1
Hoa lan thuộc vào lớp các loài hoa đẹp nhất Việt Nam, cùng với các loài hoa phổ biến như hoa hồng, hoa sen… được các chủ trang trại cây cảnh lựa chọn hàng đầu, ngoài hiệu quả kinh tế rất cao hoa lan còn lại một thú chơi hoa lan ở Việt Nam mà không nơi nào có được.
Các loài hoa lan Việt Nam
Trên thế giới họ lan, hay họ phong lan, (tên khoa học là: Orchidaceae) là một họ thực vật có hoa, thuộc bộ măng tây (Asparagales), lớp thực vật một lá mầm. Hoa lan có thể tìm thấy tại các vùng có khí hậu nhiệt đới như trong rừng già của Brasil đến các vùng có tuyết phủ trong mùa đông như tại bình nguyên của Manitoba, Canada. Các loài lan chủ yếu mọc trên cây cao, sống biểu sinh lâu năm. Chúng được gọi chung là phong lan. Bên cạnh đó cũng có các loài mọc trong đất, tức là địa lan và có một số loài mọc trên đá tức thạch lan. Theo quyển sách phong lan Việt Nam của Trần Hợp thì Việt Nam có 137-140 chi gồm trên 800 loài lan rừng. Hiện tại ngoài hoa lan mọc hoang dã, hoa lan còn được gây trồng đại trà tại một số nơi, nhiều nhất là ở Tây Nguyên trong đó Đà Lạt, Sa Pa, Yên Bái là một trong những nơi có nhứng loài hoa đẹp trong đó hoa lan được trồng rộng rãi nhất cả nước mỗi nơi trên đất nước đều có những loài hoa lan mang màu sắc riêng nói về khí hậu nơi đấy.
 |
| Hoa lan Việt Nam |
Hoa lan ở Đà Lạt
Đà Lạt mảnh đất của các loài hoa đẹp của Việt Nam, nơi có khí hậu và thổ nhưỡng thuận lợi để phát triển nghề trồng hoa lan nhân tạo và hoa lan rừng. Khi Đà Lạt mới được khám phá, hoa lan đã được thu hoạch tự nhiên trong các khu rừng già. Đến thập niên 1960, việc nhập giống hoa lan thương đã giúp phát triển nghề trồng hoa trang trí này tại đây.
Các cây hoa lan nhập nội được nuôi trồng ở Đà Lạt rất nhiều nhưng được nằm chủ yếu trong các chi: Catleya, Cymbidium (địa lan), Dendrobium, Paphiopedillum, Oncidium, Odontoglossum, Vanda. Các cây lan nhập nội được trồng trọt nhiều nhất là trong chi Cymbidium với trên 300 giống. Các giống Bengal Bay Golden Hue, Suva Royal Velvet, Sayonara Raritan, Balkis, Eliotte được nhập nội từ thập niên 1960 cho đến nay vẫn còn được ưa chuộng và trồng trọt khá nhiều tại các vườn lan, song hành cùng với các loại lan trong nước hiện nay Đà Lạt đang có rất nhiều trang trại trồng hoa lan nước ngoài.
Các loài hoa lan nội địa vẫn được trồng phổ biến ở Đà Lạt
Một bông hoa lan Dendrobium.
Long tu (Dendrobium primulinum Lindl.)
Kim điệp (Den. Chrysotosum Lindl. var. Delacourii Gagn.)
Thủy tiên trắng (Den. Farmeri Paxton)
Thủy tiên vàng (Den. Thyrsiflorum Rchb. f.)
Thủy tiên mỡ gà (Den. Densiflorum Wall)
Long nhãn kim điệp (Den. Fimbriatum Hook, var. oculatum Hook)
Giả hạc (Den. Superbum Reich. in Walp)
Ý thảo (Den. gratiotissimum Rchb. f.)
Các loại Lọng (Bulbophyllum sp.)
Tuyết ngọc (Coelogyne psectrantha Gagn.)
Hàm lân (Coelogyne Lawrenceana Rofle)
Mỹ dung dạ hương (Vanda denisoniana Bens et Rchb. f.)
Tóc tiên (Vanda Watsonii Rolfe)
Cẩm báo (Vandopsis parishii (Veitsch) Reichb. f.)
Huyết nhung (Renanthera Imschootiana Rolfe)
Bò cạp (Renanthera Evrardii Guillaum)
Hồ điệp (Phalaenopsis manii Reichb. f.)
Vân hài (Paphiopedilum callosum Kerchove)
Kim hài (Paphiopedilum villosum (Lindl.) Pfitz.)
Hồng dâu (Aerides lawrenceana)
Hạc đỉnh (Phajus tankervilleae (Ait.) Bl.)
 |
| Hoa lan trong giỏ |
Hoa lan rừng ở Yên Bái
Nhắc đến Đà Lạt người ta nghĩ đến ngay các loài hoa lan đẹp thương phẩm, nhưng ở Miền Bắc tập trung nhiều nhất ở vùng núi Yên Bái thì hoa lan rừng, với khí hậu tương đối ôn hòa: nóng ẩm mưa nhiều, rất thích hợp cho việc phát triển thảm thực vật nói chung và phong lan nói riêng. Trên khắp các cánh rừng của Yên Bái có rất nhiều loài lan quý như: Hoàng Thảo, Thanh đạm, Hạc đính, Giáng hương, Ngọc điểm, Phượng vĩ, Cẩm báo, Vân đa, Hài gấm, Thạch hộc,...
Chi lan Hoàng thảo là chi lan phong phú nhất về số lượng và sắc hoa như: hoàng thảo bạch nhạn, long nhãn, tím huế, tím hồng, vảy rồng, mắt trúc... tập chung nhiều ở Trạm Tấu, Văn Chấn, Lục Yên, Yên Bình... điểm nổi bật của chi lan này là sức sống cao, mùa hoa dài hầu như quanh năm.
Chi lan thanh đạm có đến hàng chục loài: ba gân, tam bảo, thanh đạm vàng... phổ biến ở Trạm Tấu, Văn Chấn, Yên Bình... chi lan này đẹp từ thân rễ lá tới hoa. Đặc biệt hoa lan thanh đạm tam bảo sắc rất được ưa chuộng bởi sự hài hòa sang trọng của sắc hoa: tím hồng, vàng vô cùng bắt mắt hay được dùng làm hoa chúc mừng trong những ngày quan trọng.
Cùng vời các loài hoa lan rừng được trồng ở Tây Nguyên
Lan Hoàng thảo Long tu (Dendrobium primulinum)
Lan Hoàng thảo Thủy tiên trắng (Den. palpebrae)
Lan Hoàng yến Hỏa hoàng (Ascocentrum miniatum)
Lan Kiếm thanh ngọc (Cymbidium ensifolium)
Lan Hạc đỉnh nâu.
Lan Hoàng thảo thủy tiên vàng
Lan Hoàng thảo thủy tiên tím
Lan Hoàng thảo vảy cá (Dendrobium lindleyi)
Lan Thanh đạm xanh (Coelogyne brachyptera)
 |
| Chậu hoa lan |
Các loài hoa lan đước phân bố khắp cả nước.
|
Lan tiểu hoàng đỏ
|
Lan thạch hộc gia lu
|
Lan thanh đạm
|
Lan sứa ba răng
|
Lan sớn
|
|
Lan phích Việt Nam
|
Lan nhục sơn trà
|
Lan ngọc kiện khê
|
Lan mật khẩu giả
|
Lan mật khẩu bì đúp
|
|
Lan len nỉ
|
Lan lá nhẵn petelot
|
Lan kim tuyến sapa
|
Lan kim tuyến
|
Lan huyết nhung trung
|
|
Lan hoàng thảo trinh bạch
|
Lan hoàng thảo thơm
|
Lan hoàng thảo tam đảo
|
Lan hoàng thảo sừng dài
|
Lan hoàng thảo đốm tía
|
|
Lan hoàng thảo đốm đỏ
|
Lan hành hiệp
|
Lan dáng hương quế
|
Lan chiểu tixier
|
Lan bạch manh
|
|
Lan bắp ngô ráp
|
Dực giác lá hình máng
|
Cầu điệp tixier
|
Cầu điệp evrard
|
Đơn hành hai màu
|
|
Lan hoàng thảo vạch đỏ
|
Lan hành averyanov
|
Lan hài lông
|
Lan hài hồng
|
Lan hài đài cuộn
|
|
Lan dáng hương hồng
|
Lan ý thảo
|
giacac incactida
|
 |
| Các loài hoa lan Việt Nam |
|
Lan Vani môi lông đen Vanilla atropogon - Ảnh: Lưu Hồng Trường
|
 |
|
|
|
Lan Vani môi lông đen Vanilla atropogon - Ảnh: Phòng ĐDSH khu BTTN Hòn Bà |
MỜI BẠN THAM KHẢO THÊM:
Hình ảnh một số loài lan đẹp của Đà Lạt:
Ý nghĩa của hoa lan chuông
Cách trồng hoa lan huệ
Chọn mua hoa phong lan như thế nào?
Hoa lan Việt Nam
Cách chăm sóc hoa lan hồ điệp cho hoa nở đẹp tươi lâu
Cắm lẵng hoa lan đẹp và đơn giản
Cách chăm sóc hoa lan dendro
(ST)
