Triệu chứng của bệnh nấm lưỡi

Nấm lưỡi là một tình trạng mà trong đó các loại nấm Candida albicans tích tụ trên niêm mạc miệng. Dưới đây là các triệu chứng của bệnh nấm lưỡi.

ĐỊNH NGHĨA

Nấm miệng là một tình trạng mà trong đó các loại nấm Candida albicans tích tụ trên niêm mạc miệng.

Gây tổn thương răng miệng màu trắng kem, thường là trên lưỡi hoặc má trong. Các tổn thương có thể bị đau và có thể chảy máu một chút khi cạo chúng. Đôi khi nấm có thể lây lan sang vòm miệng, nướu răng, amiđan hoặc sau cổ họng.

Mặc dù nấm có thể ảnh hưởng bất cứ ai, nhiều khả năng xảy ra ở trẻ nhỏ và những người đeo răng giả, sử dụng corticosteroid hít hoặc có tổn thương hệ thống miễn dịch. Nấm miệng là một vấn đề nhỏ nếu đang khỏe mạnh, nhưng nếu có một hệ thống miễn dịch suy yếu, các triệu chứng của bệnh nấm miệng có thể nặng hơn và khó kiểm soát.

CÁC TRIỆU CHỨNG CỦA NẤM MIỆNG

Trẻ em và người lớn

Ban đầu, nấm miệng có thể không có triệu chứng đáng chú ý. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể phát triển đột ngột, nhưng chúng có thể tồn tại trong một thời gian dài và có thể bao gồm:

- Tổn thương kem trắng trên lưỡi, má bên trong và đôi khi trên vòm miệng, lợi và amiđan.

- Tổn thương với hình giống như pho mát cottage.

- Đau.

- Chảy máu nếu tổn thương cọ xát hoặc cạo.

- Nứt ở góc miệng.

- Cảm giác bông trong miệng.

- Mất vị.

Trong trường hợp nặng, các tổn thương có thể lan xuống vào thực quản (Candida thực quản). Nếu điều này xảy ra, có thể gặp khó nuốt hoặc cảm thấy như là thực phẩm đang mắc kẹt trong cổ họng.

Trẻ sơ sinh và cho con bú

Ngoài những tổn thương miệng trắng đặc biệt, trẻ sơ sinh có thể cho ăn khó khăn hoặc khó chịu và cáu kỉnh. Cũng có thể lây nhiễm cho các bà mẹ trong thời gian cho con bú. Các nhiễm trùng sau đó có thể qua lại giữa vú mẹ và miệng của bé. Phụ nữ có vú bị nhiễm candida có thể gặp các dấu hiệu và triệu chứng sau đây:

- Bất thường màu đỏ, nhạy cảm hoặc ngứa núm vú.

- Bóng hoặc da tuyết bong ra ở quầng vú.

- Núm vú đau bất thường khi cho con bú hoặc đau đớn khi ăn,

- Đau đâm sâu bên trong vú.

- Đến gặp bác sĩ khi

Nếu phát triển những thương tổn đau đớn trắng bên trong miệng, gặp bác sĩ hoặc nha sĩ. Nếu nấm phát triển ở trẻ lớn hoặc thanh thiếu niên, những người không có yếu tố nguy cơ khác, tìm kiếm sự chăm sóc y tế. Một điều kiện cơ bản như bệnh tiểu đường có thể là nguyên nhân.

NGUYÊN NHÂN GÂY NẤM MIỆNG

Nấm miệng và nhiễm trùng candida khác có thể xảy ra khi hệ thống miễn dịch bị yếu đi vì bệnh hoặc các loại thuốc như prednisone, hoặc khi kháng sinh làm nhiễu loạn sự cân bằng tự nhiên của các vi sinh vật trong cơ thể.

Thông thường, hệ thống miễn dịch hoạt động để đẩy lùi các sinh vật gây hại xâm nhập, như virus, vi khuẩn và nấm, trong khi duy trì một sự cân bằng giữa các vi khuẩn "tốt" và "xấu" mà thông thường sinh sống cơ thể. Nhưng đôi khi các cơ chế không bảo vệ, có thể cho phép sự lây nhiễm nấm miệng.

Những bệnh có thể làm cho dễ bị nhiễm nấm miệng:

HIV / AIDS

Các virus suy giảm miễn dịch ở người (HIV) - các vi rút gây bệnh AIDS thường làm thiệt hại hoặc phá hủy các tế bào của hệ miễn dịch, làm cho dễ bị nhiễm trùng cơ hội mà cơ thể bình thường sẽ chống cự. Lặp đi lặp lại cơn bệnh nấm miệng có thể là dấu hiệu đầu tiên của nhiễm trùng HIV.

Ung thư

Nếu đang đối phó với bệnh ung thư, hệ thống miễn dịch có thể suy yếu cả hai từ các bệnh và từ phương pháp điều trị như hóa trị và xạ, tăng nguy cơ nhiễm nấm candida miệng.

Đái tháo đường

Nếu không biết bị tiểu đường hoặc bệnh không kiểm soát tốt, nước bọt có thể chứa một lượng lớn đường, trong đó khuyến khích sự phát triển của candida.

Nhiễm trùng nấm men âm đạo

Nhiễm nấm âm đạo là do cùng một loại nấm gây bệnh nấm miệng. Mặc dù bị nhiễm nấm thì không nguy hiểm, nếu đang mang thai, có thể gây nấm cho em bé trong thời gian sinh. Kết quả là, trẻ sơ sinh có thể phát triển nấm miệng.

Yếu tố nguy cơ

Bất cứ ai cũng có thể phát triển nấm miệng, nhưng nhiễm trùng phổ biến hơn ở một số. Các yếu tố rủi ro bao gồm:

- Trẻ sơ sinh.

- Có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.

- Mặc răng giả.

- Có điều kiện sức khỏe khác, như bệnh tiểu đường hay bệnh thiếu máu.

- Dùng thuốc nhất định, chẳng hạn như thuốc kháng sinh, hay corticosteroid uống hoặc hít.

- Hóa trị liệu hoặc xạ trị ung thư.

- Có điều kiện gây khô miệng (chứng khô miệng).

- Hút thuốc.

Các biến chứng

Nấm miệng hiếm khi là một vấn đề cho trẻ em và người lớn khỏe mạnh, mặc dù sự lây nhiễm có thể trở lại ngay cả sau khi nó được điều trị. Đối với những người bị tổn thương hệ thống miễn dịch, tuy nhiên, nấm có thể nghiêm trọng hơn.

Nếu có HIV, có thể có đặc biệt là triệu chứng nghiêm trọng trong miệng hoặc thực quản, có thể ăn đau đớn và khó khăn. Nếu nhiễm trùng lan xuống ruột, nó sẽ trở thành khó khăn để nhận được đầy đủ dinh dưỡng. Ngoài ra, nấm có nhiều khả năng lan truyền đến các bộ phận khác của cơ thể nếu bị ung thư hoặc các điều kiện khác mà làm suy yếu hệ thống miễn dịch. Trong trường hợp đó, các khu vực có nhiều khả năng bị ảnh hưởng bao gồm đường tiêu hóa, phổi và gan.

Các xét nghiệm và chẩn đoán

Nếu nấm được giới hạn trong miệng

Nấm miệng thường có thể được chẩn đoán chỉ đơn giản bằng cách nhìn vào các tổn thương, nhưng đôi khi một mẫu nhỏ được kiểm tra dưới kính hiển vi để xác định chẩn đoán.

Ở trẻ lớn hoặc thanh thiếu niên không có yếu tố nguy cơ khác được xác định, một điều kiện cơ sở y tế có thể là nguyên nhân gây ra bệnh nấm miệng. Nếu bác sĩ nghi ngờ là trường hợp, bác sĩ sẽ thực hiện bài kiểm tra thể chất cũng như giới thiệu một số xét nghiệm máu để tìm các nguồn của vấn đề.

Nếu nấm có trong thực quản

Nấm mở rộng vào thực quản có thể nghiêm trọng. Để giúp chẩn đoán bệnh này, bác sĩ có thể yêu cầu phải có một hoặc một số các xét nghiệm sau đây:

Ngoáy họng. Trong phần này, ngoáy phía sau cổ họng với bông vô trùng và mẫu mô được nuôi cấy trên môi trường đặc biệt để giúp xác định vi khuẩn hoặc nấm nếu có, đang gây ra các triệu chứng.

Nội soi kiểm tra. Trong thủ thuật này, bác sĩ kiểm tra thực quản, dạ dày và phần trên ruột - tá tràng, bằng cách sử dụng một ống, sáng linh hoạt với một máy ảnh trên đầu (nội soi).
 

PHÒNG VÀ ĐIỀU TRỊ NẤM MIỆNG

Mục tiêu của điều trị nấm miệng là để ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của các loại nấm, nhưng cách tốt nhất có thể phụ thuộc vào tuổi tác, sức khỏe tổng thể và nguyên nhân của nhiễm trùng.

Đối với trẻ sơ sinh và cho con bú

Nếu đang cho con bú, trẻ sơ sinh đã có nấm miệng, và sẽ là tốt nhất nếu là cả hai điều trị. Nếu không, có khả năng các nhiễm trùng trở lại. Bác sĩ có thể kê toa một loại thuốc kháng nấm nhẹ cho em bé và kem chống nấm cho vú. Nếu em bé sử dụng một núm vú hoặc nguồn cấp từ chai, rửa sạch núm vú và núm vú trong dung dịch nước và giấm phần bằng nhau hàng ngày và phơi khô để ngăn chặn sự phát triển nấm. Ngoài ra, nếu sử dụng một máy bơm vú, rửa sạch các bộ phận có thể tháo rời tiếp xúc với sữa trong một dung dịch dấm và nước.

Đối với người lớn khỏe mạnh và trẻ em

Nếu là một người lớn khỏe mạnh hoặc con với nấm miệng, ăn sữa chua không đường hoặc uống viên nang acidophilus hoặc chất lỏng có thể giúp giảm nhiễm trùng. Sữa chua và acidophilus không tiêu diệt các loại nấm, nhưng có thể giúp khôi phục lại các vi khuẩn bình thường trong cơ thể. Nếu bệnh vẫn còn, bác sĩ sẽ kê toa một loại thuốc chống nấm.

Đối với người lớn bị yếu hệ thống miễn dịch

Thông thường, bác sĩ sẽ khuyên nên một thuốc kháng nấm, có thể một trong các hình thức, bao gồm cả viên ngậm, viên nén hoặc chất lỏng.

Candida albicans có thể trở nên kháng với thuốc kháng nấm, đặc biệt là ở những người bị nhiễm HIV giai đoạn cuối. Một loại thuốc được biết đến như amphotericin B có thể được sử dụng khi các thuốc khác không hiệu quả.

Một số thuốc kháng nấm có thể gây tổn thương gan. Vì lý do này, bác sĩ có thể sẽ thực hiện xét nghiệm máu để theo dõi chức năng gan, đặc biệt nếu cần điều trị kéo dài hoặc có tiền sử bệnh gan.

Phong cách sống và biện pháp khắc phục

Những đề nghị này có thể giúp trong một đợt bùng phát của bệnh nấm miệng:

- Thực hành tốt vệ sinh răng miệng

Đánh răng ít nhất hai lần một ngày và dùng chỉ nha khoa ít nhất một lần. Thay thế bàn chải đánh răng thường xuyên cho đến khi bệnh đã xóa bỏ. Nếu có vấn đề với sức mạnh hoặc khéo léo trong tay khi đánh, một bàn chải đánh răng điện có thể làm cho dễ dàng hơn. Tránh dùng nước súc miệng hoặc thuốc xịt, có thể làm thay đổi thực vật bình thường trong miệng. Bàn chải đánh răng không chia sẻ.

- Hãy thử nước súc nước muối ấm

Hòa tan 1 / 2 muỗng cà phê (2,5 ml) muối trong 1 ly (237 ml) nước ấm. Lắc đều rửa và sau đó nhổ nó ra, nhưng không nuốt.

- Sử dụng miếng đệm cho con bú

Nếu đang cho con bú và phát triển nấm, điều này sẽ giúp ngăn ngừa các loại nấm lây lan đến quần áo. Hãy tìm miếng mà không có rào cản bằng nhựa, có thể khuyến khích sự phát triển của candida. Nếu không sử dụng tấm lót dùng một lần, rửa các miếng đệm và áo ngực cho con bú trong nước nóng với thuốc tẩy.

Phòng chống

Các biện pháp sau đây có thể giúp giảm nguy cơ nhiễm candida phát triển:

- Súc miệng

Nếu có sử dụng một ống thuốc corticosteroid, hãy súc miệng bằng nước hoặc đánh răng sau khi uống thuốc.

Hãy thử sử dụng sữa chua tươi - có chứa Lactobacillus acidophilus hoặc Bifidobacterium hoặc viên nang acidophilus khi dùng thuốc kháng sinh.

Điều trị bất kỳ bệnh nhiễm nấm âm đạo mà phát triển trong thời kỳ mang thai càng sớm càng tốt.

- Gặp nha sĩ thường xuyên

Đặc biệt là nếu bị tiểu đường hoặc đeo răng giả. Hỏi nha sĩ thường xuyên. Chải và xỉa răng thường xuyên như nha sĩ đề nghị. Nếu đeo răng giả, hãy chắc chắn để làm sạch chúng mỗi đêm.

- Xem những gì ăn

Cố gắng hạn chế lượng đường và nấm men có chứa các loại thực phẩm ăn. Đây có thể khuyến khích sự phát triển của candida.
 

CẨN THẬN VỚI VIÊM LOÉT MIỆNG LƯỠI: CÓ THỂ LÀ DẤU HIỆU CỦA NHIỀU BỆNH

PNCN - Những vết loét trong miệng, lưỡi không chỉ gây khó khăn trong việc ăn uống, gây đau nhức, khó chịu mà còn là dấu hiệu của một số bệnh tự miễn, bệnh ác tính khác, BS Nguyễn Trọng Hào, Trưởng phòng kế hoạch tổng hợp, Bệnh viện Da liễu TP.HCM, cho biết.

Một triệu chứng, nhiều nguyên nhân

Chứng viêm loét miệng lưỡi có đặc điểm chung là vết loét có màu đỏ xung quanh, trung tâm có mảng mục màu vàng, gây đau nhiều trong khoảng hai-ba ngày và giảm dần khi bắt đầu lành. Biểu hiện tại chỗ thường là các triệu chứng viêm nhiễm, sưng nóng, đỏ đau, lở loét rất khó chịu, nhất là khi nhai nuốt, ăn uống; có thể là những áp xe ở dưới lưỡi, dưới niêm mạc; nhẹ hơn là những vết loét ở lưỡi và niêm mạc miệng, khi viêm cấp thường tấy đỏ và rất đau, thậm chí sốt cao, nổi hạch góc hàm. Đặc biệt, các vết loét cấp ở niêm mạc miệng-lưỡi thường tái phát, gây đau đớn và làm giảm chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chứng bệnh này có thể gặp ở bất kỳ độ tuổi nào, nhưng thường gặp ở phụ nữ và trẻ nhỏ hơn.

Tình trạng viêm loét miệng lưỡi là biểu hiện của việc bị nhiễm nấm, nhiễm vi khuẩn; cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm virus herpes; là bệnh loét Aphthous; ổ vi trùng trong chiếc răng sâu, chứng viêm quanh răng, viêm tủy răng cũng có thể gây nhiễm trùng vùng mô niêm mạc miệng tạo ra những vết loét; thiếu vitamin C, PP, B6, B12, thiếu sắt cũng là một trong những nguyên nhân đáng kể gây lở miệng. Nguy hiểm hơn, loét miệng còn là triệu chứng ban đầu của một số bệnh tự miễn như bệnh bóng nước, hay với một số ít trường hợp là dấu hiệu nhận biết sớm của ung thư vòm họng, ung thư lưỡi.

Nếu nguyên nhân là do nhiễm nấm thì kèm thêm dấu hiệu là những bợn trắng trong miệng lưỡi. Trường hợp bị nhiễm trùng thì diễn biến bệnh thường cấp tính với triệu chứng nóng sốt. Nếu do herpes thì thường bị tái đi tái lại theo chu kỳ, đặc biệt, khi người bệnh gặp phải những chấn thương về thể chất, thức khuya, căng thẳng, sức đề kháng giảm…

Phòng ngừa và điều trị sớm

Theo BS Nguyễn Trọng Hào, lở miệng lưỡi do nấm, vi khuẩn, thiếu vi chất hay sâu răng là những nguyên nhân có thể phòng ngừa được. Điều cần thiết là phải vệ sinh răng miệng tốt, nên ăn nhiều rau xanh, trái cây để tránh việc thiếu các vitamin.

Khi đã mắc phải, tình trạng viêm loét cũng có thể tự lành dù không điều trị, song sau đó cũng dễ tái phát. Để vết loét nhanh lành, nên hạn chế hút thuốc, uống rượu hoặc dùng thực phẩm quá cay, mặn, nóng…

Nếu bị nhiễm nấm, vi khuẩn thì điều trị bằng kháng sinh, kháng nấm trong khoảng một-hai tuần, bệnh có thể sẽ dứt hẳn, không tái phát.

Nếu nguyên nhân là do virus herpes, cần đi khám để được điều trị sớm bằng thuốc kháng virus ngay trong một-hai ngày đầu bị lở thì mới có hiệu quả. Nếu điều trị muộn, vết loét sẽ tái phát với tần suất cao hơn và khó kiểm soát.

Loét do ổ vi trùng từ răng sâu phải điều trị triệt để chứng sâu răng bệnh mới không bị tái phát.

BS Nguyễn Trọng Hào cảnh báo: Những trường hợp vết loét do bệnh bóng nước tự miễn cần lưu ý một dấu hiệu để nhận diện bệnh khi mới hình thành, nó vốn là những bóng nước và bị vỡ rất nhanh. Những bóng nước sau đó sẽ lan toàn thân, gây lở loét, đau nhức. Bệnh này cần được điều trị đặc hiệu với các loại thuốc ức chế miễn dịch. Bóng nước tự miễn là bệnh đến nay vẫn chưa thể trị dứt. Tuy nhiên, nếu được phát hiện và điều trị sớm, bóng nước sẽ không bị lan ra toàn thân.

Với bệnh lý ác tính như ung thư vòm họng, ung thư lưỡi, loét là triệu chứng ban đầu thể hiện bệnh đang ở giai đoạn sớm. Vì vậy, nếu đi khám sớm để có thể phát hiện từ giai đoạn này thì việc điều trị sẽ thuận lợi hơn rất nhiều, đồng thời tỷ lệ điều trị bảo tồn gần như là 100%.

(ST)