1
Thiếu máu não thoáng qua là trạng thái nhất thời, xẩy ra đột ngột do các thiếu sót về chức năng thần kinh, thường hồi phục hoàn toàn sau 24 giờ và có xu hướng lặp lại nhiều lần. Dưới đây là các triệu chứng của bệnh thiếu máu não.
TRIỆU CHỨNG CỦA BỆNH THIẾU MÁU NÃO
Trước đây, căn bệnh này được đề cập đến chủ yếu ở đối tượng trên 60 tuổi, nhưng những năm gần đây, sự gia tăng của bệnh tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, thừa cân – béo phì, đái tháo đường và tình trạng stress khiến cho tỷ lệ mắc bệnh ngày càng trẻ hoá, nhiều trường hợp đến khám bệnh chỉ ở tuổi 40, thậm chí trẻ hơn.
Nếu không được điều trị, tai biến thiếu máu não thoáng qua sẽ làm tăng nguy cơ nhồi máu não và các tai biến tim mạch. Người ta thấy rằng có tới 8% bệnh nhân thiếu máu não thoáng qua bị nhồi máu não trong tháng đầu tiên. Có đến 20% các bệnh nhân này có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim, tai biến mạch máu não hoặc tử vong đột ngột trong vòng 5 năm đầu tiên. Nguyên nhân là nhánh động mạch cấp máu bị tắc đột ngột và không được mở thông kịp thời. Khi bệnh nhân bị thiếu máu não, các triệu chứng chủ yếu là đau đầu, hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng.
Thậm chí, có những cơn thiếu máu não thoáng qua, bệnh nhân có cảm giác yếu, bị bại, bị liệt đột ngột hoặc mất tiếng nói nhưng sau đó thì phục hồi. Đây là tình trạng bệnh nhân bị thiếu máu não, nhưng chưa bị nhồi máu não. Theo đánh giá của các chuyên gia, số lượng bệnh nhân được điều trị căn bệnh này tương đối ít và các thông tin về bệnh đến bệnh nhân chưa đầy đủ. Hiện có hai cách điều trị: Tái thông mạch máu bằng phương pháp phẫu thuật kinh điển và tái thông mạch máu bằng phương pháp nội mạch. Tuy nhiên, đối với phương pháp phẫu thuật kinh điển, các bác sĩ ngoại khoa chỉ có thể áp dụng cho những tổn thương ở đoạn cổ ngoài sọ, còn tất cả các tổn thương vùng nền sọ trong não chưa thể can thiệp được.
Với tái thông mạch máu bằng phương pháp nội mạch, hạn chế của phương pháp này là sự đòi hỏi trang thiết bị đắt tiền, đầu tư lớn, chi phí kỹ thuật cao, nên không thể triển khai đồng đều ở các khu vực (cả nước hiện chỉ có 4 bệnh viện có thể thực hiện kỹ thuật này, trong đó có Bệnh viện Trung ương quân đội 108). Tại Bệnh viện 108, qua 3 tháng triển khai kỹ thuật này đã điều trị cho 5 trường hợp nhồi máu não cấp nặng, đến nay các bệnh nhân đều khoẻ.
Nguyên nhân gây thiếu máu thường gặp nhất là thiếu sắt, ảnh hưởng đến sự hình thành huyết cầu tố. Ngoài việc dùng thuốc, người bệnh có thể sử dụng các món canh và cháo sau. Canh gan lợn rau chân vịt: Nguyên liệu: rau chân vịt tươi: 200-300 g (để nguyên rễ), gan lợn 150 g. Rửa sạch rau chân vịt, thái thành từng đoạn; gan lợn rửa sạch thái miếng mỏng. Đun sôi nước, cho một ít gừng tươi thái nhỏ cùng với một lượng muối vừa phải, sau đó cho gan lợn và rau chân vịt vào, tiếp tục đun cho gan chín là được. Có thể dùng làm canh trong bữa ăn hằng ngày. Thực tế cho thấy gan lợn và rau chân vịt kết hợp có tác dụng bổ huyết rõ ràng, vừa là loại thức ăn bổ dưỡng, vừa có tác dụng điều trị thiếu máu do thiếu sắt, làm cho da trở nên hồng hào khỏe mạnh.
Các triệu chứng của cơn thoáng thiếu máu não
Tùy theo vùng não bị thiếu máu, bệnh nhân có thể có các triệu chứng thần kinh sau:
- Mờ một hoặc hai mắt
- Nhìn một hình thành hai hình
- Chóng mặt, nôn ói
- Yếu tay, chân một bên hoặc yếu nửa người
- Tê rần nửa người
- Nói khó hoặc không nói được
- Mất thăng bằng khi đi đứng, run tay và chân
- Ngủ li bì
- Rối loạn tâm thần hay kích động
- Lú lẩn, quên
Khi các triệu chứng trên xuất hiện đột ngột trên một người trước đó hoàn toàn bình thường thì phải nghĩ ngay tới tai biến mạch máu não
Phải làm gì khi bị cơn thoáng thiếu máu não
Bệnh nhân bị cơn thoáng thiếu máu não sẽ tự khỏi nên thường chủ quan không đi khám bệnh, đây là sai lầm rất nghiêm trọng vì nếu không điều trị thì khi bị nhồi máu não thì việc điều trị rất tốn kém nhưng kết quả rất giới hạn.
Khi bệnh nhân có các triệu chứng thần kinh như mô tả ở phần trên thì phải đi khám bệnh ngay vì lúc này chưa thể biết được là cơn thoáng thiếu máu hay là nhồi máu não.
Trong các trường hợp các triệu chứng tự thuyên giảm thì đây là các trường hợp cơn thoáng thiếu máu não thật sự, trong các trường hợp này cần phải đi khám ngay vì có thể bệnh nhân sẽ bị nhồi máu não trong vòng 48 giờ.
Trong một số trường hợp bệnh nhân có thể có nhiều cơn thoáng thiếu máu não liên tiếp nhau thì nguy cơ xảy ra nhồi máu não sau đó rất cao nếu không được điều trị ngay.
Nguy cơ của bệnh nhân bị cơn thoáng thiếu máu não
Sau khi bị cơn thoáng thiếu máu não thì 10% các bệnh nhân sẽ bị nhồi máu não trong vòng 3 tháng sau đó, trong đó phân nửa các bệnh nhân này sẽ bị nhồi máu trong vòng 48 giờ sau cơn thoáng thiếu máu não.
Nguy cơ bệnh nhân bị cơn thoáng thiếu máu não và sau đó bị nhồi máu càng cao nếu có thêm các yếu tố:
- Tuổi bệnh nhân trên 60
- Bệnh đái tháo đường
- Thời gian cơn thoáng thiếu máu não kéo dài trên 10 phút
- Có triệu chứng yếu nửa người hay nói khó trong lúc bị cơn thoáng thiếu máu não
- Huyết áp cao trên 140/90 mm thủy ngân
NHỮNG NGUY HIỂM CỦA VIỆC THIẾU MÁU NÃO
Não là cơ quan trọng yếu của cơ thể, vì vậy thiếu máu não sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ nói chung và nhất là với hệ thần kinh trung ương.
Não rất nhạy cảm với việc thiếu oxy, nhu cầu oxy của tổ chức não gấp 5 lần so với tim. Não là cơ quan trọng yếu của cơ thể, vì vậy thiếu máu não sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ nói chung và nhất là với hệ thần kinh trung ương.
Nếu ngừng tuần hoàn não từ 6 - 7 giây sẽ bị ngất, ngừng 40 - 110 giây sẽ bị mất các phản xạ, ngừng 5 phút thì tế bào não sẽ chết, không hồi phục được. Việc thiếu máu lên não là do rối loạn tuần hoàn não (RLTHN), bệnh lý này có thể gặp ở mọi lứa tuổi, mọi đối tượng, và hiện nay, các bệnh mạn tính như mỡ trong máu, cao huyết áp, béo phì, nghiện rượu, thuốc lá… và những áp lực của công việc, cuộc sống ô niễm đang làm cho chứng bệnh này có xu hướng mắc phải nhiều hơn.
Dấu hiệu của rối loạn tuần hoàn não
RLTHN có thể xảy ra cấp tính nhưng bệnh cũng có thể trở thành mạn tính kéo dài nếu không điều trị đúng, những biểu hiện của RLTHN:
Đau đầu là triệu chứng hay gặp nhất trong rối loạn tuần hoàn não, thường chiếm tỷ lệ rất cao (khoảng 90%) và cũng là triệu chứng xuất hiện sớm nhất (Ảnh minh họa)
Đau đầu là triệu chứng hay gặp nhất trong RLTHN, thường chiếm tỷ lệ rất cao (khoảng 90%) và cũng là triệu chứng xuất hiện sớm nhất. Tính chất của đau đầu lan toả khắp đầu, nhức hoặc ê ẩm, nặng đầu. Kèm theo đau nhức đầu là ù tai, chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng (khó ngồi, khó đứng dậy), nhất là lúc đang nằm mà thay đổi tư thế (nằm nghiêng chuyển sang nằm ngửa). Tỷ lệ bị chóng mặt chiếm tỷ lệ khá cao (khoảng 87%). Nặng hơn là có thể xây xẩm mặt mày, mất ý thức, đột quỵ. Người bệnh có thể buồn nôn hoặc nôn, có thể liệt nửa người, nói khó…
Người bệnh cũng có thể bị chứng dị cảm như thấy tê đầu ngón tay, ngón chân hoặc tê bì tay chân hoặc có cảm giác kiến bò. Bệnh RLTHN có thể chỉ thoáng qua trong vài giây, vài phút nhưng có khi cũng có thể xảy ra hàng giờ, mấy ngày liền. RLTHN thường xảy ra vào giữa đêm hoặc lúc gần sáng.
Bệnh RLTHN thường cũng có nhức đầu ê ẩm từng đợt, nhất là thay đổi thời tiết, chóng quên, rối loạn tâm lý như hay cáu giận, buồn vui lẫn lộn, mất ngủ kéo dài hoặc rối loạn giấc ngủ (ngủ ít, ngủ không ngon giấc, đang ngủ lại bị tỉnh giấc không thể nào ngủ lại được nữa…).
RLTHN gây nên hiện tượng thiếu máu não và cũng có thể gây nên phù não. Điều đáng lo ngại nhất của rối lọan tuần hoàn não là gây nên các biến chứng nặng nề như nhũn não hoặc xuất huyết não gây liệt nửa người hoặc tử vong đột ngột.
Điều đáng lo ngại nhất của rối lọan tuần hoàn não là gây nên các biến chứng nặng nề như nhũn não hoặc xuất huyết não gây liệt nửa người hoặc tử vong đột ngột. (Ảnh minh họa)
Giải pháp cho bệnh RLTHN!
Hiều được điều đó, Viện Y dược học dân tộc TP.HCM đã nghiên cứu thành công hiệu quả điều trị của bài thuốc bổ dương hoàn ngũ thang cải tiến, giúp bổ khí thông huyết, tăng cường sự lưu thông của khí huyết tới não và các chi, làm bền thành mạch, đánh tan huyết khối, ngăn ngừa tình trạng thiếu máu lên não dù là thoảng qua. Trong bài thuốc có các vị như: Bạch thược, xuyên khung: Giúp hoạt huyết, giảm đau đầu, chóng mặt, hoa mắt. Đương quy, đào nhân bổ huyết, giảm đau, an thần dễ ngủ. Hoàng kỳ, nhân sâm: Đại bổ nguyên khí tăng cường sinh lực, tăng sức co bóp của tim, hạ mỡ máu, trị cơ thể suy nhược mệt mỏi. Địa long tăng cường dinh dưỡng, hoạt huyết chống kết tập tiểu cầu.
Kế thừa và phát huy thành công từ nghiên cứu lâm sàng của bài thuốc bổ dương hoàn ngũ thang, Công ty cổ phần BV Pharma liên kết với Viện Y dược học dân tộc sản xuất thành phẩm thuốc giúp bổ khí thông huyết đạt hiệu quả cao trong điều trị rối loạn tuần hoàn não trên dây chuyền đạt chuẩn GMP –WHO (kiểm soát chặt chẽ nguyên liệu đầu vào – sản xuất – đến thành phẩm đều đạt tiêu chuẩn của BYT quy định).
Hãy chăm sóc cho bản thân và gia đình ngay từ hôm nay.
CHẾ ĐỘ ĂN CHO NGƯỜI THIẾU MÁU NÃO
Thiếu máu não là căn bệnh ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Người mắc bệnh thiếu máu não thường gặp các triệu chứng điển hình như mệt mỏi, chóng mặt, ù tai, mất ngủ, tê tay chân, rối loạn thăng bằng, rối loạn ngôn ngữ tạm thời, kết mạc mắt có màu nhạt nên tầm nhìn bị mờ.
Thiếu máu não là một căn bệnh nguy hiểm có nguy cơ gây tử vong cao nhưng có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu có sự chuẩn bị thật sớm.Để có thể duy trì đầy đủ lượng máu lên não, cần có một chế độ ăn uống khoa học kết hợp với những bài tập thể dục nhẹ nhàng.
Thực phẩm nên ăn khi thiếu máu não
Thói quen ăn uống thật khoa học cũng là một phần rất quan trọng để cung cấp đầy đủ các nguyên liệu tạo máu như ưu tiên bổ sung các nguyên tố vi lượng protein, vitamin, sắt. Ăn thêm một lượng thích hợp các loại thịt, gan, trứng, sữa, vừng… Căn cứ vào nguyên nhân thiếu máu của từng người để lựa chọn thực phẩm bổ dưỡng. Nếu thiếu máu do thiếu sắt có thể chọn các loại thực phẩm có hàm lượng sắt cao như huyết lợn, gan lợn, sò biển, đậu nành. Còn thiếu máu ác tính thì có thể chọn thực phẩm có vitamin như gan, trứng, thịt gà, các loại đậu, cà chua, quýt… Khi dùng món ăn có nhiều chất sắt thì không nên ăn cùng với các loại thực phẩm như rau dền, măng, trà đặc. Không ăn đồ ăn lạnh, đồ ăn cứng khó tiêu hóa, nhiều chất béo. Không uống rượu, cà phê, trà đặc, hút thuốc…
Tập luyện thể theo thường xuyên
Những phương pháp luyện tập như đi bộ, khí công, dưỡng sinh, yoga, thái cực quyền, luyện thở là lựa chọn tốt nhất giúp cung cấp thêm dưỡng khí cho não cũng như toàn thân. Để điều trị bệnh hiệu quả, bệnh nhân nên chú ý hơn đến việc cải thiện môi trường sống, giảm bớt gánh nặng về tinh thần, nghỉ ngơi đồng thời kết hợp với các phương pháp điều trị thích hợp do BS chuyên khoa chỉ định.
Món ăn trị bệnh thiếu máu
Khắc phục thiếu máu sau sinh
Dinh dưỡng cho bé bị thiếu máu
Tìm hiểu về bệnh thiếu máu cơ tim
Thiếu máu khi mang thai
(ST)
