1
Cá là nguyên liệu thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu có lợi cho sức khỏe, tuy nhiên vẫn có nhiều người không thích ăn cá với hai lý do: mùi tanh và nhiều xương.
Bật mí mẹo vặt khi chế biến cá
Vì vậy, khi chế biến cần chú ý một số chi tiết sau:
1. Khắc phục mùi tanh
Chú ý trong từng giai đoạn sơ chế, lựa chọn gia vị tẩm ướp, ăn kèm cũng như phương pháp chế biến phù hợp. Giai đoạn sơ chế quan trọng ở khâu chọn nguyên liệu. Cá còn sống hoặc còn tươi thì ít tanh hơn cá chết hoặc chết lâu mà không được bảo quản tốt.
Với cá biển, nên chọn cá tươi, da, vảy còn bám chặt vào thân, mắt cá trong, mang đỏ và thân cá còn độ đàn hồi, rắn chắc. Khi làm cá, nên rửa cá hoặc xát muối vào thân cá, rửa bỏ hết máu tanh ở bụng và máu đọng dọc xương sống cá, bỏ mang cá. Với cá lóc cần lạng bỏ phần da và vảy cá.
Chú ý với hai vảy tanh ở sát đầu cá, phải loại bỏ cũng như bỏ chỉ tanh ở sát xương sống lưng của cá. Tùy theo từng món chế biến, khi ướp cá có thể ướp với vài giọt chanh nhằm giúp mất mùi tanh. Một số món chiên có xốt chua ngọt hoặc làm nước mắm, có thể thêm gừng giúp khử tanh (như trong món cháo cá, cá chẽm chiên xốt chua ngọt, món cá trê chiên ăn với nước mắm gừng). Sau khi sơ chế, cần thấm khô cá rồi mới chế biến để giảm mùi tanh.
2. Chọn cá phù hợp cách chế biến
Cần phân biệt những loại cá nhiều xương và cá ít xương. Các loại cá ít xương có thể kể: cá chẽm, cá hồi, cá hú, cá bông lau, cá ba sa, cá chim, cá đuối. Các loại cá này có thể chế biến các món chiên, nấu canh, kho, nướng rất ngon. Khi chế biến có thể để nguyên con, cắt khúc hoặc lạng phi-lê, chỉ lấy phần thịt. Với các loại cá nhỏ như cá kèo, cá bống trứng, cá cơm, cá nục, cá linh có thể chiên giòn nguyên con hoặc kho rục với nước dừa.
Các loại cá này có xương mềm nên thường chỉ bỏ phần xương sống là có thể ăn dễ dàng. Với các loại cá có nhiều xương như cá sặt, cá rô, cá trê thường chiên giòn, nướng hoặc luộc, lấy thịt cá để nấu cháo, nấu canh.
3/ Lưu ý, khi chế biến nếu không khéo các món ăn dễ bị vỡ, nát vì thịt cá mềm. Nếu làm món cá chiên, nên để thật ráo, sau đó tẩm cá qua một lớp bột tẩm khô (bột năng, bột mì, bột chiên giòn) rồi chiên. Khi chiên cần để chảo dầu nóng, cho cá vào chờ vàng một mặt mới trở cá bằng cách nâng nguyên miếng cá hoặc cả con cá lên nhẹ nhàng. Trở sang mặt còn lại, tiếp tục chiên vàng. Nhiệt độ dầu chiên lúc đầu nóng già, khi cá hơi vàng thì bớt lửa để cá chín đều.
Với các món cá kho, chú ý tẩm ướp với gia vị, nước màu cho cá thật thấm. Khi bắt đầu kho thì không đảo, trộn nhiều, cũng không để nước kho cá sôi mạnh dễ làm cá vỡ nát. Với món luộc hoặc hấp thì cá vừa chín lấy ra dùng nóng, không hấp hoặc luộc quá kỹ làm cá nát đồng thời thịt cá bị khô, mất đi độ ngọt.
THAM KHẢO THÊM:
1. Cá kèo nướng muối ớt
Cá Kèo (có người gọi là cá Bống Kèo) là đặc sản của vùng sông nước Cửu Long, thường chỉ xuất hiện vào mùa con nước ròng. Thịt cá Kèo màu trắng, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon khác nhau. Nếu ăn cùng với cơm thì có thể kho tiêu, kho tộ; để ăn nhậu thì làm cá kèo nướng muối ớt, nướng mắm nhĩ; lẩu cá Kèo lá giang là có vị chua dịu, thơm mùi lá giang.
Một ngày đẹp trời, làm cá Kèo nướng muối ớt cũng là một thú vui. Cá Kèo không phải sơ chế như những loại cá khác, nhưng cũng không dễ sơ chế vì nó trơn như chạnh và rất khỏe. Nói chung có 2 cách, bạn cứ cho hết vào túi ni lông, sau đó cho vào lò vi sóng quay khoảng 20 - 30 giây, tùy theo số lượng cá và công suất của lò, là có thể yên tâm lấy ra xỏ vào xiên tre. Nếu không có lò vi sóng thì bỏ túi ni lông, ướp bằng đá hoặc cho vào ngăn đá tủ lạnh một lúc, cá ngất đi là lấy ra xiên được.
Nguyên liệu:
- Cá Kèo
- Xiên tre
- Than hoa
Cách làm:
Pha muối ớt: Nửa thìa đường, 4 thìa bột ngọt, 2 thìa tương ớt, một thìa rượu trắng, nửa thìa dầu điều, nửa thìa ớt xay. Tất cả quấy đều, sau đó một nửa ướp lên thực phẩm, một nửa dùng để quét lên trong quá trình nướng.
Cá Kèo sau khi làm ngất, các bạn xỏ xiên tre từ miệng tới đuôi, đem ướp với muối ớt khoảng nửa tiếng, sau đó kẹp vỉ nướng trên than hoa cho tới khi chín. Nói chung cá Kèo chỉ khoảng 10 phút là chín, bỏ ra đĩa, dọn cùng rau răm.
Thường thì nướng muối ớt sẽ chấm với muối ớt, nhưng với cá Kèo chúng ta có thể chấm cúng mắm me.
2. Hướng dẫn cách nấu lẩu cá kèo
Lẩu cá kèo là món mang hương vị miền nam đặc trưng. Nước dùng lẩu có vị chua dịu nhẹ của lá giang, thả nguyên con cá kèo béo ngậy và ăn kèm với rau đắng, kèo nèo.
Nguyên liệu:
- 400 g đầu gà
- 100 g củ hành tím
- 300g lá giang
- Lạc rang
- Muối
- Rau sống
Thực hiện:
- Nước dùng: 400g đầu gà (nếu đầu và cổ gà lớn sẽ khoảng 4-5 cái). Nặn mũi, miệng gà cho sạch nhớt, tiết bầm, rửa kỹ nhiều lần nước cho sạch. Hầm đầu gà với non 3 lít nước + 100g củ hành tím hoặc hành băm + 1 muỗng vun cà-phê muối. Hầm nhỏ lửa cho mềm nhừ đầu gà, lấy già 2 lít nước dùng, lược bỏ xác đầu gà, hành.
- 300g lá giang, rửa sạch. Tùy thích muốn chua ít nhiều để gia giảm lượng lá. Nên dùng lá non vì lá giang già trong vị chua sẽ có lẫn vị đắng. Vo nát lá. Nấu nhỏ lửa trong nước dùng cho đến khi có vị chua tùy khẩu vị.
- Phụ gia: Hành tím cắt mỏng, lạc rang vàng đãi vỏ, giã dập. Dùng dầu chiên; làm nóng dầu mỡ, cho hành, lạc vào phi vàng.
- Rau ăn kèm: Rau đắng, bắp chuối bào, rau muống chẻ, kèo nèo cọng, giá sống, mùi tàu xắt nhỏ.
- Chọn cá kèo sống, để nguyên con, không làm như các loại cá khác. Trước khi dọn, cho một lượng cá chừng 15-20 con vào trong một nồi nhỏ, cho nước đá đập nhỏ vào 2/3 nồi, đậy nắp; nước đá sẽ làm cho cá tê cứng, không quẫy khi cho vào nồi.
- Chuẩn bị nồi nhỏ hoặc lẩu có nắp đậy, bếp cồn hoặc gas mini. Bún tươi hoặc bún gạo khô dọn cùng nước mắm nguyên chất, chanh, ớt... để bày trong đĩa.
Trình bày: cho nước dùng lá giang vào nồi lẩu, để sôi nhỏ lửa. Ăn đến đâu thả từng con cá vào nồi cho chín. Cá sống sẽ quẫy trong nồi nước sôi, nên thả đến đâu phải dùng nắp lẩu đậy ngay. Gắp cá ra thả vào dĩa nước mắm; ăn kèm bún, rau... chan nước dùng với ít lá giang.
3. Cá kèo nướng ống sậy
Cá kèo còn gọi là cá bống kèo, sống ở vùng phù sa ngập mặn. Thịt cá rất sạch, đặc biệt túi mật để lại hương vị khó quên. Có thể chế biến cá kèo thành nhiều món ăn như: kho tiêu, chiên giòn, kho rau răm, nướng muối ớt, nướng bơ tỏi, lẩu mắm cá kèo, cháo cá kèo... và thêm một món vừa cầu kỳ, vừa dân dã chính là cá kèo nướng ống sậy.
Sậy để nướng cá kèo nên chọn sậy non, mập và nhiều nước, cắt từng đoạn, có đầu rỗng để đưa cá vào. Cá bống kèo còn sống rửa sạch rồi ướp gia vị với rượu mùi. Khi nhét cá vào sậy, chừa phần đuôi thòi ra. Cho lửa than hồng riu riu. Cách nướng trực tiếp này làm cho cá kèo mềm hơn, ngọt hơn, nhất là nước ống sậy tươm ra thấm vị ngọt và mùi thơm đặc trưng của sậy. Khi ống sậy vừa vàng, xẹp xuống nhanh là cá cũng vừa chín nhờ sức nóng của nước ống sậy tiết ra.
Rau thơm, chuối chát là món ăn kèm cùng cá. Cá nướng ống sậy không kén thức chấm. Chỉ cần muốt ớt chanh là đủ. Xé ống sậy ra, hơi nóng từ con cá bốc lên, cho miếng cá vào miệng, vị ngọt của cá hòa cùng vị ngọt của sậy. Vị cay, mặn, chua của muối ớt chanh cho ta hương vị rất lạ, ngon không chê vào đâu được. Vị ngon của cá bống kèo tập trung ở gan, mật, vừa béo vừa nhân nhẫn nhưng hậu rất ngọt.
4. Hướng dẫn cách làm cá kèo chiên mè
Chuẩn bị nguyên liệu:
Cá kèo: 200g
Mè trắng: 1m
Mè đen: 1m
Nước me: 3M
Tỏi, ớt, sả băm
Đường, nước mắm, dầu ăn
Bột chiên giòn Hải Sản
Cách làm:
Sơ chế
- Cá kèo làm sạch. Pha Bột chiên giòn Hải Sản theo tỉ lệ trên bao bì. Trộn mè vào hỗn hợp bột.
- Nấu xốt me: Phi thơm tỏi, sả, ớt băm, thêm 1M nước, 1.5M nước me, 2M đường, 1M nước mắm, đun sôi với lửa vừa.
Chiên
- Đun nóng dầu ăn, lần lượt nhúng cá vào hỗn hợp bột, chiên chín vàng, vớt ra để ráo dầu.
Cách dùng
- Xếp cá ra dĩa, dùng nóng, chấm xốt me.
Mách nhỏ:
- Chọn cá kèo con nhỏ để dễ ăn, xương mềm nhai được.
- Bỏ nước me vào lò vi ba khoảng 2 phút, me sẽ hòa tan trong nước có thể lấy nước me dễ dàng hơn.
5. Cá kèo kho rau răm
Món ăn dân dã có hương vị đồng quê, dễ thực hiện và phù hợp khẩu vị của người Việt .
Nguyên liệu:
- Cá kèo sống: 350g
- Rau răm: 15g
- Ớt hiểm: 3 trái
- Đầu hành lá: 2 đầu
- Muối, tiêu, đường, nước màu, nước mắm, dầu ăn
- Bột ngọt
Cách chế biến:
Sơ chế
- Cá kèo làm sạch, cắt đôi. Đầu hành lá băm nhỏ. Ớt đập dập. Rau răm cắt nhỏ.
- Ướp cá với 1M nước màu, 1m muối, 1,5M nước mắm, 1M đường, 1m tiêu, 1M đầu hành lá băm, ớt, 1M rau răm cắt nhỏ và 1m bột ngọt AJINOMOTO, để 20 phút cho thấm.
Kho cá
- Lót 1M rau răm vào nồi đất, xếp cá vào, bắc lên bếp kho. Lúc đầu để lửa to, khi cá sôi thì giảm nhỏ lửa, thêm 1M dầu ăn vào. Kho đến khi cá chín, còn ít nước thì rắc thêm 1M rau răm cắt nhỏ và tiêu vào, tắt bếp.
Cách dùng
- Dọn cá ra để nguyên trong nồi đất, dùng chung với cơm nóng, dưa leo và rau sống.
Mách nhỏ
Cá kèo khi sơ chế không bỏ bụng cá vì bụng cá có vị hơi đắng nhưng rất béo.
(ST)
