Triệu chứng của bệnh loãng xương

TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH LOÃNG XƯƠNG


Việc để ý kỹ tới tình trạng sức khỏe nói chung và hệ xương khớp của cơ thể nói riêng sẽ giúp bạn làm chủ được bản thân mình. Bạn cần lắng nghe cơ thể để nhận biết được hệ xương khớp của mình như thế nào? Khỏe hay yếu? Bạn có bị loãng xương hay không?

Dưới đây là 10 dấu hiệu cảnh báo bạn có nguy cơ bị loãng xương:

Gia đình có tiền sử mắc bệnh loãng xương

Tiền sử gia đình là một trong những chỉ số quan trọng đánh giá bạn có nằm trong nhóm "nguy hiểm" hay không. Việc bạn có người thân bị loãng xương thì khả năng bạn không bị là không cao chút nào.

Những gì bạn có thể làm: Bạn cần nói chuyện với bác sĩ của mình và thông báo với họ về điều này.

Kinh nguyệt không đều

Lượng estrogen thấp thường là nguyên nhân chính khiến hiện tượng kinh nguyệt của chị em không đều. Và chính điều này lại khiến xương bị ảnh hưởng. Nguyên nhân của điều này có thể là do trọng lượng cơ thể, chế độ ăn uống có vấn đề hoặc bạn bị mắc bệnh buồng trứng đa nang.

Những gì bạn có thể làm: Bạn nên tới bệnh viện khám và điều trị, bạn cần nói rõ tình trạng của mình cho bác sĩ biết. Và ngoài ra, bạn cần dành thời gian để nghỉ ngơi.

Bạn uống nhiều hơn hai ly rượu mỗi ngày

Rượu có sức tàn phá tới hệ thống xương của bạn, nó khiến lượng canxi, magiê và các khoáng chất khác từ xương của bạn bị phá vỡ. Bạn càng uống nhiều, xương của bạn sẽ càng suy yếu.

Những gì bạn có thể làm: Thật không may cho những người thích uống rượu, giải pháp chính ở đây đó là bạn cần làm chủ lượng rượu mà mình hấp thu. Bạn hãy thử thay đổi khẩu vị, thay vì 2 ly rượu một đêm, bạn có thể thay bằng 2 ly trà thảo mộc hoặc sữa ấm với chút mật ong.

Bạn đang phải dùng thuốc để trị bệnh

Nếu bạn đang phải dùng thuốc có chứa hàm lượng cortisone trong một thời gian dài, điều này sẽ gây ảnh hưởng tới hormone trong cơ thể bạn và có thể làm cho lượng canxi, vitamin D và các chất dinh dưỡng khác trong xương bị giảm mạnh.

Nếu bạn đang bị thấp khớp, bạn sẽ có nguy cơ bị loãng xương cao hơn những người khác. Nếu bạn đang phải dùng thuốc chống trầm cảm, bạn cũng sẽ có nguy cơ cao về loãng xương.

Những gì bạn có thể làm: Bạn cần dùng thuốc theo chỉ định và hướng dẫn cẩn thận của bác sĩ, mọi sự tự ý kê đơn theo cảm tính vô cùng nguy hiểm ảnh hưởng tới sức khỏe của chính mình.

Bạn đã từng bị gãy xương

Nếu một ngày, bỗng nhiên bạn bị nứt xương đầu gối hay vỡ mắt cả chân chỉ bởi bước quá nhanh hoặc tai nạn khi đi giày cao gót... Bạn cần chú ý hơn tới bản thân, bởi đó chính là một dấu hiệu cảnh báo bạn bị loãng xương.

Những gì bạn có thể làm: Bạn cần tới ngay bệnh viện để kiểm tra mật độ xương (DXA) – một phương pháp chuyên biệt, chụp bằng X-quang để đo lượng canxi và các khoáng chất quan trọng khác trong mỗi phân khúc xương có ở bạn. Qua kết quả thu được, các bác sĩ sẽ đưa ra một dự đoán chính xác nhất về nguy cơ xương bị tổn thương mà bạn đang phải đối diện.

Bạn có thói quen hút thuốc

Các chuyên gia nhận định, hút thuốc lá thường xuyên là cách phá hoại xương nhanh nhất. Hút thuốc có tương quan thống kê rất cao với những người bị loãng xương, vì vậy nếu bạn là một người nghiện thuốc lá, tức là bạn đang tự làm hệ thống xương của mình gặp nguy hiểm.

Những gì bạn có thể làm: Bỏ thuốc lá với những người đang quen hút là điều không dễ dàng gì nhưng bạn cần phải hiểu rằng xương của bạn đang gặp nguy hiểm nếu bạn không thay đổi thói quen này.

Bạn đang phải vật lộn với chứng chán ăn

Biếng ăn chính là tiền đề của bệnh loãng xương. Khi bạn lười ăn, cơ thể bạn sẽ không được khỏe mạnh, điều này khiến nồng độ nội tiết tố trong bạn thấp. Chuyên gia về xương Elizabeth Shane - Đại học Columbia cho rằng: "Bất cứ điều gì làm giảm nồng độ estrogen trong cơ thể đều gây trở ngại cho hệ thống xương".

Những gì bạn có thể làm: Nếu bạn có tiền sử chán ăn, bạn cần tới ngay bệnh viện để bác sĩ thăm khám. Tại đây, bằng những phương pháp đặc biệt, chứng chán ăn của bạn sẽ được kiểm soát và hơn cả là xương của bạn được chắc khỏe. Bạn hãy cố gắng bổ sung thực phẩm chứa nhiều canxi, vitamin D.

Bạn có khung xương nhỏ

Theo một nghiên cứu, người có khung xương nhỏ có khả năng mắc các bệnh về xương nhiều hơn những người sở hữu một khung xương lớn.

Cơ xương của bạn được xây dựng và phát triển tới năm 25 tuổi, một khoảng thời gian nào đó giữa 30-40 tuổi, xương của bạn sẽ bắt đầu bị lão hóa. Tỉ lệ loãng xương phụ thuộc vào nhiều yếu tố: thể chất, di truyền, chế độ ăn uống, tập luyện của bạn...

Bạn cần làm gì vào lúc này: Nếu bạn dưới 40 tuổi, bạn hãy ăn một chế độ ăn uống lành mạnh, chăm chỉ uống sữa là một cách cải thiện xương vững chắc vô cùng tốt, và hãy bổ sung thêm cho mình những thực phẩm có nhiều canxi, ngoài ra hãy dành thời gian cho việc tập thể dục điều độ.

Nếu bạn 40 tuổi trở lên, bạn vẫn cần duy trì ăn chế độ ăn dinh dưỡng, bổ sung thêm canxi, magiê, vitamin D và tập thể dục thường xuyên.

Bạn là phụ nữ châu Á và trên 50 tuổi

Ngoài các yếu tố về chủng tộc, phụ nữ trên 50 tuổi cần phải cẩn thận, bởi loãng xương là một căn bệnh phụ thuộc vào tuổi tác.

Những gì bạn có thể làm: Bạn không thể thay đổi được chủng tộc, giới tính, hoặc yếu tố tuổi tác của mình, nhưng hơn ai hết, bạn nhận thức rõ được tình trạng của xương, bạn cần chú ý tới lịch khám của mình.

Bạn không thích uống sữa

Sữa là một trong những giải pháp tốt nhất để giúp hệ thống xương của bạn được an toàn. Robert Recker, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu loãng xương ở Nebraska nhận định sữa là một thực phẩm vô cùng quan trọng cho sự phát triển của xương, việc không uống (có thể là không hấp thu được hay đơn giản chỉ là do bạn không thích uống) là điều không ổn chút nào.

Những gì bạn có thể làm: Sữa tốt bởi các thành phần chứa trong nó tốt: đó là canxi, vitamin D và các khoáng chất khác. Bạn có thể thay thế bằng đậu nành hoặc các sản phẩm khác chứa nhiều canxi, magiê, và vitamin D - ba khoáng chất tối quan trọng để xây dựng và bảo vệ xương tốt nhất.
 

NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH LOÃNG XƯƠNG

Trẻ thiếu cân, thiếu dinh dưỡng canxi: theo các nghiên cứu gần đây cho thấy, những trẻ nhỏ bị thiếu cân còi xương lúc nhỏ thì sau lớn lên nguy cơ bị loãng xương càng cao, hoặc những người dành thực đơn chế độ ăn kiêng thiếu canxi trầm trọng cũng khiến tăng nguy cơ bị loãng xương.

Di truyền: Những gia đình có tiền sử bị mắc bệnh loãng xương thì con cái dễ dàng mắc bệnh loãng xương hơn.
Corticosteroids: Một trong số thuốc gây loãng xương nguy hiểm nhất là steroids (cortisone hay predinisone). Đây là một số loại thuốc chuyên trị kể cả bệnh viêm đa khớp dạng thấp nặng. Nếu dùng corticosteroids trong thời gian dài sẽ khiến bạn dễ dàng mắc bệnh loãng xương.

Estrogen rất có ích trong việc tổng hợp canxi cho xương và giúp tăng cường tạo xương chắc khỏe, vì vậy vào những ngày “đèn đỏ”, lượng estrogen bị giảm mạnh khiến bạn dễ dàng mắc bệnh loãng xương nếu không được cung cấp đủ dinh dưỡng cho cơ thể.

Xương mỏng và tỷ trọng xương thấp: Nếu khi trẻ tỷ trọng và khối lượng xương của bạn quá thấp thì nguy cơ phát triển chứng loãng xương sẽ càng trầm trọng hơn khi bạn bước vào thời kỳ mãn kinh.

Bất động quá lâu do bệnh, do nghề nghiệp (du hành vũ trụ).

Do các bệnh thận: thải nhiều calci, chạy thận nhân tạo.

Do các bệnh nội tiết: cường vỏ thượng thận, suy tuyến sinh dục, cường giáp trạng.

Do thuốc: lạm dụng steroid, heparin.

 

10 LỜI KHUYÊN GIÚP PHÒNG TRÁNH BỆNH LOÃNG XƯƠNG

Điều trị loãng xương khá khó khăn và tốn kém. Hi vọng 10 lời khuyên dưới đây sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh tốt nhất dù rằng bước vào tuổi 20, bộ xương của chúng ta gần như đã phát triển đầy đủ.
 

Nguy cơ gây loãng xương cao nhất thuộc về cortisol. Thuốc làm rối loạn sự đồng hoá canxi và kìm hãm quá trình hình thành mô xương.

Nếu trong đơn thuốc có kê dùng cortisol trong thời gian dài, hãy cố gắng hạn chế liều dùng hàng ngày dưới 7,5mg. Trong trường hợp liều dùng bắt buộc phải cao hơn 7,5mg, hãy bổ sung thêm vitamin D, canxi để phòng ngừa bệnh loãng xương.

Ưu tiên can-xi

Can-xi quan trọng không chỉ bởi vì nó cấu thành xương mà còn bởi vì nó ngăn chặn sự loãng xương, giảm mật độ xương. Thực vậy, khi nồng độ can-xi trong máu giảm, cơ thể sẽ sản xuất hormon Parathormon có nhiệm vụ “giải phóng” can-xi (phần lớn từ xương) chuyển vào trong máu. Quá trình di chuyển này làm giảm hàm lượng canxi trong xương, lâu ngày gây bệnh loãng xương.

Người lớn trung bình cần 1g can-xi mỗi ngày. Có thể bổ sung can-xi bằng các sản phẩm từ sữa hay từ một thực phẩm có chứa can-xi như chuối, tỏi tây, súp lơ xanh, kiwi, cải chíp, cua biển…

Lưu ý chế độ ăn uống

Chỉ số khối lượng cơ thể BMI quá thấp cũng có thể thúc đẩy chứng loãng xương. Thông thường, nên duy trì chỉ số BMI từ 20-25 và nếu phải giảm một chút cân nặng, hãy đề cao nguyên tắc cân bằng: không lạm dụng chất xơ, không “tuyệt thực” protein cũng như can-xi.

Theo dõi hoóc-môn

Giảm sản xuất oestrogen liên quan tới tuổi mãn kinh ở nữ giới gây ra sự thay đổi trong thành phần xương. Các tế bào huỷ xương (oeteoclast) tăng lên chính là thủ phạm làm giảm mật độ xương. Còn ở nam giới, thời kỳ tắt dục với sự giảm các hoóc-môn sinh dục cũng khiến xương yếu, giòn và dễ gãy hơn.

Thực tế, điều trị mãn kinh không được xem như một biện pháp phòng ngừa loãng xương. Tuy nhiên, khoa học cũng chứng minh được rằng nếu như một đơn thuốc với liều lượng hợp lý dành cho tuổi mãn kinh như điều trị chứng bốc hoả, nguy cơ loãng xương có thể giảm đi một nửa.

Bổ sung vitamin D

Vitamin D cho phép cơ thể hấp thụ canxi. Nếu thiếu vitamin D, xương sẽ trở nên giòn và yếu. Ở người lớn, quá ít vitamin D sẽ dẫn tới dị dạng xương và loãng xương.

Có thể bổ sung vitamin D bằng thực phẩm. Khi vào cơ thể, vitamin D được hấp thu trong ruột non kèm theo chất béo rồi được đưa vào máu. Tuy nhiên, vitamin D có ít trong thực phẩm tự nhiên trừ một vài loại cá biển béo (nhất là trong gan của chúng).

Ngoài ra có thể bổ sung vitamin D cho cơ thể bằng thuốc. Tuy nhiên không nên quá lạm dụng phương pháp này.

Tránh xa những kẻ thù của xương

Thuốc lá và rượu kích thích quá trình “mất xương”. Cafein làm tăng sự bài tiết canxi qua đường tiết niệu. Chất xơ gây rối loạn quá trình hấp thụ can-xi của xương.

Hãy cố gắng cai thuốc lá. Với rượu, tốt nhất không nên uống quá 3 ly rượu/ngày. Khi bạn tiêu thụ chất xơ (rau xanh, ngũ cốc thô…), hãy lựa chọn những thực phẩm giàu can-xi trong bữa ăn kế tiếp. Uống café, trà với liều lượng vừa phải.

“Kết bạn” cùng mặt trời

Trong cơ thể, bình thường dưới da có sẵn các tiền vitamin D. Dưới tác dụng của tia tử ngoại của ánh nắng, các tiền vitamin D3 sẽ dược hoạt hoá thành vitaminD3. Sau đó, vitaminD3 được hấp thu trực tiếp bởi mạch máu.

Lượng vitamin D3 được hấp thụ nhờ ánh nắng chiếm tới 50 - 80% nhu cầu cơ thể. Do vậy, các nhà khoa học cho rằng tắm nắng là một trong những biện pháp hữu hiện để kích thích vitamin D dưới da phát triển, cung cấp cho cơ thể phòng tránh bệnh loãng xương.

Thời điểm phơi nắng tốt nhất vào mùa hè là từ 6 đến 9 giờ sáng và chỉ cần phơi nắng 15 phút là đủ cho mỗi ngày. Thêm vào đó, ánh nắng chiếu trên đỉnh đầu sẽ giúp cơ thể chúng ta hấp thụ canxi nhiều hơn.

Đo chiều cao

 
 

Thước đo là một trong những công cụ phát hiện bệnh loãng xương. Giảm 4cm so với chiều cao lúc còn trẻ là một triệu chứng của lún cột sống, một trong những biến chứng của bệnh loãng xương.

Hàng năm, hãy đo lại chiều cao cơ thể. Nếu như bạn có cảm tưởng mình đang bị lùn đi, hãy nhanh chóng đến gặp bác sĩ chuyên ngành xương.

Duy trì sự cân bằng

Gãy xương là biến chứng nghiêm trọng của bệnh loãng xương. Chính vì vậy, luôn duy trì sự cân bằng chính là yếu tố quan trọng hàng đầu để ngăn chặn sự “mất xương”.

Để duy trì sự cân bằng cho cơ thể, mỗi ngày, hãy cố gắng luyện tập vài lần động tác sau: đứng trên một chân trong vài giây và mở mắt ra, vài giây sau lại nhắm mắt vào, sau đó lặp lại động tác ở chân kia.

Vận động thể chất

Vận động thể chất thường xuyên giúp bảo vệ hệ xương: kích thích sự hình thành xương và tăng cường cơ bắp nên tránh được nguy cơ gãy xương, rạn nứt xương.

Đi bộ chính là hình thức vận động rất tốt. Lý tưởng nhất là đi bộ 30 đến 40 phút mỗi ngày.

 

Nguyên nhân, cách phòng và điều trị bệnh loãng xương
Thực phẩm chống loãng xương
Bệnh loãng xương ở trẻ em
Loãng xương - Những yếu tố gây bệnh
Độ rắn chắc của xương


(ST)