sớm và trong nhiều năm bảo đảm luôn có hoa, nâng cao sản lượng.

Hái ngọn lần đầu sau khi trồng khoảng 30 ngày, cây con mọc được 6 -7 đốt. Tránh hái vào sáng sớm, chiều tối hoặc lúc có mưa, phải hái từ gốc lên 5-6 đốt và giữ cây ổn định. Khi cắt lần thứ 2 phải tiến hành lúc cành bên mọc 5-6 đốt và giống như cách thứ nhất. Sau khi hái ngọn cành bên bắt đầu sinh trưởng và uốn cong ra ngoài, phải căng dàn để giữ cây. Cứ 15cm một tầng dàn, cư ly các tầng dàn là 25cm, trong quá trình sinh trưởng phải căng 2-5 tầng dàn lưới.

Cây con sau khi trồng phải tưới nước để bộ rễ và đất tiếp xúc nâng cao tỷ lệ sống nhưng đất quá ẩm dễ làm cho cây thối, nhiệt độ cao cũng vậy. Cho nên sau khi trồng không lâu phải tiến hành tưới nước bên hàng cây để bộ rễ tiếp xúc đất. Thông thường khi nhiệt độ 15oC, cây sinh trưởng nhanh không lo có bệnh thối rễ, nên tăng lượng nước tưới. Mùa hè nên tưới vào sáng sớm hoặc chiều tối, mùa đông tưới vào buổi trưa. Bón phân lót phải đủ, bón thúc phải loãng. Phương pháp bón phân khoa học là định kỳ phân tích dinh dưỡng lá để điều chỉnh tỷ lệ các chất trong phân bón thúc.

Khi thiếu nhiều nguyên tố vi lượng, mặc dù cây chưa xuất hiện trệu chứng bệnh nhưng sinh tổng hợp của cây vẫn bị ảnh hưởng. Thường cây hoa cẩm chướng thiếu B,biểu hiện hiên ở đốt nhành cuối thân hơi thô, bệnh nặng làm cho hoa biến dạng. Trong mùa hè nóng nực thường ít có hiện tượng thiếu B, dùng dung dịch có Ca, K, P, B để bón. Trong khi bón phân mùa đông phải bảo đảm cho cây sống trong điều kiện ấm áp, cần lượng phân gấp 3 lần mùa hè. Lượng phân hoá học bón thúc pha loãng trong 1 000 lít nước như sau: 245g Ca (NO3)2; 411g KNO3; 82g NH4NO3; 164g MgSO4; 82g axit phosphoric; 41g cát B, 2-3 tuần bón 1 lần. Ngoài ra trong điều kiện khắc nghiệt có thể bón thêm nước giải 0,1%, KH2PO4 0,2-0,3 % hiệu quả rất tốt.

Để đáp ứng nhu cầu sản xuất năm sau, năm đầu tiên phải tiến hành tỉa thưa, thời gian tỉa thưa vào cuối tháng 6 khi cây đã cao được 25-30cm. Trước khi cắt lá 1 tuần phải ngừng tưới nước, sau khi cắt mới tưới. Cây con năm thứ 2 rất ít phải tỉa. Khi nhiệt độ thấp lượng nước tưới nhiều hoặc phân bón nhiều, tỷ lệ N,P,K không thoả đáng, nhất là P quá nhiều dễ dẫn đến nứt cuống và đài hoa. Để hạn chế cần điều chỉnh nhiệt độ ban ngày phải thoáng gió, tưới vừa nước, không khô quá hoặc ẩm quá. Trong 1-2 tuần khi có hoa cần lấy dây nilông buộc lại hoặc khi nụ hoa to bằng hạt đậu dùng Streptomycin 30ppm để xử lý. Trồng cây hoa cẩm chướng phải luân canh để tránh bênh hại. Cần luân canh với các loài cây có rễ nông.

Đất trồng cây hoa cẩm chướng cũng phải có thời gian cho đất nghỉ và cày ải. Thời gian đất nghỉ là vào tháng 7-8 mùa đông vào tháng 12-2. Muốn có hoa cung cấp liên tục cho thị trường ta phải lập kế hoạch trồng, chăm sóc hái ngọn, quản lý nhiệt độ thật hợp lý.(Nguồn: Trồng hoa ngày Tết, 2005).

Yêu cầu ngoại cảnh

- Nhiệt độ ảnh hưởng đến nhiều yếu tố về chất lượng sản xuất. Trong trường hợp nhiệt độ hài hoà thích hợp cho việc tăng trưởng hoa cẩm chướng. Nhiệt độ ban đêm rất quan trọng đối với chất lượng hoa

- Sự khác biệc giữa nhiệt độ ban ngày và ban đêm đủ để giảm nhiệt độ ban đêm vừa phải trong việc trồng hoa cẩm chướng có chất lượng cao. Nếu các dữ liệu thời tiết trong khu vực được gửi đến Hilverda B.V., chúng tôi sẽ hướng dẫn nếu thấy thời tiết thích hợp cho việc trồng hoa cẩm chướng.
Việc quan trọng là có mương thoát nước mưa, bởi vì rất có nhiều mưa trong mùa hạ hay đông (tuỳ theo từng vùng).

- Việc nầy bao hàm ngay cả trong nhà kính với máng xối rộng và cứng, nhưng không quá lớn so với diện tích trồng của nhà kính. Vấn đề thông gió cũng phải được chú trọng, nếu nhà kính được xây không lớn và nếu những nhà kính nầy có các cửa thông gió tốt. Giảm nhiệt độ và độ ẩm trong nhà kính có thể đạt được nếu có đầy đủ thông gió.

Nhiệt độ thích hợp cho hoa cẩm chướng là 180C – 200C, hoa ưa đất thịt nhẹ, tơi xốp, có nhiều mùn, giàu dinh dưỡng, đất thoát khí, giữ ẩm tốt, đạt yêu cầu sau cơn mưa nước rút nhanh, trời nắng hạn đất không chóng khô. Độ chua đất thích hợp là 6 – 7, mùa hè thích hợp những nơi dãi nắng, mát, độ ẩm 60 – 70%, mùa hè yêu cầu mát mẻ.

Kỹ thuật trồng

Cây hoa thường được trồng bằng chồi (vô tính) ngọn, nhưng ít người làm mà thường gieo hạt. Chọn những cây khỏe, có hoa đẹp, không sâu bệnh, màu hoa tươi, sặc sỡ, hoa to và cây để lấy hạt làm giống không nên cắt hoa, chỉ để giống ở cây chính vụ. Hạt hoa khó nảy mầm, phải bảo quản tốt hạt giống.

Đất phải làm kỹ, nhỏ mịn, lên luống phẳng, thông thường luống rộng 80cm, mặt luống 60cm, đất phải xử lý Foocmalin (hay Fooc mol) 40%; pha 5 cc foocmalin 40% vào 3 – 5 lít nước phun ướt đất, đậy nilon ủ 7 – 10 ngày.

Phân bón: 10kg phân chuồng mục, 1kg Tecmo phốt phát, 1kg vôi bột, 0,5kg kali sunphát, trộn đều rải trên đất, xới nhẹ để trộn. Có thể rạch hàng nông hay gieo trên mặt luống, nếu rạch hàng cách nhau 5 –1 0cm, hạt trước khi gieo trộn với tro hay cát rắc cho đều. Hạt rắc xong phủ 1 lớp đất bột mỏng, phủ một lớp rơm rạ mỏng, sau khi gieo 4 – 6 ngày, hạt sẽ mọc, tưới nhẹ đủ ẩm 2 lần trong 1 ngày.

- Khi cây gieo cao 2- 3cm, nhổ tỉa trồng thưa trên các luống vườn ươm với khoảng cách 5 x 5cm, cây được 10 – 12 cm thì đưa trồng nơi cố định ngoài ruộng SX.

- Hoa trồng mùa hè cũng được, nhưng hoa xấu, thời vụ chủ yếu là đông xuân, muốn trồng để cho hoa ngày tết thường gieo hạt khoảng tháng 8 – 9 như các giống hoa khác.

- Cây non ở tại vườn ươm khoảng 25 – 27 ngày rồi mới trồng ra ruộng mật độ 25 x 30cm.

Nhân giống vô tính bằng ngọn

Thường nhân giống bằng hạt nhưng vì nhập hạt quá đắt nên người ta phải giâm bằng chồi và ngọn. Bằng phương pháp này chúng ta chủ động thời vụ, lượng cây giống, nhanh ra hoa, sử dụng cây mẹ lấy giống là F1. Ta tách ngọn từ nách lá cây mẹ, tiến hành giâm từ tháng 8, ta chọn cây mẹ F1 sinh trưởng khỏe, ngắt ngọn, vạt bớt lá già lá bánh tẻ, xử lý qua aNAA cắm vào cát ẩm trong nhà giâm cành. Nên xây dựng nhà giâm cành kiểu làm tạm.

Cách làm: Đóng cọc xung quanh luống, đổ đất phù sa lên, sau đó đổ 10cm cát sạch đáy sông, phải làm sao luống cao 20 – 30cm, xử lý foomalin nồng độ 2 – 3% 10 ngày trước khi giâm cành. Cắm cách 2 – 3cm cho 1 cây, hàng ngày phun ẩm. Khoảng 10 – 15 ngày sau thì ra rễ. Khi nào kiểm tra có tới 90% số cây ra rễ thì mở giàn che, giàn che có thể mở từ từ, sau khi mở giàn che phải phun thuốc trừ nấm ngay. Thời kỳ đầu tuyệt đối không tưới nước phân, mà dùng phương pháp phun N:D.K tỷ lệ 1:1:1 phun 5 ngày một lần, lần thứ 3 là 3%.

- Chọn đất trồng cẩm chướng phải cao ráo, đất tốt, nhiều mùn luống cao tránh nắng, luống rộng 1,2 – 1,5m, cao 20 – 25cm.

- Mật độ khoảng cách bằng trồng với khoảng 30 x 30cm, sau khi trồng, ở mỗi gốc cây cắm 1 que nhỏ, rồi buộc nhẹ cây vào que để bảo vệ. Sau khi trồng ta tưới nước phân chuồng loãng tỷ lệ 1/200; lượng N:P:K = 1:1:1, tưới thường xuyên 20 ngày/lần cho tới khi cây ra nụ.

- Khi cây ra nụ, bón N:P:K = 1:2:3 dạng phân là urê, tecmôphotphat, K2SO4. Nếu cần ngắt ngọn thường xuyên để nhân giống thì N:P:K = 1:3:2. Cẩm chướng trồng bằng ngọn sau 70 – 85 ngày thì bắt đầu ra hoa.

- Cẩm chướng thơm hay bị bệnh đốm và lở cổ rễ do vi khuẩn gây nên, nên phải xử lý đất bằng Falizan… và phun Bactoudes khi phát bệnh.